Wednesday, January 27, 2010

အမွန္ကို မယံုတာ ဉာဏ္အဆင့္ နိမ့္ေနလို႔ပဲ


… ဝိပႆနာကို ယခုေနအခါ ေဟာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေဟာပံုခ်င္းကေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး တူခ်င္မွ တူမယ္။
အေရးႀကီးတာကေတာ့ ေဟာတဲ့အတိုင္း အားထုတ္သူမွာ က်မ္းဂန္ႏွင့္အညီ ဝိပႆနာဉာဏ္အစစ္ေတြ ျဖစ္ဖို႔ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ဘုန္းႀကီးကေတာ့ အားထုတ္သူမွာ က်မ္းဂန္ႏွင့္အညီ ဝိပႆနာဉာဏ္အစစ္ မဂ္ဖိုလ္ဉာဏ္အစစ္ ျဖစ္တာကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဝိပႆနာလုပ္ငန္းစဥ္တရားကို ေဟာေနပါတယ္။ ယခု အဲဒီ လုပ္ငန္းစဥ္တရားကို ေဟာရမယ္။
အေျခခံ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေရွးဦးစြာ ႐ြတ္ျပရမယ္။


သတၱိသုတ္ (သံယုတ္ပါဠိ၊ ပဌမ ၁၂)

သတၱိယာ ဝိယ ၾသမေ႒ာ၊ ဒယွမာေနာဝ မတၳေက။
ကာမရာဂပၸဟာနာယ၊ သေတာ ဘိကၡဳ ပရိဗၺေဇ။

ဒါက အမည္ေဖာ္ျပမထားဘဲ ‘အညတရာ ေဒဝတာ’ဆိုတဲ့ နတ္တစ္ဦးက ျမတ္စြာဘုရားထံ သူ႔ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေလွ်ာက္ထား တင္ျပတဲ့ ဂါထာပါပဲ။
နတ္တစ္ဦးဆိုေပမယ့္ သဂါထာဝဂၢသံယုတ္ ပဌမသုတ္၌ ဖြင့္ျပပံုအရ ကမ႓ာႏွင့္ခ်ီၿပီး အသက္တမ္း အလြန္ရွည္တဲ့ ျဗဟၼာနတ္သာ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဗဟၼာတစ္ဦးအေနနဲ႔ပဲ ဒီမွာ အနက္ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ျပသြားပါ့မယ္။

သတၱိယာ - လွံမႀကီးျဖင့္၊
ၾသမေ႒ာ ဝိယ - ရင္ဝ၌ အထိုးခံေသာသူကဲ့သို႔၊
ပရိဗၺေဇ - သုတ္သုတ္လ်င္စြာ အားထုတ္ရာ၏။

ရင္ဝ၌ လွံနဲ႔ အထိုးခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ ဘာအေရးႀကီးသလဲဆိုရင္ စူးဝင္ေနတဲ့ လွံကို ႏႈတ္ၿပီး ေဆးကုဖို႔ရာဟာ အေရးအႀကီးဆံုးပဲ။
စီးပြားေရး သားေရးသမီးေရး အစရွိတဲ့ ဒိျပင္ကိစၥေတြက ဘယ္လိုပင္ အေရးႀကီးပါတယ္ဆိုေပမယ့္ အဲဒါေတြကို ေနာက္မွ လုပ္ရင္ ျဖစ္တယ္။

အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ စူးေနတဲ့ လွံကို ႏႈတ္ၿပီး ေဆးကုဖို႔ရာဟာ အေရးအႀကီးဆံုးပဲ။
ဒါက သုတ္သုတ္လ်င္စြာ အားထုတ္ဖို႔ရာအတြက္ ဥပမာတစ္ခုပဲ။
ေနာက္ဥပမာတစ္ခုကေတာ့ -

မတၳေက - ဦးေခါင္းထက္၌၊
ဒယွမာေနာ ဣဝ - မီးေလာင္ခံရေသာသူကဲ့သို႔၊
ပရိဗၺေဇ - သုတ္သုတ္လ်င္စြာ အားထုတ္ရာ၏ တဲ့။

ေခါင္းက ဆံပင္ေတြကို မီးေလာင္ေနတဲ့သူမွာ ဘာအေရးႀကီးသလဲဆိုရင္ အဲဒီေခါင္းက ဆံပင္ ေလာင္ေနတဲ့ မီးကို ၿငိမ္းသတ္ဖို႔ဟာ အေရးႀကီးတယ္။

ဒိျပင္ကိစၥေတြကေတာ့ ေနာက္မွ လုပ္ရင္ ျဖစ္တယ္။ ေခါင္းမွာ ေလာင္ေနတဲ့ မီးကို ၿငိမ္းသတ္ဖို႔ရာက အေရးအႀကီးဆံုးပဲ။
ဒါက ဒုတိယ ဥပမာပဲ။

ဒါေၾကာင့္ -

သတၱိယာ - လွံမႀကီးျဖင့္၊
ၾသမေ႒ာ ဝိယ - ရင္ဝ၌ အထိုးအစိုက္ ခံရေသာ သူကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊
မတၳေက - ဦးေခါင္းထက္၌၊
ဒယွမာေနာ ဣဝ - မီးအေလာင္ခံရေသာ သူကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊
ကာမရာဂပၸဟာနာယ - ကာမရာဂကို သမထစ်ာန္တရားျဖင့္ ပယ္ရွားရန္ အလို႔ငွာ၊
ဘိကၡဳ - ရဟန္းသည္၊
ဝါ - သံသရာေဘးကို ႐ႈျမင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္၊
သေတာ - အမွတ္ရလ်က္၊
ပရိဗၺေဇ - သုတ္သုတ္လ်င္စြာ အားထုတ္ရာ၏ တဲ့။


အမွန္ကို မယံုတာ ဉာဏ္အဆင့္နိမ့္ေနလို႔ပဲ

ျဗဟၼာႀကီးတစ္ဦးက သူ႔အျမင္နဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားထံ တင္ျပ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ဂါထာပါပဲ။

နတ္တို႔ ျဗဟၼာတို႔ ဆိုတာကို တခ်ိဳ႕က သူတို႔ကိုယ္တိုင္ မေတြ႕ဖူးတဲ့အတြက္ မယံုၾကည္ႏိုင္ဘဲ ရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။

အဲဒါဟာ နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြကို ျမင္ႏိုင္တဲ့ဉာဏ္ မရွိၾကလို႔၊ အသိအျမင္ အဆင့္အတန္း နိမ့္ေနၾကလို႔ပါပဲ။

သူတို႔ကေတာ့ သူတို႔ဟာသူတို႔ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ဉာဏ္ အဆင့္ျမင့္ေနလို႔ မယံုၾကည္တာလို႔ ဆိုေကာင္းဆိုၾကေပလိမ့္မယ္။

ဒါေပမယ့္ အမွန္အားျဖင့္ေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံမွာ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚခါစတုန္းက အေရွ႕ႏိုင္ငံက လူအခ်ိဳ႕ မယံုၾကည္တာမ်ိဳးပါပဲ။
ယခုေနအခါမွာ လကမ႓ာကို အာကာသယာဥ္ျဖင့္ ေရာက္တယ္ဆိုတာ မယံုၾကည္ၾကတာနဲ႔လည္း တူပါတယ္။

နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြဆိုတာ ျမတ္စြာဘုရားက ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ ေတြ႕သိၿပီး ေဟာထားတာပဲ။
အဲဒါကို ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း အဘိညာဥ္ရပုဂၢိဳလ္ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေထာက္ခံထားလ်က္ ရွိေနတာပဲ။
ျမတ္စြာဘုရားက အဲဒီနတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြထက္ ျမင့္ျမတ္သိမ္ေမြ႕တဲ့ တရားေတြကိုလည္း ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ ေတြ႕သိၿပီး ေဟာထားတာပဲ။
အဲဒါကို ဉာဏ္ထူးရွိတဲ့ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ေတြက သူတို႔၏ ကိုယ္ေတြ႕အေနျဖင့္ ေထာက္ခံထားတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြေလာက္ေတာင္ မျမင္မသိႏိုင္လို႔ မယံုၾကည္ၾကတာဟာ အသိဉာဏ္ အဆင့္အတန္း နိမ့္ေနေသးလို႔ပါပဲ။


သိပၸံဆရာေတြ၏ အေတြ႕လိုပင္ ယံုသင့္ပါသည္

ျဗဟၼာဆိုတာ ကာမဂုဏ္ကို တပ္မက္မႈ ကာမရာဂ ကင္းတယ္။ ကမ႓ာနဲ႔ ခ်ီၿပီး အသက္ရွည္တယ္။
လူေတြ နတ္ေတြဆိုတဲ့ ကာမဘံုသား သတၱဝါေတြကေတာ့ အသက္တိုတယ္။ မၾကာခဏ ေသ,ေသသြားၾကရတယ္။
လူဆိုရင္ ဘုရားလက္ထက္ေတာ္ ကာလတုန္းက ပံုမွန္ အႏွစ္တစ္ရာ အသက္တမ္း ရွိတယ္။ အႏွစ္တစ္ရာ မျပည့္ခင္ ေသတဲ့သူလည္း ရွိတယ္။ အႏွစ္တစ္ရာက ေက်ာ္လြန္ၿပီး တစ္ရာ့ေလးငါးေျခာက္ဆယ္အထိ အသက္ရွည္သူလည္း ရွိခဲ့တယ္။
အဲဒီထက္ ေရွးက်တဲ့ ေခတ္ေတြတုန္းကေတာ့ အသက္ႏွစ္ရာ သံုးရာ စသည္ ပိုၿပီး အသက္ရွည္ခဲ့ၾကတာလည္း ရွိေၾကာင္း က်မ္းဂန္မ်ားမွာ ျပဆိုထားတာ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႔ေလာက အသက္ဆိုတာ တယ္မရွည္လွပါဘူး။

အထက္ နတ္ျပည္ေလာကေတြမွာ နတ္ေတြက လူ႔ထက္ မ်ားစြာ သာလြန္ၿပီး အသက္ရွည္ၾကတယ္။ အဲဒါကို သာမန္လူေတြက မသိၾကဘူး။
သိေတာ္မူၾကတဲ့ ဘုရား ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ေတြက ေဟာၾကားထားတဲ့အတိုင္း မွတ္ယူၾကရတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ ယခုေခတ္မွာ သိပၸံပညာေတြက တိုးတက္ေနတယ္။ သိပၸံပညာတိုးတက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ကမ႓ာေလာကအေၾကာင္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳး စူးစမ္း စမ္းသပ္ၾကည့္ၾကတယ္။
အျခားလူေတြကေတာ့ ကိုယ္တိုင္ မေတြ႕မသိရေပမယ့္ သိပၸံပညာရွင္ေတြ စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို သူတို႔ ေျပာျပတဲ့အတိုင္းပင္ မွတ္ရတယ္။

ေန အစရွိေသာ ၿဂိဳဟ္ေတြ၏ အတိုင္းအထြာ ပမာဏေတြ၊ ကမ႓ာေျမႀကီး၏ အတိုင္းအထြာ ပမာဏေတြ၊ ေနႏွင့္ အကြာအေဝး ပမာဏေတြ၊ အဲဒီၿဂိဳဟ္ေတြအားလံုး လည္ေနပံုေတြ၊ အျခား ေနစၾကာဝဠာေတြ ဒီလိုဟာေတြကို သိပၸံပညာရွင္ေတြက သူတို႔နည္းျဖင့္ တြက္ခ်က္ တိုင္းတာၿပီး ျပထားၾကတယ္။

အဲဒါေတြကို ကိုယ္တိုင္ မေတြ႕မသိရေပမယ့္ သူတို႔ ေျပာျပတဲ့အတိုင္းပဲ အမ်ားက ယံုၾကည္ သိမွတ္ေနၾကရတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ဒီလို ယံုၾကည္ရသလဲဆိုေတာ့ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္က သူတို႔လို မသိရေပမယ့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ရွိတဲ့အတြက္ ဟုတ္ေပလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကရတာပါပဲ။

အဲဒါလိုပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕သိျမင္ၿပီးမွ ေဟာထားတဲ့ နတ္ျဗဟၼာ ေလာက အေၾကာင္းေတြကိုလည္း ဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ့အတိုင္း ယံုၾကည္သင့္တာပါပဲ။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကိုယ္ကုိယ္တိုင္က မသိႏိုင္ေပမယ့္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ျဖင့္ ယံုၾကည္ထုိက္တဲ့အတြက္ ေဟာေတာ္မူတဲ့အတိုင္း ဟုတ္ေပလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ရတာပါပဲ။

ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ၿပီး သိခ်င္ရင္ေတာ့ သိႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္နည္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။
အဲဒီနည္းေတြျဖင့္ စ်ာန္အဘိညာဥ္ေတြကို ရေအာင္ အားထုတ္လို႔ ျပည့္စံုရင္ အဘိညာဥ္ျဖင့္ ကိုယ္တိုင္ပင္ သိျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီလို သိႏိုင္တဲ့ နည္းေတြ ရွိပါလ်က္နဲ႔ အဲဒါေတြကို အားမထုတ္ဘဲ ကိုယ္က မသိတာနဲ႔ မယံုဘူးဆိုရင္ အဲဒါကေတာ့ ေနရာမက်ဘူး။


အဆင့္အတန္း မတူရာမွာ ကိုယ္ႏွင့္ႏိႈင္းရင္ ႐ိုင္းသည္

တခ်ိဳ႕က ဒီလို ေျပာၾကတယ္။ “ကိုယ္တိုင္ မေတြ႕ရင္ မယံုႏိုင္ဘူး”တဲ့။
အဲဒါဟာ ကိုယ္က မသိတာကို သူမ်ားလည္း မသိဘူးလို႔ ထင္မွတ္ၿပီး ေျပာတာပဲ။

ကိုယ္ႏွင့္ႏိႈင္း မ႐ိုင္းဘူးဆိုတာ အဆင့္အတန္းတူတဲ့သူ အခ်င္းခ်င္းမွာသာ မွန္တယ္။
အဆင့္အတန္း မတူတဲ့သူနဲ႔ တန္းတူျပဳၿပီး ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ သိပ္လြဲတာပဲ။

ဥပမာထုတ္ျပမယ္။
ဂဏန္းသခ်ၤာကို မသင္ၾကားဘူး မေလ့လာဘူးတဲ့ လူက ဂဏန္းသခ်ၤာဘက္မွာ ပါရဂူေျမာက္ တတ္သိေနတဲ့ လူကို … ‘ငါလိုပါပဲ၊ ဂဏန္းတြက္ရာမွာ ငါ့ထက္ ပိုၿပီး မတတ္ မသိပါဘူး’လို႔ တန္းတူျပဳၿပီး ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ အမ်ားႀကီး လြဲမွားသြားမယ္ မဟုတ္ပါလား။
ဒါလိုပါပဲ … ေလာကအေၾကာင္းကို တကယ္သိၿပီး ေဟာထားတာကို ကိုယ္တိုင္က မသိတာနဲ႔ ေဟာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မိမိနဲ႔ တန္းတူျပဳၿပီး မယံုၾကည္ဘဲေနရင္ အမ်ားႀကီး လြဲမွားသြားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာထားတဲ့အတိုင္း နတ္ေတြ ျဗဟၼာေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ မိမိကိုယ္တိုင္ေတြ႕အားျဖင့္ မသိေပမယ့္ ျမတ္စြာဘုရားက သိျမင္ၿပီး ေဟာထားတာပဲလို႔ ယံုၾကည္ မွတ္သားရပါတယ္။
အဲဒီ နတ္ ျဗဟၼာေတြထက္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ တရားေတြကို ေဟာထားတာလည္း ရွိပါေသးတယ္။

တကယ္သိခ်င္ရင္ အဲဒီေဟာထားတဲ့ဟာေတြကို ကိုယ္တိုင္ သိႏိုင္ေအာင္ ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။
ေလ့လာရင္ သိလည္း သိႏိုင္ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားတရားေတာ္က ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္တဲ့ တရားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သႏၵိ႒ိေကာ - က်င့္ၾကံအားထုတ္က မုခ် ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏို္ငေသာ တရားေတာ္ျမတ္ပဲလို႔ ဒီလိုလည္း ခ်ီးက်ဴးၿပီး ေဟာထားပါတယ္။


+++++
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ “တကၠသိုလ္ဝိပႆနာတရားေတာ္” မွ

Tuesday, January 26, 2010

စိတ္ကုိ ခြဲျခား ေဝဖန္ျခင္း (၁) - ေဝဒနာသဂၤဟ, ေဟတုသဂၤဟ


၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ စေနေန႔၊ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၊ အဘိဓမၼာသင္တန္းတြင္ အပတ္စဥ္ ၁၅ ႏွင့္ ၁၆ သင္တန္းမ်ားကို ပို႔ခ် ေလ့လာ သင္ယူၾက၏။

ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္ ကိုယ္လက္ မၾကည္သာ ပင္ပန္းေနသျဖင့္ စိန္စည္ဆရာေတာ္က ႀကီးၾကပ္ ပို႔ခ်ေပးသြား၏။


အပတ္စဥ္ (၁၅) သင္တန္းတြင္ စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္ အေၾကာင္း၊ မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ဒဓုဘယ မိႆကနည္း”ကို သေဘာမွ် ေလ့လာၾကရၿပီး၊ စိတ္ ေစတသိက္တို႔အေၾကာင္း ေက်ညက္ေစရန္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ျပန္လည္ ေလ့လာၾကရ၏။

စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္အျဖစ္ ေစတသိက္ကေနၿပီး စိတ္ကို ရွာသည့္ သမၸေယာဂနည္း၊ စိတ္ကေန ေစတသိက္ကို ရွာသည့္ သဂၤဟနည္းတို႔ကို ေကာင္းစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္ ကၽြမ္းက်င္ေသာ္ ေစတသိက္ကေန ေစတသိက္ကို ရွာသည့္နည္းျဖစ္သည့္ မိႆကနည္းကို အလြယ္တကူ သိနားလည္ႏိုင္၏။

သမၸေယာဂနည္းႏွင့္ သဂၤဟနည္းတို႔ကို ေပါင္းစပ္ထားေသာ နည္းျဖစ္ရာ ပထမ - ေစတသိက္တစ္ခုႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္မ်ားကို သမၸေယာဂနည္းျဖင့္ ရွာၿပီး၊ ဒုတိယ - ထိုစိတ္မ်ားျဖင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္မ်ားကို သဂၤဟနည္းျဖင့္ ရွာေဖြရ၏။

ရရွိလာေသာ ေစတသိက္စုစုေပါင္းမွ မူတည္ေစတသိက္သည္ မိမိႏွင့္ မိမိ မယွဥ္ႏိုင္သျဖင့္ ထိုမူတည္ေစတသိက္ကို ဖယ္က က်န္ေသာ ေစတသိက္မ်ားမွာ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္မ်ား ျဖစ္၏။

+++++

‘ဖႆ’ေစတသိက္သည္ စိတ္ ၈၉ ႏွင့္ ယွဥ္၏။ (သမၸေယာဂနည္း)
စိတ္ ၈၉ ၌ ေစတသိက္ ၅၂ ယွဥ္၏။ (သဂၤဟနည္း)
ထို႔ေၾကာင့္ ‘ဖႆ’သည္ မိမိၾကဥ္ ေစတသိက္ ၅၁ ႏွင့္ ယွဥ္၏။

ထိုနည္းတူ စိတ္အားလံုးႏွင့္ ယွဥ္သည့္ ေစတသိက္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ‘ေဝဒနာ’၊ ‘သညာ’၊ ‘ေစတနာ’၊ ‘ဧကဂၢတာ’၊ ‘ဇိဝိတိေျႏၵ’၊ ‘မနသိကာရ’ တို႔သည္လည္း ေစတသိက္ ၅၁ ႏွင့္ ယွဥ္၏။

‘ဝိတက္’ - ဖႆနည္းတူ။

‘ဝိစာရ’ - ဖႆနည္းတူ။

‘အဓိေမာကၡ’ - ေစတသိက္ ၅၀ (ဝိစိကိစၧာ၊ အဓိေမာကၡ ၾကဥ္)။

‘ဝီရိယ’ - ဖႆနည္းတူ။

‘ပီတိ’ - ေစတသိက္ ၄၆ (ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ၊ ဝိစိကိစၧာ၊ ပီတိ ၾကဥ္)။

‘ဆႏၵ’ - ေစတသိက္ ၅၀ (ဝိစိကိစၧာ၊ ဆႏၵ ၾကဥ္)။

‘ေမာဟ’ - ေစတသိက္ ၂၆ (အညသမာန္း ၁၃ + အကုသိုလ္ ၁၄ = ၂၇ မွ ေမာဟ ၾကဥ္)။

‘အဟိရိက’၊ ‘အေနာတၱပၸ’၊ ‘ဥဒၶစၥ’ - ေမာဟနည္းတူ။

‘ေလာဘ’ - ေစတသိက္ ၂၁ (၂၂ မွ ေလာဘ ၾကဥ္)။

‘ဒိ႒ိ’ - ေစတသိက္ ၂၀ (၂၁ မွ ဒိ႒ိ ၾကဥ္)။

‘မာန’ - ေစတသိက္ ၂၀ (၂၁ မွ မာန ၾကဥ္)။

‘ေဒါသ’ - ေစတသိက္ ၂၁ (၂၂ မွ ေဒါသ ၾကဥ္)။

‘ဣႆာ’ - ေစတသိက္ ၁၉ (၂၂ မွ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ၊ ဣႆာ ၾကဥ္)။

‘မစၧရိယ’ - ေစတသိက္ ၁၉ (၂၂ မွ ဣႆာ၊ ကုကၠဳစၥ၊ မစၧရိယ ၾကဥ္)။

‘ကုကၠဳစၥ’ - ေစတသိက္ ၁၉ (၂၂ မွ ဣႆာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ ၾကဥ္)။

‘ထိန’ - ေစတသိက္ ၂၅ (၂၆ မွ ထိန ၾကဥ္)။

‘မိဒၶ’ - ေစတသိက္ ၂၅ (၂၆ မွ မိဒၶ ၾကဥ္)။

‘ဝိစိကိစၧာ’ - ေစတသိက္ ၁၄ (၁၅ မွ ဝိစိကိစၧာ ၾကဥ္)။

‘သဒၶါ’ - ေစတသိက္ ၃၇ (၃၈ မွ သဒၶါ ၾကဥ္)။

‘သတိ’ … ‘စိတၱဳဇုကတာ’ စသည္ - သဒၶါနည္းတူ။

‘သမၼာဝါစာ’ - ေစတသိက္ ၃၅ (၃၈ မွ အပၸမညာ၊ သမၼာဝါစာ ၾကဥ္)။

‘သမၼာကမၼႏၲ’ - ေစတသိက္ ၃၅ (၃၈ မွ အပၸမညာ၊ သမၼာကမၼႏၲ ၾကဥ္)။

‘သမၼာအာဇီဝ’ - ေစတသိက္ ၃၅ (၃၈ မွ အပၸမညာ၊ သမၼာအာဇီဝ ၾကဥ္)။

‘က႐ုဏာ’ - ေစတသိက္ ၃၃ (၃၈ မွ ဝိရတီ၊ မုဒိတာ၊ က႐ုဏာ ၾကဥ္)။

‘မုဒိတာ’ - ေစတသိက္ ၃၃ (၃၈ မွ ဝိရတီ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ ၾကဥ္)။

‘ပညိေျႏၵ’ - ေစတသိက္ ၃၇ (၃၈ မွ ပညိေျႏၵ ၾကဥ္)။


+++++


အပတ္စဥ္ (၁၆) သင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္တြင္ ပကိဏ္းပိုင္းကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရ၏။


ပကိဏ္းပိုင္း

စိတ္ကို ပဓာနထား၍ ေရာေႏွာ ၿပိဳးႁပြမ္း ျပျခင္း ျဖစ္၏။ စိတ္ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း ျဖစ္၏။

ပကိဏ္းပိုင္း၌ အခန္း ၆ ခန္း ရွိ၏။
သဂၤဟ = သိမ္းယူ/ေပါင္းယူျခင္း ဟု ေခၚ၏။

‘ေဝဒနာသဂၤဟ’ (စိတ္တို႔ကို ေဝဒနာျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း)
‘ေဟတုသဂၤဟ’ (စိတ္တို႔ကို ဟိတ္ျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း)
‘ကိစၥသဂၤဟ’ (စိတ္တို႔ကို ကိစၥျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း)
‘ဒြါရသဂၤဟ’ (စိတ္တို႔ကို ဒြါရျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း)
‘အာရမၼဏသဂၤဟ’ (စိတ္တို႔ကို အာရမၼဏျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း)
‘ဝတၳဳသဂၤဟ’ (စိတ္တို႔ကို ဝတၳဳျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း)

ဤေျခာက္ပါးေသာ သဂၤဟတို႔က အလြယ္တကူ မွတ္မိေစရန္ စိန္စည္ဆရာေတာ္က လကၤာစီေပး၏။

(ေဆာင္)
‘ေဝ’ ‘ေဟ’ ‘ကိတ္’ ‘ဒြါ’၊ ‘အာ’ ‘ဝတ္’ ပါ၊ ေျခာက္ျဖာ သဂၤဟ။
ပကိဏ္းပိုင္းမွာ၊ ေရာေႏွာကာ၊ ေျခာက္ျဖာ ေဝဖန္ျပ။

‘ခံစားမႈ’တြင္၊ ‘ဟိတ္’ႏွင့္ယွဥ္၊ ‘လုပ္ခြင္’ ‘ေျခာက္ဒြါရ’။
‘အာ႐ုံ’ ‘ဝတၳဳ’၊ ေရာေႏွာမႈ၊ ေျခာက္ခု ေဝဖန္ျပ။


ေဝဒနာသဂၤဟ

ျမတ္စြာဘုရားက ေဝဒနာကို ပုဂၢိဳလ္အားေလ်ာ္စြာ၊ အရာဌာနအားေလ်ာ္စြာ ေဝဒနာ ၅ ပါး၊ ၃ ပါး၊ ၂ ပါး၊ ၁ ပါး စသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
သၿဂႋဳဟ္က်မ္း၌ ၅ ပါးႏွင့္ ၃ ပါး ႏွစ္နည္းကို ျပ၏။


ေဝဒနာ ၅ မ်ိဳး

ေဝဒနာ ၅ မ်ိဳးကို ဣၿႏၵိယေဘဒနည္းအရ ခြဲ၏။

(၁) သုခေဝဒနာ
(၂) ဒုကၡေဝဒနာ
(၃) ေသာမနႆေဝဒနာ
(၄) ေဒါမနႆေဝဒနာ
(၅) ဥေပကၡာေဝဒနာ


ေဝဒနာ ၃ မ်ိဳး (အာရမၼဏာအႏုဘဝနနည္း)

(၁) သုခေဝဒနာ
(၂) ဒုကၡေဝဒနာ
(၃) ဥေပကၡာေဝဒနာ

ေဝဒနာ ၅ ပါးမွ သုခႏွင့္ ေသာမနႆ၊ ဒုကၡႏွင့္ ေဒါမနႆတို႔ကို တစ္ေပါင္းတည္း ျပဳ၍ ျပ၏။


ေဝဒနာ ၂ မ်ိဳး

တစ္ခါ တစ္ခါ ျမတ္စြာဘုရားက ေဝဒနာ ၂ မ်ိဳးဟု ေဟာေသာအခါ ဥေပကၡာ၏ ၿငိမ္းေအးမႈသေဘာကို ယူ၍ သုခႏွင့္ ဥေပကၡာကို သုခ၊ ဒုကၡကို ဒုကၡ၊ ‘သုခ’ ႏွင့္ ‘ဒုကၡ’ဟု ေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။


ေဝဒနာ ၁ မ်ိဳး

အေၾကာင္းတရားတို႔၏ ျပဳျပင္ျခင္း ျပဳျပင္အပ္ျခင္း သခၤါရသေဘာကို ယူ၍ ဒုကၡေဝဒနာ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေဟာေတာ္မူ၏။


စိတ္တို႔ကို ေဝဒနာျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျပျခင္း

သုခေဝဒနာႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာစိတ္ = ၁ (သုခသဟဂတ ကာယဝိညာဥ္စိတ္)

ဒုကၡေဝဒနာႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာစိတ္ = ၁ (ဒုကၡသဟဂတ ကာယဝိညာဥ္စိတ္)

ေသာမနႆေဝဒနာႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာစိတ္ = ၆၂

ေဒါမနႆေဝဒနာႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာစိတ္ = ၂

ဥေပကၡာေဝဒနာႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာစိတ္ = ၅၅


(ေဆာင္)
‘သု’ တစ္ ‘ဒု’ တစ္၊ ‘ေသာ’ ေျခာက္ႏွစ္(၆၂)၊ ‘ေဒါ’ ႏွစ္ ‘ဥ’ ငါးငါး(၅၅)။

တနည္း (ေဆာင္)

တစ္စီ ‘သု’ ‘ဒု’၊ ‘ေဒါ’ ႏွစ္ခု၊ ‘ေသာ’႐ႈ ေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္။
‘ဥေပကၡာ’မူ၊ ငါးငါးယူ၊ ေပါင္းမူ တစ္ႏွစ္တစ္။

တနည္း (ေဆာင္) (လယ္တီဆရာေတာ္)

‘ဥ’ပေၪၥးေစး(၅၅)၊ ‘ေသာ’ ဆေဒြး(၆၂)၊ ‘ေဒါ’ေဒြး ‘ဒု’ ‘သု’ ဧက္(တစ္)။


ေဝဒနာ ၃ မ်ိဳးနည္းျဖင့္ စိတ္တို႔ကို ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ေသာ္ သုခေဝဒနာႏွင့္ ယွဥ္ေသာစိတ္ ၆၃၊ ဒုကၡေဝဒနာႏွင့္ ယွဥ္ေသာစိတ္ ၃၊ ဥေပကၡေဝဒနာႏွင့္ ယွဥ္ေသာစိတ္ ၅၅ ျဖစ္၏။

(ေဆာင္)
‘သု’ကား ေျခာက္သံုး(၆၃)၊ ‘ဒု’မွာ သံုး၊ မွတ္အုန္း ‘ဥ’ငါးငါး(၅၅)။


ေစတသိက္တို႔ကို ေဝဒနာျဖင့္ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ျခင္း

ေဝဒနာ တစ္ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ = ‘ေဒါသ’၊ ‘ဣႆာ’၊ ‘မစၧရိယ’၊ ‘ကုကၠဳစၥ’၊ ‘ဝိစိကိစၧာ’၊ ‘ပီတိ’

ေဝဒနာ ႏွစ္ပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ = ေလာဘ၊ ဒိ႒ိ၊ မာန၊ ေသာဘနေစတသိက္ ၂၅

ေဝဒနာ သံုးပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ = ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ အဓိေမာကၡ၊ ဝီရိယ၊ ဆႏၵ၊ ေမာဟ၊ အဟိရိက၊ အေနာတၱပၸ၊ ဥဒၶစၥ၊ ထိန၊ မိဒၶ

ေဝဒနာ ငါးပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ = ေဝဒနာၾကဥ္ေသာ သဗၺစိတၱသာဓရဏ ၆ ပါး

မည္သည့္ ေဝဒနာႏွင့္မွ် မယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ = ေဝဒနာ


(ေဆာင္)

“ေဝဒနာ တစ္၊ ေျခာက္ပါး ျဖစ္၏
ႏွစ္မွာ ႏွစ္ရွစ္
(တနည္း - ႏွစ္မွာ ႒ဝီ) (အ႒ဝီသ=၂၈)
သံုးျဖစ္ ဆယ့္တစ္
(တနည္း - သံုးလီ ဆယ့္တစ္)
ငါးျဖစ္ ေျခာက္ခု
မ တစ္ခု
မွတ္႐ႈ ေသခ်ာမခက္တည္း။”


+++++


ေဟတုသဂၤဟ

ေဟတုကို ျမန္မာလို ဟိတ္ဟု ေခၚ၏။

“ေလာ, ေဒါ, ေမာ သံုး၊ အႏွင့္သံုး၊ ေခၚသံုး ဟိတ္ေျခာက္ပါး”ဟု လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက လကၤာစီထား၏။

ေလာဘဟိတ္၊ ေဒါသဟိတ္၊ ေမာဟဟိတ္၊ အေလာဘဟိတ္၊ အေဒါသဟိတ္၊ အေမာဟဟိတ္တို႔ ျဖစ္၏။

“ေရေသာက္ျမစ္ႏွယ္၊ ေက်းဇူးႂကြယ္၊ ႀကီးက်ယ္ေၾကာင္းရင္းမ်ား”

ေရေသာက္ျမစ္ကဲ့သို႔ အတူတကြ ျဖစ္ေသာာ တရားတို႔အေပၚမွာ ေက်းဇူးမ်ားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ိဳးကို ဟိတ္ဟု ေခၚ၏။

အကုသိုလ္ေစတသိက္ထဲတြင္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔ ပါဝင္ၿပီး၊ ေသာဘနေစတသိက္ထဲတြင္ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟတို႔ ပါ၏။

“စိတ္ႏွင့္ ေစယွဥ္၊ ေက်လည္လွ်င္၊ ဟိတ္ျမင္ မခက္ေသး” ဟု လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး လကၤာစီထားသည့္အတိုင္း စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္ကို ေက်ေက်ညက္ညက္ နားလည္ သေဘာေပါက္ထားက အလြယ္တကူ ခြဲျခမ္း ေဝဖန္ႏိုင္၏။ အထူးသျဖင့္ သမၸေယာဂနည္း ေက်လွ်င္ မခက္ေပ။

ေလာဘႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၈ ပါး

ေဒါသႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၂ ပါး

ေမာဟႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၁၂ ပါး

အေလာဘႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၅၉ ပါး

အေဒါသႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၅၉ ပါး

အေမာဟႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၄၇ ပါး ျဖစ္၏။


တစ္ဖန္ -

ဟိတ္ ၁-ပါးတည္းႏွင့္သာ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၂ ပါး (ေမာဟမူ ေဒြး)

ဟိတ္ ၂-ပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၂၂ ပါး (ေလာဘမူ ၈ + ေဒါသမူ ၂ + ကာမာဝစရေသာဘန ၁၂ = ၂၂)

ဟိတ္ ၃-ပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၄၇ ပါး (ကာမာဝစရေသာဘန ၁၂ + မဟဂၢဳတ္ ၂၇ + ေလာကုတၱရာ ၈ = ၄၇)

ဟိတ္တစ္ခုႏွင့္မွ် မယွဥ္ေသာ စိတ္ = ၁၈ ပါး (အဟိတ္စိတ္ ၁၈)


(ေဆာင္)
သံုးပါးႏွင့္ ယွဥ္ ေလးဆယ့္ခြန္(၄၇)၊ ႏွစ္ယွဥ္ ႏွစ္ဆယ့္ႏွစ္(၂၂)
တစ္ပါးႏွင့္ယွဥ္ ႏွစ္ပါးပင္၊ မယွဥ္ တစ္ဆယ့္ရွစ္(၁၈)။

တစ္ဖန္ -

ပါဠိလိုေျပာရင္ ဟိတ္ႏွင့္ မယွဥ္တဲ့စိတ္ကို အဟိတ္စိတ္၊

ဟိတ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ ယွဥ္တဲ့စိတ္ကို ဧကဟိတ္စိတ္၊

ဟိတ္ႏွစ္ခုနဲ႔ ယွဥ္တဲ့စိတ္ကို ဒြိဟိတ္စိတ္၊

ဟိတ္သံုးခုနဲ႔ ယွဥ္တဲ့စိတ္ကို တိဟိတ္စိတ္ ဟု သံုးႏႈန္း၏။


(ေဆာင္)
တစ္ပါး ‘ဧကဟိတ္’၊ ႏွစ္ ‘ဒြိဟိတ္’၊ ‘တိဟိတ္’ သံုးပါးဆို။
ဟိတ္မရွိက၊ ‘အဟိတ္’,ပ၊ ေခၚၾက တိရစၧာန္ကို။


ကိစၥသဂၤဟ

စိတ္တို႔ကို လုပ္ငန္းအားျဖင့္ ကိစၥအားျဖင့္ ေဝဖန္ ခြဲျခားျခင္း ျဖစ္၏။
လုပ္ငန္းကို ပါဠိလို ကိစၥဟု ေခၚ၏။

လူတစ္ဦးတည္းက ေက်ာင္းသားကိစၥ၊ ႐ုံးကိစၥ၊ အိမ္မႈကိစၥ စသည္ လုပ္ငန္း ၂-ခု ၃-ခု ေဆာင္႐ြက္သကဲ့သို႔ စိတ္မ်ားတြင္လည္း ထိုကဲ့သို႔ စိတ္ တစ္ခုတည္းက ၁-ကိစၥ ၂-ကိစၥ စသည္ ေဆာင္႐ြက္မႈ ရွိ၏။

က်မ္းဂန္၌ စိတ္၏ကိစၥ ၁၄ ပါး ျပထား၏။


ပဋိသေႏၶကိစၥ

ဆက္စပ္ျခင္းကို ပဋိသေႏၶဟု ေခၚ၏။ (ပဋိ=တစ္ဖန္၊ သႏၶိ=စပ္ျခင္း)
ဘဝတစ္ခု၏ ပထမဆံုးေသာ အခိုက္အတန္႔ကို ပဋိသေႏၶစိတ္ဟု ေခၚ၏။
ဘဝတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု အဆက္မျပတ္ေအာင္ ပဋိသေႏၶက ဆက္စပ္ေပး၏။ ဘဝေဟာင္းႏွင့္ ဘဝသစ္ကို ဆက္စပ္ေပးေသာ ကိစၥ ျဖစ္၏။


ဘဝဂၤကိစၥ

ဘဝ + အဂၤ(အစိတ္အပိုင္း) = ဘဝဂၤ(ဘဝ၏ အစိတ္အပိုင္း)

ပဋိသေႏၶတည္ၿပီးေနာက္ ဘဝမျပတ္ေအာင္ ပဋိသေႏၶစိတ္ႏွင့္အလားတူ (ပဋိသေႏၶစိတ္ႏွင့္ထပ္တူ) အထပ္ထပ္ျဖစ္ေသာ ဘဝ၏အစိတ္အပိုင္း=ဘဝင္စိတ္ ျဖစ္၏။

ဘဝတစ္ခုမွာ ဘဝင္စိတ္မ်ား ကုေဋႏွင့္ ခ်ီၿပီး ျဖစ္၏။ အသိစိတ္မ်ား၏ အၾကား အၾကားမွာလည္း ဘဝင္စိတ္မ်ား ျဖစ္၏။
ဘဝကို တည္ရွိေအာင္ လုပ္ေပးေနေသာ ကိစၥျဖစ္၏။


စုတိကိစၥ

ပဋိသေႏၶစိတ္သည္ ဘဝင္စိတ္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ထိုဘဝင္စိတ္သည္ပင္လွ်င္ ဘဝ၏ ေနာက္ဆံုးစိတ္လည္း ျဖစ္၏။

ဘဝကေန ေ႐ြ႕လ်ားသြားသည္ဟု အဓိပၸာယ္ရွိ၏။ ဘဝမွ ေလ်ာက်သြားျခင္းကိစၥ၊ ေ႐ြ႕ေလ်ာသြားျခင္းကိစၥကို စုတိကိစၥဟု ေခၚ၏။

ေသသည့္စိတ္ကို စုတိစိတ္ဟု ေခၚ၏။ ျမန္မာစကားတြင္ စုေတဟုသံုး၏။

ဘဝတစ္ခုတြင္ ပဋိသေႏၶစိတ္၊ ဘဝင္စိတ္၊ စုတိစိတ္တို႔သည္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။
ကာလအားျဖင့္ ကြဲျပား၏။ ကိစၥအားျဖင့္ ကြဲျပား၏။
ကိစၥမတူျခင္းေၾကာင့္ စိတ္တစ္ခုတည္းကို ပဋိသေႏၶစိတ္၊ ဘဝင္စိတ္၊ စုတိစိတ္ ေခၚ၏။ ဤ သံုးခုကို တြဲ၍ ေျပာေလ့ရွိ၏။


အာဝဇၨနကိစၥ

အာဝဇၨနဆိုသည္မွာ ဆင္ျခင္ျခင္းအဓိပၸာယ္လည္း ရွိ၏။ ျပန္၍ တြန္းလွည့္ပစ္ျခင္း အဓိပၸာယ္မ်ိဳးလည္း ရွိ၏။

စိတ္အစဥ္တစ္ခုတြင္ ဘဝင္အစဥ္ရပ္ၿပီး အာဝဇၨန္း ေပၚ၏။ ဘဝင္ကို ရပ္တန္႔ေစတတ္သည့္ သေဘာ ျဖစ္၏။

ဘဝင္ကို တန္႔ေစၿပီး ထင္ရွား ထထႂကြႂကြရွိသည့္ စိတ္အစဥ္သို႔ လွည့္ေပးေသာကိစၥ ျဖစ္၏။


ဒႆနကိစၥ

ျမင္ျခင္းကိစၥ။


သဝနကိစၥ

ၾကားျခင္းကိစၥ။


ဃာနကိစၥ

နမ္း႐ႉျခင္းကိစၥ။


သာယနကိစၥ

အရသာသိ စားသိကိစၥ။


ဖုသနကိစၥ

ေတြ႕ထိျခင္းကိစၥ။


သမၸဋိစၧိဳန္းကိစၥ

လက္ခံျခင္းကိစၥ။

အာ႐ုံတစ္ခုကို အာဝဇၨန္းက အာ႐ုံဘက္သို႔ လွည့္သြားေစၿပီးေနာက္ ျမင္စိတ္၊ ၾကားစိတ္ စသည္ ျဖစ္၏။ ထိုေနာက္ လက္ခံေသာ သမၸဋိစၧိဳန္းကိစၥ ျဖစ္၏။


သႏၲီရဏကိစၥ

အာ႐ုံကို ေကာင္းသည့္အာ႐ုံ, ဆိုးသည့္အာ႐ုံ, အလိုရွိအပ္သည့္အာ႐ုံ, အလိုမရွိအပ္သည့္အာ႐ုံ စသည္ စံုစမ္းသည့္ ကိစၥျဖစ္၏။


ေဝါ႒ဗၺနကိစၥ

‘ေဝါ႒ဗၺန’ဆိုသည္မွာ ဆံုးျဖတ္ျခင္း ျဖစ္၏။ ‘ေဝါ႒ဗၺန’ကို ျမန္မာစကားျဖင့္ ‘ဝုေ႒ာ’ဟု ေခၚ၏။

ေကာင္း,မေကာင္း အာ႐ုံ၊ အလိုရွိအပ္, မရွိအပ္ အာ႐ုံအျဖစ္ စံုစမ္းၿပီးေနာက္ ဝုေ႒ာအခိုက္အတန္႔၌ ဆံုးျဖတ္ျခင္းကိစၥ ေဆာင္႐ြက္၏။


ဇဝနကိစၥ

‘ဇဝန’ကို ျမန္မာလို ‘ေဇာ’ဟု ေခၚ၏။ ဇဝန၏ မူလပုဒ္ အနက္မွာ ‘အရွိန္အဟုန္’ဟု အဓိပၸာယ္ရွိ၏။

ထို႔ေၾကာင့္ အရွိန္အဟုန္ရွိရွိႏွင့္ ျဖစ္ေသာ စိတ္မ်ိဳးကို ေဇာစိတ္ဟု ေခၚ၏။ တစ္ႀကိမ္တည္း ျဖစ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ အႀကိမ္မ်ားစြာ ျဖစ္သည္ ျဖစ္ေစ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ ျဖစ္တတ္ေသာ စိတ္မ်ိဳးကို ေခၚျခင္း ျဖစ္၏။ တခ်ိဳ႕က အႀကိမ္မ်ားစြာ ျဖစ္၍ ေဇာစိတ္ေခၚသည္ဟု လြဲမွားစြာ ေရးၾက၏။

မဂ္စိတ္သည္ ေဇာစိတ္ျဖစ္ၿပီး တစ္ႀကိမ္တည္းႏွင့္ ကိေလသာတို႔ကို ပယ္သတ္ႏိုင္ေအာင္ သတၱိေကာင္း၏။

ထိုကဲ့သို႔ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ ျဖစ္ျခင္းကို ဇဝနကိစၥဟု ေခၚ၏။

ဝိပါက္စိတ္မ်ားမွာ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ မျဖစ္ၾကေပ။


+++++


ေလာကခ်မ္းသာ စေနေန႔ တရားပြဲအျဖစ္ အကိတၱိဇာတ္တရားေတာ္ ပထမပိုင္းကို စိန္စည္ဆရာေတာ္က “ဘာဆုေတာင္းမလဲတရားေတာ္”အမည္ျဖင့္ ေဟာၾကား၏။


တရားပြဲတြင္ ေဟတီႏိုင္ငံ ငလ်င္ေဘးဒဏ္ ခံၾကရသူမ်ားအတြက္ တတ္စြမ္းသေ႐ြ႕ လႉဒါန္းၾကရန္ႏွင့္ နယူးဂ်ာစီ မဟာစည္သတိပ႒ာန္ရိပ္သာတြင္ မၾကာမီ တည္ေဆာက္ေတာ့မည့္ ေလာကခ်မ္းသာ ဓမၼာ႐ုံ ေယာဂီေဆာင္ ေက်ာင္းေဆာင္ေတာ္ႀကီးအတြက္လည္း ဆယ္ေဒၚလာစုေပါင္း တစ္သိန္း၊ သို႔မဟုတ္ ရာေဒၚလာစုေပါင္း တစ္ေသာင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေထာင္ေဒၚလာစုေပါင္း တစ္ေထာင္၊ သို႔မဟုတ္ ေသာင္းေဒၚလာစုေပါင္း တစ္ရာ၊ သို႔မဟုတ္ ေဒၚလာတစ္သိန္းစု ဆယ္စုျဖင့္ အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေပၚ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း ထည့္သြင္း တိုက္တြန္း ႏိႈးေဆာ္ ဆႏၵျပဳသြား၏။

ယခင္အပတ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၆ ရက္ စေနေန႔ သင္တန္းတြင္လည္း ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္ႏွင့္ အဘိဓမၼာသင္တန္းသူ သင္တန္းသားမ်ားသည္ ေဟတီငလ်င္ေဘး ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ၾကက္ေျခနီအသင္းမွတဆင့္ စုေပါင္း လႉဒါန္းသြားခဲ့ၾက၏။

တရားပြဲၿပီးေသာ္ ေကာင္းမႈကုိသိုလ္အဖို႔ဘာဂကို အမွ်ေပးေဝၾကေလသည္။

သာဓု … သာဓု … သာဓု။

Thursday, January 21, 2010

စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္ - သဂၤဟနည္း


အမွန္အတိုင္းေျပာေတာ့ ဦးဇင္းတို႔က ဒီက်မ္းဂန္ေတြ ဒီအဘိဓမၼာေတြကို သူမ်ားဆီက ရတာေနာ္။ အိႏၵိယက သီဟိုဠ္က ရတာ မဟုတ္လား။
ရေပမယ္လို႔ တို႔ျမန္မာဆရာေတာ္ေတြက အရွိအတိုင္းေလးတင္ ယူတာ မဟုတ္ဘူး။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ျဖည့္လိုက္ေသးတယ္၊ ထြင္လိုက္ေသးတယ္ဆိုတာလည္း သိေစခ်င္တယ္။ ဒါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထြင္ထားတာ။ ‘ညဝါ’ဆိုတာေတြ ….. ေနာက္ … ရွိေသးတယ္ေနာ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ အဘိဓမၼာနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ေတာ့ ျမန္မာျဖစ္ရတာဟာ အလြန္႔အလြန္ ကံေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုရမွာ။ တျခားလူမ်ိဳးေတြ ဒီလို သင္ခြင့္ အခြင့္အလမ္း သိပ္မရၾကဘူး။ ဘာျပဳလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီ အဘိဓမၼာအစဥ္အလာက ျပတ္သေလာက္ ျဖစ္သြားတာ။ အခုမွ ျပန္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေနရတာဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္လို သိပ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
ျမန္မာျပည္ကေတာ့ အခုထိေအာင္ သြားေနတုန္းပဲ။ ဒီအစဥ္အလာဟာ ေနာက္လည္း သြားေနမွာပဲ။

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)


+++++


၂၀၀၉ ခု ဇန္နဝါရီလ ၁၆ ရက္ စေနေန႔ မြန္းလြဲ ၁ နာရီတြင္ နယူးေယာက္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ က်င္းပ ျပဳလုပ္၏။

ယခုအပတ္တြင္ (၁၄)ပတ္ေျမာက္ သင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား တစ္ခ်ိန္သာ နာယူ ေလ့လာ မွတ္သားၾကရၿပီး၊ ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္ ေက်ညက္ေအာင္ အထူးတလည္ ရွင္းျပ သင္ၾကားသြား၏။

+++++


သဂၤဟနည္း

သဂၤဟနည္းကေတာ့ စိတ္ကို ကိုင္ၿပီးေတာ့ အဲဒီစိတ္မွာ ေစတသိက္ ဘယ္ေလာက္ယွဥ္တယ္ဆိုတာကို ရွာတဲ့နည္းပဲ။

အဲဒီေတာ့ အခု ဇယားကြက္လုပ္ထားလိုက္ေတာ့ ဘာမွ မခဲယဥ္းေတာ့ဘူး။ မွတ္မိဖို႔ကေတာ့ ခဲယဥ္းတယ္။ သိဖို႔ကေတာ့ မခဲယဥ္းေတာ့ဘူးေနာ္။


အကုသိုလ္စိတ္ သဂၤဟနည္း

ပထမေလာဘမူစိတ္ (ေသာမနႆသဟဂတ ဒိ႒ိဂတသမၸယုတၱ အသခၤါရိကစိတ္)

ပထမေလာဘမူစိတ္မွာ သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇-ခု ယွဥ္တာေတာ့ ေသခ်ာၿပီ။

ေနာက္ ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ အဓိေမာကၡ၊ ဝီရိယ၊ ပီတိ၊ ဆႏၵ ပါတယ္။ အညသမန္းေစတသိက္ ၁၃-ခုလံုး ယွဥ္တယ္။

တစ္ခါ အကုသိုလ္ေစတသိက္ထဲက ေမာဟ၊ အဟိရိက၊ အေနာတၱပၸ၊ ဥဒၶစၥ မယွဥ္ေပဘူးလား။ ယွဥ္တာေပါ့ သူတို႔က အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂-ခုစလံုးနဲ႔ ယွဥ္တာ။

ေနာက္ ေလာဘ မယွဥ္ေပဘူးလား။ ေလာဘမူစိတ္ပဲ .. ယွဥ္တာေပါ့။

ဒိ႒ိ မယွဥ္ေပဘူးလား၊ ယွဥ္တာေပါ့။
ဒိ႒ိယွဥ္ရင္ မာနယွဥ္သလား၊ မယွဥ္ဘူး။

ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ ယွဥ္မလား၊ မယွဥ္ဘူး။ သူတို႔က ေဒါသမူနဲ႔သာ ယွဥ္မွာေနာ္။

ထိန၊ မိဒၶ မယွဥ္ဘူး။ သူတို႔က သသခၤါရိကမွာသာ ယွဥ္တာ မဟုတ္လား။

ဝိစိကိစၧာ မယွဥ္ဘူး။

ေသာဘနေစတသိက္ေတြ မယွဥ္ဘူး။

အကုသိုလ္စိတ္မွာ ေစတသိက္ဘယ္ေလာက္ယွဥ္တယ္ဆိုတာ ရွာခ်င္ရင္ အညသမာန္းေစတသိက္နဲ႔ အကုသိုလ္ေစတသိက္ ၂-မ်ိဳးမွာပဲ ရွာရမွာေပါ့။

အညသမာန္း ၁၃ + အကုသိုလ္ ၁၄ = ၂၇-ခုထဲမွာပဲ ရွာရမယ္။

ဒီေတာ့ ပထမေလာဘမူစိတ္မွာ ေစတသိက္ စုစုေပါင္း ၁၉ ပါး ယွဥ္တယ္။


ဒုတိယေလာဘမူစိတ္ (ေသာမနႆသဟဂတ ဒိ႒ိဂတသမၸယုတၱ သသခၤါရိကစိတ္)

သူက သသခၤါရိကဆိုေတာ့ ထိန၊ မိဒၶ ပိုလာမယ္။ ပထမစိတ္က ၁၉ ပါး + ၂ ပါး = ၂၁ ပါး။


တတိယေလာဘမူစိတ္ (ေသာမနႆသဟဂတ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိကစိတ္)

တတိယစိတ္က်ေတာ့ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတ္ျဖစ္လို႔ ဒိ႒ိနဲ႔ မယွဥ္ဘဲ မာနနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ေစတသိက္အေရအတြက္က ၁၉ ပါးပဲ။
တတိယစိတ္မွာ ဒိ႒ိအစား မာနထည့္လိုက္တာပါပဲ။


စတုတၳေလာဘမူစိတ္ (ေသာမနႆသဟဂတ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိကစိတ္)

စတုတၳစိတ္က်ေတာ့ သသခၤါရိကစိတ္ျဖစ္လို႔ ၁၉ ပါးထဲမွာ ထိန၊ မိဒၶ ၂ ပါးထပ္ထည့္။ စုစုေပါင္း ၂၁ ပါး။

ဒီေတာ့ ေလာဘမူစိတ္ ပထမ ေလးခုမွာ ၁၉၊ ၂၁၊ ၁၉၊ ၂၁။


ဥေပကၡသဟဂတ ဒိ႒ိဂတသမၸယုတၱ အသခၤါရိကစိတ္

နံပါတ္ ၅ စိတ္က်ေတာ့ ဥေပကၡာနဲ႔ ယွဥ္လို႔ အညသမာန္းေစတသိက္ ၁၃ ခုထဲက ပီတိ ႏုတ္ရလိမ့္မယ္။

ပီတိၾကဥ္ေသာ အညသမာန္းေစတသိက္ ၁၂ + ‘ေမာဟ, အဟိရိက, အေနာတၱပၸ, ဥဒၶစၥ’ ၄ + ေလာဘ + ဒိ႒ိ = ၁၈ ပါး။


ဥေပကၡာသဟဂတ ဒိ႒ိဂတသမၸယုတၱ သသခၤါရိကစိတ္

နံပါတ္ ၆ စိတ္က်ေတာ့ သသခၤါရိကျဖစ္လို႔ ခုန ၁၈ + ထိန, မိဒၶ = ၂၀။


ဥေပကၡာသဟဂတ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိကစိတ္

၇-ခုေျမာက္စိတ္က ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတ္ျဖစ္လို႔ ဒိ႒ိအစား မာနယွဥ္မယ္။ ၁၈ ပါးပဲ။


ဥေပကၡာသဟဂတ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိကစိတ္

၈-ခုေျမာက္က်ေတာ့ သသခၤါရိကျဖစ္လို႔ ထိန မိဒၶ ထပ္တည့္၊ ၁၈ + ၂ = ၂၀။

ဒါေၾကာင့္မို႔ ေလာဘမူစိတ္ ၈ ခုမွာ ေစတသိက္ေတြရဲ႕ သခ်ၤာအေရအတြက္ကို တန္းၿပီး ၾကည့္လိုက္ရင္ ၁၉၊ ၂၁၊ ၁၉၊ ၂၁၊ ၁၈၊ ၂၀၊ ၁၈၊ ၂၀။


ေဒါသမူစိတ္ ၂ ခု

ေဒါမနႆသဟဂတ ပဋိဃသမၸယုတၱ အသခၤါရိကစိတ္

ေဒါသျဖစ္လို႔ ပီတိမပါတဲ့ အညသမာန္း ၁၂ +

‘ေမာဟ, အဟိရိက, အေနာတၱပၸ, ဥဒၶစၥ’ ၄ +

ေလာဘ မယွဥ္၊ ဒိ႒ိ မယွဥ္၊ မာန မယွဥ္၊

‘ေဒါသ, ဣႆာ, မစၧရိယ, ကုကၠဳစၥ’ ၄

ထိန၊ မိဒၶ၊ ဝိစိကိစၧာ မယွဥ္ဘူး။

ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ စုစုေပါင္း = ၂၀။


ေဒါမနႆသဟဂတ ပဋိဃသမၸယုတၱ သသခၤါရိကစိတ္

ေဒါသမူ ဒုတိယစိတ္က်ေတာ့ သသခၤါရိကျဖစ္လို႔ ထိန၊ မိဒၶ ပိုလာမယ္။ ၂၀ + ၂ = ၂၂ ပါး။


ေမာဟမူစိတ္ ၂ ခု

ဥေပကၡသဟဂတ ဝိစိကိစၧာသမၸယုတၱစိတ္

ဝိစိကိစၧာဆိုတာက ဆံုးျဖတ္တာ၊ အဓိေမာကၡ မယွဥ္ႏိုင္ဘူး

ဥေပကၡာသဟဂုတ္ျဖစ္လို႔ ပီတိ မယွဥ္ႏိုင္ဘူး။

ေမာဟမူစိတ္မွာ ဆႏၵ မယွဥ္ဘူး။

အဓိေမာကၡ၊ ပီတိ၊ ဆႏၵၾကဥ္ေသာ အညသမာန္း ၁၀ +

‘ေမာဟ, အဟိရိက, အေနာတၱပၸ, ဥဒၶစၥ’ ၄ +

ဝိစိကိစၧာ ၁

အားလံုးေပါင္းလိုက္ေတာ့ ေစတသိက္ ၁၅ ခု ယွဥ္တယ္။


ဥေပကၡာသဟဂတ ဥဒၶစၥသမၸယုတၱစိတ္

သူက အာ႐ုံေပၚမွာ မတည္တာသာ ရွိတယ္။ ဆံုးျဖတ္မႈကေတာ့ ပါတယ္။

ဝိစိကိစၧာ ေလ်ာ့သြားၿပီး၊ အဓိေမာကၡ တိုးလာတယ္။ ဒီေတာ့ သခ်ၤာအေရအတြက္က ၁၅ ပါးပဲ။

ဒီေတာ့ အကုသိုလ္စိတ္ရဲ႕ သဂၤဟနည္းကို ေလ့လာတဲ့အခါမွာ ေစတသိက္ အားလံုး ၾကည့္ဖို႔ မလိုဘူး။
အညသမာန္းေစသသိက္နဲ႔ အကုသိုလ္ေစတသိက္၊ ဒါေတြပဲ ၾကည့္ဖို႔ လိုတယ္။


+++++


အဟိတ္စိတ္ သဂၤဟနည္း

ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀

ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀ ဆိုတာ စကၡဳဝိညာဥ္၊ ေသာတဝိညာဥ္၊ ဃာတဝိညာဥ္၊ ဇိဝွါဝိညာဥ္၊ ကာယဝိညာဥ္ … အဲဒီ ၅ စံုေပါ့။

အကုသလဝိပါက္ထဲက ငါးခု၊ အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ထဲက ငါးခု၊ ၅ စံု = ၁၀ ခုေပါ့။

ဒီစိတ္ ၁၀ ပါးကေတာ့ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက္ ၇ ပါးနဲ႔သာ ယွဥ္တယ္။
တျခားေစတသိက္ ဘယ္ဟာေတြနဲ႔မွ မယွဥ္ဘူး။


သမၸဋိစၧိဳန္း ၂ ပါး

ဒီမွာလဲ အကုသလဝိပါက္ထဲက တစ္ခု၊ အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ထဲက တစ္ခုဆိုေတာ့ ၂-ခု။

ေနာင္အခါက်ေတာ့ ‘သမၸဋိစၧိဳန္း ေဒြး’လို႔ ေခၚလိမ့္မယ္။

ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြက သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ၇-ခု + ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ = ၁၀ ခု။


ဥေပကၡာ သႏၲီရဏ ေစတသိက္ ၂ ပါး

အကုသလဝိပါက္ထဲက ၁-ခု၊ အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ထဲက ၁-ခု၊ ေပါင္း ၂-ခု။

ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြက သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ၇ ခု + ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ = ၁၀ ခု။


ေသာမနႆသႏၲီရဏ ေစတသိက္ ၁ ခု

သူက အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ထဲမွာ ရွိတယ္။
ေသာမနႆဆိုေတာ့ ပီတိ ပိုလာမယ္။

ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြက သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ၇-ခု + ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ, ပီတိ = ၁၁ ခု။


ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္ ၁

ပၪၥဒြါရာဝဇၺန္းစိတ္ကလဲ သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇ ခု + ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ = ၁၀ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။


မေနာဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္

သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇ ခု + ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ, ဝီရိယ = ၁၁ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။


ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္

သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇ ခု + ဝိတက္, ဝိစာရ, အဓိေမာကၡ, ဝီရိယ, ပီတိ = ၁၂ ခု။ ဆႏၵတစ္ခုပဲ မယွဥ္ဘူး။

အဟိတ္စိတ္ထဲမွာ ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္ပဲ ေစတသိက္အမ်ားဆံုးနဲ႔ ယွဥ္တာ၊ ၁၂ ခု။

ေနာက္ၿပီး မွတ္စရာ ေဝါဟာရေလးတစ္ခု ရွိတယ္။
‘မေနာဓာတ္’ဆိုတာပဲ။
ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းနဲ႔ သမၸဋိစၧိဳန္း ၂-ခု၊ ဒီ ၃-ခုကို ေပါင္းၿပီးေတာ့ ‘မေနာဓာတ္’လို႔ ေခၚတယ္။

ေနာင္အခါ ဒီ ၃-ခုကို ေျပာခ်င္ရင္ ‘မေနာဓာတ္’လို႔ သံုးလိမ့္မယ္။ ဒီလိုေျပာရင္ ကုိယ္က ‘ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္နဲ႔ သမၸဋိစၧိဳန္း ေဒြး’ကို ေျပာတာလို႔ နားလည္ရမယ္။


+++++


ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္

ကာမာဝစရေသာဘန ကုသိုလ္စိတ္ ၈ ပါး

ေသာမနႆနဲ႔ ယွဥ္တာ၊ ဥေပကၡာနဲ႔ ယွဥ္တာ၊ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တာ၊ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္တာ မွတ္မိေနရင္
ေသာမနႆမွာ ပီတိယွဥ္မယ္၊ ဥေပကၡာက်ရင္ ပီတိမယွဥ္ဘူး။
ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္ရင္ အေမာဟ ပညိေျႏၵယွဥ္ၿပီး၊ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္ရင္ အေမာဟ မယွဥ္ဘူး … ဒါေလး မွတ္ထားဖို႔ပဲ။

ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ပထမစိတ္နဲ႔ ဒုတိယစိတ္

ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ အသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္” နဲ႔
ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ သသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္

အညသမန္း ေစတသိက္ ၁၃ ခုနဲ႔ ယွဥ္မယ္။
အကုသိုလ္ ၾကည့္စရာ မလိုဘူး။
ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ ကေတာ့ အထူးေတြးမေနနဲ႔၊ အကုန္လံုးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ဝိရတီ ၃ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
အပၸမညာ ၂ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ပညိေျႏၵနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ေသာဘနေစတသိက္ ၂၅ ခုလံုးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ အညသမန္း ၁၃ ခု + ေသာဘန ၂၅ ခု = ၃၈ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

ဒီေနရာမွာ မွတ္ဖို႔ တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။
ဝိရတီေစတသိက္ဟာ တစ္ခါတေလသာ ယွဥ္တယ္။
ယွဥ္ျပန္ေတာ့လည္း တစ္ခုစီ ယွဥ္တယ္။

အပၸမညာကလည္း တစ္ခုစီပဲ ယွဥ္တယ္၊ တစ္ခါတေလ ယွဥ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ ဝိရတီ ၃ ခု + အပၸမညာ ၂ ခု = ၅ ခုကို ဖယ္ထားလိုက္ရင္ အၿမဲယွဥ္ႏိုင္တဲ့ ေစတသိက္ ၃၃ ခုသာ ရွိတယ္။

တစ္ႀကိမ္မွာ အမ်ားဆံုး ယွဥ္ႏိုင္တာက ၃၃ + သမၼာဝါစာ = ၃၄၊
သို႔မဟုတ္ ၃၃ + သမၼာကမၼႏၲ = ၃၄၊
သို႔မဟုတ္ ၃၃ + သမၼာအာဇီဝ = ၃၄၊
သို႔မဟုတ္ ၃၃ + က႐ုဏာ = ၃၄၊
သို႔မဟုတ္ ၃၃ + မုဒိတာ = ၃၄ ခုပဲ။

ဝိရတီယွဥ္တဲ့အခါ အပၸမညာနဲ႔ မယွဥ္ဘူး။
အပၸမညာယွဥ္တဲ့အခါမွာလည္း ဝိရတီ မယွဥ္ဘူး။

ဒါေၾကာင့္မို႔ အၿမဲတမ္း ယွဥ္ႏိုင္တာက ၃၃၊
တစ္ႀကိမ္ထဲမွာ အမ်ားဆံုး ယွဥ္ႏိုင္တာ ၃၄၊
သူနဲ႔ ယွဥ္ႏိုင္တဲ့ ေစတသိက္ အားလံုး ေျပာစမ္းပါဆိုရင္ေတာ့ ၃၈ ခု။
အဲဒီလို မွတ္ရမယ္။


ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ တတိယစိတ္နဲ႔ စတုတၳစိတ္

ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္
ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္

သူတို႔ ႏွစ္ခုက ဉာဏဝိပၸယုတ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ပညိေျႏၵ ေလ်ာ့သြားမယ္။
တျခားဟာေတြ ပထမႏွစ္ခုနဲ႔ အတူတူပဲ။

ဒီေတာ့ အညသမန္းေစတသိက္ ၁၃ + ေသာဘနထဲက ၂၄ = ၃၇ ခု။

ဒီမွာလည္း ခုနကအတိုင္း ဝိရတီနဲ႔ အပၸမညာက ရံခါမွ ယွဥ္တာမို႔ အၿမဲတမ္း ယွဥ္ ၃၂ ခု၊
တစ္ႀကိမ္ထဲ အမ်ားဆံုးယွဥ္ ၃၃ ခု ျဖစ္မယ္။


ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ပၪၥမနဲ႔ ဆ႒မ

ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ အသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ သသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္

သူတို႔က်ေတာ့ ဥေပကၡာျဖစ္လို႔ ပီတိႏုတ္ရလိမ့္မယ္။

ပီတိၾကဥ္ေသာ အညသမန္း ေစတသိက္ ၁၂ + ေသာဘနေစတသိက္ ၂၅ = ၃၇ ခု။


ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ သတၱမနဲ႔ အ႒မ

ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိကကုသိုလ္စိတ္

သူတို႔က်ေတာ့ ဉာဏဝိပၸယုတ္ျဖစ္လို႔ ပညိေျႏၵ မယွဥ္ဘူး။

ပီတိၾကဥ္ေသာ အညသမန္း ၁၂ + ပညိေျႏၵၾကဥ္ေသာ ေသာဘန ၂၄ = ၃၆ ခု။


ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္ ပထမနဲ႔ ဒုတိယစိတ္

ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ အသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္
ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ သသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္

သူတို႔နဲ႔ ယွဥ္တာက အညသမန္းေစတသိက္ ၁၃ ခု + ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၃ ခု။

ဝိရတီနဲ႔ မယွဥ္ဘူး။ ဝိရတီဟာ ေလာကီျဖစ္ရင္ ဧကန္ ကုသိုလ္သေဘာရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဝိပါက္စိတ္၊ ႀကိယာစိတ္ေတြမွာ မယွဥ္ဘူး။

အပၸမညာနဲ႔ မယွဥ္ဘူး။ ကာမာဝစရဝိပါက္က ကာမတရားကိုသာ အၿမဲတမ္း အာ႐ုံျပဳတယ္။ က႐ုဏာနဲ႔ မုဒိတာက သတၱဝါ ပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳတယ္။
ဒါကို တတိယပိုင္း အာ႐ုံေတြအေၾကာင္း ေလ့လာတဲ့အခါ ပိုနားလည္လိမ့္မယ္။


ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္ တတိယနဲ႔ စတုတၳစိတ္

ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္
ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္

သူတို႔က ဉာဏဝိပၸယုတ္ျဖစ္လို႔ ဉာဏ္ျဖစ္တဲ့ ပညိေျႏၵေလ်ာ့သြားမယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ၃၂ ပါးသာ ရွိေတာ့တယ္။


ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္ ပၪၥမနဲ႔ ဆ႒မစိတ္

ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ အသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ သသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္

သူတို႔က ဥေပကၡာ ဉာဏသမၸယုတ္မို႔ ပီတိထုတ္၊ ဉာဏ္ထည့္။

ပီတိၾကဥ္ အညသမန္း ၁၂ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၂ ခု။


ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္ သတၱမနဲ႔ အ႒မစိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိက ဝိပါက္စိတ္

သူတို႔က ဥေပကၡာ ဉာဏဝိပၸယုတ္ျဖစ္လို႔ ပီတိၾကဥ္ အညသမန္း ၁၂ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ = ၃၁ ခု။

အဲဒီေတာ့ ကာမာယစရဝိပါက္စိတ္မွာ ဝိရတီ မယွဥ္ဘူး။ အပၸမညာ မယွဥ္ဘူး။ ဒါ မွတ္ထား႐ုံပဲ။
ဉာဏ္ကေတာ့ ယွဥ္တဲ့အခါ ယွဥ္မယ္၊ မယွဥ္တဲ့အခါ မယွဥ္ဘူး။
ပီတိ ယွဥ္တဲ့အခါ ယွဥ္မယ္၊ မယွဥ္တဲ့အခါ မယွဥ္ဘူး။


ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ ပထမနဲ႔ ဒုတိယစိတ္

ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ အသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္
ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ သသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္

အညသမာန္း ေစတသိက္ ၁၃ ခု + ေသာဘနသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၁၉ ခု + အပၸမညာ ၂ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၅ ခု။

ဝိရတီက ေလာကီဆိုရင္ ဧကန္ ကုသိုလ္ျဖစ္ရမယ္ဆိုေတာ့ ကုသိုလ္မွာသာ ယွဥ္မယ္။ ႀကိယာမွာ မယွဥ္ဘူး။
ႀကိယာစိတ္က ပညတ္ကိုလည္း အာ႐ုံျပဳႏိုင္တာေၾကာင့္ ဒီက်ေတာ့ အပၸမညာ ယွဥ္လာၿပီ။
ဝိပါက္စိတ္က ပညတ္ကို အာ႐ုံ မျပဳဘဲ ကာမတရားကိုသာ အာ႐ုံျပဳတာေၾကာင့္ ဝိပါက္မွာတုန္းက အပၸမညာ မယွဥ္ဘူး။


ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ တတိယနဲ႔ စတုတၳစိတ္

ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္
ေသာမနႆသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္

သူတို႔က်ေတာ့ ပညာေလ်ာ့သြားတာေၾကာင့္ ၃၄ ပါးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

အညသမာန္း ၁၃ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ = ၃၄ ပါး။


ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ ပၪၥမနဲ႔ ဆ႒မစိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ အသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏသမၸယုတၱ သသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္

ပီတိ ထုတ္၊ ပညာ ထည့္၊ ၃၄ ပါးပဲ။

ပီတိၾကဥ္ အညသမာန္း ၁၂ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၄ ပါး။


ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ သတၱမနဲ႔ အ႒မစိတ္

ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ အသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္
ဥေပကၡာသဟဂတ ဉာဏဝိပၸယုတၱ သသခၤါရိက ႀကိယာစိတ္

သူတို႔က်ေတာ့ ပီတိထုတ္၊ ပညိေျႏၵထုတ္၊ ၃၃ ပါး။

ပီတိၾကဥ္ အညသမာန္း ၁၂ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ = ၃၃ ပါး။


ဒီေတာ့ ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ ၂၄ ခုမွာ ပံုေသေလး မွတ္ထားဖို႔က -

ကုသိုလ္စိတ္မွာ ဝိရတီလည္း ယွဥ္တယ္၊ အပၸမညာလည္း ယွဥ္တယ္။

ဝိပါက္စိတ္မွာ ဝိရတီလည္း မယွဥ္ဘူး၊ အပၸမညာလည္း မယွဥ္ဘူး။

ႀကိယာစိတ္မွာ ဝိရတီ မယွဥ္ဘူး၊ အပၸမညာ ယွဥ္တယ္။

ၿပီးေတာ့ ဉာဏသမၸယုတ္စိတ္မွာ ပညိေျႏၵ ယွဥ္မယ္။ ဉာဏဝိပၸယုတ္စိတ္မွာ ပညိေျႏၵ မယွဥ္ဘူး။

ေသာမနႆသဟဂုတ္စိတ္မွာ ပီတိ ယွဥ္မယ္၊ ဥေပကၡာသဟဂုတ္စိတ္မွာ ပီတိ မယွဥ္ဘူး။


+++++


႐ူပါဝစရစိတ္

႐ူပါဝစရစိတ္က်ေတာ့ ကုသိုလ္၊ ဝိပါက္၊ ႀကိယာအတိုင္း မသြားဘဲ ပထမစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္၊ တတိယစ်ာန္၊ စတုတၳစ်ာန္၊ ပၪၥမစ်ာန္နဲ႔ သြားမယ္။


႐ူပါဝစရ ပထမစ်ာန္စိတ္ ၃ ခု

ဝိတက္, ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ပထမစ်ာန္ ကုသိုလ္စိတ္
ဝိတက္, ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ပထမစ်ာန္ ဝိပါက္စိတ္
ဝိတက္, ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ပထမစ်ာန္ ႀကိယာစိတ္

အညသမာန္းေစတသိက္ ၁၃ ခုလံုးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ဝိရတီနဲ႔ မယွဥ္ဘူး။
႐ူပါဝစရစိတ္ဆိုတာက ပညတ္အာ႐ုံျပဳတာမို႔ အပၸမညာနဲ႔ ယွဥ္တယ္။
ၿပီးေတာ့ သူတို႔က ဉာဏသမၸယုတ္ခ်ည္းပဲျဖစ္လို႔ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တယ္။

အညသမာန္း ၁၃ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၅ ပါး။


႐ူပါဝစရ ဒုတိယစ်ာန္စိတ္ ၃ ပါး

ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ဒုတိယစ်ာန္ ကုသိုလ္စိတ္
ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ဒုတိယစ်ာန္ ဝိပါက္စိတ္
ဝိစာရ, ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ဒုတိယစ်ာန္ ႀကိယာစိတ္

ဒုတိယစ်ာန္စိတ္ ၃ ခုက်ေတာ့ ဝိတက္ႏုတ္လိုက္ရင္ ေစတသိက္ ၃၄ ပါးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

ဝိတက္ၾကဥ္ အညသမာန္း ၁၂ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၄ ပါး။


႐ူပါဝစရ တတိယစ်ာန္စိတ္ ၃ ပါး

ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ တတိယစ်ာန္ ကုသိုလ္စိတ္
ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ တတိယစ်ာန္ ဝိပါက္စိတ္
ပီတိ, သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ တတိယစ်ာန္ ႀကိယာစိတ္

တတိယစ်ာန္စိတ္ ၃ ခုက်ေတာ့ ဝိစာရ ထပ္ေလ်ာ့သြားမယ္။ ၃၃ ပါးနဲ႔ ယွဥ္မယ္။

ဝိတက္, ဝိစာရၾကဥ္ အညသမာန္း ၁၁ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၃ ပါး။


႐ူပါဝစရ စတုတၳစ်ာန္စိတ္ ၃ ပါး

သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ ကုသိုလ္စိတ္
သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ ဝိပါက္စိတ္
သုခ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္ ႀကိယာစိတ္

စတုတၳစ်ာန္ ၃ ခုက်ေတာ့ ပီတိပါ ထပ္ေလ်ာ့သြားမယ္။ ေစတသိက္ေပါင္း ၃၂ ခုနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

ဝိတက္, ဝိစာရ, ပီတိၾကဥ္ အညသမာန္း ၁၀ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + အပၸမညာ ၂ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၂ ပါး။


႐ူပါဝစရ ပၪၥမစ်ာန္စိတ္ ၃ ပါး

ဥေပကၡာ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ပၪၥမစ်ာန္ ကုသိုလ္စိတ္
ဥေပကၡာ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ပၪၥမစ်ာန္ ဝိပါက္စိတ္
ဥေပကၡာ, ဧကဂၢတာႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ ပၪၥမစ်ာန္ ႀကိယာစိတ္

ဒီ ၃ ခုက ဥေပကၡာနဲ႔ ယွဥ္တာေၾကာင့္ အပၸမညာ မယွဥ္ဘူး။ အပၸမညာက ပထမ, ဒုတိယ, တတိယ, စတုတၳ စ်ာန္ ၄ ပါးနဲ႔သာ ယွဥ္ႏိုင္တယ္။

ဝိတက္, ဝိစာရ, ပီတိၾကဥ္ အညသမာန္း ၁၀ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၀ ပါး။


+++++


အ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၂ ပါး

အ႐ူပါဝစရစိတ္ေတြက ပၪၥမစ်ာန္အတိုင္းျဖစ္တာေၾကာင့္ ေစတသိက္ ၃၀ နဲ႔ပဲ ယွဥ္တယ္။


+++++


ေလာကုတၱရာစိတ္ ၄၀

ေသာတာပတၱိမဂ္’, ‘သကဒါဂါမိမဂ္’, ‘အနာဂါမိမဂ္’, ‘အရဟတၱမဂ္’ ပထမစ်ာန္ ၄ ပါး
‘ေသာတာပတၱိဖိုလ္’, ‘သကဒါဂါမိဖိုလ္’, ‘အနာဂါမိဖိုလ္’, ‘အရဟတၱဖိုလ္’ ပထမစ်ာန္ ၄ ပါး

ေလာကုတၱရာမွာက်ေတာ့ ဝိရတီအၿမဲတမ္းလည္း ယွဥ္တယ္၊ အကုန္လံုး တစ္ေပါင္းတည္းလည္း ယွဥ္တယ္။

ေလာကုတၱရာစိတ္က နိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳတာေၾကာင့္ သတၱဝါပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳတဲ့ အပၸမညာ မယွဥ္ဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ပထမစ်ာန္ ေလာကုတၱရာစိတ္ေတြမွာ -

အညသမာန္း ၁၃ + ေသာဘနသာဓာရဏ ၁၉ + ဝိရတီ ၃ + ပညိေျႏၵ ၁ = ၃၆ ပါး။

ေလာကုတၱရာ ဒုတိယစ်ာန္စိတ္ေတြမွာ ဝိတက္ေလ်ာ့ = ၃၅ ပါး

ေလာကုတၱရာ တတိယစ်ာန္စိတ္ေတြမွာ ဝိတက္၊ ဝိစာရ ေလ်ာ့ = ၃၄ ပါး

ေလာကုတၱရာ စတုတၳစ်ာန္စိတ္ေတြမွာ ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ ပီတိ ေလ်ာ့ = ၃၃ ပါး

ေလာကုတၱရာ ပၪၥမစ်ာန္စိတ္ေတြမွာ ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ ပီတိ ေလ်ာ့ = ၃၃ ပါး ယွဥ္တယ္။


+++++


အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီးေသာအခါ ေစတနာရွင္ သင္တန္းသူမ်ား စုေပါင္း ခ်က္ျပဳတ္ထားေသာ မုန္႔ဟင္းခါးကို အဆာေျပ စားေသာက္ၾကရ၏။

စေနေန႔တရားပြဲကို စိန္စီဆရာေတာ္က ယခင္အပတ္မွ သမဏနတ္သားအေၾကာင္းအဆက္ အစၧရသုတ္တရားေတာ္ကို ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္၏။



တရားမေဟာမီ ရတနာျမတ္ သံုးပါးႏွင့္ ဆရာသမားတို႔အား ရွိခိုးပူေဇာ္ၾက၏။

‘ရွစ္ျဖာမဂၢင္ နိဗၺာန္ဝင္’ဟူ၍လည္း အမည္ေပးႏိုင္သည့္ တရားေတာ္ကို -

“လမ္းေျဖာင့္မည္တြင္၊ ထိုမဂၢင္၊ ရပ္ခြင္ ေဘးမဲ့နိဗၺာန္ပါ”

“လမ္းေျဖာင့္ဆိုတာ၊ ထိုမဂ္ပါ၊ ေဘးမဲ့ရပ္ဟာ နိဗၺာန္ပါ”

“ဝိရိယႏွစ္လီ၊ ဘီးတပ္သည္၊ မျမည္ရထား ထိုမဂ္ပါ”

“ဝိရိယႏွစ္ပါး၊ ဘီးတပ္ထား၊ ရထားျမည္သံ မၾကားပါ”

“ရွက္ေၾကာက္ႏွစ္တန္၊ ေနာက္မွီခံ၊ ကာရန္ အမွတ္,သတိပါ”

“ဝိပါသ္ေရွ႕သြား၊ မဂ္ဉာဏ္ကား၊ ရထားေမာင္းသူ ဆိုရပါ”

“ဤလိုရထား၊ ရွိသူမ်ား၊ ေယာက်္ားမိန္းမ လူတိုင္းမွာ”

“မဂၢင္ယာဥ္ႀကီး၊ ၿငိမ့္ၿငိမ့္စီး၊ အၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္တာ”

“မဂၢရွစ္ျဖာ၊ မရွိရာ၊ ကိေလသာၿငိမ္းသူ မရွိေပ”

“မဂၢင္ရွစ္ျဖာ၊ ရွိရာမွာ၊ ကိေလသာၿငိမ္းသူ ရွိႏိုင္ေပ”

“ဘုရားသာသနာ၊ ျပင္ပမွာ၊ ကိေလသာၿငိမ္းသူ မရွိေပ”

“ဘုရားသာသနာ၊ အတြင္းမွာ၊ ကိေလသာၿငိမ္းသူ ရွိႏိုင္ေပ”

“မိမိရျငား၊ ျမတ္တရား၊ သူမ်ားရေအာင္ ေျပာၾကားသူ”

“ဘုရားျမတ္စြာ၊ ေဟာမိန္႔တာ၊ ေကာင္းစြာ ေနတဲ့သူ”

“ေကာင္းစြာေနသူ၊ ျဖစ္လိုသူ၊ ရွင္လူ မ်ားေဝေန”

“မိမိရျငား၊ ျမတ္တရား၊ ေဟာၾကား ျပသေလ”

“ေဟာၾကားျပသ၊ တရားရ၊ ဗုဒၶႀကိဳက္တဲ့ တပည့္ေတြ”

“တာဝန္ေက်ကာ၊ သာသနာ၊ ေကာင္းစြာေနသူေတြ”

“သာသနာျပန္႔ေရး၊ အေလးေပး၊ အားေပးေနသူေတြ”

“သာသနာ့အႏၲရာယ္၊ အသြယ္သြယ္၊ ကာကြယ္ေနသူေတြ” စသည့္ လကၤာမ်ားျဖင့္ မွတ္သား လိုက္နာဖြယ္ ေဟာၾကားသြားၿပီး သာသနာႏွင့္ေတြ႕ၾကံဳခိုက္ ေကာင္းစြာ ေနထိုင္သူမ်ားျဖစ္ၿပီး သာသနာ ရွည္ၾကာ တည္တံ့ ျပန္႔ပြားေအာင္၊ သာသနာ့တာဝန္ ေက်ပြန္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္ တိုက္တြန္းသြား၏။

တရားပြဲၿပီးေသာ္ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္တို႔ကို သတၱဝါအားလံုးအား အမွ်ေပးေဝၾက၏။

သာဓု … သာဓု … သာဓု။

ကမၺည္းတင္တဲ့လက္









+ ဗုဒၶဂုဏ္ထူး၊ စိတ္ၾကည္ႏူးလ်က္
႐ႊင္ျမဴးၾကည္လင္၊ စိတ္အစဥ္ဝယ္
ဖူးျမင္ဦးခိုက္၊ ပူေဇာ္ထိုက္သည့္
သမိုင္းဂုဏ္ေရာင္၊ ထြန္းေျပာင္ေဝစည္
နယူးဂ်ာစီ၊ ေျမမဟီဝယ္







ဂုဏ္ရည္ျမင့္မား၊ ျမတ္ဘုရား၏
ဓာတ္သားေမြေတာ္၊ ေစတီေတာ္ကို
ဖူးျမင္ရျငား၊ ျမန္ျပည္သားတို႔
စိတ္ထားႏွလံုး၊ ႐ႊင္ျပံဳးပီတိ
ဂြမ္းဆီထိသို႔
ျဖစ္ဘိအနႏၲ၊ က်ိဳးဖလကို
ရရွိပါေစ၊ ခံစားေစဟု
စိတ္ေစဆႏၵ၊ ၾကံ႐ြယ္ဆလ်က္
တည္ထားေစတီ၊ အေမရိကန္ျပည္။










+ ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃအေမြ၊ ျမန္မာ့အေမြကို
ကမ႓ာတလႊား၊ လူအမ်ားတို႔
သိၾကပါေစ၊ ရပါေစဟု
စိတ္ေစတနာ၊ သဒၶါျပ႒ာန္း
ႀကိဳးပမ္းၾကေပ၊ ျပည္သူေတြ။

+ ျပည္သူအမ်ား၊ လူအမ်ားတို႔
နည္းမ်ားမဟူ၊ ၾကည္ျဖဴသဒၶါ
ေပးလႉတာကို၊ ထိန္းကာသိမ္းလ်က္
လမ္းျပၫႊန္ေပ၊ သံဃာေတြ။









+ သံဃာေတာ္မ်ား၊ လမ္းၫႊန္ၾကားသည့္
ျပဳျငားဖြယ္စံု၊ အဖံုဖံုကို
ေဆာင္႐ြက္ၾကေပ၊ ေအဘီဘီေအ။

+ တည္ထားၿပီးၿပီ၊ ျမတ္ေစတီႏွင့္
ေလ်ာ္ညီသင့္ျမတ္၊ ေယာဂီျမတ္တို႔
က်င့္အပ္ပြားအပ္၊ တရားဓာတ္ကို
ေဟာျပေသခ်ာ၊ ေထရ္သံဃာႏွင့္
လိုက္နာက်င့္ပြား၊ ေယာဂီမ်ားတို႔
႐ႈပြားဘာဝနာ
ေနရာအလႉ၊ ဝိုင္းကာကူ၍
ၾကည္ျဖဴသဒၶါ၊ ေစတနာျဖင့္
နည္းမ်ားမဟူ၊ ေက်ာင္းအလႉကို
ကုသိုလ္ယူလို႔၊ တည္ေဆာက္စို႔။





+ မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔
ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္း၊ လက္ဆင့္ကမ္း၍
ထမ္းၾကစို႔ေလ၊ သမိုင္းအေမြ။


အရွင္စကၠိႏၵ
ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၊ နယူးေယာက္



+++++
ေလာကခ်မ္းသာ ဓမၼာ႐ုံ ေယာဂီေဆာင္ ေက်ာင္းေဆာင္ေတာ္ႀကီး၏ previsualized 3D images ကို ‘ကိုထြန္းထြန္း’က ေက်းဇူးျပဳ၏။

Tuesday, January 19, 2010

စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္ - သမၸေယာဂနည္း


ဦးဇင္းတို႔ အဘိဓမၼာမွာ ေခၚတဲ့ ‘ပညာ’ဆိုတာ ကုသိုလ္နဲ႔ ယွဥ္တာ ေကာင္းတဲ့စိတ္ေတြနဲ႔ ယွဥ္တာကိုသာ ‘ပညာ’လို႔ ေခၚတယ္။
အကုသိုလ္နဲ႔ ယွဥ္တာကို ပညာလို႔ မေခၚဘူး။
ဒီလူ ဉာဏ္နီဉာဏ္နက္မ်ားတယ္လို႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္ မဟုတ္လား။ အဲဒီလိုဟာမ်ိဳးကို ဦးဇင္းတို႔က ပညာလို႔ မေခၚဘူး။ ဒါကို ‘ေလာဘ သို႔မဟုတ္ ေဒါသျပ႒ာန္းတဲ့ မာယာ’အေနနဲ႔သာ ေခၚတယ္။
ျမတ္စြာဘုရားတရားေတာ္မွာ ‘ပညာ’လို႔ ေျပာလိုက္ၿပီဆိုရင္ အေကာင္းနဲ႔တြဲတာကိုသာ ‘ပညာ’လို႔ ေခၚတာ။


ထို႔အတူပဲ ‘သတိေစတသိက္’ဟာ ေသာဘနစိတ္ေတြနဲ႔သာ ယွဥ္တယ္။ မေကာင္းတာတစ္ခု ျပဳဖို႔ သတိရတာဟာ ‘သညာေစတသိက္’သာ ျဖစ္တယ္။ ေန႔စဥ္သံုးစကားမွာ သတိကို ေကာင္းတဲ့ေနရာမွာလည္း သံုးတယ္။ မေကာင္းတဲ့ ေနရာလည္း သံုးတယ္။ အဘိဓမၼာအရေတာ့ ‘သတိ’ဆိုတာ ‘ေကာင္းတာကိုသာ’ ‘သတိ’ ေခၚတယ္။

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)

+++++

စိတ္နဲ႔ေစတသိက္ ယွဥ္ပံုက ၂-မ်ိဳး ရွိတယ္။

ပထမနည္းက သမၸေယာဂနည္းလို႔ ေခၚတယ္။ ေစတသိက္ကို ကိုင္ၿပီးေတာ့ ဒီေစတသိက္ဟာ စိတ္ဘယ္ေလာက္နဲ႔ ယွဥ္သလဲ? စိတ္ဘယ္ေလာက္နဲ႔ အတူတူ ျဖစ္သလဲ? အဲဒါ ရွာတဲ့နည္းကို သမၸေယာဂနည္းလို႔ ေခၚတယ္။

ဒုတိယနည္းကို သဂၤဟနည္းလို႔ ေခၚတယ္။ သူ႔က်ေတာ့ စိတ္ကို ကုိင္ၿပီးေတာ့ ေစတသိက္ရွာတဲ့နည္းေပါ့။ စိတ္တစ္ခုမွာ ေစတသိက္ ဘယ္ေလာက္နဲ႔ ယွဥ္သလဲ? စိတ္တစ္ခုနဲ႔ ေစတသိက္ေတြ ဘယ္ေလာက္ အတူတူ ျဖစ္သလဲ?လို႔ အဲဒီလို ေလ့လာတဲ့နည္းကို သဂၤဟနည္းလို႔ ေခၚတယ္။


သမၸေယာဂနည္း

သမၸေယာဂနည္း မေလ့လာခင္ စိတ္ ၁၂၁ ပါး အေၾကာင္း ေက်ေက်ညက္ညက္ နားလည္ထားဖို႔ လိုတယ္။

စိတ္ ၁၂၁ ပါးကို တူရာေလးေတြ ေပါင္းၿပီး ဇယားကြက္မွာ ျပထားတယ္။

အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂ ပါး (ေလာဘမူ ၈၊ ေဒါသမူ ၂၊ ေမာဟမူ ၂)

အဟိတ္စိတ္ ၁၈ ပါး၊ (ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀၊ သမၸဋိစၧန ၂၊ ဥေပကၡာ သႏၲီရဏ ၂၊ ေသာမနႆ သႏၲီရဏ ၁၊ ပၪၥဒြါရာဝဇၨန ၁၊ မေနာဒြါရာဝဇၨန ၁၊ ဟသိတုပၸါဒ ၁)

ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ ၂၄ ပါး (မဟာကုသိုလ္ ၈၊ မဟာဝိပါက္ ၈၊ မဟာႀကိယာ ၈)

႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၅ ပါး (ပထမစ်ာန္စိတ္ ၃၊ ဒုတိယစ်ာန္စိတ္ ၃၊ တတိယစ်ာန္စိတ္ ၃၊ စတုတၳစ်ာန္စိတ္ ၃၊ ပၪၥမစ်ာန္စိတ္ ၃)

အ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၂ ပါး၊

ေလာကုတၱရာစိတ္ အက်ဥ္း ၈ ပါး၊ အက်ယ္ ၄၀ (မဂ္ ၄ ပါး + ဖိုလ္ ၄ ပါးႏွင့္ စ်ာန္ ၅ ပါး ပြားေသာ ေသာတာပတၱိမဂ္ပထမစ်ာန္, သကဒါဂါမိမဂ္ပထမစ်ာန္, အနာဂါမိမဂ္ပထမစ်ာန္, အရဟတၱမဂ္ပထမစ်ာန္ ၄ ပါး၊ ………၊ ….. အရဟတၱဖိုလ္ ပၪၥမစ်ာန္ ၄ ပါး။)

ေကာင္းၿပီး၊ အဲဒီစိတ္ ၁၂၁ ပါးနဲ႔ ေစတသိက္နဲ႔ ယွဥ္တာေတြကို ေလ့လာၾကရေအာင္။


သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇ ပါး

ေစတသိက္ေတြမွာ ပထမအုပ္စုက သဗၺစိတၱသာဓာရဏ ေစတသိက္ ၇ ပါး (ဖႆ၊ ေဝဒနာ၊ သညာ၊ ေစတနာ၊ ဧကဂၢတာ၊ ဇီဝိတိေျႏၵ၊ မနသိကာရ)။
စိတ္အားလံုးနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့၊ စိတ္အားလံုးနဲ႔ ယွဥ္တဲ့ ေစတသိက္ေတြလို႔ ဆိုတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက္နဲ႔ ယွဥ္တဲ့ စိတ္ ဘယ္ေလာက္ရွိတုန္းလို႔ ေမးရင္ အလြယ္ေလးပဲေနာ္။ ရွိသမွ်စိတ္ေတြ အကုန္ေပးလိုက္႐ုံပဲ။ ၈၉ သို႔မဟုတ္ ၁၂၁ ပါး။


လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီး၏ ပရမတၳသံခိပ္ လကၤာ

“သဗၺစိေတၱ၊ ခုနစ္ေထြ၊ ယွဥ္ေလ စိတ္အားလံုး”


ဝိတက္

ဝိတက္ေစတသိက္က အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂ ပါးလံုးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

အဟိတ္စိတ္ထဲက ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀ နဲ႔ မယွဥ္ဘူး။ ျမင္တဲ့စိတ္, ၾကားတဲ့စိတ္, နံတဲ့စိတ္, အရသာသိတဲ့စိတ္, ထိတဲ့စိတ္ေနာ္၊ ဒီ ၅ မ်ိဳး (အကုသလဝိပါက္ ၅ ပါး + အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ ၅ ပါး၊ ေပါင္း ၁၀ ပါး)က အာ႐ုံနဲ႔ ဝတၳဳ ထိခိုက္မႈ ျပင္းထန္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဝိတက္က တင္ေပးဖို႔ မလိုဘူး။ စိတ္ဟာ အလိုလိုပဲ အာ႐ုံေပၚ ေရာက္သြားႏုိင္တယ္။ ဒီေတာ့ အဟိတ္စိတ္ထဲက က်န္ ၈ ပါးနဲ႔သာ ယွဥ္တယ္။

ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ ၂၄ ပါးလံုးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

႐ူပါဝစရစိတ္ေတြထဲက ပထမစ်ာန္စိတ္ ၃ ပါးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

အ႐ူပါဝစရစိတ္ေတြထဲမွာ ယွဥ္တာ မရွိဘူး။

ေလာကုတၱရာစိတ္ထဲက ပထမစ်ာန္ မဂ္ ၄ ပါး၊ ပထမစ်ာန္ ဖိုလ္ ၄ ပါး၊ ေပါင္း ၈ ပါးနဲ႔ ယွဥ္တယ္။

အားလံုးေပါင္းလိုက္ေတာ့ ဝိတက္ယွဥ္တဲ့ စိတ္ေပါင္း ၅၅ ပါး ရွိတယ္။

လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပရမတၳသံခိပ္လကၤာ

“ပၪၥဝိညာဏ္၊ ၾကဥ္တံုျပန္၊ ကာက်န္ ေလးဆယ့္ေလး။
ေလးဆယ့္ေလးတန္၊ ကာမက်န္ဝယ္၊
ပစ်ာန္ဆယ့္တစ္၊ ေလာင္းတံုလစ္၊ ‘တက္’ျဖစ္ ပေၪၥးေစး။”

(ကာမစိတ္ ၅၄ ပါးတြင္ ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀ ပါး ဖယ္ၾကဥ္က ၄၄ ပါး က်န္၏။ ႐ူပါဝစရ ပထမစ်ာန္ ၃ ပါး + ေလာကုတၱရာမဂ္ ပထမစ်ာန္ ၄ ပါး + ေလာကုတၱရာဖိုလ္ ပထမစ်ာန္ ၄ ပါး = ေပါင္း ပထမစ်ာန္ ၁၁ ပါးႏွင့္ ေပါင္းေသာ္ ၅၅ ပါး ျဖစ္၏။)

တနည္း ဝိတက္မယွဥ္ေသာ အဟိတ္စိတ္မွ ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀ + ႐ူပါဝစရ ဒုတိယစ်ာန္မွ ပၪၥမစ်ာန္တိုင္ေအာင္ ၁၂ ပါး + အ႐ူပါဝစရ ၁၂ ပါး + ေလာကုတၱရာစိတ္မွ ၃၂ ပါး = ေပါင္း ၆၆ ပါးကို စိတ္ ၁၂၁ ပါးမွ ႏုတ္ေသာ္ ဝိတက္ယွဥ္ေသာ စိတ္ ၅၅ ပါး ရ၏။


ဝိစာရ

ဝိစာရအတြက္ကား ဝိတက္ယွဥ္တဲ့ ၅၅ ပါးတြင္ ဒုတိယစ်ာန္စိတ္ ၁၁ ပါး ထည့္ေပါင္းက ၆၆ ပါး ျဖစ္၏။

“ငါးဆယ့္ငါးတန္၊ ‘တက္’ျဖစ္ရန္ဝယ္၊ ဒု-စ်ာန္ ဆယ့္တစ္၊ ေလာင္းတံုလစ္၊ ‘စာ’ျဖစ္ ဆဆေတြး”(ဆဆ=၆၆)


အဓိေမာကၡ

အဓိေမာကၡမွာ ဆံုးျဖတ္သည့္ သေဘာျဖစ္ရာ ဆန္႔က်င္ဘက္သေဘာျဖစ္သည့္ ေမာဟမူစိတ္မွ ဝိစိကိစၧာႏွင့္ မယွဥ္ေပ။

ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀ မွာလည္း အာ႐ုံ ဝတၳဳ ထိခိုက္မႈႀကီးမား၍ ဆံုးျဖတ္မႈ မပါဝင္ပါ။

အဓိေမာကၡ မယွဥ္ေသာ စိတ္ စုစုေပါင္း ၁၁ ပါးကို စိတ္ ၁၂၁ ပါးမွ ႏုတ္က ယွဥ္ေသာ စိတ္ ၁၁၀ ျဖစ္၏။

“ပၪၥဝိညာဥ္၊ ဝိစိၾကဥ္၊ ဓိယွဥ္ သုဥ္ဧက္ဧး” (သုဥ္ဧက္ဧး=၀၁၁၊ ေနာက္ကျပန္၍ယူေသာ္ ၁၁၀)


ဝီရိယ

ဝီရိယမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ျပဳလုပ္ျခင္းသေဘာျဖစ္ရာ မယွဥ္ေသာ စိတ္မ်ားမွာ -

ေဒြးပၪၥဝိညာဥ္ ၁၀၊

အာ႐ုံယူရာမွာ အားသိပ္မေကာင္းလွသည့္ သမၸဋိစၧိဳန္း ၂၊ သႏၲီရဏ ၃၊ ပၪၥဒြါရာဝဇန္း ၁၊

စုစုေပါင္း ၁၆ ပါးကို စိတ္အက်ဥ္း ၈၉ မွ ႏုတ္က ၇၃၊ စိတ္အက်ယ္ ၁၂၁ မွ ႏုတ္က ၁၀၅ ပါး ရ၏။

“ပၪၥဝိညာဥ္၊ သံ,သန္,ပဥ္၊ ၾကဥ္ ဝီ ဗ်ည္းသုဥ္းဧး” (ဗ်ည္းသုဥ္းဧး=၅၀၁၊ ဂဏန္းျပန္ ၁၀၅)


ပီတိ

ပီတိမွာ ႏွစ္သက္ျခင္းသေဘာျဖစ္ရာ ဥေပကၡာႏွင့္ မယွဥ္ေပ။ ေဒါသမူႏွင့္လည္း မယွဥ္ေပ။

အကုသိုလ္စိတ္ထဲမွ ေသာမနႆ ၄ ပါး၊

အဟိတ္စိတ္ထဲမွ ၂ ပါး (ေသာမနႆ သႏၲီရဏ + ဟသိတုပၸါဒ)

ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ထဲမွ ၁၂ ပါး (ကုသိုလ္ ၄ + ဝိပါက္ ၄ + ႀကိယာ ၄)

႐ူပါဝစရစိတ္မ်ားမွ ၉ ပါး (ပထမစ်ာန္ ၃ + ဒုတိယစ်ာန္ ၃ + တတိယစ်ာန္ ၃)

ေလာကုတၱရာစိတ္မ်ားမွ ၂၄ ပါး

စုစုေပါင္း စိတ္ ၅၁ ပါးႏွင့္ ယွဥ္၏။

“စ-စ်ာန္ၾကဥ္ပစ္၊ ေသာက်န္စစ္၊ ‘ပီ’ျဖစ္ ပၪၥဧး” (ပၪၥဧး = ၅၁)


ဆႏၵ

ေမာဟမူေဒြးမွာ ေတြေတြေဝေဝျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဆႏၵမလိုေပ။

အဟိတ္စိတ္ ၁၈ ပါးစလံုးမွာလည္း ဆႏၵ မယွဥ္ေပ။

ေမာဟမူစိတ္ ၂ ပါး + အဟိတ္စိတ္ ၁၈ ပါး = ေပါင္း ၂၀ ကို ၈၉ မွ ႏုတ္က ၆၉၊ ၁၂၁ မွ ႏုတ္က ၁၀၁ ပါး ရ၏။

“ေမာမူ,အဟိတ္၊ စိတ္ႏွစ္ဆယ္ပစ္၊ အက်န္စစ္၊ ‘ဆန္’ျဖစ္ ဧက္သုဥ္ဧး” (ဧက္သုဥ္ဧး = ၁၀၁)


အကုသိုလ္ေစတသိက္ ၁၄ ပါး

အကုသိုလ္ေစတသိက္ ၁၄ ပါးမွာ ပထမ ၄ ပါးျဖစ္ေသာ ‘ေမာဟ, အဟိရိက, အေနာတၱပၸ, ဥစၶစၥ’တို႔မွာ ‘အကုသလသာဓာရဏ’ အကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း အၿမဲတမ္း တြဲလ်က္ ပါ၏။

ထို႔ေၾကာင့္ အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂ ပါးလံုးႏွင့္ ယွဥ္၏။

အကုသိုလ္စိတ္တစ္ခုျဖစ္က ေတြေဝမႈ ေမာဟ၊ သေဘာအမွန္ကို မသိမႈ ေမာဟ ပါ၏။ အကုသိုလ္ျပဳရမွာ မရွက္ေသာ အဟိရိက၊ အကုသိုလ္ျပဳရမွာ မေၾကာက္ေသာ အေနာတၱပၸ၊ စိတ္မတည္ၾကည္မႈ ဥဒၶစၥတို႔ ပါ၏။

“ေမာစတုက္စု၊ ယွဥ္တံုမႈ၊ အကု တစ္ဆယ့္ႏွစ္”


ေလာဘ

ေလာဘသည္ ေဒါသႏွင့္ မည္သည့္အခါမွ် အတူတူ မျဖစ္ေပ။

ေလာဘသည္ ေဒါသမူ ၂ ပါး၊ ေမာဟမူ ၂ ပါးတို႔ႏွင့္ မယွဥ္။

ေလာဘသည္ ေလာဘမူစိတ္ ၈ ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္၏။


ဒိ႒ိ

ဒိ႒ိဂတသမၸယုတ္စိတ္ႏွင့္သာ ယွဥ္၍ ေလာဘမူစိတ္ထဲမွ ၄ ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္၏။


မာန

မာနသည္ ဒိ႒ိႏွင့္ အတူတူ မယွဥ္သျဖင့္ ေလာဘမူစိတ္ထဲမွ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတ္စိတ္ ၄ ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္၏။

ဒိ႒ိႏွင့္မာနကို လိုဏ္ဂူတစ္ခုထဲ၌ အတူမေအာင္းႏိုင္သည့္ ျခေသၤ့မင္းႏွစ္ေကာင္ဟု ဥပမာေပး၏။
“ခႏၶာငါးဝ၊ ဒိ႒ိကမူ၊ အတၱဟုစြဲ၊ မာနခဲမွာ၊ ငါ,ငါ,ငါဟု၊ စြဲလမ္းျပဳသျဖင့္၊ ႏွစ္ခုၿပိဳင္ၾက၊ အားတူမွ်၍၊ တကြစဥ္လာ၊ မယွဥ္သာသည္၊ ပမာျခေသၤ့ႏွစ္စီးတည္း”

ေလာဘ၊ ဒိ႒ိ၊ မာန သံုးပါးတို႔မွာ ေလာဘမူစိတ္ ၈ ပါးႏွင့္သာ ဆိုင္၏။ ေလာဘမူစိတ္အားလံုးႏွင့္ယွဥ္, တခ်ိဳ႕ႏွင့္ယွဥ္သာ ကြာ၏။

“ေလာ ေလာဘမူ၊ ဒိဌ္ သံ ယူ၊ မာမူ ဝိပ္ေလးျဖစ္”


ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ

ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥတို႔မွာ ေဒါသမူစိတ္ ၂ ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္၏။

ဣႆာဆိုသည္မွာ သူတစ္ပါး၏ စည္းစိမ္ကို ဝန္တိုျခင္းျဖစ္ရာ မခံခ်င္မႈ ေဒါသေလးပါ၏။

မစၧရိယမွာ ေလာဘကို အေျခခံေသာ္လည္း သူမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံသည္ကို မခံႏိုင္သည့္အခါ ေလာဘမရွိေတာ့ဘဲ ေဒါသျဖစ္၏။

“မေပးရက္လွ်င္း၊ ဝန္တိုျခင္း၌၊ ေၾကာင္းရင္းေလာဘ၊ ရွိေခ်ကလည္း၊ သူမ်ားႏွင့္ဖက္၊ ဆက္ဆံခ်က္ကို၊ စိတ္ဆက္မပိုင္၊ မခံႏိုင္၍၊ တြဲဆိုင္ေဒါသ၊ ပါေလရသည္၊ ေလာဘ ထိုခါ ခ်ဳပ္ၿပီတည္း”

ကုကၠဳစၥမွာ ျပဳၿပီးေသာ မေကာင္းမႈကို ျပန္၍ ေနာင္တရျခင္း၊ မျပဳမိခဲ့ေသာ ေကာင္းမႈအတြက္ ျပန္ၿပီး ေနာင္တရျခင္းျဖစ္ေသာ စိတ္မခ်မ္းသာမႈျဖစ္ရာ ေဒါသမူေဒြးမွာသာ ယွဥ္၏။

“ေဒါစတုက္မူ၊ ယွဥ္ရာယူ၊ ေဒါမူ စိတ္စံုႏွစ္”


ထိန၊ မိဒၶ

ထိနက စိတ္၏ မခန္႔ျခင္းဟု ျမန္မာျပန္၏။ စိတ္၏ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း ျဖစ္၏။ မိဒၶမွာ ေစတသိက္တို႔၏ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း ျဖစ္၏။

ထိနမိဒၶသည္ သသခၤါရိကစိတ္ ၅ ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္၏။


ဝိစိကိစၧာ

ဝိစိကိစၧာေစတသိက္မွာ ဝိစိကိစၧာစိတ္ ၁ ပါးႏွင့္သာ ယွဥ္၏။ ေစတသိက္အားလံုးထဲတြင္ စိတ္အနည္းဆံုးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္ ျဖစ္သည္။

“ထိ,မိဒ္ သသင္၊ ငါးမွာယွဥ္၊ ဝိစင္ ဝိစိျဖစ္”

(ထိနမိဒၶႏွစ္ခုသည္ အကုသိုလ္စိတ္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ခုတြင္ သသခၤါရိကစိတ္ ငါးခုမွာ တစ္ေပါင္းတည္းသာ ယွဥ္သည္။ ယွဥ္သည္ဆိုေသာ္လည္း အၿမဲမဟုတ္၊ ရံခါယွဥ္သည္။
‘ဝိစင္’ဆိုသည္ကား ဝိစိကိစၧာေစတသိက္ကို ဆိုသည္။ ယင္းဝိစိကိစၧာေစတသိက္သည္ ဝိစိကိစၧာသမၸယုတ္စိတ္တစ္ခုမွာ ယွဥ္သည္ ဟု ဆိုလို၏။)


ေသာဘနစိတ္ ၂၅ ပါး

ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ ပါး

“သဒၶါ သတိ၊ ဟိရိ, ၾသတၱပ္၊ ဟိတ္ ႏွစ္ရပ္၊ တၾတမဇၥ်တၱတာ”

“ပႆဒၶိ, လဟု၊ မုဒု, ကမၼဥ္၊ ပါဂုညင္ႏွင့္၊ ထိုျပင္ ဥဇုက၊ ေျခာက္ဓမၼ၊ ကာယ, စိတ္ႏွင့္ ေႏွာ”

“ၿငိမ္း, ေပါ့, ႏူးညံ့၊ က်န္းခ့ံ, ေလ့လာ၊ ေျဖာင့္စင္းစြာ၊ ေျခာက္ျဖာ ကိစၥေဟာ”

“ေသာဘဏတြင္ အကုန္ယွဥ္၊ ဤလွ်င္ ဆယ့္ကိုး ေသာ”

အေလာဘ၊ အေဒါသကို ‘ဟိတ္ ႏွစ္ရပ္’ ဆိုသည္။ ‘သဒၶါ’၊ ‘သတိ’၊ ‘ဟိရီ’၊ ‘ၾသတၱပၸ’၊ ‘အေလာဘ’၊ ‘အေဒါသ’၊ ‘တၾတမဇၥ်တၱတာ’ ၇ ပါး။

ကာယပႆဒၶိ၊ စိတၱပႆဒၶိ၊ ကာယလဟုတာ၊ စိတၱလဟုတာ၊ ကာယမုဒုတာ၊ စိတၱမုဒုတာ၊ ကာယကမၼညတာ၊ စိတၱကမၼညတာ၊ ကာယပါဂုညတာ၊ စိတၱပါဂုညတာ၊ ကာယုဇုကတာ၊ စိတၱဳဇုကတာ = ၁၂ ပါးႏွင့္ ေပါင္းေသာ္ ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ ပါး ျဖစ္၏။

ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ ပါးတို႔သည္ ေသာဘနစိတ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ -

ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ ၂၄ ပါး၊ ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၅ ပါး၊ အ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၂ ပါး၊ ေလာကုတၱရာစိတ္ အက်ဥ္း ၈ ပါး/အက်ယ္ ၄၀ = စုစုေပါင္း ေသာဘနစိတ္ အက်ဥ္း ၅၉ ပါး၊ အက်ယ္ ၉၁ ပါးတို႔ႏွင့္ ယွဥ္၏။


ဝိရတီေစတသိက္ ၃ ပါး

ဝိရတီေစတသိက္ ၃ ပါးမွာ သမၼာဝါစာ၊ သမၼာကမၼႏၲ၊ သမၼာအာဇီဝတို႔ ျဖစ္၏။

ဝိရတီေစတသိက္ ၃ ပါးတို႔သည္ ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ၈ ပါး၊ ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈ ပါး သို႔မဟုတ္ ၄၀ ႏွင့္ ယွဥ္၏။

ေလာကီဝိရတီ၊ ေလာကုတၱရာဝိရတီ ေခၚ၏။

ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာအခါ ၃ ပါးစလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္ မယွဥ္ႏိုင္။ တစ္ႀကိမ္လွ်င္ တစ္ခုစီသာ ယွဥ္ႏိုင္၏။
ေလာကုတၱရာစိတ္တြင္မူ ၃ ပါးစလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္ ယွဥ္၏။

“ကာမကု ရွစ္၊ ေလာကုတ္ရွစ္၊ ျဖစ္ရာ ဝိရတီ”

“ကာမကုမွာ၊ ယွဥ္တံုပါ၊ ရံခါ အသီးသီး”

“ေလာကုတ္ရွစ္မွာ၊ ယွဥ္တံုပါ၊ ၿမဲစြာ တစ္ေပါင္းတည္း”


အပၸမညာ ၂ ပါး

က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ

က႐ုဏာမွာ ဒုကၡိတသတၱဝါ ပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ သနားျခင္းသေဘာ၊ မုဒိတာမွာ သုခိတသတၱဝါ ပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ ဝမ္းေျမာက္ျခင္းသေဘာ ျဖစ္၏။

က႐ုဏာႏွင့္ မုဒိတာမွာ ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ၈ ပါး၊ ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ ၈ ပါး၊ ႐ူပါဝစရ ပထမစ်ာန္ ၃ ပါး, ဒုတိယစ်ာန္ ၃ ပါး, တတိယစ်ာန္ ၃ ပါး, စတုတၳစ်ာန္ ၃ ပါး = စုစုေပါင္း ၂၈ ပါးတို႔၌ ယွဥ္၏။

က႐ုဏာႏွင့္ မုဒိတာေစတသိက္တို႔သည္လည္း အၿမဲတမ္းယွဥ္ၾကသည္မဟုတ္။ ရံခါသာ ယွဥ္ၾက၏။ ယွဥ္ျပန္ကလည္း အာ႐ုံယူရာ မတူေသာေၾကာင့္ ၂-ခု တစ္ၿပိဳင္တည္း မယွဥ္ႏိုင္ေပ။

“မဟာႀကိ ကု၊ ပ, ဒု, တ, စ၊ ႐ူပ ဆယ့္ႏွစ္၊ ႏွစ္ဆယ့္ရွစ္၊ ျဖစ္ေလ ပမညာ”

“ကိစၥအာ႐ုံ၊ အခြင့္ၾကံဳ၊ ျဖစ္တံု သီးသီးသာ”


ပညိေျႏၵ

အေမာဟ

ဉာဏသမၸယုတ္ႏွင့္သာ ယွဥ္ေသာေၾကာင့္ အကုသိုလ္စိတ္၊ အဟိတ္စိတ္မ်ားႏွင့္ မယွဥ္ေပ။

ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ ၂၄ ပါးအနက္ ဉာဏသမၸယုတ္စိတ္ ၁၂ ပါး၊ ႐ူပါဝစရ ၁၅ ပါး၊ အ႐ူပါဝစရ ၁၂ ပါး၊ ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈ သို႔မဟုတ္ ၄၀ = စုစုေပါင္း ၄၇ ပါး သို႔မဟုတ္ ၇၉ ပါးတို႔၌ ယွဥ္၏။


+++++


အနိယတေယာဂီ၊ နိယတေယာဂီ

‘အနိယတ’ဆိုတာ အၿမဲမဟုတ္တာကို ဆိုလိုတယ္။ ‘နိယတ’ကေတာ့ အၿမဲေပါ့။

‘ဣႆာ’၊ ‘မစၧရိယ’၊ ‘ကုကၠဳစၥ’၊ ‘ဝိရတီ ၃ ပါး (သမၼာဝါစာ၊ သမၼာကမၼႏၲ၊ သမၼာအာဇီဝ)’၊ ‘အပၸမညာ ၂ ပါး (က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ)’၊ ‘မာန’၊ ‘ထိန’၊ ‘မိဒၶ’ = အားလံုးေပါင္း ဒီ ၁၁ ပါးကို အနိယတေယာဂီလို႔ ေခၚတယ္။

ဣႆာေစတသိက္ဟာ ေဒါသမူစိတ္ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း ယွဥ္တာ မဟုတ္ဘူး။ သူမ်ားစည္းစိမ္ကို ျငဴစူတဲ့အခါသာ ယွဥ္တယ္။
မစၧရိယကလည္း ေနာင္တ ပူပန္တဲ့အခါမွာသာ ယွဥ္တယ္။ ေဒါသမူျဖစ္တိုင္း ယွဥ္တာ မဟုတ္ဘူး။

ဒီလိုပဲ ကုကၠဳစၥ၊ ဝိရတီ ၃ ပါး၊ အပၸမညာ ၂ ပါး၊ မာန၊ ထိန မိဒၶတို႔လည္း ရံခါပဲ ယွဥ္တယ္။

က်န္ ေစတသိက္ ၄၁ ပါးကို နိယတေယာဂီလို႔ ေခၚတယ္။ ဆိုင္ရာ စိတ္ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္းမွာ ယွဥ္တယ္။


+++++
အဘိဓမၼာသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၁၃) ပို႔ခ်ခ်က္မ်ား

Thursday, January 14, 2010

စိတ္၌ျဖစ္ေသာ တရား (၃)


… အတူတူျဖစ္ၾကတဲ့ နာမ္တရားေတြ။ အာ႐ုံတစ္ခုတည္း ယူေနၾကတဲ့ နာမ္တရားေတြထဲမွာ ဒါက စိတ္ပဲ၊ ဒါက ေစတသိက္ပဲ … ဖႆပဲ … ေဝဒနာပဲလို႔ ေျပာဖို႔ အင္မတန္ ခဲယဥ္းတာကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူသြားတယ္။ အဲဒီလို ေဟာၾကားေတာ္မူသြားတာကို အာ႐ုံျပဳၿပီးေတာ့ ဘုရားကို ပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္လည္းပဲ အဘိဓမၼာကို ေလ့လာထိုက္တယ္။


ၿပီးေတာ့လည္း အဘိဓမၼာနားလည္ရင္ ဘုရားစာဖတ္ရတာ ပိုၿပီးေတာ့ နားလည္လိမ့္မယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ေလးေလးနက္နက္ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။ အဘိဓမၼာမတတ္ဘဲ ဖတ္တာနဲ႔ အဘိဓမၼာတတ္ၿပီးမွ ဖတ္တာနဲ႔ ကြာတာ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ သိလာလိမ့္မယ္။

တစ္ခါ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ တရားထိုင္လာတဲ့အခါမွာ ေတြ႕တာ ၾကံဳလာတာေတြက်ေတာ့လည္း အဘိဓမၼာတတ္ထားရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေလးေလးနက္နက္ နားလည္တယ္၊ သိတယ္၊ အသိဉာဏ္ ပိုၿပီးေတာ့ ရွင္းတယ္။

ဒီ အဘိဓမၼာဗဟုသုတကို ကိုယ့္ေန႔စဥ္ ဘဝမွာလည္းပဲ သံုးသြားရမယ္။
အခု ကုသိုလ္ဆိုတာ ဘာ … အကုသိုလ္ဆိုတာ ဘာ … သိၿပီဆိုရင္ အကုသိုလ္မျဖစ္ေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ရမွာေပါ့။ ကုသိုလ္ကို ျဖစ္ႏိုင္သမွ် ႀကိဳးစားၿပီး ဆည္းပူးရမွာေပါ့။

ေရွးတုန္းက အဘိဓမၼာမသင္ခဲ့စဥ္ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ဆိုတာ ေသခ်ာ မသိခဲ့ၾကဘူး။ သာမညေလာက္သာ သိတယ္ မဟုတ္လား။ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ မသိဘူး။

အဘိဓမၼာတတ္လာၿပီဆိုရင္ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ကို ခြဲခြဲျခားျခား တကယ္ သိလာတယ္။ သိလာရင္ သိတဲ့အလိုက္ (အကုသိုလ္ကို) ေရွာင္ႏိုင္တယ္။ (ကုသိုလ္ကို) ေဆာင္ႏိုင္တယ္။

ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူတဲ့ ဂါထာေလး ရွိတယ္။

“သဗၺပါပႆ အကရဏံ၊
ကုသလႆုပသမၸဒါ။
သစိတၱပရိေယာဒါပနံ၊
ဧတံ ဗုဒၶါန သာသနံ။” ဆိုတာ မဟုတ္လား။

“အလံုးစံုေသာ အကုသိုလ္ကို မျပဳျခင္း၊ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပည့္စံုေစျခင္း၊ စိတ္ကို ျဖဴစင္ေအာင္ ထားျခင္း။”

ဒါ … ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ … ျမတ္စြာဘုရားေတြရဲ႕ အဆံုးအမပဲ။

အဘိဓမၼာ မတတ္ရင္ အဲဒီ အဆံုးအမေလးေတာင္မွ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ျပည့္ျပည့္ဝဝ နားလည္မလဲ။
ဒါေၾကာင့္ အဘိဓမၼာတတ္ရတာ အလြန္ ေက်းဇူးမ်ားတယ္။

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)


+++++


သမာဒါနဝိရတီ

‘သမာဒါန’ဆိုတာက ‘သံ’ရယ္၊ ‘အာ’ရယ္၊ ‘ဒါန’ရယ္ ေပါင္းထားတာ။
ေဆာက္တည္တယ္ … ယူတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ထြက္တယ္။ သိကၡာပုဒ္ သီလယူထားတယ္၊ ဘုရားေရွ႕မွာ ယူတယ္၊ ဘုန္းႀကီးထံက ယူတယ္ … အဲဒီလိုမ်ိဳးကို ေခၚတယ္။

ဒကာတစ္ေယာက္ တစ္ေန႔ ေတာထဲ မသြားမီ ဘုန္းႀကီးဆီမွာ သီလယူတယ္။ ေတာထဲေရာက္ေတာ့ စပါးႀကီးေႁမြက ပတ္တာ ခံရတယ္။ သူ႔မွာလည္း ခုတ္ထစ္စရာ ဓားပါတယ္။ ပထမေတာ့ ေႁမြႀကီးကို ေခါင္းျဖတ္ၿပီး သတ္မယ္လို႔ လုပ္ေသးတယ္။

ေနာက္ေတာ့ သူစဥ္းစားမိတယ္။ “ေၾသာ္ … မနက္က ဆရာေတာ္ထံမွာ သီလယူခဲ့တယ္။ သီလယူခဲ့ပါလ်က္နဲ႔ သီလကို ခ်ိဳးလို႔ မသင့္ေတာ္ဘူး။ ကိုင္း … ဒီေႁမြႀကီးပတ္လို႔ ေသခ်င္ေသေပေစေတာ့ … အေသသာခံမယ္။ ယူထားတဲ့ သိကၡာပုဒ္ကို မခ်ိဳးေတာ့ဘူး”ဆိုၿပီး ဓားႀကီးကို လႊင့္ပစ္လိုက္တယ္။

အဲဒီလို လႊင့္ပစ္လိုက္ၿပီးေရာ ေႁမြႀကီးကလည္း ရစ္ပတ္ထားတာကို ေျဖၿပီး တျခားထြက္သြားသတဲ့။

ဒီလို သိကၡာပုဒ္ယူထားၿပီးမွ ေရွာင္တာမ်ိဳးကို သမာဒါနဝိရတီလို႔ ေခၚတယ္။


သမုေစၧဒဝိရတီ

မဂ္ရတဲ့အခါ ျဖစ္တဲ့ ဝိရတီ ျဖစ္တယ္။

မဂ္နဲ႔ ကိေလသာေတြကို အႂကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္လိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ျဖစ္သြားတယ္။ အရိယာပုဂၢိဳလ္ေတြမွာသာ ရတဲ့ ဝိရတီျဖစ္တယ္။

မွတ္သားစရာကေတာ့ သမၼာဝါစာ, သမၼာကမၼႏၲ, သမၼာအာဇီဝ ဆိုတဲ့ ဒီဝိရတီေစတသိက္ ၃-ပါးဟာ ေလာကီစိတ္ေတြနဲ႔ ယွဥ္တဲ့အခါ တစ္ခုခုသာ တစ္ႀကိမ္တည္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဆိုပါေတာ့ … သတ္တာကို မသတ္ဘဲ ေရွာင္လိုက္ရင္ သမၼာကမၼႏၲပဲ ရွိမယ္၊ လိမ္ေျပာစရာကို လိမ္မေျပာဘဲ ေရွာင္လိုက္ရင္ သမၼာဝါစာပဲ ရွိမယ္၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ဒုစ႐ိုက္မွ ေရွာင္လိုက္ရင္ သမၼာအာဇီဝပဲ ျဖစ္မယ္။

ေလာကုတၱရာစိတ္နဲ႔အတူ ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ၃-ခုစလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါ ေလာကုတၱရာစိတ္ရဲ႕ ဆန္းၾကယ္ပံုေပါ့။


အပၸမညာ

အပၸမညာဆိုတာ အတိုင္းအရွည္ မရွိေသာ သတၱဝါပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳေသာ ေစတသိက္တဲ့။

အတိုင္းအရွည္ကို ပါဠိလို ‘အပမာန’လို႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီလို အတိုင္းအရွည္ မရွိေသာ သတၱဝါပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳတာေၾကာင့္ ဒီေစတသိက္ေတြကို အပၸမညာေစတသိက္လို႔ ေခၚတယ္။

အပၸမညာေစတသိက္ ၂-ခုက ‘က႐ုဏာ’နဲ႔ ‘မုဒိတာ’ ျဖစ္တယ္။


က႐ုဏာ

ဒုကၡိတ သတၱဝါပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ သနားျခင္း သေဘာ။

ဒုကၡိတဆိုတာ ဆင္းရဲျခင္းသို႔ ေရာက္ေနေသာ သတၱဝါ၊ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သတၱဝါေပ့ါ။ အဲဒီ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သတၱဝါကို အာ႐ုံျပဳၿပီးေတာ့ သနားတဲ့ သေဘာေလးကို က႐ုဏာလို႔ ေခၚတယ္။

ဒီေနရာမွာ ‘သတၱဝါ’လို႔ ေျပာလုိက္တာေၾကာင့္ မရမတၳ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ပညတ္ျဖစ္သြားတယ္။ တစ္ေယာက္ေယာက္ ဒုကၡေရာက္ေနၿပီလို႔ ၾကားသိရရင္ သနားတဲ့စိတ္ ျဖစ္တတ္တယ္ မဟုတ္လား၊ အဲဒါပဲ။

‘သနားတယ္’ဆိုတာ အဲဒီသတၱဝါ လက္ရွိ ခံစားေနရတဲ့ ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေစလိုတဲ့ ေစတနာ၊ လြတ္ေျမာက္ေစလိုတဲ့ ဆႏၵကို ေခၚတယ္။

ပါဠိလို က႐ုဏာပို႔ “ဒုကၡာမုၪၥတု”၊ ဆင္းရဲမွ လြတ္ပါေစဆိုတာ ၾကားဖူးမွာေပါ့။

က႐ုဏာက ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္၊ ေကာင္းတဲ့ ေစတသိက္ေတြနဲ႔သာ ယွဥ္တယ္။ မေကာင္းတဲ့ စိတ္ေတြနဲ႔ မယွဥ္ဘူး။

ဒါေၾကာင့္ သနားတာသာ ရွိရမယ္၊ သနားတာက ေက်ာ္ၿပီး စိတ္ဆင္းရဲမယ္ ေဒါမနႆျဖစ္မယ္ဆိုရင္ က႐ုဏာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။
ဒီႏိုင္ငံမွာ က႐ုဏာက ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ ေဒါမနႆထဲ ေရာက္ေနတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ တိရစၧာန္ေတြကို ဓာတ္ခြဲခန္း စမ္းသပ္ခန္းေတြမွာ စမ္းတဲ့အခါက်ေတာ့ မခံခ်င္ဘဲ ထေအာ္ၾက ဆူၾက … ျဖစ္တယ္ မဟုတ္လား။ အဲဒါ က႐ုဏာအစစ္ မဟုတ္ဘူး။ က႐ုဏာအတုပဲ။ က႐ုဏာရဲ႕ ရန္သူဟာ ေဒါမနႆပဲလို႔ ေျပာရတယ္။

က႐ုဏာဆိုတာ ေကာင္းတဲ့ စိတ္ေနစိတ္ထား သက္သက္ပဲ။ ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ေန ခံေနရတဲ့ သတၱဝါေတြကို ဆင္းရဲဒုကၡမွ လြတ္ေစခ်င္တယ္။ က႐ုဏာဆိုတာ ဒါပဲ။


မုဒိတာ

သုခိတသတၱဝါပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ ဝမ္းေျမာက္ျခင္း သေဘာ။

ေကာင္းစားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ျမင္ရင္ ကိုယ္က ဝမ္းေျမာက္တယ္။ ဝမ္းေျမာက္တယ္ဆိုတာဟာ ဒီပုဂၢိဳလ္ ဒီအေျခအေနက မေလ်ာက်ပါေစနဲ႔ဆိုတဲ့ ဆႏၵ။ “ယထာလဒၶသမၸတၱိေတာ မာဝိဂစၧႏၲဳ”လို႔ ပါဠိမွာ ဆိုၾကတာ ရွိတယ္။

မုဒိတာက ဣႆာရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္။ ဣႆာက သူမ်ားေကာင္းစားတာကို မနာလိုဘူး။ မုဒိတာက သူမ်ား ေကာင္းစားတာကို ဝမ္းသာတယ္။

က႐ုဏာျဖစ္ဖို႔ လြယ္တယ္။ မုဒိတာျဖစ္ဖို႔ ခက္တယ္။

က႐ုဏာကို ဒုကၡိတသတၱဝါပညတ္သာမက ေကာင္းစားေနတဲ့သူ၊ ႐ိုး႐ိုးလူ၊ သတၱဝါတိုင္းကို ဒီဘဝထဲ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ဘဝ ဒုကၡဆင္းရဲ ေရာက္ႏိုင္တယ္၊ အိုျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း ဆင္းရဲေတြကိုလည္း မလြဲမေသြ ခံၾကရမွာျဖစ္လို႔ က႐ုဏာပြားလို႔ ရတယ္။
ဒီမွာ အပၸမညာ ၂ ပါးသာ ျပၿပီး၊ ကမၼ႒ာန္းပိုင္းမွာ အပၸမညာ ၄ ပါးလို႔ ဆိုလိမ့္မယ္။ အေဒါသ (ေမတၱာ), က႐ုဏာ, မုဒိတာ, တၾတမဇၥ်တၱတာ (ဥေပကၡာ)။

အပၸမညာ ၄ ပါးနဲ႔ ျဗဟၼဝိဟာရ ၄ ပါး အတူတူပဲ။


အေမာဟ
သူက ပညိေႁႏၵ တစ္ခုတည္း ရွိတယ္။


ပညိေႁႏၵ

အာ႐ုံကို အမွန္အတိုင္း သိျခင္း သေဘာ။

ပညာ-သိတာ၊ ဣေႁႏၵ-အစိုးရျခင္း
ပညိေႁႏၵ - သိတဲ့ေနရာမွာ အစိုးတရလည္း ျဖစ္တယ္၊ ပညာလည္း ဟုတ္တယ္။
(အာ႐ုံကို အမွားသိတာကေတာ့ ဒိ႒ိလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမာဟလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။)

ဒီမွာ ဆိုလိုတဲ့ ပညာက တကယ့္ကို ႐ုပ္နာမ္သေဘာကို ထိုးထြင္းသိတဲ့ ပညာကို ဆိုလိုတယ္။

အမွန္အတိုင္းဆို သင္ၾကားတဲ့ တတ္ေျမာက္တဲ့ ပညာေတြကို ပညာလို႔ မေခၚဘူး။ ‘ဗဟုသုတ’ ဒါမွမဟုတ္ ‘အတတ္’လို႔သာ ေခၚရမယ္။

ပါဠိေတာ္ေတြမွာ ပညာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ႐ုပ္နာမ္သေဘာကို အမွန္အတိုင္း ထိုးထြင္း သိတာမ်ိဳး၊ သစၥာေလးပါးတရား, နိဗၺာန္ကို ထိုးထြင္းၿပီး သိတာမ်ိဳး အဓိပၸာယ္နဲ႔သာ အသံုးျပဳတယ္။

ဒီပညာေစတသိက္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ အကုသိုလ္စိတ္နဲ႔ မယွဥ္ဘူး။ အဟိတ္စိတ္နဲ႔ မယွဥ္ဘူး။
ကာမာဝစရေသာဘနစိတ္ထဲမွာေတာင္ ဉာဏသမၸယုတ္နဲ႔သာ ယွဥ္တယ္။ ဉာဏဝိပၸယုတ္နဲ႔ မယွဥ္ဘူး။

ပညာကို ေမွာင္ေနတဲ့ အခန္းထဲမွာ မီးထြန္းလိုက္လို႔ လင္းသြားတာနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။
ပညာေပၚလာမွ ႐ုပ္နာမ္ရဲ႕ သေဘာတရားကို ထင္ထင္လင္းလင္း သိသြားလို႔ ျဖစ္တယ္။

ပညိေႁႏၵကို ျပည့္ျပည့္ဝဝ ျဖစ္ဖို႔က တရားထိုင္ရမယ္။ စ,စခ်င္းေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ သမာဓိျဖစ္ၿပီးေနာက္ ပညာလာေတာ့တာပဲ။
ပညာကို အေမာဟလို႔လည္း ေခၚတယ္။ ဉာဏ္လို႔လည္း ေခၚတယ္။ အတူတူပဲ။

ကဲ … အားလံုးေပါင္းလိုက္ေတာ့ ေစတသိက္ ၅၂ ပါး ျဖစ္သြားၿပီ။ အညသမန္းေစတသိက္ ၁၃ ပါး၊ အကုသိုလ္ေစတသိက္ ၁၄ ပါး၊ ေသာဘနေစတသိက္ ၂၅ ပါး။

ပရမတၳတရားေတြကို ေလ့လာတဲ့အခါ တကယ့္ အေသးစိတ္ စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ အဖက္ဖက္က နားလည္ေအာင္ ေလ့လာတဲ့အခါ ‘လကၡဏာ’(အမွတ္အသား၊ သေဘာလကၡဏာ)အားျဖင့္ နားလည္ရမယ္။ ‘ရသ’(အလုပ္လုပ္ပံု၊ အက်ိဳး)အားျဖင့္ နားလည္ရမယ္။ ‘ပစၥဳပ႒ာန္’(ေပၚလာတဲ့ ရင္မွာထင္လာတဲ့ အျခင္းအရာ)အားျဖင့္ နားလည္ရမယ္။ ‘ပဒ႒ာန္’(နီးေသာအေၾကာင္း)အားျဖင့္ နားလည္ရမယ္။ ဒီ ၄-မ်ိဳးနဲ႔ နားလည္ရမယ္။

ဒီ လကၡဏာ၊ ရသ ေျပာျပတဲ့ ေနရာမွာ မဟာစည္ဆရာေတာ္ေပးတဲ့ ရွင္းျပတဲ့ ဥပမာေလး သိပ္ေကာင္းတယ္။

…. ေယာဂီကေတာ့ ျမင္တာပဲ၊ သိလိုက္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ လကၡဏာပဲ … ဒါဟာ ရသပဲလို႔ မသိလိုက္ဘူး။ ဘာနဲ႔ တူသလဲဆိုရင္ လွ်ပ္စီးလက္လိုက္တဲ့အခါ ၾကည့္ေနတဲ့သူဟာ လွ်ပ္စီးျမင္လိုက္သလားဆိုေတာ့ ျမင္တယ္။ လွ်ပ္စီးက ဘယ္လို လကၡဏာရွိသလဲ၊ ဘယ္လို အျခင္းအရာရွိသလဲ၊ လွ်ပ္စီးရဲ႕အေၾကာင္းဟာ ဘယ္လိုလဲ ေမးရင္ သူေျပာခ်င္မွ ေျပာတတ္မွာ။
နားလည္သူေတြကေတာ့ ေျပာလိမ့္မယ္။ လွ်ပ္စီးဆိုတာ ေတာက္ပတဲ့ လကၡဏာရွိတယ္ေပါ့၊ ဝင္းသြားတယ္၊ ဝင္းလက္သြားတာနဲ႔ အေမွာင္ကို ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥရွိတယ္။ သူ႕ရသက အေမွာင္ကို ပယ္ေဖ်ာက္ျခင္း။ အျခင္းအရာက ေကြ႕ေကြ႕ေကာက္ေကာက္ ဘာညာေပါ့။ နီးတဲ့အေၾကာင္းက ေလ, မိုး, အပူဓာတ္, အေအးဓာတ္ စသည္ေပါ့။ ….

အဲဒီလိုပဲ … တရားအားထုတ္တဲ့အခါ ျမင္ေတာ့ ျမင္ၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ္လို႔ တစ္ခါတေလ မသိလိုက္ဘူး။ တကယ္ တရားထိုင္ၿပီးေတာ့ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး မွတ္လာၿပီဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ပါလား၊ ဒီလို အျခင္းအရာရွိပါလားလို႔ သိလာတယ္။

အဲဒီလို လကၡဏ၊ ရသ၊ ပစၥဳပ႒ာန္၊ ပဒ႒ာန္ ဒီ ၄-မ်ိဳးနဲ႔ နားလည္မွ ျပည့္ျပည့္ဝဝ နားလည္တယ္ ဆိုရတယ္။
ေကာင္းၿပီ … အခု ေစတသိက္ ၅၂ ပါးစလံုး ေလ့လာၿပီးၿပီ။ အဲဒီ ၅၂ ပါးမွာ ခပ္ဆင္ဆင္ တူရာေလးေတြ ေျပာရဦးမယ္။


ဝိတက္၊ ေစတနာ၊ မနသိကာရ

ဒီသံုးခုဟာ ဆင္ဆင္တူတယ္။ သို႔ေသာ္ သေဘာတရားခ်င္း လကၡဏာခ်င္း ကြဲတယ္။

ဝိတက္က ယွဥ္တရားေတြကို အာ႐ုံေပၚ တင္ေပးတယ္။
ေစတနာက တင္ေပးတဲ့ တရားေတြကို အာ႐ုံနဲ႔ တြဲကပ္ေနေအာင္ ဆက္စပ္ေပးတယ္။
မနသိကာရက အာ႐ုံဆီ ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္း သြားေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးတယ္။


ေလာဘ၊ ဆႏၵ

ေလာဘ - လိုခ်င္မႈက ၿငိကပ္မႈ ေစးကပ္မႈ ပါတယ္။
ဆႏၵ - လိုခ်င္မႈက ၿငိကပ္မႈ အေစးမပါဘူး။


သညာ၊ ဝိညာဥ္၊ ပညာ

သညာ - အာ႐ုံကို မွတ္သိ႐ုံမွ်သာ ျဖစ္၏။ အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱဟု သိေအာင္ မစြမ္းႏိုင္။
ဝိညာဥ္ - အာ႐ုံကိုလည္း သိ၏။ အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ လကၡဏာသံုးပါးကိုလည္း ထိုးထြင္း သိ၏။ သို႔ေသာ အဆင့္ဆင့္တက္၍ အရိယာမဂ္ျဖစ္ရန္ မစြမ္းႏိုင္။
ပညာ - အာ႐ုံကိုလည္း သိ၏။ လကၡဏာသံုးပါး ထိုးထြင္း သိ၏။ အဆင့္ဆင့္တက္၍ အရိယာမဂ္ ျဖစ္၏။

က်မ္းဂန္၌ ဥပမာေပးသည္မွာ ေ႐ႊေငြရာျပတ္ပြဲမင္း၏ ပ်ဥ္ခ်ပ္စားပြဲခံု၌ တင္ထားေသာ ေငြအသျပာအစုကို ေရာင္းဝယ္ေရး၌ သညာသိႏွင့္တူသည့္ အသိဉာဏ္မျဖစ္ေသးေသာ သူငယ္တစ္ေယာက္သည္ ေငြအသျပာတို႔၏ တို, ရွည္, ဝန္းဝိုင္း ပံုပန္းသ႑ာန္မွ်သာ သိ၏။ ပိုက္ဆံအျဖစ္ သံုးရသည္ကိုမူ မသိ။

ဝိညာဥ္သိႏွင့္တူသည့္ ႐ြာသား ေယာက်္ားႀကီးတစ္ေယာက္မွာမူ ပုံပန္းသ႑ာန္ကိုလည္း သိ၏။ သံုးလို႔ရသည္ကိုလည္း သိ၏။ အသျပာ၏ ေငြအစစ္ ျဖစ္သည္ မျဖစ္သည္ကိုမူ မသိ။

ရာျပတ္ပြဲမင္းႏွင့္တူသည့္ ပညာသိကမူ အသျပာစု၏ ပံုသ႑ာန္၊ အသံုး၊ ဇစ္ျမစ္အစံု အကုန္သိ၏။


+++++

ေစတသိက္ ၅၂ ပါးတို႔အေၾကာင္း ေလ့လာၿပီးသြားၿပီျဖစ္ရာ စိတ္ယွဥ္ ေစတသိက္ယွဥ္တို႔ကို သၿဂႋဳဟ္လာ သမၸေယာဂနည္း၊ သဂၤဟနည္းႏွင့္ ဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ႀကီး၏ မိႆကနည္းတို႔အနက္ သမၸေယာဂနည္းျဖင့္ စတင္ ေလ့လာၾကရ၏။

+++++

ညေန ၅ နာရီခြဲခန္႔တြင္ သင္တန္းၿပီး၍ နာရီဝက္ခန္႔ အနားယူခ်ိန္ ေပး၏။


ညေန ၆ နာရီတြင္ စိန္စည္ဆရာေတာ္က သမဏနတ္သားအေၾကာင္း တရားေတာ္ကို ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္သြားၿပီး ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္အစုစုတို႔ကို အမွ်ေပးေဝၾကေလသည္။

သာဓု … သာဓု … သာဓု။


+++++
ဆရာေတာ္အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ sketch ကို ပန္းခ်ီဆရာ A. K. Moe ေရးဆြဲ ပူေဇာ္ ေက်းဇူးျပဳ၏။

Wednesday, January 13, 2010

ေအဘီဘီေအ ႏွစ္သံုးဆယ္ (၁) - ေမွ်ာ္ေတာ္ေရာင္ဓာတ္ေပါင္းစုဘုရားရွိခိုး




အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းႀကီး၏ သက္တမ္းသည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္၌ ၂၉ ႏွစ္သို႔ ခ်ဥ္းနင္း ဝင္ေရာက္မည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္တြင္ ႏွစ္ ၃၀ ေျမာက္ ပုလဲရတုသဘင္ ဆင္ယင္ က်င္းပေတာ့မည္ျဖစ္ရာ ေအဘီဘီေအ ႏွစ္သံုးဆယ္ အမွတ္တရ စာစဥ္မ်ားကို အလ်ဥ္းသင့္သလို ေဖာ္ျပသြားပါမည္။

ပထမဦး စာစဥ္အျဖစ္ ေလာကခ်မ္းသာဆရေတာ္၏ “ေမွ်ာ္ေတာ္ေရာင္ဓာတ္ေပါင္းစုဘုရားရွိခိုး”ကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္ အရွင္ဣႏၵကႏွင့္ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း၏ ဥကၠ႒ႀကီး ဦးဟန္ၾကဴတို႔သည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ မဟာစည္ၾသဝါဒခံယူပြဲ တက္ေရာက္ရန္ႏွင့္ ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္၏ ထီးေတာ္ပင့္ေဆာင္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၾကပါသည္။

ထိုခရီးမွ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိၾကၿပီးေနာက္ ၂၀၀၇ ခု ဇန္နဝါရီလ ၇ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။


+++++


ေမွ်ာ္ေတာ္ေရာင္ဓာတ္ေပါင္းစုဘုရားရွိခိုး

မေ႑ သႏၷိပတာ သဗၺ၊ ဂေဟတြာ ဗုဒၶ႐ူပကံ၊
အာႏုဘာဝံ ဒေႆသႏၲိ၊ တာဟံ နမာမိ သာဒရံ။


(အသံထြက္)

(မန္ေဒ သန္နိပတာ သပ္ဗ၊ ဂဟစ္တဝါ ဗုဒၶ႐ူပကန္
အာႏုဘာဝန္ ဒတ္ေသသန္တိ၊ တာဟန္ နမာမိ သာဒရန္။)


မေ႑ - ေဗာဓိေညာင္ေ႐ႊ၊ ေအာင္မေဟဟု၊ ေအာင္ေျမတင့္ဆန္း၊ ပလႅင္နန္း၌။
သႏၷိပတာ - ထိန္ဝါပပ၊ ခ်ိန္ခါက်ေသာ္၊ ျဗဟၼာသိၾကား၊ လူနတ္မ်ားႏွင့္၊ နဂါးဂဠဳန္၊ ျပည္အစံုစံုတို႔မွ၊ ႂကြေရာက္ စည္းေဝးေတာ္မူလာၾကကုန္ေသာ။
သဗၺာ ဓာတုေယာ - အဆင္းေတာ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တန္ခိုးေတာ္ အေထြေထြ၊ ၾကက္သေရအနႏၲ၊ ပမာဏသံုးသြယ္၊ အ႐ြယ္ေတာ္သံုးပါး၊ ဓာတ္ေတာ္ေပါင္းအမ်ားတို႔သည္။
ဗုဒၶ႐ူပကံ - ပြင့္ေတာ္မူစက၊ ႐ူပပံုဟန္၊ ဘုရားရွင္ပံုသ႑ာန္ေတာ္ကို။
ဂေဟတြာ - ေဆာင္ယူေတာ္မူၾကကုန္ၿပီး၍။
အာႏုဘာဝံ - ေတာက္ေျပာင္ထိန္ထိန္၊ ေျခာက္ေရာင္ရွိန္တို႔ျဖင့္။
ဂုဏံ - သိန္႔သိန္႔ကြန္႔ျမဴး၊ တန္ခိုးေတာ္ျမတ္အထူးကို။
ဒေႆသႏၲိ - ၾကည္ႏူး႐ႊင္ျပ၊ ဖူးျမင္ၾကရေအာင္၊ လႊတ္ထြက္၍ ျပေတာ္မူၾကကုန္လတံ့။
တံ ဗုဒၶ႐ူပကံ - ေနာင္အနာဂတ္၊ ေရာင္ဝါလွ်ပ္ၿပီး၊ ႐ုပ္ဓာတ္ေပါင္းစံု၊ ထိုကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ သႏၲာန္ပံုကို။
သာဒရံ - ယခုလို ေမွ်ာ္ေတြး ဆည္းကပ္၊ အေဝးရပ္မွ၊ ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳ၊ သဒၶါစို၍။
အဟံ - ေရာင္ေတာ္ျပန္ပြဲ၊ ဝင္ခါႏႊဲရန္၊ အားခဲငံ့ေမွ်ာ္၊ တပည့္ေတာ္သည္။
နမာမိ - ေကာင္းမႈေတြ အနႏၲရယ္ႏွင့္၊ ေတာင္းဆုေခၽြ ေဝဖန္သၿပီး၊ ေမွ်ာ္တအားကိုး၊ ယခုက အစပ်ိဳး၍၊ လက္စံုမိုးခါ၊ ရွိခိုး ကန္ေတာ့လိုက္ရပါေတာ့သည္ အရွင္ဘုရား။


+++++


ဓာတ္ေတာ္မ်ား ပြားလာျခင္း

မိမိ (ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္)သည္ မဟာစည္ ၾသဝါဒခံယူပြဲ တက္ေရာက္ၿပီးေနာက္ မဟာစည္ရိပ္သာႀကီးတြင္ တည္းခို သီတင္းသံုးေနစဥ္ ေဒါက္တာဦးလွျမင့္ေအာင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ရသည္။

ဆရာႀကီး ေဒါက္တာဦးလွျမင့္ေအာင္သည္ မိမိ အထက္လွန္ေအာက္ေလ်ာ ျဖစ္သျဖင့္ လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈ ေဆးကုသေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ေန႔စဥ္ နံနက္တိုင္း လာေရာက္၍ ေသြးစစ္၊ ဆီးခ်ိဳတိုင္းသည္။ သို႔ႏွင့္ ဆရာႏွင့္ ရင္းႏွီးသြားသည္။

မိမိ နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္ အဂၤလစ္ရွ္ေတာင္း၊ မဟာစည္ရိပ္သာတြင္ ဘုရားတည္ေနသည္ကို သိရသျဖင့္ သူ၏ ဘုရား ရဟႏၲာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ဌာပနာရန္ လႉဒါန္းလိုေၾကာင္း ဆရာက ေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္။

ဤဓာတ္ေတာ္မ်ား ရရွိပံုကိုလည္း ေျပာျပသည္။ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ပင့္ဖိတ္လွ်င္ ႂကြေရာက္လာေၾကာင္း ဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက အမိန္႔ရွိသျဖင့္ ပင့္ဖိတ္ခဲ့ရာ သူ၏ အိမ္ကို ဓာတ္ေတာ္မ်ား အလိုလို ႂကြေရာက္လာခဲ့ေၾကာင္း ေျပာျပ၏။ မိမိအေနျဖင့္လည္း တစ္ခါမွ် ဒီလို မၾကားဖူးေသာေၾကာင့္ အံ့ၾသမိ၏။

မိမိ နယူးေယာက္ ျပန္ခါနီးမွာ ဓာတ္ေတာ္ငါးဆူကို ဌာပနာရန္ ပူေဇာ္လိုက္ပါသည္။

နယူးေယာက္ ေရာက္ၿပီးေနာက္ တစ္ပတ္အၾကာမွာ ဓာတ္ေတာ္မ်ား ပြားလာသည္ကို ေတြ႕ရသျဖင့္ မိမိမွာ ၾကည္ႏူး ဝမ္းသာစိတ္ေတြ ျဖစ္ေနခဲ့ရပါသည္။

ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္ႀကီး၏ အံဖြယ္ တန္ခိုးေတြပါတကားဟု ဘုရားဒကာ ဘုရားဒကာမမ်ားလည္း ၾကည္ႏူး ဝမ္းသာအားရ ဗုဒၶါရမၼဏ ပီတိစိတ္မ်ား ခံစားႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။


ေလာကခ်မ္းသာ အရွင္ဣႏၵက

စိတ္၌ျဖစ္ေသာ တရား (၂)


“ဆရာေတာ္ဦးသီလာနႏၵဟာ အင္မတန္ ဉာဏ္ပညာ ႀကီးမားသူ ျဖစ္တယ္။ သူ႔ၾကည့္လိုက္ရင္ အေနအထိုင္က ႐ိုး႐ိုးေအးေအးဆိုေတာ့ အေၾကာင္းမသိသူေတြက သူ႔ကို မသိ မတတ္သူတစ္ေယာက္ဆိုၿပီး အထင္ေသးခ်င္ ေသးႏိုင္တယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ ပါဠိ၊ သကၠတ၊ အဂၤလိပ္ ဘာသႏၲရ စြယ္စံုရ ကၽြမ္းက်င္သူ ျဖစ္တယ္။ ပရိယတၱိစာေပနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ခဲရာခဲဆစ္ေတြကို အၿမဲ ၾကံဆ ေလ့လာေနသူတစ္ဦး ... ေလ့လာထားသူတစ္ဦးလည္းျဖစ္ေတာ့ စစ္ေျမျပင္မွာ ရဲရဲရင့္ရင့္ ဝ့ံဝံ့ႂကြားႂကြား ရပ္တည္ေနတတ္တဲ့ စစ္ဘုရင္ စစ္ဗိုလ္မႉးႀကီးတစ္ဦးသဖြယ္ ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္သူတစ္ဦး ျဖစ္တယ္။

သူ သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့တာေလးတစ္ခု သူလုပ္ခဲ့တာေလးတစ္ခု မေပ်ာက္ပ်က္သြားဘဲ အစဥ္အဆက္ က်န္ရစ္ခဲ့ေစခ်င္တာေၾကာင့္ ခုလို အဘိဓမၼာသင္တန္းေလး လုပ္ေပးေနတာ ျဖစ္တယ္။”

ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က ယခုတစ္ပတ္ သင္တန္းအစတြင္ ဆရာေတာ္ဦးသီလာနႏၵာဘိဝံသႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိန္႔ၾကားသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။


+++++


တစ္ပတ္လွ်င္ တစ္ရက္ တစ္နာရီ သင္တန္းမွ်ျဖင့္ အားရျခင္း မရွိၾကေသာ သင္တန္းသူ သင္တန္းသား အမ်ားစု၏ ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၉ ရက္ စေနေန႔ အဘိဓမၼာသင္တန္းကို မြန္းလြဲ ၁ နာရီအခ်ိန္မွ စ၍ ေလ့လာ သင္ယူခဲ့ၾကသည္။

စုစုေပါင္း သံုးပတ္စာ သံုးနာရီ သင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို နာယူႏိုင္ခဲ့ၾက၏။ ၁၁ ပတ္ေျမာက္၊ ၁၂ ပတ္ေျမာက္၊ ၁၃ ပတ္ေျမာက္ သင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာ မွတ္သားခဲ့ၾကရ၏။


+++++


အကုသိုလ္ေစတသိက္ ၁၄ ပါး

အကုသိုလ္ေစတသိက္ဆိုတာက ျမန္မာလို ႐ိုး႐ိုးေျပာရင္ မေကာင္းတဲ့ ေစတသိက္ေပါ့။
အကုသိုလ္ေစတသိက္ဆိုကတည္းက ဒီေစတသိက္ေတြဟာ အကုသိုလ္စိတ္နဲ႔ပဲ ယွဥ္တယ္။ အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂ ပါးနဲ႔ ဒီေစတသိက္ ၁၄ ပါး ယွဥ္မယ္။


ေမာဟ

ေမာဟဆိုတာ အာ႐ုံ၏ သေဘာမွန္ကို ဖံုးကြယ္ျခင္း သေဘာ … ေတြေဝတယ္လို႔လည္း သံုးတယ္။
အာ႐ုံရဲ႕ သေဘာကို အမွန္အတိုင္း မျမင္ရေအာင္ ဖံုးကြယ္တားတာ။

ေနာက္တနည္း မသိျခင္းလို႔လည္း ျပန္ၾကတယ္။ အမွန္အတိုင္း မသိတာ၊ အမွားကို သိတာ ေမာဟလို႔ ေခၚတယ္။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္းနဲ႔ ေျပာရင္ ေမာဟနဲ႔ အဝိဇၨာ အတူတူပဲ။ သစၥာေလးပါး မသိေအာင္ ဖံုးကြယ္တာတို႔၊ သံသရာရဲ႕ ေရွ႕အစြန္း ေနာက္အစြန္း စသည္ မျမင္ေအာင္ ဖံုးကြယ္တာတို႔လည္း ပါတယ္ေပါ့။ ေမာဟကို အဝိဇၨာလို႔လည္း ေခၚတယ္။

ေမာဟက တိမ္နဲ႔ တူတယ္။ တိမ္ဖံုးထားရင္ ေနာက္က ဝတၳဳပစၥည္းကို ကြဲကြဲျပားျပား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မျမင္ရသလို ေမာဟဖံုးထားၿပီဆိုရင္ အမွန္အတိုင္း မျမင္ေတာ့ဘူး။

ဒီေမာဟေၾကာင့္ သတၱဝါေတြ အျမင္ မမွန္တာ။ ဘာပဲ ျမင္လိုက္ ျမင္လိုက္ သူက ဖံုးၿပီးသားျဖစ္ေတာ့ ဖံုးထားလိုက္ေတာ့ အမွားခ်ည္း ျမင္ေနၾကေတာ့တာ။


အဟိရိက

ဒုစ႐ိုက္တို႔မွ မရွက္ျခင္း သေဘာ။


အေနာတၱပၸ

ဒုစ႐ိုက္မွ မေၾကာက္လန္႔ျခင္း သေဘာ။


အဟိရိကနဲ႔ အေနာတၱပၸကို တစ္တြဲ ထားၾကစို႔။

‘သူမ်ားအသက္သတ္တာ’၊ ‘သူ႕ဥစၥာခိုးတာ’၊ ‘သူ႕အိမ္ရာျပစ္မွားတာ’ဆိုတဲ့ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ မွားမွားယြင္းယြင္း ျပဳတဲ့ ‘ကာယဒုစ႐ိုက္ သံုးပါး’၊ ‘လိမ္ေျပာတယ္’, ‘ကုန္းတိုက္တယ္’, ‘ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားေတြ သံုးတယ္’, ‘အနက္အဓိပၸာယ္ကင္းမဲ့ၿပီး သိမ္ဖ်င္းတဲ့ စကားေတြ ေျပာတယ္’ဆိုတဲ့ ႏႈတ္နဲ႔ မွားမွားယြင္းယြင္း ျပဳတဲ့ ‘ဝစီဒုစ႐ိုက္ ေလးပါး’ေတြကို ျပဳရမွာ မရွက္တဲ့ သေဘာက ‘အဟိရိက’၊ ျပဳရမွာ မေၾကာက္တဲ့ သေဘာက ‘အေနာတၱပၸ’။

အဟိရိကကို မစင္စားရမွာ မရွက္တဲ့ ႐ြာသူ႕ဝက္နဲ႔ ဥပမာ ေပးတယ္။

အေနာတၱပၸကို မီးျမင္ရင္ မီးထဲတိုးတဲ့ ပိုးပရံ (အမ်ားက ပိုးဖလံလို႔ ေခၚၾကတယ္)နဲ႔ ဥပမာ ျပဳတယ္။

ဒီႏွစ္ခုဟာ အမွန္ကေတာ့ တစ္ခုျဖစ္ရင္ တစ္ခုပါတာပဲ။ မရွက္ရင္ မေၾကာက္တာပဲ၊ မေၾကာက္ရင္ မရွက္တာပဲ။ ႐ႈေထာင့္ေလး နည္းနည္းကြဲသြားတာ။


ဥဒၶစၥ

စိတ္၏ မၿငိမ္သက္ျခင္း ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း သေဘာ။ အာ႐ုံနဲ႔ စိတ္နဲ႔ မဟပ္မိတာ၊ မကပ္မိတာကို ဆိုလိုတယ္။

အာ႐ုံျပဳလိုက္တယ္ … တရားထိုင္တဲ့အခါ ပိုသိသာတယ္ … ထြက္သက္ ဝင္သက္ မွတ္တယ္ဆိုရင္ ထြက္သက္ ဝင္သက္ကို မွတ္လို႔ ေကာင္းေကာင္း မရဘူး။ ဟိုေရာက္ေနသလိုလို ဒီေရာက္ေနသလိုလို … တစ္ျခားကို တိတိက်က်ႀကီး ေရာက္သြားတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒီအာ႐ုံေပၚမွာ မွတ္ရတာ အားရပါးရ မရွိတာ။ အဲသလိုဟာမ်ိဳးကို ပ်ံ႕လြင့္တယ္လို႔ သံုးတယ္။ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္တယ္ ဥဒၶစၥျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ဥဒၶစၥကို ဥပမာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးတယ္။

‘ေလနည္းနည္းတိုက္တဲ့အခါ နည္းနည္းေလး လႈပ္ေနတဲ့ ေရျပင္’၊ ‘ေလတိုက္တဲ့အခါ မၿငိမ္မသက္ လြင့္ေနတဲ့ အလံ’၊ ‘ျပာပံုထဲ ခဲႀကီးပစ္ခ်လိုက္ေတာ့ ထလာတဲ့ ျပာ’ စသည္နဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။

“ေမာဟ၊ အဟိရိက၊ အေနာတၱပၸ၊ ဥဒၶစၥ” ဒီေလးခုဟာ အၿမဲတမ္း တြဲလ်က္ ျဖစ္တယ္။
အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း ဒီေလးခု ပါတယ္။ ဘယ္အကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္ျဖစ္ ဒီသေဘာေလးေတြ ပါတာခ်ည္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီေလးခုကို တစ္တြဲထားတယ္။


ေလာဘ

အာ႐ုံ၌ လိုခ်င္ ကပ္ၿငိျခင္း သေဘာ။ ေလာဘဆိုတာ လူတိုင္း နားလည္တဲ့ ျမန္မာစကား ျဖစ္ေနၿပီ။ လိုခ်င္တာ ကပ္ၿငိတာ တြယ္တာတာ စသည္ျဖင့္ သံုးၾကပါတယ္။

ေလာဘကို ေမ်ာက္ႏွဲေစးနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။
ေမ်ာက္ႏွဲေစးဆိုတာ ေရွးတုန္းက မုဆိုးေတြ ေမ်ာက္ဖမ္းတဲ့အခါ သံုးတဲ့ သစ္ပင္ကထြက္တဲ့ ေျပာင္ေျပာင္လက္လက္ အေစးတစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေျပာင္ေျပာင္လက္လက္ရွိေတာ့ အင္မတန္ ေဆာ့တတ္တဲ့ ေမ်ာက္က ေျပာင္ေျပာင္လက္လက္ကို လက္နဲ႔ လာကိုင္လိုက္ရင္ ခြာမရဘူး။ ခြာမရေတာ့ ေနာက္လက္တစ္ဖက္နဲ႔ တြန္းခြာ၊ အဲဒီလက္ပါ ကပ္ေန။ ေနာက္ ေျခေထာက္ႏွစ္ခု၊ ပါးစပ္၊ ဗိုက္ စတဲ့ ကုိယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္း ၆ ခုစလံုး သြားကပ္ေနေတာ့တယ္။

ေလာဘကလည္း အာ႐ုံ ၆ ပါးမွာ ကပ္ၿငိတာ။ ေလာဘကပ္ၿငိလိုက္ရင္ ခြာမရေတာ့ဘူး။

တျခား ဥပမာေတြလည္း ေပးေသးတယ္။

‘ပူေနတဲ့ အိုးကင္းထဲ ပစ္ထည့္လိုက္တဲ့ အသားတံုး … ကပ္သြားတာမ်ိဳး’၊ ‘ခၽြတ္မရေအာင္ စြန္းသြားတဲ့ ဆီေဆးလိုမ်ိဳး’တဲ့။


ဒိ႒ိ

မွားမွားယြင္းယြင္း သိျခင္း သေဘာ။ အယူမွားျခင္း သေဘာ။

မၿမဲတာကို ၿမဲတယ္လို႔ သိေနတယ္၊ မခ်မ္းသာတာကို ခ်မ္းသာတယ္လို႔ သိေနတယ္၊ သတၱဝါ ေသၿပီးရင္ ျပတ္သြားတာပဲဆိုတဲ့ ဥေစၧဒဆိုတဲ့ အယူမ်ိဳးေတြ၊ သတၱဝါဟာ အၿမဲတမ္း မပ်က္မစီး တစ္ဘဝမွ တစ္ဘဝ သြားေနတယ္ဆိုတဲ့ သႆတအယူမ်ိဳးေတြ၊ ကံ,ကံ၏အက်ိဳး မရွိဘူး ယူတာမ်ိဳးေတြ စတဲ့ အယူမွားေတြဟာ ဒိ႒ိပဲ။

ဒိ႒ိရဲ႕ မူရင္းအဓိပၸာယ္က ‘အျမင္’ပဲ။
အျမင္ဆိုတာ ‘မွန္ကန္တဲ့ အျမင္’(သမၼာဒိ႒ိ)လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ‘မွားယြင္းတဲ့ အျမင္’(မိစၧာဒိ႒ိ)လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒိ႒ိဆိုတဲ့ အသံုးကို မွားတဲ့အယူမွာပဲ သံုးတယ္။


မာန

ေထာင္လႊားတက္ႂကြျခင္း သေဘာ။

ေကာင္းစားေနတဲ့အခါ မာနျဖစ္တတ္သလို နိမ့္က်တဲ့အခါလည္း နိမ့္က်တဲ့အလိုက္ မာနျဖစ္တတ္တယ္။

မာနကို အထက္မွာပဲ ေနတဲ့၊ အမ်ားအေပၚက ႂကြားႂကြား႐ြား႐ြားေနတဲ့ တံခြန္အလံနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။

ဒီ “ေလာဘ၊ ဒိ႒ိ၊ မာန” သံုးခုကိုလည္း ေလာဘမူစိတ္နဲ႔သာ ယွဥ္တာေၾကာင့္ တစ္စု တစ္တြဲ ထားတယ္။


ေဒါသ

ခက္ထန္ ၾကမ္းတမ္းျခင္း သေဘာ။ ျပစ္မွားျခင္း သေဘာ။

ေဒါသျဖစ္လာရင္ လူဟာ ခက္ထန္ ၾကမ္းတမ္းလာတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးေနတုန္းက မေျပာဝံ့တဲ့ စကား၊ မလုပ္ဝံ့တဲ့ အလုပ္ေတြ ေဒါသျဖစ္ရင္ ေျပာဝံ့ လုပ္ဝံ့လာတယ္။

နည္းနည္း အ႐ိုက္ခံရလို႔ ႐ႉး႐ႉးရွဲရွဲ ေဒါသထြက္တဲ့ ေႁမြနဲ႔တူတယ္လို႔ ဥပမာျပဳတယ္။

ဒီေဒါသဟာ မိမိတည္ရာကို ျပန္ၿပီး ေလာင္တတ္သတဲ့။ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ေဒါသျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ကုိယ့္စိတ္ကို ေလာင္လိုက္တာပဲ။

ဒီေနရာမွာ ‘ေဒါသ’နဲ႔ ‘ေဒါမနႆ’ မတူတာကိုလည္း သတိျပဳရမယ္။ ‘ေဒါမနႆ’က စိတ္ရဲ႕ခံစားမႈ ေဝဒနာျဖစ္ၿပီး ‘ေဒါသ’က သီးျခား ေစတသိက္တစ္ခု ျဖစ္တယ္။


ဣႆာ

သူတစ္ပါးစည္းစိမ္ကို ျငဴစူျခင္း သေဘာ။ ျငဴစူတယ္ဆိုတာ သူမ်ားေကာင္းစားေနတာကို မနာလိုတာ။


မစၧရိယ

မိမိစည္းစိမ္ကို လွ်ိဳ႕ဝွက္ဝန္တိုျခင္း သေဘာ။ မိမိပစၥည္း သူတစ္ပါးနဲ႔ ဆက္ဆံမွာ မခံႏိုင္တာကို ဆိုလိုတယ္။

ကုိယ္က အဆင္းလွတယ္၊ အမ်ိဳးေကာင္းတယ္၊ လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားတယ္ဆိုရင္ သူမ်ား အဆင္းလွတာ၊ သူမ်ား အမ်ိဳးေကာင္းတာ၊ သူမ်ား ပိုက္ဆံရွိတာကို မခံႏိုင္တဲ့ သေဘာပဲ။ ေဒါသသေဘာပါတယ္။


ကုကၠဳစၥ

ျပဳအပ္ၿပီးေသာ ဒုစ႐ိုက္၊ မျပဳလိုက္မိေသာ သုစ႐ိုက္တို႔၌ ေနာင္တတစ္ဖန္ ပူပန္ျခင္း သေဘာ။

ဒီ “ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ” ေလးခုက တစ္စု။ ေဒါသမူစိတ္ေတြနဲ႔ပဲ ယွဥ္တယ္။


ထိန

စိတ္၏ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း သေဘာ။


မိဒၶ

ေစတသိက္တို႔၏ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း သေဘာ။


ဒါကေတာ့ အလြန္သိခဲပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားမို႔ ေဟာႏိုင္တာ။ စိတ္နဲ႔ ေစတသိက္ကို ခြဲျခား သိဖို႔ အလြန္ခဲယဥ္းတယ္။
တကယ့္ လက္ေတြ႕မွာ ဒီႏွစ္ခုကို ကြဲကြဲျပားျပား သိဖို႔ မလြယ္ဘူး။
ထိုင္းမိႈင္းတာေတာ့ သိတယ္။ အိပ္ခ်င္လာတဲ့အခါ ထိနမိဒၶဝင္လာတာပဲ။
ဒါေၾကာင့္ တရားထိုင္တဲ့အခါ အိပ္ခ်င္ရင္ ထိနမိဒၶဝင္လာၿပီဆိုၿပီး တိုက္ထုတ္ရတာ။
အိပ္ခ်င္လာရင္ ဒီႏွစ္ခု လာတာပဲလို႔ မွတ္ထားေပါ့။ အိပ္ခ်င္လာၿပီဆိုရင္ ကုသိုလ္စိတ္ မဟုတ္ဘူးေနာ္၊ မွတ္ထားၾက။


ဝိစိကိစၧာ

ဘုရား စေသာ အာ႐ုံ၌ ယံုမွားျခင္း သေဘာ။

ဘုရားဟာ အလံုးစံုေသာ တရားေတြကို သိတယ္ဆိုတာ ဟုတ္မွဟုတ္ေလရဲ႕လား၊ တရားက်င့္လို႔ ကိေလသာကင္းတယ္ဆိုတာ ဟုတ္မွဟုတ္ေလရဲ႕လား၊ ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ့အတိုင္း က်င့္တဲ့ သံဃာရွိတယ္ဆိုတာ ဟုတ္မွဟုတ္ေလရဲ႕လား စသည္ ယံုမွားတာေတြ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယံုမွားတာေတြ ဝိစိကိစၧာလို႔ ေခၚတယ္။

ဝိစိကိစၧာဟာ ေမာဟသေဘာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေမာဟမူစိတ္ေတြနဲ႔သာ ယွဥ္လိမ့္မယ္။

ေကာင္းၿပီ ... အကုသိုလ္ေစတသိက္ ၁၄ ပါးကို ျပန္ေရတြက္ရရင္ -

- “ေမာဟ၊ အဟိရိက၊ အေနာတၱပၸ၊ ဥဒၶစၥ” ဒီ ၄-ခု တစ္တြဲ မွတ္ထား၊
- “ေလာဘ၊ ဒိ႒ိ၊ မာန” ဒီ ၃-ခု တစ္တြဲ မွတ္ထား၊
- “ေဒါသ၊ ဣသာ၊ မစၧရိယ၊ ကုကၠဳစၥ” ဒီ ၄-ခု တစ္တြဲ၊
- ‘ထိန’၊ ‘မိဒၶ’၊ ‘ဝိစိကိစၧာ’ အားလံုး ေပါင္းလိုက္ရင္ ၁၄ ခု၊ ဒီ ၁၄ ခုကို အကုသိုလ္ေစတသိက္ ေခၚတယ္။


+++++


ေသာဘနေစတသိက္ ၂၅ ပါး

ေသာဘနေစတသိက္ ၂၅ ပါး ရွိတယ္။

ေသာဘနရဲ႕ အဓိပၸာယ္က တင့္တယ္တယ္၊ လွပတယ္။ တင့္တယ္တဲ့ ေစတသိက္ ၂၅ ပါးေပါ့။

အဲဒီ ၂၅ ပါးကို ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ ပါး၊ ဝိရတီေစတသိက္ ၃ ပါး၊ အပၸမညာ ၂ ပါး၊ အေမာဟ ၁ ပါး ဆိုၿပီး အစုေလးေတြ ခြဲထားတယ္။


ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ ပါး

ေသာဘနစိတ္ေတြအားလံုးနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ ေစတသိက္ေတြ ျဖစ္တယ္။
ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္၊ ႐ူပါဝစရကုသိုလ္စိတ္၊ အ႐ူပါဝစရကုသိုလ္စိတ္၊ ေလာကုတၱရာစိတ္ေတြ ျဖစ္ရင္ ဒီ ၁၉ ခုက ယွဥ္လိမ့္မယ္။ ေသာဘနစိတ္ေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း သူက ယွဥ္လိမ့္မယ္။


သဒၶါ

ဘုရား စေသာ အာ႐ုံ၌ ယံုၾကည္ျခင္း သေဘာ။

ဘုရား တရား သံဃာ စသည္မွာ ဆံုးဆံုးျဖတ္ျဖတ္နဲ႔ ယံုၾကည္တာကို ဆိုလိုတယ္။

ဒီသဒၶါက စိတ္ကို ၾကည္ေစတတ္တဲ့ သေဘာ လကၡဏာ ရွိတယ္။ သဒၶါတရား ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ျဖစ္လာရင္ စိတ္ဟာ ၾကည္လင္သြားတယ္။

သဒၶါကို စၾကာမင္းႀကီးရဲ႕ ေရကို ၾကည္ေစတတ္တဲ့ ပတၱျမားရတနာနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။

အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ျမစ္တစ္ခုရဲ႕ တစ္ဖက္ကမ္းကို ဦးေဆာင္ၿပီး ကူးျဖတ္တဲ့ ရဲရင့္တဲ့သူနဲ႔လဲ ႏိႈင္းတယ္။ သဒၶါတရားရွိရင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတစ္ခုခု ျပဳစရာအတြက္ တြန္႔ဆုတ္မေနဘူး၊ သူက ဦးေဆာင္ ဆြဲေခၚသြားလို႔ပဲ။

လိုခ်င္တဲ့ ပစၥည္းကို ေကာက္ယူႏိုင္တဲ့ လက္နဲ႔လဲ ဥပမာေပးတယ္။ လက္ရွိမွ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ပစၥည္း ေကာင္းတဲ့ပစၥည္းကို ေကာက္ယူႏိုင္သလို သဒၶါတရားရွိမွ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ ျပဳႏိုင္တယ္။

သဒၶါတရားကို သူေတာ္ဥစၥာလို႔ ေဟာထားတဲ့ ေနရာလဲ ရွိတယ္။ သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာ ၇-ပါးမွာ သဒၶါတရားဟာ တစ္ခု အပါအဝင္ပဲ။

သဒၶါတရားကို မ်ိဳးေစ့နဲ႔လဲ ခိုင္းႏိႈင္းေသးတယ္။ သဒၶါတရားကေနၿပီး ကုသိုလ္အပင္ေတြ ထေပါက္ႏိုင္လို႔ပဲ။


သတိ

ဘုရား စေသာ အာ႐ုံ၌ အမွတ္ရျခင္း သေဘာ။

အဘိဓမၼာမွာ လာတဲ့ သတိက ေကာင္းတာအမွတ္ရတာကို ေခၚတယ္။ ဘုရား တရား သံဃာ သတိရတယ္။ တရားထိုင္ဖို႔ သတိရတယ္။ လႉဖို႔ တန္းဖို႔ သတိရတယ္။ သီလေဆာက္တည္ဖို႔ သတိရတယ္။ အဲဒီလို အမွတ္ရတာမ်ိဳးကို သတိလို႔ ေခၚတယ္။

ငါးမွ်ားသြားရမွာ သတိရတာတို႔၊ ေတာလိုက္သြားရမွာ သတိရတာတို႔က သညာျဖစ္တယ္။ မွားတဲ့သညာ, အကုသိုလ္သညာ, မိစၧာသညာပဲ။


ဟိရီ

ဒုစ႐ိုက္မွ ရွက္ျခင္း သေဘာ။

အဟိရိက (ဒုစ႐ိုက္ျပဳရမွာ မရွက္ျခင္း)နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖက္ ျဖစ္တယ္။

လူေတြက ‘ဟိရီ’လို႔လဲ ေခၚတယ္၊ ‘ဟီရိ’လို႔လဲ သံုးတယ္။ ပါဠိကိုဖတ္ရင္ အရွိအတိုင္း ဖတ္ရတယ္။ ‘ဟိရီ’လို႔ပဲ ဆိုရတယ္။ ‘ဟီရိ’ဆိုၿပီး အမွားႏႈတ္တက္ေနတာေတြ အလြန္မ်ားတယ္။

ဟိရီကို ဘာနဲ႔ ဥပမာေပးသလဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္ကိုကုိယ္ အာ႐ုံျပဳၿပီးေတာ့ မေကာင္းမႈမွ ရွက္တတ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေကာင္းနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။
ငါလို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးဟာ ဒါမ်ိဳး မလုပ္ထိုက္ဘူး။ ငါလို အမ်ိဳးသမီးဟာ မေတာ္တေရာ္ မလုပ္ထိုက္ဘူးဆိုၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပန္စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ေစာင့္စည္းမႈရွိသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အမ်ိဳးသမီးေကာင္းနဲ႔ ဥပမာေပးတာ။


ၾသတၱပၸ

ဒုစ႐ိုက္မွ ေၾကာက္လန္႔ျခင္း သေဘာ။

အေနာတၱပၸရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဖက္ ျဖစ္တယ္။

ကိုယ္ဝန္ရွိရင္ သူ႔ဆီလူမလာမွာစိုးတာ ေၾကာက္တဲ့ … သူတစ္ပါး ကဲ့ရဲ႕မွာစိုးတဲ့ ျပည့္တန္ဆာမလို ဥပမာေပးတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ ဟိရီကို အမ်ိဳးေကာင္းသမီးနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။ ၾသတၱပၸကို ျပည့္တန္ဆာမနဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။

အမ်ိဳးေကာင္းသမီးက ကိုယ့္ကိုကုိယ္ ဆင္ျခင္ၿပီး မေကာင္းမႈ မလုပ္ဘူး။ ျပည့္တန္ဆာမကလဲ သူမ်ားေတြအတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ မလုပ္ထိုက္တာ မလုပ္ဘူး။ အဲသလို ဥပမာေပးတယ္။

ဒီ ဟိရီနဲ႔ ၾသတၱပၸ ၂-ပါးကို ‘ေလာကပါလတရား’လို႔ ေခၚတယ္။
ေလာကႀကီးကို ေစာင့္ေရွာက္တတ္တဲ့ တရား၊ ေလာကရဲ႕ အေစာင့္အေရွာက္တရား။
ဒီ ၂-ပါ မရွိဘူးဆိုရင္ လူ႔ေလာက ပရမ္းပတာ ျဖစ္လာမယ္။


အေလာဘ

အာ႐ုံ၌ မကပ္ၿငိ မလိုခ်င္ျခင္း သေဘာ။

သစ္႐ြက္ေပၚမွာ တင္ေနတဲ့ ေရေပါက္ကေလးနဲ႔ တူတယ္တဲ့။ သူက ကပ္ၿငိမေနဘူး။ ဟိုေျပး ဒီလိမ့္နဲ႔။

ကိေလသာမွ ကင္းလြတ္ၿပီးသား ရဟန္းနဲ႔လဲ ဥပမာေပးတယ္။ ကိေလသာကင္းၿပီး ရဟန္းမွာ ဘာတြယ္တာမႈမွ မရွိသလိုပဲတဲ့။

အညစ္အေၾကးထဲ က်သြားတဲ့သူဟာ အဲဒီ အညစ္အေၾကးေပၚမွာ တြယ္တာမႈမရွိဘဲ ခ်က္ခ်င္း ျပန္႐ုန္းထြက္သြားတာေၾကာင့္ အညစ္အေၾကးထဲ က်သြားတဲ့လူနဲ႔လဲ ႏိႈင္းတယ္။


အေဒါသ

မခက္ထန္ မၾကမ္းတမ္းျခင္း သေဘာ။ ေဒါသရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္တယ္။

အေဒါသကို ကိုယ္နဲ႔ တည့္တဲ့ မိတ္ေဆြလို ဥပမာေပးတယ္။ ကိုယ္နဲ႔တည့္တဲ့ မိတ္ေဆြဆိုရင္ ကိုယ့္အေပၚ စိတ္ေကာင္းရွိတယ္၊ လိုက္ေလ်ာတယ္။

တနည္း အေဒါသဆိုတာ ေအးျမတဲ့သေဘာရွိတယ္။ မၾကမ္းတမ္းဘူးဆိုေတာ့ စႏၵကူးနဲ႔လဲ ဥပမာေပးတယ္။


တၾတမဇၥ်တၱတာ

အာ႐ုံ၌ သမၸယုတ္တရားတို႔ကို လစ္လ်ဴ႐ႈေစျခင္း သေဘာ။

တၾတမဇၥ်တၱတာဆိုတာ ဟိုဘက္လည္း မပါဘူး၊ ဒီဘက္လည္း မပါဘူး။ အလယ္မွာ တည္ေနတာကို ဆိုလိုတယ္။

မနသိကာရတုန္းက ဥပမာေပးခဲ့တဲ့ ျမင္း ၆ ေကာင္ကတဲ့ ရထားသြားတဲ့အခါ ျမင္းေတြ အညီအမွ်သြားေအာင္ မနသိကာရက ဂ႐ုစိုက္ေပးၿပီးေတာ့ သူ႔ဟာသူ ေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားေနစဥ္မွာ ေၾကာင့္ၾကစိုက္စရာ မလိုေတာ့တဲ့သေဘာပဲတဲ့။

ဟိုျမင္းလည္း တို႔စရာ မလိုဘူး၊ ဒီျမင္းလည္း တို႔စရာ မလိုဘူး၊ အဲဒီသေဘာကို တၾတမဇၥ်တၱတာလို႔ ေခၚတယ္။

တၾတမဇၥ်တၱတာကို ဥေပကၡာလို႔လည္း ေခၚတဲ့ေနရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။

ဥေပကၡာဟာ ေကာင္း ဆိုး ခံစားမႈ မဟုတ္တဲ့ အလယ္အလတ္ခံစားမႈ ‘ေဝဒနာ’ဥေပကၡာလည္း ရွိတယ္။

တၾတမဇၥ်တၱတာလို ဟိုဘက္ဒီဘက္မက်ဘဲနဲ႔ အလယ္မွာေနတဲ့ ဥေပကၡာလည္း တစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။

ျဗဟၼစိုရ္ ၄-ပါးျဖစ္တဲ့ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာမွာ ပါတဲ့ ဥေပကၡာဟာ ေဝဒနာနဲ႔ ယွဥ္တဲ့ ဥေပကၡာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီ တၾတမဇၥ်တၱတာ အလယ္မွာတည္ေနတဲ့ ဥေပကၡာ ျဖစ္တယ္။

ေနာက္ ေစတသိက္ေတြကေတာ့ အတြဲ အတြဲနဲ႔ သြားလိမ့္မယ္။


ကာယပႆဒၶိ, စိတၱပႆဒၶိ

ေစတသိက္တို႔၏ ၿငိမ္းျခင္း သေဘာ, စိတ္၏ ၿငိမ္းျခင္း သေဘာ။

ဒီေနရာမွာ ‘ကာယ’ဆိုတာ ႐ုပ္ခႏၶာကိုယ္ကို မဆိုလိုဘူး။ ‘အေပါင္း’ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ရွိတယ္။ ေစတသိက္အေပါင္းလို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္တယ္။ ခႏၶာကုိယ္ဆိုတာလည္း ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေတြ ေပါင္းထားလို႔ ကိုယ္ ကာယလို႔ ပါဠိလို ေခၚတာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ကာယပႆဒၶိဆိုရင္ ေစတသိက္အေပါင္းတို႔၏ ၿငိမ္းျခင္း သေဘာ၊ စိတၱပႆဒၶိက စိတ္၏ ၿငိမ္းျခင္း သေဘာ။


ကာယလဟုတာ, စိတၱလဟုတာ

ေစတသိက္တို႔၏ ေပါ့ျခင္း သေဘာ, စိတ္၏ ေပါ့ျခင္း သေဘာ။

ေလးလံ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း မရွိဘဲ သြက္သြက္လက္လက္ ျဖစ္ေနတာကို ဆိုလိုတယ္။


ကာယမုဒုတာ, စိတၱမုဒုတာ

ေစတသိက္တို႔၏ ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႕ျခင္း သေဘာ, စိတ္၏ ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႕ျခင္း သေဘာ။


ကာယကမၼညတာ, စိတၱကမၼညတာ

ေစတသိက္တို႔၏ အမႈ၌ ေကာင္းျခင္း သေဘာ, စိတ္၏ အမႈ၌ ေကာင္းျခင္းသေဘာ။

‘အမႈ၌ ေကာင္းျခင္း’ဆိုတာက ပါဠိစကားကို တိုက္႐ိုက္ ျပန္ထားတာ။ ထိုထို ကိစၥတို႔မွာ ဘာနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ႏိုင္တယ္ … လိုက္ေလ်ာတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပဲ။


ကာယပါဂုညတာ, စိတၱပါဂုညတာ

ေစတသိက္တို႔၏ ေလ့လာျခင္း သေဘာ, စိတ္၏ ေလ့လာျခင္း သေဘာ။

ေလ့လာျခင္းသေဘာဆိုတာက ေလ့လာႁပြမ္းတီးတယ္ အေလ့အက်င့္ရတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာ။


ကာယုဇုကတာ, စိတၱဳဇုကတာ

ေစတသိက္တို႔၏ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း သေဘာ, စိတ္၏ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း သေဘာ။


အဲဒီေတာ့ ကာယပႆဒၶိ, စိတၱပႆဒၶိက စိတ္ေစတသိက္တို႔၏ ပူပန္ျခင္းကို ပယ္မယ္၊ ကာယလဟုတာ, စိတၱလဟုတာက စိတ္ေစတသိက္တို႔၏ ထိုင္းမိႈင္းျခင္းကို ပယ္မယ္ စသည္ျဖင့္ သူတို႔က ႏွစ္ခု ႏွစ္ခုစီ တြဲၿပီး ဆိုင္ရာ ဆန္႔က်င္ဖက္တရားေတြကို ပယ္တတ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏွစ္ခု ႏွစ္ခု တြဲၿပီး ထားတယ္။

ေကာင္းၿပီ … ဒီေသာဘနသာဓာရဏေစတသိက္ ၁၉ ပါးက ေသာဘနစိတ္အားလံုးနဲ႔ ဆက္ဆံမယ္။ ေသာဘနစိတ္အားလံုး ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း သူတို႔လည္းပဲ ျဖစ္မယ္ ယွဥ္မယ္။


ဝိရတီ ၃ ပါး

ဝိရတီဆိုတာ ေရွာင္ၾကဥ္တဲ့ သေဘာ၊ ေရွာင္ၾကဥ္ေၾကာင္း ျဖစ္ေသာ ‘သမၼာဝါစာ’, ‘သမၼာကမၼႏၲ’, ‘သမၼာအာဇီဝ’ ေစတသိက္ ၃ ပါး။


သမၼာဝါစာ

အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းႏွင့္ မစပ္ဆိုင္ေသာ ဝစီဒုစ႐ိုက္ ၄-ပါးမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း သေဘာ။

တခ်ိဳ႕အသက္ေမြးမႈေတြမွာ လိမ္ညာၿပီး အသက္ေမြးတာေတြရွိတယ္။ အဲဒီလို လိမ္ညာေျပာၿပီး အသက္ေမြးတာ မဟုတ္တဲ့ သူေတြ လိမ္စရာကို ေတြ႕လ်က္နဲ႔ လိမ္ဖို႔ အခြင့္အေရးကို စြန္႔လႊတ္လိုက္တယ္၊ မလိမ္ဘူး၊ ေရွာင္ၾကဥ္လိုက္တယ္။ အဲဒီလို ေရွာင္ၾကဥ္လိုက္တဲ့အခါမွာ သမၼာဝါစာေစတသိက္ ျဖစ္တယ္။

ကုိယ့္ဟာကိုယ္ ထိုင္ေနတယ္၊ ဘုရားရွိခိုးေနတယ္ … သမၼာဝါစာေစတသိက္ မျဖစ္ဘူး။


သမၼကမၼႏၲ

အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းႏွင့္ မစပ္ဆိုင္ေသာ ကာယဒုစ႐ိုက္ ၃-ပါးမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း သေဘာ။

အဲဒီေတာ့ မွတ္သားဖို႔က အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ဒီ ဝစီဒုစ႐ိုက္ ကာယဒုစ႐ိုက္ေတြနဲ႔ ေတြ႕လာတဲ့အခါ ဒီဒုစ႐ိုက္ေတြကေန ေရွာင္တာကို ဝိရတီလို႔ ေခၚတယ္။ ဝစီဒုစ႐ိုက္မွ ေရွာင္ရင္ သမၼာဝါစာ၊ ကာယဒုစ႐ိုက္မွ ေရွာင္ရင္ သမၼာကမၼႏၲ။


သမၼာအာဇီဝ

အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ဝစီဒုစ႐ိုက္ ၄-ပါး၊ ကာယဒုစ႐ိုက္ ၃-ပါးတို႔မွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း သေဘာ။

တံငါသည္တစ္ေယာက္ဟာ ငါးဖမ္းျခင္းအလုပ္ကို စြန္႔လိုက္တယ္။ သမၼာအာဇီဝျဖစ္သြားတယ္။ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ဟာကို ေရွာင္ရင္ သမၼာအာဇီဝ ျဖစ္တယ္။

အရက္ေရာင္းၿပီး အသက္ေမြးတာ၊ အဆိပ္ေရာင္းၿပီး အသက္ေမြးတာ၊ လက္နက္ေရာင္းၿပီး အသက္ေမြးတာေတြဟာ မိစၧာအာဇီဝထဲမွာ ပါတယ္။ အရက္, အဆိပ္, လက္နက္ စသည္တို႔ဟာ ကုန္မသြယ္ေကာင္းတဲ့ အထဲမွာ ပါတယ္။

အဲဒါကို ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္ၾက။ အဂၤလိပ္လိုေရးတဲ့ စာအုပ္ေတြထဲမွာ သမၼာအာဇီဝဆိုရင္ အရက္ေရာင္းတာ၊ လက္နက္ေရာင္းတာကို ေရွာင္တာေလာက္သာ ေရးတယ္။


ေကာင္းၿပီ … ဒီဝိရတီ ေရွာင္ၾကဥ္မႈမွာ အမ်ိဳးအစားအားျဖင့္ ၃-မ်ိဳးကို က်မ္းဂန္ေတြမွာ ျပထားတယ္။

(၁) သမၸတၱဝိရတီ - အခြင့္အေရး ၾကံဳလာတဲ့အခါ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း။
(၂) သမာဒါနဝိရတီ - ေဆာက္တည္ထား၍ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း။
(၃) သမုေစၧဒဝိရတီ - ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီး မဂ္ျဖင့္ အႂကြင္းမဲ့ ပယ္ျခင္း။


သမၸတၱဝိရတီ

သမၸတၱဆိုတာ ေရာက္လာတာ ေတြ႕ၾကံဳတာ။
ကိုယ္က သိကၡာပုဒ္ေတြ ေဆာက္တည္ထားတာ … သီလယူထားတာ မဟုတ္ဘူး။ သို႔ေသာ္ သတ္ဖို႔ရန္ ၾကံဳလာတဲ့အခါ မသတ္ဘဲနဲ႔ ေရွာင္လိုက္တာ။ အဲဒါမ်ိဳးကို သမၸတၱဝိရတီ ေခၚတယ္။

ေရွးတုန္းက ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ မိခင္မွာ သားႏွစ္ေယာက္ ရွိတယ္။ ေဆးဆရာက ယုန္သားစိမ္းနဲ႔ ကုမွ ေပ်ာက္မယ္ဆိုလို႔ အစ္ကိုက ညီကို ေတာထဲ ယုန္ရွာခိုင္းတယ္။ ညီက ေတာထဲသြား … ယုန္ကေလးဖမ္းမိတဲ့အခါ စဥ္းစားတယ္။ ငါ့အေမ အသက္ကယ္ဖို႔အတြက္ ယုန္ကေလးကို သတ္ရမွာ မသင့္ေတာ္ဘူးဆိုၿပီး ျပန္လႊတ္လိုက္တယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္ၿပီး … အက်ိဳးအေၾကာင္းေျပာျပတဲ့အခါ အစ္ကို ဆူဆဲ ေငါက္ငမ္းတယ္။

ညီျဖစ္သူက ဘာမွ ျပန္မေျပာဘဲ သူ႕အေမေရွ႕မွာ သစၥာဆိုတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္ဟာ လူျဖစ္လာတဲ့ေန႔က စၿပီး ေသေစလိုတဲ့ ေစတနာနဲ႔ ဘယ္သတၱဝါကိုမွ မသတ္ခဲ့ဖူးပါ။ ဒီလို မွန္ကန္တဲ့ စကားကို ဆိုရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မိခင္မွာ ေရာဂါေပ်ာက္ပါေစ” ဆိုၿပီး သစၥာျပဳလိုက္တဲ့အခါမွာ သူ႔မိခင္ရဲ႕ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသြားတယ္။

ဒါက သမၸတၱဝိရတီ၊ ေရာက္လာတာကို ေရွာင္ၾကဥ္တာ။

Friday, January 8, 2010

သံသရာကူးေျမာက္ေရးတရားေတာ္ (၃) - မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး


မဇၥ်ိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္

အဲဒါဟာ ဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ သိၿပီး က်င့္လာခဲ့တာပဲ။ အဲဒီလို သိလာတာကို ဓမၼစၾကာတရားမွာ ဒီလုိ ေဟာထားတယ္။

“မဇၥ်ိမပဋိပဒါဆိုတဲ့ အက်င့္လမ္း ငါေတြ႕လာၿပီ။
အဲဒီ မဇၥ်ိမပဋိပဒါအက်င့္ကို က်င့္ရင္ မ်က္စိလဲ ပြင့္တယ္။
အသိဉာဏ္လဲ ျဖစ္တယ္။
ကိေလသာလဲ ၿငိမ္းတယ္။
ထူးေသာဉာဏ္ျဖင့္လဲ သိတယ္။
ထိုးထြင္း၍လဲ သိတယ္။
နိဗၺာန္ကိုလဲ မ်က္ေမွာက္ျပဳတယ္” လို႔ ဒီလို ေဟာထားတယ္။


ဘုရားကိုယ္တိုင္ က်င့္သိခဲ့တဲ့ ဝိပႆနာတရား

အဲဒါဟာ တျခား မဟုတ္ဘူး။ ခုနက ေျပာတဲ့ ဥပါဒါနကၡႏၶာငါးပါးတို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို ႐ႈတဲ့ ဝိပႆနာပဲ။

အခု ဒီမွာ ဘုန္းႀကီးတို႔ ၫႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း ေပၚလာသမွ် ႐ုပ္နာမ္ေတြကို ႐ႈေနတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။

စၿပီး ႐ႈခါစမွာေတာ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ မသိေသးပါဘူး။
သမာဓိဉာဏ္ အားေကာင္းလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ႐ႈတိုင္း ႐ႈတိုင္းဟာ ဘယ္ဟာမွ တည္ၿမဲေနတာ မရွိဘူး။ အကုန္လံုး ေပၚလာၿပီး ေပ်ာက္သြား၊ ေပၚလာၿပီး ေပ်ာက္သြားနဲ႔ မၿမဲတဲ့ တရားခ်ည္းပဲဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ရတယ္။

အဲဒီလို ေတြ႕ရေအာင္လို႔ ေရွးဦးစြာ သမာဓိျဖစ္ေအာင္ ႐ႈရတယ္။
ျမင္တိုင္း ၾကားတိုင္း ေတြ႕တိုင္း သိတိုင္းေတြ အကုန္လံုး ႐ႈရမွာ။
အစမွာေတာ့ အကုန္လံုး လိုက္႐ႈေနရင္ သမာဓိျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ မျဖစ္ႏို္င္ေသးဘူး။


နည္းနည္းက စၿပီး ႐ႈ

ဒါေၾကာင့္ နည္းနည္းက စၿပီး ႐ႈဖို႔ရာ ဘုန္းႀကီးတို႔က ၫႊန္ၾကားထားတယ္။

ဝင္သက္ထြက္သက္ ႐ႉတိုင္း ႐ိႈက္တိုင္း ဝမ္းဗိုက္က ေတာင့္တင္း လႈပ္ရွားတဲ့ ဝါေယာဓာတ္က စၿပီးေတာ့ “ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္”လို႔ ႐ႈဖို႔ ဒီက စၿပီး ၫႊန္ျပထားပါတယ္။

ဒိျပင္ေနရာကလဲ ဒီလို နည္းနည္းက စၿပီး ႐ႈရင္ ရပါတယ္။
ဥပမာ ထိုင္ေနစဥ္မွာ တစ္ေနရာက ညာဘက္က ထိလိုက္၊ ဘယ္ဘက္က ထိလိုက္နဲ႔ အဲဒီ ထိတာကို ထိတယ္၊ ထိတယ္လို႔ ဒီလိုလဲ မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ္လို႔ အဲဒါကေတာ့ ကိုယ္က ရပ္ခ်င္ရင္ ရပ္ထားလို႔ ရတယ္။ ျမန္ျမန္ ႐ႈခ်င္ရင္လဲ ရတယ္။ ျဖည္းျဖည္း ႐ႈခ်င္ရင္လဲ ရပါတယ္။ က်ိန္းမေသဘူး။ ေဟာဒီ ေဖာင္းတာ ပိန္တာကေတာ့ က်ိန္းေသတယ္။ ေဖာင္းတာ ဆံုးရင္ ပိန္တာပဲ။ ပိန္တာ ဆံုးရင္လဲ ေဖာင္းတာပဲ။ ကိုယ္က ရပ္ထားလို႔လဲ မရဘူး။ ေႏွးေအာင္လဲ လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ ျမန္ေအာင္လုပ္လို႔လဲ မျဖစ္ဘူး။ ေႏွးေအာင္ ျမန္ေအာင္ တမင္တကာလဲ လုပ္လို႔ မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူက သမာဓိျဖစ္လြယ္ပါတယ္။

႐ို႐ိုေသေသသာ ႐ႈ၊ ႐ုိ႐ိုေသေသ ႐ႈလို႔ရွိရင္ မၾကာခင္ သမာဓိျဖစ္လာတယ္။ သမာဓိျဖစ္ရင္ ဉာဏ္လဲ ျဖစ္တာပဲ။ သမာဓိကို မွီၿပီးေတာ့ အသိဉာဏ္ျဖစ္မွ ဝိပႆနာဉာဏ္အစစ္ ျဖစ္တာ။ စဥ္းစားဆင္ျခင္ၿပီး သိ႐ုံနဲ႔ကေတာ့ ဉာဏ္အစစ္ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါက သညာသိေတြ တဲ့။


သံသရာဟိုဘက္ကမ္း နိဗၺာန္နန္းသို႔

ျမတ္စြာဘုရားက အဲဒီလို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေတြ႕သိၿပီးေတာ့မွ ဒီဥပါဒါနကၡႏၶာငါးပါးတို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို သိေအာင္ ႐ႈရတယ္ဆိုတဲ့ ႐ႈပံု႐ႈနည္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ နည္းတို႔ျဖင့္ ေဟာထားပါတယ္။

သတိပ႒ာန္မွာဆိုရင္ ကာယာႏုပႆနာ၊ ေဝဒနာႏုပႆနာ၊ စိတၱာႏုပႆနာ၊ ဓမၼာႏုပႆနာလို႔ သတိပ႒ာန္ေလးပါးျဖင့္ ႐ႈပံုေတြ ေလးမ်ိဳး ေဟာထားတယ္။

အဲဒီလို ျမတ္စြာဘုရားက ကိုယ္တိုင္ သိၿပီးေတာ့ ေဟာထားတဲ့ တရားဟာ သမၼာဒကၡာတ - ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မွန္ကန္စြာ ေဟာထားတာပဲ။

ဘုန္းႀကီးတို႔ တရားအားထုတ္ၿပီး ကမၼ႒ာန္းဆရာေတြလဲ က်င့္ၿပီးမွ ကိုယ္တိုင္ သိၿပီးမွ ေဟာရတာ။

ကိုယ္တိုင္ မသိဘဲနဲ႔ စာေတြ႕နဲ႔ ေဟာလို႔ရွိရင္ အခ်ိဳးက်ဖို႔ရာ သိပ္မလြယ္ဘူး။
ေဟာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ကိုယ္တိုင္က်င့္မွ၊ က်င့္ဖူးတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ဖူးတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ စာေတြ႕မွ်နဲ႔ ေဟာလို႔ရွိရင္ သဘာဝက်က် မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ဖို႔ ခက္ပါတယ္။ မလြယ္ပါဘူး။

ကိုယ္တိုင္က်င့္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ၿပီးေတာ့ ေဟာမွ အဲဒီလို ေဟာရင္ ေကာင္းစြာ ေဟာတာပဲ။

ဒါေၾကာင့္ သမၼာဒကၡာေတ - ေကာင္းမြန္စြာ ေဟာၾကား၍ ထားအပ္ေသာ
ဓေမၼ - တရားေတာ္၌
ဓမၼႏုပႆီေနာ - တရားေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္၍ က်င့္သံုးၾကေလကုန္၏ တဲ့။

အဲဒီလို ေဟာထားတဲ့ တရားေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္ၿပီး က်င့္ပါ။ တရားေတာ္အတိုင္း လိုက္နာၿပီး က်င့္ပါလို႔ ဆိုလိုတယ္။

ဓမၼစၾကာတရားေတာ္မွာ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ ေခၚတဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးတရား ပြားမ်ားရမယ္လို႔ ေဟာထားတာဟာ ျမင္တိုင္း ၾကားတိုင္း ဒြါရေျခာက္ပါးက ေပၚတိုင္း ေပၚတိုင္း ေပၚလာသမွ် ဥပါဒါနကၡႏၶာတို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို ႐ႈၿပီး မဂၢင္ရွစ္ပါး ပြားမ်ားေစရမယ္လို႔ ေဟာထားတာပါပဲ။

အဲဒီအတိုင္း က်င့္ရမွာ။ သတိပ႒ာန္မွာဆိုရင္ ကိုယ္အမူအရာေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း၊ စိတ္အမူအရာ ျဖစ္တိုင္း၊ ေဝဒနာျဖစ္တုိင္း၊ သေဘာတရားေတြျဖစ္တိုင္း ႐ႈရမယ္လို႔ ေဟာထားတယ္။ အဲဒီအတိုင္း ႐ႈရမွာ။

အဲဒီနည္းလဲ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ စာေပက်မ္းဂန္ေတြ ေလ့လာၿပီးေတာ့ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာကို သ႐ုပ္ခြဲ ဆင္ျခင္ၿပီး ႐ႈတာကေတာ့ ဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ့ သုတၱန္တရားေတာ္နဲ႔အညီ လိုက္နာက်င့္တယ္လို႔ မဆိုႏိုင္ဘူး။


ဝါဒအမွား သတိထားေရွာင္

အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲနဲ႔ တစ္ခ်ိဳ႕က အားထုတ္ဖို႔ မလိုဘူးဆိုၿပီး ေဟာေနတာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။

ဒီဆိပ္ခြန္႐ြာမွာေတာ့ ဘုန္းႀကီးတို႔ အခံရွိေနလို႔ ေတာ္တာ။ တရားမွန္ လုပ္ငန္းမွန္က ဒီမွာ ရွိေနေတာ့ မဟုတ္တယုတ္တရားေတြ ဒီမွာ မဝင္လာႏိုင္ဘူး။ ဒါ … အင္မတန္ကို ကံေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုရမွာ။

အဲဒီလို တရားမွန္ မရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ မဟုတ္တယုတ္တရားေတြက ခုေန ေတာ္ေတာ္ ျပန္႔ေနတယ္။

တရားအားထုတ္ဖို႔ မလိုဘူး၊ စိတ္ကေလး စိတ္အတိုင္းထား၊ ၿပီးတာပဲလုိ႔ဆိုေတာ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြလဲ ဘာမွ မျပဳၾကဘူး။
ကုသိုလ္ေတြလဲ ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးကုန္တယ္။ တရားလဲ တိုးတက္ဖို႔ရာ ဘာမွ မရွိဘူး။ တရားမွန္လဲ မဟုတ္ဘူး။ အင္မတန္ သနားစရာ ေကာင္းပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးတို႔က တရားေဟာရင္း ေဟာရင္းလဲ အဲဒီလို တရားမွားေတြ ေဖာ္ျပရတယ္။

ဟိုပုဂၢိဳလ္ေတြ အက်ိဳးယုတ္ေအာင္လို႔ ဒီလို ရည္႐ြယ္ခ်က္ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ တရားမွားေတြကို ယံုၾကည္ၿပီးေတာ့ မွားကုန္မွာ စိုးလို႔ အကုသိုလ္ပြားကုန္မွာ စိုးလို႔ အဲဒီလို အမွားေတြ ေဖာ္ျပရတယ္။


သတိပ႒ာန္ တရားမွန္

ေဟာဒီ ဆိပ္ခြန္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အင္မတန္ ကံေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုရမွာပဲ။

သတိပ႒ာနသုတ္ဆိုတာ အင္မတန္ ခိုင္မာတာပဲ။ ဒီေလာက္ ခိုင္မာတဲ့ တရား ဘယ္ရွိမတုန္း။

ဧကာယေနာ အယံ ဘိကၡေဝ မေဂၢါ၊

ဘိကၡေဝ - ရဟန္းတို႔
အယံ မေဂၢါ - ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတည္းဟူေသာ ခရီးသည္
ဧကာယေနာ - တစ္ခုတည္းေသာ လမ္းေပတည္း၊ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ ခရီးေပတည္း တဲ့။
သတိပ႒ာန္ဆိုတာ တစ္ခုတည္းေသာ ခရီး၊ တစ္ခုတည္းေသာ လမ္း၊ တစ္လမ္းတည္းပဲ။ တစ္ေၾကာင္းတည္းပဲ။

ဘယ္သြားတဲ့ လမ္းတုန္းဆိုရင္ -

သတၱာနံ ဝိသုဒၶိယာ - သတၱဝါေတြမွာ ကိေလသာေတြ စင္ၾကယ္ဖို႔ရာပဲ။ ဒီလမ္းပဲ။

ေသာက ပရိေဒဝါနံ သမတိကၠမာယ - စိုးရိမ္ပူေဆြး ငိုေႂကြးျခင္းေတြကို ေက်ာ္လြန္ဖို႔ရာလဲ ဒီလမ္းပဲ။

ဒုကၡေဒါမနႆာနံ အတၳဂၤမာယ - ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းဖို႔ရာ ဒီလမ္းပဲ လို႔ ေဟာထားပါတယ္။

အဲဒါေတြလဲ အေသးစိတ္ ေဟာျပရင္ေတာ့ အင္မတန္ ေကာင္းတာပါပဲ။

ဘုန္းႀကီးက အခုေတာ့ အခ်ိန္ မၾကာေစခ်င္လို႔ မေဟာေသးပါဘူး။ တိုတိုပဲ ေဟာပါတယ္။

ဉာယႆ - အရိယမဂ္ဉာဏ္ကို
အဓိဂမာယ - ရရန္အလို႔ငွာ
နိဗၺာနႆ သစၧိကိရိယာယ - နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္အလို႔ငွာ
ဧကာယေနာမေဂၢါ - တစ္ခုတည္းေသာ လမ္း၊ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ ခရီးေပတည္း။

(သာဓု … သာဓု … သာဓု)

အရိယာမဂ္ရဖို႔ နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို႔လဲ ဒီတစ္လမ္းထဲပဲ ရွိတယ္။

အရိယာမဂ္ရရင္ ဖိုလ္လဲရတာပါပဲ။ မဂ္အေၾကာင္းတရားကို သိရင္ ဖိုလ္အက်ိဳးတရားလဲ ေပၚလာတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မဂ္ရတယ္ဆိုရင္ ဖိုလ္လဲ ရတာပဲ။ ဗမာစကားကေတာ့ မဂ္ဖိုလ္ရတယ္လို႔ ဖိုလ္ပါ တစ္ေပါင္းတည္း ေျပာမွ ေပၚလြင္တယ္။

ၾသကာသနဲ႔ ဘုရားရွိခိုးတဲ့အခါလဲ “မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ နိဗၺာန္ကို လ်င္ျမန္စြာ ရပါလို၏။ မဂ္ခ်မ္းသာ ဖိုလ္ခ်မ္းသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ရပါလို၏” လို႔ ဒီလို ဆုေတာင္းၾကတယ္။

အဲဒီေတာ့ မဂ္နဲ႔ ဖိုလ္က တြဲလ်က္ပဲ။ မဂ္ရရင္ ဖိုလ္လဲ ရတာပဲ။ တြဲလ်က္ဆိုမွ ပိုၿပီး ေပၚလြင္တယ္။

နိဗၺာန္ဆိုတဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ရာလဲ ဒီလမ္းပဲ။ နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ရာ သတိပ႒ာန္လမ္းတစ္ခုတည္း ရွိတယ္ဆိုေတာ့ နိဗၺာန္ေရာက္ခ်င္လို႔ရွိရင္ ဘယ္လမ္းက သြားမလဲလို႔ ေမးရင္ ဘယ့္ႏွယ္ ေျပာမတုန္း?
(သတိပ႒ာန္လမ္းက သြားမယ္လို႔ ေျပာမွာပါ ဘုရား)

ဆိပ္ခြန္မွ ေ႐ႊဘိုဆီ ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီမွာ လမ္းရွိတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီတစ္လမ္းပဲ ရွိတာပဲ။ ကားနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ ဒိျပင္လမ္းက သြားလို႔ မျဖစ္ဘူး။ ဒီလမ္းကပဲ သြားရမွာ။ ဒိျပင္လမ္းက သြားရင္ မေရာက္ဘဲ ေနမွာေပါ့။
အေရွ႕ဘက္၌ ရွိရာ အေရွ႕ဘက္က မသြားဘဲနဲ႔ အေနာက္ဘက္က သြားရင္ လြဲမွာေပါ့။ ေတာင္ဘက္သြားလဲ လြဲမွာပဲ။ ေျမာက္ဘက္သြားလဲ လြဲမွာပဲ။ အေရွ႕ဘက္လမ္းအတိုင္း တည့္တည့္မတ္မတ္ သြားမွ ….. အဲဒီလိုပဲ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ရဖို႔ရာ ဒီသတိပ႒ာန္လမ္းတစ္ခုထဲ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီလမ္းကပဲ သြားရလိမ့္မယ္။ အဲဒါကို ဘုန္းႀကီးက ေဆာင္ပုဒ္ကေလး အတိုခ်ဳပ္ လုပ္ထားရတယ္။

“နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္၊ ရေရာက္လို
သတိပ႒ာန္လမ္းကို လိုက္ရမယ္” တဲ့။

နိဗၺာန္ မဂ္ဖိုလ္ ေရာက္ရခ်င္လို႔ရွိရင္ သတိပ႒ာန္လမ္းစဥ္နဲ႔ လိုက္ၿပီး က်င့္ရမယ္။ ဒီတစ္လမ္းတည္း ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီလို မက်င့္ရင္ ေရာက္ႏိုင္ပါ့မလား။
(မေရာက္ႏိုင္ပါ ဘုရား)

မဂ္ဖိုလ္လဲ မေရာက္ႏိုင္ဘူး။ နိဗၺာန္လဲ မေရာက္ႏိုင္ဘူး။ ဒီလမ္းက သြားမွ ေရာက္မွာ။ ကိုင္း အဲဒီ ေဆာင္ပုဒ္ကို ဆိုၾကရမယ္။

“နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ ရေရာက္လို
သတိပ႒ာန္လမ္းကို လိုက္ရမယ္”

နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ ရခ်င္လို႔ ေရာက္ခ်င္လို႔ ရွိရင္ သတိပ႒ာန္လမ္းစဥ္ကို လိုက္ရမယ္။ ဒီတစ္လမ္းပဲ ရွိေတာ့ ဒီလမ္းက တစ္ခါတည္း လိုက္သြားမွ၊ ဒီလမ္းအတိုင္း က်င့္မွ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ ရမယ္။
အဲဒါကို ဒီလို ေဟာတယ္။

ဓေမၼ - ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ တရားေတာ္၌
ဓမၼာႏု ဝတၱိေနာ - တရားေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္၍ က်င့္သံုးၾကေလကုန္၏။


သတိပ႒ာန္ေလးပါး ႐ႈပြားနည္း

သတိပ႒ာန္မွာ ေဟာထားတဲ့အတိုင္း ကိုယ္အမူအရာ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း ႐ႈရမယ္။
ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း ႐ႈဆို ….. ျဖစ္ေနတုန္း ႐ႈရမွာ။

ဂစၧေႏၲာဝါ - သြားသည္ရွိေသာ္
ဂစၧာမီတိ - သြားသည္ဟူ၍
ပဇာနာတိ - သိ၏။

ေန႔လယ္တုန္းက ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးက တရားနာ ပရိတ္သတ္ေတြလဲ အဆိုခိုင္းၿပီးေတာ့ ေဟာသြားတယ္။ အဲဒါ သြားေနတုန္း သြားေနဆဲကို သိရမွာ။ အဲဒါကို သြားတုန္း ႐ႈရမွာပဲ။ ထို႔အတူပဲ ရပ္တုန္း၊ ထိုင္တုန္း၊ ေလ်ာင္းတုန္း၊ ေကြးတုန္း၊ ဆန္႔တုန္း ကုိယ္အမူအရာေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း၊ စိတ္အမူအရာေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း၊ ေဝဒနာေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း၊ သေဘာတရားေတြ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း ႐ႈရတယ္။

သေဘာတရားဆိုတာ ျမင္မႈ ၾကားမႈေတြလဲ ပါတယ္။ ျမင္ဆဲ ၾကားဆဲ နံဆဲ စားဆဲ သိဆဲမွာ ျမင္ၿပီးၿပီးခ်င္း၊ ၾကားၿပီးၿပီးခ်င္း၊ နံၿပီး စားၿပီး ထိၿပီး သိၿပီး ခ်က္ခ်င္း ခ်က္ခ်င္း ႐ႈရမွာ။ အဲဒါကို ႐ႈဖို႔ရာပါပဲ။ အဲဒါ သတိပ႒ာန္လမ္းတဲ့။

ဓမၼစၾကာမွာ ေဟာထားတဲ့ မဇၥ်ိမပဋိပဒါဆိုတာ မဂၢင္ရွစ္ပါးပဲ။ ဒီသတိပ႒ာန္လမ္းပဲ။ အတူတူပါပဲ။ ဒီလို ႐ႈရတာပါပဲ။ ဒီလို ႐ႈလို႔ သမာဓိဉာဏ္အား ေကာင္းလာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႕အခိုက္အတန္႔နဲ႔သူ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ -

သမၼာဒကၡာေတာ - ေကာင္းမြန္စြာ ေဟာၾကား၍ ထားအပ္ေသာ
ဓေမၼ - တရားေတာ္၌
ဓမၼာႏု ဝတၱိေနာ - တရားေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္၍ က်င့္သံုးၾကေလကုန္၏။

အဲဒီလို က်င့္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြမွ နိဗၺာန္ကို ေရာက္ႏိုင္တာ။ အဲဒါကိုလဲ ဘုန္းႀကီးက ေဆာင္ပုဒ္ကေလး စီထားတယ္။

“ဘုရားေဟာထား၊ ျမတ္တရား
လိုက္စားက်င့္ၾကသူေတြသာ” တဲ့ … ဆိုရမယ္။

“ဘုရားေဟာထား၊ ျမတ္တရား၊ လိုက္စားက်င့္ၾကသူေတြသာ”

ဘုရားေဟာတဲ့ တရားေတာ္အတိုင္း လိုက္နာၿပီး က်င့္သံုးၾကသူေတြ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြသာ ဟိုဘက္ကမ္း ေရာက္မယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။

ေတဇနာ - ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္၍ က်င့္သံုးၾကေသာ ထိုပုဂၢိဳလ္တို႔သည္
ပါရံ - အိုျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း အစရွိေသာ ဆင္းရဲခပ္သိမ္းတို႔၏ ၿငိမ္းရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ ဟိုဘက္ကမ္းသို႔
ဧႆႏၲိ - မေကြ႕မေကာက္ ဆိုက္ေရာက္ၾကေပကုန္လတၱံ႕။

အဲဒီလို က်င့္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမွသာလွ်င္ ဟိုဘက္ကမ္းေရာက္မွာ … ဆင္းရဲခပ္သိမ္းၿငိမ္းတဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္မွာတဲ့။

အဲဒီနိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ရာကလဲ ေသမင္း၏ နယ္ပယ္ျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာ သံသရာႀကီးကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္မွ၊ အဲဒီလို ေက်ာ္လြန္ဖို႔ရာကလဲ မလြယ္ဘူး။
ဒါကလဲ ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာေဖာ္ျပထားတယ္။

ေသမင္း၏ နယ္ပယ္ျဖစ္တဲ့
သုဒုတၱရံ - ေက်ာ္လြန္ျခင္းငွာ ခဲယဥ္းလွစြာေသာ
မစၥဳေဓယ်ံ - ေသမင္း၏ နယ္ပယ္ကို
ဥတၱရိတြာ - ေက်ာ္လြန္၍
ပါရံ - ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ၿငိမ္းရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ ဟိုဘက္ကမ္းသို႔
ဧႆႏၲိ - မေကြ႕မေကာက္ ဆိုက္ေရာက္ၾကကုန္လတၱံ႕။
ေသမင္း၏ နယ္ပယ္ကို ေက်ာ္ဖို႔ရာက မလြယ္ဘူးတဲ့။

ေသမင္းနယ္ပယ္ေက်ာ္တယ္ဆိုတာ အရိယာမဂ္ဖိုလ္ရမွ … ေနာက္ဆံုး အရဟတၱမဂ္ဖိုလ္ ရမွပဲ။

အဲဒီလို အရိယာမဂ္ဖိုလ္ အရဟတၱဖိုလ္ ရဖို႔ရာ သာသနာပမွာဆိုရင္ နည္းလမ္းေတာင္ မရွိဘူး။ ပေစၥကဗုဒၶါေတြ အနည္းငယ္ေလာက္သာ ရွိတယ္။

သာသနာတြင္းမွာလဲ နည္းလမ္းမွန္နဲ႔ က်က်နန က်င့္မွ ျပည့္ျပည့္စံုစံု က်င့္မွ …. ျပည့္ျပည့္စံုစံု မက်င့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဆိုရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ဘူးတဲ့။

နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ရာ ျမတ္စြာဘုရားေဟာထားတဲ့အတိုင္း အခ်ိဳးတက် ျပည့္ျပည့္စံုစံု တင္းတင္းရင္းရင္း က်င့္မွ ေသမင္းနယ္ပယ္ ေက်ာ္လြန္တာတဲ့။


ေသမင္းနယ္ပယ္ဆိုတာ

ေသမင္းနယ္ပယ္ဆိုတာ အင္မတန္ ဆိုးဝါးတယ္။
ေသမင္းနယ္ပယ္ဆိုတာ တျခား မဟုတ္ဘူး။ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြ မျပတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ သံသရာကို ေျပာတာပဲ။

ပဋိသေႏၶက စၿပီးေတာ့ ႐ုပ္နာမ္ေတြ မျပတ္ ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေသျပန္ၿပီ။ ေသၿပီးေတာ့လဲ ေသခါနီးက စြဲလမ္းခဲ့တဲ့ အာ႐ုံကေလး စြဲၿပီးေတာ့ ဘဝသစ္ ျဖစ္သြားျပန္တယ္။ အဲဒီမွာလဲ အိုနာေသျပန္ၿပီ။ ေသၿပီးလဲ ဘဝအသစ္ျဖစ္ … ေသၿပီးလဲ ဘဝအသစ္ျဖစ္နဲ႔ ဒီလို အစဥ္ဆက္ၿပီးေတာ့ သြားေနတာ။

အဲဒီလို သြားေနတဲ့ သံသရာလို႔လဲ ဆိုရတဲ့ ႐ုပ္နာမ္အစဥ္မွာ ေသျခင္းကေတာ့ ေနာက္ဆံုးသတ္ပဲ။ ႐ုပ္နာမ္အစဥ္က သူ႔နယ္ပယ္ပဲ။ ဒီ႐ုပ္နာမ္အစဥ္ေတြ ရွိလို႔ ေသရတာ။ ႐ုပ္နာမ္အစဥ္ေတြ မရွိရင္ မေသႏိုင္ဘူး။

႐ုပ္နာမ္ေတြ မရွိဘဲနဲ႔ ဘယ္ေသမလဲ။ ႐ုပ္နာမ္မရွိရင္ မေသႏိုင္ဘူး။ ႐ုပ္နာမ္အထည္ကိုယ္ေတြ ရွိေနလို႔ ေသရတာပဲ။
အဲဒီ ႐ုပ္နာမ္အထည္ကိုယ္ေတြ ႐ုပ္နာမ္အစဥ္ေတြ မျပတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ သံသရာဟာ ေသမင္းရဲ႕ နယ္ပယ္ပဲ။

သူ႔နယ္ပယ္ထဲေနရင္ သူ႕ၾသဇာအတုိင္း လိုက္နာရမွာမို႔ တစ္ေန႔က်ရင္ ေသရမွာခ်ည္းပဲ။
မေသခင္ ဘယ့္ႏွယ္မွ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ အဲဒီ ေသမင္းရဲ႕ နယ္ပယ္ ေက်ာ္လြန္ဖို႔ရာကလဲ ခဲယဥ္းပါတယ္။


တရားက်င့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေသနယ္ကို လြန္သြားၾကတယ္

အဲဒီလို ေက်ာ္လြန္ဖို႔ရာ ခဲယဥ္းတဲ့ ေသမင္းရဲ႕ နယ္ပယ္ကို ျမတ္စြာဘုရားတရားေတာ္အတိုင္း လိုက္နာၿပီးေတာ့ က်င့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ ေက်ာ္လြန္သြားၾကတယ္။ ဘုရားတပည့္ေတြေပါ့။

ဘုရားအဆံုးအမကို လိုက္နာၿပီးေတာ့ က်င့္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြသာ မဂ္ေလးပါး ဖိုလ္ေလးပါး ေရာက္ၿပီး ကိေလသာ ကင္းၿငိမ္းလို႔ရွိရင္ ေသခါနီးက်ေတာ့လဲ ဘာမွ မစြဲလမ္းေတာ့ဘူး။ မစြဲလမ္းေတာ့ ဘဝသစ္ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ မျဖစ္ေတာ့ မအိုရ မနာရ မေသရဘူး။ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ၿငိမ္းတယ္။ ဒါကို ေျပာပါတယ္။

ေယဇနာ - အၾကင္ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္
သမၼာဒကၡာေတ - ေကာင္းစြာ ေဟာအပ္ေသာ
ဓေမၼ - တရားေတာ္၌
ဓမၼာႏုဝတၱိေနာ - တရားေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္၍ က်င့္သံုးၾကေလကုန္၏။

ေတဇနာ - ထိုျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားတဲ့ တရားေတာ္ကို လိုက္နာ က်င့္သံုးၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္
သုဒုတၱရံ - ေက်ာ္လြန္ျခင္းငွာ ခဲယဥ္းလွစြာေသာ
မစၥဳေဓယ်ံ - ေသမင္း၏ နယ္ပယ္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္နာမ္အစဥ္ သံသရာကို
ဥတၱရိတြာ - ေက်ာ္လြန္၍
ပါရံ - နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ ဟိုဘက္ကမ္းသို႔
ဧႆႏၲိ - မေကြ႕မေကာက္ ဆိုက္ေရာက္ၾကပါလိမ့္မည္ တဲ့။

ဘုန္းႀကီးက ေဆာင္ပုဒ္ကေလး စီထားတယ္။

ခုနကဟာနဲ႔ တြဲၿပီးေတာ့ ဆိုလိုက္မွ ပိုၿပီးေတာ့ ရွင္းမယ္။

၁။ “ဘုရားေဟာထား၊ ျမတ္တရား၊ လိုက္စားက်င့္သူေတြသာ။
၂။ ေသနယ္ဆိုးဝါး၊ ဤကမ္းအား၊ ေက်ာ္သြား ဟိုကမ္း ေရာက္ၾကမွာ” တဲ့။

ေသနယ္ဆိုတာ အင္မတန္ ဆိုးဝါးတဲ့ သံသရာ ဝဋ္ဆင္းရဲေတြပဲ။ အဲဒီ သံသရာ ဝဋ္ဆင္းရဲေတြဟာ ဒီဘက္ကမ္းပဲ။
ေသနယ္ဆိုးဝါး ဤကမ္းအား … အဲဒီကမ္းကို လို႔ ဆိုလို႔ရမွာပါပဲ။

သို႔ေသာ္လဲ ဗမာလကၤာအစပ္က “အား”နဲ႔ပဲ ရတယ္။
“ေသနယ္ဆိုးဝါး၊ ဤကမ္းအား၊ ေက်ာ္သြား ဟိုကမ္းေရာက္ၾကမွာ”။

ကိုင္း … ပထမအပိုဒ္ကေလးက စၿပီး ဆိုရမယ္။

တရားေဆာင္ပုဒ္

၁။ ဘုရားေဟာထား၊ ျမတ္တရား၊ လိုက္စား က်င့္ၾကသူေတြသာ။
၂။ ေသနယ္ဆိုးဝါး၊ ဤကမ္းအား၊ ေက်ာ္သြား ဟိုကမ္းေရာက္ၾကမွာ။

အဲ … အခု တရားနာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာထားေတာ္မူတဲ့ တရားေတာ္ေတြကို လိုက္နာၿပီးေတာ့ က်င့္ၾကတာပဲ။
တရားေတာ္ကို ႐ို႐ိုေသေသ နာၾက။ နာၿပီးေတာ့ က်င့္လဲ က်င့္ၾက။

မ်ားေသာအားျဖင့္ တရားနာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက တရားအားထုတ္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ မ်ားပါတယ္။ ေနာင္လဲ အားထုတ္ဖို႔ရာ လိုလားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ။
ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္း လာၿပီး အားထုတ္ႏိုင္ရင္ ေက်ာင္းလာၿပီး အားထုတ္ေပါ့။

ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းရွိေနတာ အင္မတန္ ေနရာက်တယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာမွာ ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္း မရွိလို႔ တရားအားထုတ္ခ်င္ေပမယ့္ မထုတ္ရဘူး။ ဆရာမရွိ ဘာမရွိနဲ႔ … သနားစရာပါပဲ။


နိဗၺာန္ေရာက္ေရး အားေပးေနၾကတယ္

ဒီမွာေတာ့ အင္မတန္ အဆင္ေျပပါတယ္။ ဌာနကလဲ ရွိေနတယ္။ ဒီဌာနမွာ တရားအားထုတ္ႏိုင္ေအာင္လို႔ စပ္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲ အကူအညီေတြ ေပးေနၾကတယ္။ ကမၼ႒ာန္းဆရာကလဲ ေဟာေျပာ ျပသေနတယ္။
အင္မတန္ အဆင္ေျပပါတယ္။

တရားေတြ အားထုတ္ၾကတာ အိုျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း ကင္းရာျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႔ရာပဲ။
အဲဒါ ဘုန္းႀကီးမ်ားကလဲ တစ္ခါ တစ္ခါ လာၿပီးေတာ့ အကူအညီေပးရတယ္။ အားေပးရတယ္။

ေဟာ … အခု နာရီက ေတာ္ေတာ္ၾကာသြားၿပီ။ ၄၅ မိနစ္ေလာက္ အမ်ားဆံုး ေဟာေတာ့မယ္လို႔ ရည္႐ြယ္ထားတာ အခု မိနစ္ ငါးဆယ္ေလာက္ ရွိသြားၿပီ။ ငါးဆယ္ေတာင္ ေက်ာ္သြားၿပီလို႔ ထင္တယ္။ တစ္နာရီျပည့္ခါနီး ေရာက္သြားတယ္။ ဘုန္းႀကီးအတြက္ ဒီတင္ ရပ္ဦးမွ ေတာ္မွာပဲ။ ေနာက္ပိုင္းက သလႅာဝတီ ဦးသူရိယက ဆက္ေဟာပါလိမ့္ဦးမယ္။ ႐ို႐ုိေသေသ နာၾကေပေတာ့။


နိဂံုးဆုေပး

အခု ေဟာျပတဲ့ တရားေတာ္အတုိင္း ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ တရားေတာ္ေတြကို ႐ို႐ိုေသေသ … အဲဒီ တရားေတာ္နဲ႔အညီ လိုက္နာၿပီးေတာ့ က်င့္ၾကံရမယ္။

က်င့္ပံုက သတိပ႒ာန္ေဒသနာေတာ္မွာ တိုက္႐ိုက္ ရွိတယ္။
အဲဒီအတိုင္း က်င့္ဖို႔ရာ ဘုန္းႀကီးတို႔ကလဲ ေဟာထားေတာ့ ဒီမွာ သိၿပီးသားေတြပါပဲ။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေဟာတာကေတာ့ အားေပးတဲ့အေနနဲ႔ ေဟာရတာ။

ဒီအတိုင္း က်င့္လို႔ရွိရင္ ….. ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြ မျပတ္ျဖစ္ၿပီး ေသ,ေသေနၾကရတဲ့ ေသမင္းနယ္ပယ္က ဆိုးဝါးတယ္။ အဲဒီ ဆိုးဝါးတဲ့ ေသမင္းရဲ႕ နယ္ပယ္ဆိုတာ ဒီဘက္ကမ္းပဲ။ ေသမင္းနယ္ပယ္မွ လြတ္တဲ့ အိုျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း ကင္းတဲ့ နိဗၺာန္ဟာ ဟိုဘက္ကမ္းပဲ တဲ့။

ဒါေၾကာင့္ ေသနယ္ဆိုးဝါး ဤကမ္းပါးကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ အိုျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း ကင္းတဲ့ … ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ၿငိမ္းတဲ့ နိဗၺာန္ကို ေရာက္ၾကလိမ့္မယ္။

တရားက်င့္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေရာက္တန္သေလာက္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေနာက္ဆက္ၿပီးေတာ့ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ဆံုးတစ္ေန႔က်လို႔ရွိရင္ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း အကုန္ၿငိမ္းတဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္ၾကေတာ့မွာပဲ။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ … ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ ေဒသနာေတာ္ႏွင့္အညီ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေသာ ေဒသနာေတာ္ကို ႐ိုေသ ေလးစားေသာအားျဖင့္ တရား ေဒသနာေတာ္ႏွင့္အညီ က်င့္ၾကံ ပြားမ်ား အားထုတ္ၾကသည္ျဖစ္၍ မိမိတို႔ အလိုရွိအပ္ေသာ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ျဖင့္ နိဗၺာန္ကို လ်င္ျမန္စြာ ဆိုက္ေရာက္၍ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။

(ေပးတဲ့ဆုနဲ႔ ျပည့္စံုရပါလို၏ အရွင္ဘုရား)
(သာဓု … သာဓု … သာဓု)