ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ

ပါဠိသုတၱန္ေတြမွာ “ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလး ရိွတယ္။
ျမန္မာလို ျပန္ရင္ “လူတို႔၏ ကုသိုလ္ကမၼပထ တရား ၁၀-ပါးထက္ လြန္ျမတ္ေသာ စ်ာန္ မဂ္ဖိုလ္ တရား”တဲ့။
အထက္တန္းက်တဲ့ တရားေပါ့ေလ။
သာမန္လူေတြ ရတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ထက္ျမက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ေတာ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ရတဲ့ စိတ္မ်ိဳးေပါ့။
ဒါကို “႐ူပါဝစရစိတ္”က စၿပီး “ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ”လို႔ ေခၚတယ္။

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)

+++++

ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းတြင္ ၂၀၀၉ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၂၈ ရက္ စေနေန႔၌ ျပဳလုပ္ေသာ “အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ”၏ သင္တန္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို အေျခခံသည့္ ၆-ပတ္ေျမာက္ အဘိဓမၼာသင္တန္းမွာ ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၅-ပါးအေၾကာင္းကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရ၏။

‘႐ူပါဝစရ’ - ႐ူပ ၁၅ ဘံု၌ မ်ားေသာအားျဖင့္ က်င္လည္တတ္၊ ျဖစ္တတ္။
‘႐ူပါဝစရစိတ္’ - ႐ူပ ၁၅ ဘံု၌ မ်ားေသာအားျဖင့္ က်င္လည္တတ္၊ ျဖစ္တတ္ေသာ စိတ္ (စ်ာန္စိတ္)။

ဤ႐ူပါဝစရစိတ္မ်ားကို လႉဒါန္း ဒါနျပဳ႐ုံ၊ ဘုရားရွိခိုး႐ုံ စသည့္ ႐ိုး႐ိုးကုသိုလ္ျပဳ႐ုံမွ်ျဖင့္ မရႏိုင္ဘဲ ကမၼ႒ာန္းထိုင္မွသာ ရရွိႏိုင္၏။

ဗုဒၶဘာသာတြင္ ‘သမထကမၼ႒ာန္း’၊ ‘ဝိပႆနာကမၼ႒ာန္း’ဟူ၍ ကမၼ႒ာန္း ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

သမထကမၼ႒ာန္းမွာ သမာဓိျဖစ္ေအာင္လုပ္ေသာ ကမၼ႒ာန္း ျဖစ္၏။ သမာဓိကို အားေပး၏။ အက်ိဳးကလည္း သမာဓိအက်ိဳးသာ ရ၏။

ဝိပႆနာကမၼ႒ာန္းမွာ ႐ုပ္နာမ္တရား သခၤါရတရားတို႔၏ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး၊ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳသည့္တိုင္ေအာင္ (မဂ္ဖိုလ္ရသည့္တိုင္ေအာင္) အားထုတ္ေသာ ကမၼ႒ာန္း ျဖစ္၏။

သမထကမၼ႒ာန္းသည္ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို ျမင္ေအာင္ ႐ႈျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ စိတ္တည္ၾကည္မႈ သမာဓိအားကို ထူေထာင္ၿပီး၊ သမာဓိအားျဖင့္ စ်ာန္စိတ္ အဆင့္ဆင့္ တက္ကာ အဘိညာဥ္စိတ္မ်ားရေအာင္ အားထုတ္ေသာ ကမၼ႒ာန္း ျဖစ္၏။

သမထကမၼ႒ာန္း အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၄၀ ရွိ၏။
ကသိုဏ္း ၁၀-ပါး၊
အသုဘ ၁၀-ပါး၊
အႏုႆတိ ၁၀-ပါး၊
အပၸမညာ ၄-ပါး၊
သညာ ၁-ပါး၊
ဝဝတၳာန္ ၁-ပါး၊
အာ႐ုပၸ ၄-ပါး၊
စုစုေပါင္း ၄၀ ျဖစ္၏။

ထုိ အမ်ိဳးေပါင္း ၄၀ အနက္၊ “အႏုႆတိ ၁၀-ပါး”မွ ‘ဗုဒၶါႏုႆတိ’၊ ‘ဓမၼာႏုႆတိ’၊ ‘သံဃာႏုႆတိ’၊ ‘သီလာႏုႆတိ’၊ ‘စာဂါႏုႆတိ’၊ ‘ေဒဝတာႏုႆတ’ိ၊ ‘ဥပသမာႏုႆတိ’၊ ‘မရဏာႏုႆတိ’ ၈-ပါးႏွင့္ သညာ ၁-ပါး (အာဟာေရပဋိကူလသညာ)၊ ဝဝတၳာန္ ၁-ပါး (စတုဓာတုဝဝတၳာန္)တို႔မွာ စ်ာန္မျဖစ္ႏိုင္။

က်န္ အမ်ိဳးေပါင္း ၃၀ တြင္ စ်ာန္ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး၊ ပထမစ်ာန္မွ ပၪၥမစ်ာန္တိုင္ေအာင္ စ်ာန္ ငါးပါးစလံုး ရခ်င္သူအတြက္ ‘ကသိုဏ္း ၁၀-ပါး’၊ ‘အာနာပါနသတိ’၊ ‘ေမတၱာကို အေျခခံ၍ ဥေပကၡာကမၼ႒ာန္း’တို႔ကို အားထုတ္ျခင္းျဖင့္သာ ရရွိႏိုင္၏။

ဤကဲ့သို႔ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ -
(၁) ဝိတက္၊ ဝိစာရ၊ ပီတိ၊ သုခ၊ ဧကဂၢတာ စ်ာန္အဂၤါ ငါးပါးႏွင့္တကြ ပထမဆံုးျဖစ္ေပၚေသာ စ်ာန္စိတ္ကို ပထမစ်ာန္စိတ္၊
ဆက္လက္ ေလ့လာ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ -
(၂) ဝိစာရ၊ ပီတိ၊ သုခ၊ ဧကဂၢတာႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ ဒုတိယစ်ာန္စိတ္၊
(၃) ပီတိ၊ သုခ၊ ဧကဂၢတာႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ တတိယစ်ာန္စိတ္၊
(၄) သုခ၊ ဧကဂၢတာႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ စတုတၳစ်ာန္စိတ္၊
(၅) ဥေပကၡာ၊ ဧကဂၢတာႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ ပၪၥမစ်ာန္စိတ္ ဟူေသာ ႐ူပါ၀စရကုသိုလ္စိတ္ ၅-ပါး ျဖစ္ေပၚ၏။

႐ူပါဝစရဝိပါက္စိတ္ ၅-ပါး၊ ႐ူပါဝစရႀကိယာစိတ္ ၅-ပါးတို႔မွာ ႐ူပါဝစရကုသိုလ္စိတ္ ၅-ပါးႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။
အက်ိဳးစိတ္မ်ားႏွင့္ ျပဳကာမွ် ျဖစ္ကာမွ်ျဖစ္ေသာ စိတ္မ်ား ဟူ၍သာ ကြဲျပား၏။

စုစုေပါင္း ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၅-ပါး ျဖစ္၏။

+++++

စ်ာန္၏ အဓိပၸာယ္
(၁) အာ႐ုံကို စူးစူးစိုက္စိုက္ ႐ႈျခင္း (ပထဝီကသိုဏ္း႐ႈက ကသိုဏ္းအာ႐ုံေပၚတြင္ ၿမဲျမံ တည္ၿငိမ္ေနေအာင္ စိတ္ထားျခင္း)
(၂) အေႏွာင့္အယွက္တရားမ်ားကို ႐ိႈ႕ပစ္ ေလာင္ပစ္ျခင္း (ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ နီဝရဏတရားတို႔ကို ေလာင္ကၽြမ္းေစတတ္ျခင္း)ဟု အဓိပၸာယ္ ၂ မ်ိဳး ရွိ၏။

‘ဝိတက္’၊ ‘ဝိစာရ’၊ ‘ပီတိ’၊ ‘သုခ’ (ေဝဒနာ)၊ ‘ဧကဂၢတာ’၊ ‘ဥေပကၡာ’ (ေဝဒနာ)တို႔ကို “စ်ာန္၏ အစိတ္အပိုင္း”၊ “စ်ာန္အဂၤါ”ဟု ေခၚသည္။

ထို“စ်ာန္အဂၤါငါးပါးအေပါင္း”ကို “စ်ာန္”ဟုေခၚသည္။

ထိုစ်ာန္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ စိတ္ကို စ်ာန္စိတ္ဟု ေခၚသည္။

‘ဝိတက္’ - အတူတကြ ျဖစ္ဘက္တရားတို႔ကို အာ႐ုံသို႔ တင္ေပးျခင္း သေဘာ။
‘ဝိစာရ’ - အာ႐ုံကို သံုးသပ္ျခင္း (ထပ္၍ ထပ္၍ ယူျခင္း) သေဘာ။
‘ပီတိ’ - ႏွစ္သက္ျခင္းသေဘာ။
‘သုခ’ - ေကာင္းေသာ အာ႐ုံကို ခံစားျခင္း သေဘာ။
‘ဧကဂၢတာ’ - အာ႐ုံတစ္ခု၌ တည္တံ့ျခင္း (တည္ၾကည္ျခင္း) သေဘာ။


“ဝိတက္”
စိတ္ကို အာ႐ုံဆီသို႔ ေခၚသြားတတ္၊ ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေပးတတ္ေသာ သေဘာတရားျဖစ္၏။ ႐ိုး႐ိုးအားျဖင့္ ဆိုရေသာ္ ‘ၾကံစည္ျခင္း’ဟု အဓိပၸာယ္ ရွိ၏။

ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ မေရာက္ဖူးသည့္ ေတာသားကို ၿမိဳ႕ေတာ္ေရာက္လာသည့္အခါ ၿမိဳ႕ေတာ္ေနသူက ဘုရင္ဆီသို႔ ေခၚသြားေသာ ဥပမာ ျပဳၾက၏။
‘ေခၚသြားေသာ သူ’ = ‘ဝိတက္’၊ ‘အေခၚခံရေသာ ေတာသား’ = ‘စိတ္’။

“ဝိစာရ”
အာ႐ုံကို သံုးသပ္ျခင္း၊ ထပ္၍ ထပ္၍ ယူျခင္းသေဘာ ျဖစ္၏။
ဝိတက္ႏွင့္ ဝိစာရသည္ တၿပိဳင္တည္း အတူျဖစ္ေသာ သေဘာရွိ၏။

ဥပမာ (၁) ေခါင္းေလာင္းထိုးေသာ ဥပမာ
ေခါင္းေလာင္းကို ထိုးလိုက္သျဖင့္ ေဒါင္ကနဲ ပထမဆံုး ျမည္ျခင္းက ဝိတက္သေဘာ၊ ထိုေနာက္ ဆက္ၿပီး ျမည္ေနေသာ ညည္းသံလို ျမည္ေနျခင္းက ဝိစာရႏွင့္ တူ၏။

ဥပမာ (၂) ငွက္ႀကီးမ်ား ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံျခင္း ဥပမာ
ငွက္ႀကီးမ်ား ေကာင္းကင္သို႔ မပ်ံႏိုင္ေသးခင္ ပထမ အေတာင္ပံကို ခတ္ၿပီး နည္းနည္း သြားကာ အေတာင္ပံခတ္ျခင္းက ဝိတက္၊
ေကာင္းကင္ေပၚေရာက္ၿပီး ေလဟုန္စီး ၀ဲေနျခင္းက ဝိစာရသေဘာႏွင့္ တူ၏။

ဥပမာ (၃) ပ်ားပိတုန္းႏွင့္ ၾကာပြင့္ ဥပမာ
ပ်ားပိတုန္း၏ ပဒုမၼာၾကာပြင့္ဆီသို႔ ထိုးဆင္းသြားျခင္းက ဝိတက္သေဘာ၊
ၾကာပြင့္ေပၚတြင္ တဒီဒီ ၀ဲပ်ံေနျခင္းက ဝိစာရသေဘာႏွင့္ တူ၏။

“ပီတိ”
ႏွစ္သက္ျခင္း သေဘာ ရွိ၏။

“သုခ”
ေကာင္းေသာ အာ႐ုံကို ခံစားျခင္း သေဘာ ရွိ၏။

‘ပီတိ’ႏွင့္ ‘သုခ’ကို ကႏၲာရထဲ ခရီးသြားသူ၏ အိုေအစစ္ရွာပံုႏွင့္ ဥပမာ ျပဳၾက၏။
ေနပူသျဖင့္ ေမာပန္း၊ ေခၽြးမ်ား ယိုစီး၊ ေရငတ္ေနသည့္ ကႏၲာရထဲ ခရီးသြားသူသည္ လူတစ္ေယာက္ကို ေတြ႕ရာ ေရကေလးမ်ား ဘယ္နားရွိပါသလဲ၊ နားခိုရာ အိုေအစစ္ ဘယ္နားမွာ ရွိသလဲ ေမးျမန္း၏။
ထိုအခါ အေမးခံရသူက ေရွ႕နား တစ္မိုင္ ႏွစ္မိုင္ေလာက္မွာ ေရကန္ရွိေၾကာင္း ၫႊန္၏။
ထိုသို႔ ၾကားရသည့္အခ်ိန္မွ စ၍ ကႏၲာရခရီးသြား၌ ဝမ္းသာ၏။ ပီတိျဖစ္၏။ နီးၿပီ နီးၿပီ ဆိုၿပီး ဆက္သြားရင္း ေရကန္ေရာက္သည္တိုင္ေအာင္ သေဘာက် ႏွစ္သက္ ဝမ္းသာေနျခင္းမွာ ပီတိ သေဘာ ျဖစ္၏။
ေရကန္ေရာက္ၿပီး ေရေသာက္ ေရခ်ိဳး၊ ၾကာစြယ္မ်ား စားၿပီး၊ သစ္ပင္ရိပ္ေအာက္ အိပ္၍ ေကာင္းေလစြ ေကာင္းေလစြဟု အရသာခံစားေနျခင္း သေဘာမွာ သုခ ျဖစ္၏။

ပီတိႏွင့္ သုခတြင္ ပီတိက အရာက်ဥ္း၏။ သုခက အရာက်ယ္၏။
ပီတိရွိတုိင္း သုခရွိၿပီး၊ သုခရွိတိုင္း ပီတိ ရွိခ်င္မွ ရွိ၏။

“ဧကဂၢတာ” (ဧက = တစ္၊ အဂၢ = အာ႐ုံ)
အာ႐ုံတစ္ခု၌ တည္တံ့ျခင္း သေဘာ ျဖစ္၏။ သမာဓိႏွင့္ တူ၏။

အမႈန္႔ကေလးမ်ားကို ေရႏွင့္ ေရာလိုက္ေသာအခါ အမႈန္႔ကေလးမ်ား တြဲစပ္ ေပါင္းစည္းသြား၏။ ထို ေရကဲ့သို႔ ဟိုအာ႐ုံ ဒီအာ႐ုံ ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ေနေသာ စိတ္မ်ားကို ေပါင္းစုေပးေသာ သေဘာမွာ ဧကဂၢတာ ျဖစ္၏။

+++++

စ်ာန္ရရန္ နီဝရဏကင္းေအာင္ လုပ္ရ၏။ နီဝရဏကို ပယ္ရ၏။ အၿပီးသတ္ ပယ္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ေသးေသာ္လည္း ေခတၱပယ္ျခင္း ျဖစ္၏။

စ်ာန္ အဂၤါ ၅-ပါးမွာ သူႏွင့္ ဆိုင္ရာ ဆန္႔က်င္ဘက္ နီဝရဏမ်ားရွိရာ မွတ္သားစရာ ေကာင္း၏။

‘ဝိတက္’၏ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ ‘ထိနမိဒၶ’-အိပ္ငိုက္မႈ ထိုင္းမိႈင္းမႈ ျဖစ္၏။
‘ဝိစာရ’၏ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ ‘ဝိစိကိစၧာ’-မဆံုးျဖတ္ႏိုင္မႈ ျဖစ္၏။
‘ပီတိ’၏ ဆန္႔က်င္ဘက္မွ ‘ဗ်ာပါဒ’-ေဒါသ ျဖစ္၏။
‘သုခ’၏ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ ‘ဥဒၶစၥ’-ပ်ံ႕လြင့္မႈႏွင့္ ‘ကုကၠဳစၥ’-ေနာင္တတဖန္ ပူပန္မႈ ျဖစ္၏။
‘ဧကဂၢတာ’၏ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ ‘ကာမစၧႏၵ’-ကာမဂုဏ္ အာ႐ုံမ်ားအေပၚ၌ တြယ္တာမႈ ျဖစ္၏။
‘ဥေပကၡာ’မွာ ေအးခ်မ္း ၿငိမ္သက္ေသာ သေဘာရွိသျဖင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ ‘သုခ’၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ႏွင့္အတူတူ (ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥ)ပင္ ျဖစ္၏။

သုတၱန္ပါဠိေတာ္မ်ား၌ မ်ားေသာအားျဖင့္ စ်ာန္ ၄-ပါးသာ ေဟာ၏။ အလြန္ ရွားရွားပါးပါး ေနရာမ်ား၌သာ စ်ာန္ ၅-ပါးဟု ေဟာ၏။
အဘိဓမၼာ၌မူ ၄-ပါးလည္း ေဟာျပ၏။ ၅-ပါးလည္း ေဟာျပ၏။

ပုဂၢိဳလ္၏ အစြမ္းသတၱိေပၚမူတည္၍ အခ်ိဳ႕က ဝိတက္ႏွင့္ ဝိစာရကို တၿပိဳင္နက္ ပယ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ အစြမ္းသတၱိ အားႀကီးေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အတြက္ စ်ာန္ ၄-ပါး ျဖစ္၏။

- စ်ာန္ ၅-မ်ိဳးမွာ ပထမစ်ာန္သည္ စ်ာန္ ၄-မ်ိဳးမွာ ပထမစ်ာန္။
- စ်ာန္ ၅-မ်ိဳးမွာ ဒုတိယစ်ာန္သည္ စ်ာန္ ၄-မ်ိဳးမွာ မရွိ။
- စ်ာန္ ၅-မ်ိဳးမွာ တတိယစ်ာန္သည္ စ်ာန္ ၄-မ်ိဳးမွာ ဒုတိယစ်ာန္။
- စ်ာန္ ၅-မ်ိဳးမွာ စတုတၳစ်ာန္သည္ စ်ာန္ ၄-မ်ိဳးမွာ တတိယစ်ာန္။
- စ်ာန္ ၅-မ်ိဳးမွာ ပၪၥမစ်ာန္သည္ စ်ာန္ ၄-မ်ိဳးမွာ စတုတၳစ်ာန္။

စ်ာန္စိတ္ ရရွိ႐ုံမွ်ျဖင့္ ေကာင္းကင္ပ်ံျခင္း၊ တန္ခိုးဖန္ဆင္းျခင္း၊ သူမ်ားစိတ္ကို သိျခင္း စသည္တို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။
စ်ာန္ ၅-ပါးကို ရရွိၿပီး၊ အ႐ူပစ်ာန္ ၄-ပါးကို ရေအာင္ အားထုတ္ျခင္း၊ ထို စ်ာန္ ၉-ပါးစလံုးကို အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ေက်ညက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ၿပီး ပၪၥမစ်ာန္ကို အထူး အားထုတ္ကာ အဘိညာဏ္ကို ျဖစ္ေစၿပီးမွ ေကာင္းကင္ပ်ံျခင္း၊ တန္ခိုးဖန္ဆင္းျခင္း စသည္ ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။

+++++

အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီးေသာအခါ စေနေန႔တရားပြဲကို ‘စိန္စည္ဆရာေတာ္ အရွင္သေညာဘာသ’ က ‘ပညာပါရမီျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းမ်ား’အတြက္ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္ျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း သာဓကထုတ္ေဆာင္၍ ေဟာၾကား ၫႊန္ျပသြားၿပီး၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ကို အမ်ား ေဝေနယ်ာတို႔အား ေပးေဝၾကေလသည္။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု။

ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း - သေျပကန္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

ရဟန္းတို႔ … မျဖစ္ေသးေသာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္လာဖို႔ရာ၊ ျဖစ္ၿပီးေသာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္၏ ဘာဝနာျပည့္စံု ၿပီးေျမာက္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းက ဘာလဲ?
ရဟန္းတို႔ … ကုသိုလ္တရား၊ အကုသိုလ္တရား၊ အျပစ္ရွိေသာ တရား၊ အျပစ္မရွိေသာ တရား၊ ယုတ္ေသာ တရား၊ ျမတ္ေသာ တရား၊ မည္းညစ္ေသာ အဖို႔ရွိေသာ တရား၊ ျဖဴစင္ေသာ အဖို႔ရွိေသာ တရားေတြ ရွိေနၾကတယ္။
ထိုတရားတို႔၌ သင့္တင့္ေသာ အေၾကာင္းမွန္ လမ္းမွန္အားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းမႈ မ်ားစြာ ျပဳျပင္ျခင္းမွာ
မျဖစ္ေသးေသာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ ျဖစ္ဖို႔၊
ျဖစ္ၿပီးေသာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္၏ ဘာဝနာျပည့္စံု ၿပီးေျမာက္ဖို႔ အေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ဒီ ေဒသနာေတာ္လာ တရားေတြက ‘ကုသိုလ္’ ‘အကုသိုလ္’ တရားေတြပါပဲ။
ဒီတရားေတြမွာ ‘အေၾကာင္းမွန္ လမ္းမွန္အားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းမႈ’ဆိုတာ ဒီတရားေတြရဲ႕ သေဘာကို သိေအာင္ျပဳမႈကို ဆိုပါတယ္။

ဒီတရားေတြမွာ သဘာဝလကၡဏာေခၚတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္အသားေတြ ရွိေနပါတယ္။
ကုသိုလ္ရဲ႕ အျပစ္မရွိျခင္း လကၡဏာ၊
အကုသိုလ္ရဲ႕ အျပစ္ရွိျခင္း လကၡဏာ၊
စိတ္ရဲ႕ သိမႈ လကၡဏာ၊
ဖႆရဲ႕ ေတြ႕ထိမႈ လကၡဏာ စသည္ျဖင့္ မိမိတို႔ရဲ႕ အသီးသီး သေဘာလကၡဏာ ကိုယ္စီ ရွိေနၾကေတာ့
အဲဒီ ကိုယ္ပိုင္ သေဘာလကၡဏာေတြကို သဘာဝ လကၡဏာလို႔ ဆိုပါတယ္။

အနိစၥ - မၿမဲ
ဒုကၡ - ဆင္းရဲ
အနတၱ - အစိုးရတဲ့ အတၱေကာင္ မဟုတ္ ဆိုတဲ့ အျခင္းအရာေတြကေတာ့ တရားတိုင္းမွာ ရွိေနတဲ့ သေဘာေတြ။
ဒါေၾကာင့္ သာမည လကၡဏာ အားလံုးမွာ အတူတူျဖစ္ေနတဲ့ လကၡဏာအားလံုး တရားေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ လကၡဏာ။

အဲဒီ သဘာဝလကၡဏာ၊ သာမညလကၡဏာေတြကို ထိုးထြင္းသိမႈ၊ သိေအာင္ျပဳမႈကိုပဲ “ေယာနိေသာ မနသိကာရ” လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီတရားေတြကို သိေနတဲ့ ေဇာစိတ္ေတြပါပဲ။

အဲဒီေတာ့ ပညာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ ျဖစ္ေၾကာင္းဟာ ဆိုခဲ့ၿပီး ‘ကုသိုလ္’ ‘အကုသိုလ္’ တရား အာ႐ုံမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အ႒ကထာမ်ားမွာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း ခုနစ္ပါး လာပါတယ္။

“ေမးျမန္းျခင္းျပဳ
ဝတၳဳစင္ေစ
ဣေျႏၵညီညာ
ပညာမဲ့ ၾကဥ္
ဉာဏ္ရွင္မွီဝဲ
နက္နဲတရား ေတြးစဥ္းစားလ်က္
ပညာဘက္တြင္ ၫြတ္သက္ဝင္
ဉာဏ္ျမင္တိုးေၾကာင္း ခုနစ္တည္း။”

+++++

(၁) ေမးျမန္းျခင္း

ခႏၶာ၊ အာယတန၊ ဓာတ္၊ သစၥာ၊ ဣေျႏၵ၊ ဗိုလ္၊ ေဗာဇၥ်င္၊ မဂၢင္၊ သမထ၊ ဝိပႆနာတို႔နဲ႔ စပ္ၿပီး မသိေသးလွ်င္ သိေအာင္ သင္ၾကား ေလ့လာထား။
ေလ့လာထားတဲ့ အရာမွာ မရွင္းလင္းတဲ့ အရာေတြ ေမးျမန္းျခင္းကို ဆိုပါတယ္။
ဒီတရားေတြနဲ႔ စပ္ၿပီး အေတာ္ေလ့လာထားေတာ့
ေရွးကတည္းက ဉာဏ္ထဲ အေတာ္ရွင္းေနခဲ့
ဉာဏ္ထဲ မရွင္းမလင္း ျဖစ္ေနတဲ့ ခဲရာခက္ဆစ္ကို ေမးျမန္းျခင္းျဖင့္
ဆရာ့ရဲ႕ အေျဖၾကားရေတာ့ ပိုရွင္းလင္းသြားၿပီး ဉာဏ္အျမင္တိုးလာ၍
ေမးျမန္းျခင္းဟာ ဓမၼဝိစယ ပညာျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ေမးျမန္းျခင္းသာမက နာယူျခင္း၊ မိမိက ေဟာေျပာျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားပါ သိမ္းယူသင့္ပါတယ္။
အားလံုးဟာ ပညာျဖစ္ေၾကာင္းခ်ည္းပါပဲ။
ဝိပႆနာအားထုတ္၍ အားရွိတဲ့ ဝိပႆနာ လက္ရွိျဖစ္လာလွ်င္ေတာ့ တရားနာရင္း တရားေဟာရင္း တရားေဆြးေႏြးရင္းနဲ႔ မဂ္ဖိုလ္ဆိုက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

(၂) ဝတၳဳစင္ၾကယ္ေစျခင္း

‘ဝတၳဳ’ဆိုတာ တည္ေနရာ ခႏၶာကိုယ္ေရာ၊ ထိုခႏၶာကိုယ္နဲ႔ စပ္တဲ့ အဝတ္ သကၤန္း စသည္ကိုပါ စိတ္ ေစတသိက္တုိ႔၏ ျဖစ္ရာ ျဖစ္လို႔ ဝတၳဳဆိုပါတယ္။

စိတ္ ေစတသိက္တို႔က အာ႐ုံျပဳေသာအားျဖင့္ ထိုခႏၶာ အဝတ္စသည္တို႔၌ ေရာက္ေန၍၊ စိတ္ ေစတသိက္တို႔၏ တည္ေနရာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ခႏၶာကိုယ္က အတြင္းဝတၳဳ
အဝတ္ သကၤန္း အိမ္ ေက်ာင္း အိပ္ရာေနရာ စသည္က အပဝတၳဳ
ထိုကိုယ္တြင္း ကုိယ္ပ ဝတၳဳတို႔ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ျပဳျခင္းဟာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းပါပဲ။

ဆံပင္ အေမြး ေျခသည္း လက္သည္းေတြ ရွည္ေနမယ္၊ ကိုယ္မွာ ေၾကးေတြ ေခၽြးေတြ ကပ္တြယ္ေနမယ္၊ အတြင္းက ေလ သည္းေျခစသည္ ေဖာက္ျပန္ၿပီး ခႏၶာအတြင္း ေဒါသမကင္း ျဖစ္ေနမယ္။
အဲဒီအခါမွာ အတြင္းဝတၳဳ မစင္ၾကယ္ မသန္႔ရွင္းျခင္းပါပဲ။
အဝတ္ သကၤန္း ေဆြးျမည့္ေနမယ္၊ ညစ္ႏြမ္းေနမယ္၊ အန႔ံအသက္ မေကာင္းျဖစ္ေနမယ္၊ အိမ္ ေက်ာင္း အိပ္ရာေနရာမွာ အမိႈက္ေတြ ႐ႈပ္ပြေနမယ္ဆိုရင္ အဲဒီအခါ အပဝတၳဳ မသန္႔မရွင္း ျဖစ္ေနတာပါပဲ။
အဲဒီလို အတြင္း အပ မသန္႔ရွင္းလွ်င္ စိတ္႐ႈပ္ေပြေနမယ္။
စိတ္႐ႈပ္ေပြ မသက္မသာ ျဖစ္ေနလွ်င္ တည္ၿငိမ္မႈ မရေတာ့ ဉာဏ္အျမင္ေကာင္းဖို႔အတြက္လည္း အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေနေတာ့တာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ဆံပင္ လက္သည္း ေျခသည္းေတြ ရွည္ေနရင္ ျဖတ္၊
ကိုယ္မွာ အညစ္အေၾကး ေၾကး ေခၽြးေတြ ညစ္ေပေနရင္ ေရခ်ိဳး၊
ေလ သည္းေျခ စသည္တို႔ေၾကာင့္ ေဒါသမကင္း ျဖစ္ေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းကိုလည္း ဝမ္းႏႈတ္ေဆး စေသာ ေဆးဝါးျဖင့္ ျပဳျပင္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ကို ေပါ့ပါးေအာင္ ျပဳ၊
အဲဒါလို အတြင္းဝတၳဳေတြ သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳရတယ္။

အဝတ္ သကၤန္း ေဆြးေန ညစ္ေန အန႔ံမေကာင္း ျဖစ္ေနတာကို ခ်ဳပ္ျခင္း ေလွ်ာ္ဖြပ္ျခင္းျဖင့္ စင္ၾကယ္ေအာင္ ျပဳ၊
အမိႈက္စသည္ျဖင့္ ႐ႈပ္ေပြေနတာေတြကို သုတ္သင္ ရွင္းလင္းျခင္းျဖင့္ အပဝတၳဳေတြ သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳရတယ္။

အတြင္း အပ ဝတၳဳေတြ မသန္႔မရွင္း ျဖစ္ေနတဲ့အခါ ထိုအခါျဖစ္လာတဲ့ စိတ္ ေစတသိက္ေတြမွာ ပါတဲ့ ဉာဏ္လည္း မသန္႔ရွင္းေတာ့ဘူး။
မစင္ၾကယ္ မသန္႔ရွင္းတဲ့ ဆီမီးခြက္ မီးစာတို႔ကို အစြဲျပဳ ျဖစ္လာရတဲ့ မီးလွ်ံရဲ႕အေရာင္ဟာ မသန္႔မရွင္း မၾကည္မလင္ ျဖစ္ရတာလိုပါပဲ။

အတြင္း အပ ဝတၳဳေတြ သန္႔ရွင္းေနတဲ့အခါ ျဖစ္လာတဲ့ စိတ္ ေစတသိက္ေတြမွာ အတူပါတဲ့ ဉာဏ္ပညာလည္း သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ရတယ္။
စင္ၾကယ္တဲ့ သန္႔ရွင္းတဲ့ မီးခြက္ မီးစာ ဆီတို႔ကို အမွီျပဳ ျဖစ္လာတဲ့ မီးလွ်ံရဲ႕ အေရာင္ဟာ သန္႔ရွင္း ၾကည္လင္ေနသလိုပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ အတြင္းအပ ဝတၳဳ မသန္႔ရွင္းျခင္းဟာ ဉာဏ္ပညာျဖစ္ဖို႔ အေႏွာင့္အယွက္ အတားအဆီးျဖစ္ေၾကာင္း၊
ထိုဝတၳဳေတြ သန္႔ရွင္းျခင္းဟာ ဉာဏ္ပညာျဖစ္ေၾကာင္းမို႔ ဓမၼဝိစယျဖစ္ဖို႔ရာမွာ ဒီဝတၳဳေတြ သန္႔ရွင္းျခင္းဟာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ရပါတယ္။

(၃) ဣေျႏၵညီမွ်ေအာင္ ျပဳျခင္း

ဘာဝနာအလုပ္ အားထုတ္တဲ့အခါ တရားေတြ ညီညီမွ်မွ် အလုပ္လုပ္ေနၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ပဓာနျဖစ္တဲ့ တရားေတြ ညီညီမွ်မွ် အလုပ္လုပ္ေနၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ဘာဝနာ တက္ေအာင္ ဆုတ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ ပဓာနတရားေတြက ဣေျႏၵေတြပါပဲ။
‘ဣေျႏၵ’ေခၚ အစိုးရတဲ့ တရားေတြဆိုတာ ‘သဒၶါ’၊ ‘ဝီရိယ’၊ ‘သတိ’၊ ‘သမာဓိ’၊ ‘ပညာ’ တရားေတြပါပဲ။
ဆိုင္ရာ မိမိကိစၥမွာ လြန္စြာ စိုးမိုး အစိုးရတဲ့ တရားေတြ
ယွဥ္ဖက္တရားေတြကို မိမိအလိုပါေအာင္ စိုးမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္တတ္တဲ့ တရားေတြ။
ဒါ့ေၾကာင့္ ဣေျႏၵ၊ အစိုးရတဲ့ တရားေတြ ဆိုရပါတယ္။

ဒီတရားေတြ ညီညီမွ်မွ် ေဆာင္႐ြက္ေနၾကရင္၊ အယုတ္အလြန္ မရွိၾကဘဲ ကိုယ့္ကိစၥ ကုိယ္ေဆာင္႐ြက္ေနၾကရင္ ပညာလည္း သူ႔ကိစၥ သူ ေကာင္းေကာင္း ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီလုိမဟုတ္ဘဲ တစ္ခုက လြန္ေန၊ တျခား ဣေျႏၵေတြက ယုတ္ေနနဲ႔ မညီမမွ် ျဖစ္ေနၾကရင္ ပညာဟာ ကိုယ့္ကိစၥ ေကာင္းစြာ မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဣေျႏၵေတြ ညီမွ်ျခင္းဟာ ဓမၼဝိစယပညာ ျဖစ္ျခင္းအေၾကာင္း ျဖစ္ရပါတယ္။

သဒၶါ မယုတ္ မလြန္ရ

ေလာကမွာ ကိုယ့္အလုပ္ထဲ ယံုၾကည္မႈ မရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ အလုပ္ကို တကယ္ ႀကိဳးစားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အလုပ္တိုးတက္ေရးလည္း စဥ္းစားမွာ မဟုတ္၊ အလုပ္ထဲ စူးစိုက္မႈလည္း ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
အဲဒါလိုပဲ ယံုၾကည္ သက္ဝင္မႈ သဒၶါက အားနည္းေနရင္ ဝီရိယကလည္း မထက္သန္၊ ပညာဉာဏ္ကလည္း အျမင္မရွင္း၊ သမာဓိကလည္း ေလ်ာ့ရဲရဲ စြဲၿမဲမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ယံုၾကည္ သက္ဝင္မႈ သဒၶါအား ထက္သန္ရင္ေတာ့ ဝီရိယလည္း အားသန္၊ ပညာလည္း အျမင္သန္၊ သမာဓိကလည္း အထူးစူးစိုက္၊ သတိလည္း အထူးေကာင္းလာမွာပါပဲ။

ဒီေတာ့ သဒၶါယုတ္မႈဟာ ဘာဝနာရဲ႕ အေႏွာင့္အယွက္ တစ္ပါရပ္ပါပဲ။

သဒၶါယုတ္ရင္ ဘာဝနာရဲ႕ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္သလို၊ လြန္လြန္းေနျပန္ေတာ့လည္း အေႏွာင့္အယွက္ပဲ ျဖစ္ရျပန္ပါတယ္။
ဘာဝနာအလုပ္ အားထုတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာ တရားက ေတာ္ေတာ္ တက္လာရင္ တရားအေပၚမွာ တရားအရွင္ ဘုရားအေပၚမွာ ယံုၾကည္သက္ဝင္မႈ သဒၶါဟာ လြန္လြန္ကဲကဲ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။
တျခား သဒၶါအားႀကီးေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းေတြလည္း ရွိတတ္ပါေသးတယ္။
ဒီလုိ သဒၶါအားႀကိးလာရင္ေတာ့ အဲဒီသဒၶါေနာက္ စိတ္က လိုက္ပါေနတာနဲ႔ ပညာလည္း အျမင္မရွင္း၊ ဝီရိယ သမာဓိ စသည္တို႔လည္း ေလ်ာ့လာတတ္ပါတယ္။
အဲဒီလို သဒၶါအားႀကီးေနတဲ့အခါမွာ ဝီရိယကလည္း ေျမႇာက္ပင့္ အားေပးမႈကိစၥ မလုပ္ႏိုင္၊ သတိကလည္း အာ႐ုံကပ္တည္မႈကိစၥ မလုပ္ႏိုင္၊ ပညာကလည္း ျမင္မႈကိစၥ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ဒီအခါမွာ သဒၶိေျႏၵ ေလ်ာ့လာေအာင္ လုပ္ေပးရတယ္။
တရားသေဘာကို ဆင္ျခင္ျခင္းျဖင့္လည္း ေလ်ာ့လာတတ္တယ္။
ဘယ္လို ဆင္ျခင္မလဲ?

သဒၶါရဲ႕ ၾကည္ညိဳအပ္တဲ့ ဘုရား တရား စသည္ အာ႐ုံ၊ သဒၵါနဲ႔ စိတ္ ေစတသိက္ေတြ၊ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ တရားသေဘာေတြ ဆင္ျခင္ရပါတယ္။
ဒီလို တရားသေဘာေတြ ဆင္ျခင္ေတာ့ ဒါဟာ ဒီတရားေတြရဲ႕ သေဘာပဲလို႔ သိတဲ့ ပညာ ဗ်ာပါရက လြန္ကဲလာေတာ့ သဒၶါရဲ႕ သက္ဝင္ဆံုးျဖတ္မႈ ကိစၥဟာ ေလ်ာ့လာရတယ္။
ဝန္ေဆာင္ အႀကီးအမႉး တရားေတြထဲမွာ သဒၶါအားႀကီးရင္ ပညာေလ်ာ့လာရ၊ ပညာ အားရွိတဲ့အခါလည္း သဒၶါက ေပ်ာ့သြားရ။
ဒါေၾကာင့္ ပညာအားႀကီးရင္ သဒၶါအားေပ်ာ့သြားရတာျဖစ္ေတာ့ အားႀကီးတဲ့ သဒၶါေလ်ာ့လာၿပီး ညီမွ်လာေအာင္ ပညာအား တရားသေဘာေတြ ဆင္ျခင္ျခင္းျဖင့္ ျမႇင့္ေပးရတာပါပဲ။

ဝီရိယ မယုတ္ မလြန္ရ

ဝီရိယ ေလ်ာ့ေန ေပ်ာ့ေနရင္လည္း တျခား ဣေျႏၵေတြ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္ရတယ္။
ဝီရိယ ပင့္ေျမႇာက္ေပးမႈက တျခား ဣေျႏၵေတြ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ဖို႔ အင္အားတစ္ရပ္ပါပဲ။
ေပ်ာ့ေနရင္ တျခားဣေျႏၵေတြရဲ႕ ကိစၥေဆာင္ရာမွာ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္သလို ဝီရိယဣေျႏၵ လြန္ေနမယ္ အားႀကီးေနမယ္ဆိုရင္လည္း အေႏွာင့္အယွက္ပဲ ျဖစ္ရျပန္ပါတယ္။

ႀကိဳးစားမႈ လြန္ကဲလို႔ ဝီရိယဣေျႏၵ အားႀကီးေနမယ္ဆိုရင္ သဒၶိေျႏၵဟာ သက္ဝင္ ဆံုးျဖတ္မႈ ကိစၥျပဳလုပ္ျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္။
တျခား ဣေျႏၵမ်ားလည္း ကိုယ့္ကိစၥ ကိုယ္မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပဲ ျဖစ္ၾကရတယ္။
ဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာ လြန္ကဲေနတဲ့ ဝီရိယကို ပႆဒၶိ သမာဓိ ဥေပကၡာ သေမၺာဇၥ်င္ ပြားေစျခင္းျဖင့္ လြန္ေနတဲ့ ဝီရိယကို ယုတ္ေအာင္ လုပ္ေပးရတယ္။

သမာဓိလြန္ရင္ အပ်င္းဝင္လာတတ္တယ္။
ဒီအပ်င္းဘက္ က်ေရာက္ မသြားရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္တတ္တာက ဝီရိယ ပညာ ပီတိေဗာဇၥ်င္ေတြ။
ဒီေတာ့ ဝီရိယစသည္ ပြားေစျခင္းဟာ လြန္ေနတဲ့ သမာဓိေလ်ာ့ေစကာ မိမိတို႔နဲ႔ သမျဖစ္လာေစတတ္ပါတယ္။

အဲဒါလိုပဲ ဝီရိယလြန္ေတာ့ ပ်ံ႕လြင့္မႈ ဝင္လာတတ္တယ္။
ဒီပ်ံ႕လြင့္မႈဘက္ က်ေရာက္ မသြားရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္တတ္တာက ပႆဒၶိ သမာဓိ ဥေပကၡာေဗာဇၥ်င္ေတြပါပဲ။
ဒီေတာ့ ပႆဒၶိ စသည္ ပြားေစျခင္းဟာ လြန္ေနတဲ့ ဝီရိယေလ်ာ့ေစကာ မိမိတို႔နဲ႔ အညီအမွ် သမလာေစတတ္ပါတယ္။

သဒၶါလြန္ကဲ ပညာနည္းျခင္း အျပစ္

အထူးအားျဖင့္ သဒၶါနဲ႔ ပညာ၊ ဝီရိယနဲ႔ သမာဓိတို႔ရဲ႕ ညီမွ်ျခင္းကို ပညာရွိတို႔ ခ်ီးမြမ္းၾကတယ္။

သဒၶါအားႀကီးၿပီး ပညာနည္းရင္ ဉာဏ္ျဖင့္ သက္ဝင္ ယံုၾကည္ၿပီး၊ ၾကည္ညိဳတတ္မႈ မရွိဘဲ အခ်ည္းႏွီး အက်ိဳးမရွိေသာ ၾကည္ညိဳျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ ၾကည္ညိဳတတ္တယ္။
မၾကည္ညိဳထိုက္ေသာ ဝတၳဳမ်ား၌ ၾကည္ညိဳတတ္တယ္။

ဒါတြင္မက ပညာနည္းတဲ့ သဒၶါႀကီးတဲ့သူဟာ ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္ရာ စသည္မွာလည္း ဂုဏ္ေတာ္ေတြထဲ အသိမေရာက္၊ ႐ုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္ေလာက္မွာသာ အာ႐ုံေရာက္ၿပီး ၾကည္ညိဳမႈ မေလးနက္ဘဲ ရွိတတ္ပါေသးတယ္။
တရားေတာ္အရာမွာလည္း တကယ္မြန္ျမတ္တဲ့ တရားအစစ္ တရားျမတ္တို႔၏ ဂုဏ္ေတာ္ကို အာ႐ုံမျပဳတတ္ ျပဳရမွန္ မသိဘဲ အေဟာတရား အေျပာတရားေလာက္သာ တရားထင္ၿပီး အျမင္မလွ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
သံဃာၾကည္ညိဳရာမွာလည္း ထို႔အတူပဲ ဂုဏ္ေတာ္ကို မမွန္းတတ္၊ ပုဂၢိဳလ္မွ်ေလာက္မွာသာ စိတ္ေရာက္ၿပီး တဏွာေပမ မကင္းတဲ့ ၾကည္ညိဳျခင္းမ်ိဳးသို႔ ေရာက္သြားတတ္တယ္။

ဒါနျပဳရာမွာလည္း ဘုရားရွင္အလိုက် ဒါနမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္၊
ေဆးမွားလို႔ ျဖစ္လာတဲ့ ေရာဂါကဲ့သို႔ ကုစားခက္လွသတဲ့။
ဝိဝ႗နိႆိတျဖစ္ေအာင္ စိတ္မထားတတ္၊ ပကာသန အေက်ာ္အေစာေတြ လိုလားတဲ့ စိတ္ထားေတြဝင္လာ အကုသိုလ္ ျခံရံလာနဲ႔ အက်ိဳးရသင့္သေလာက္ မရဘဲ ရွိတတ္ပါတယ္။

ထို႔အတူ သီလေဆာက္တည္မႈ စသည္မွာလည္း တကယ့္သီလျဖစ္ေအာင္ မရည္႐ြယ္တတ္ စိတ္မထားတတ္လို႔ အျမတ္ရသင့္သေလာက္ မရဘဲ ရွိတတ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ သဒၶါအားႀကိး ပညာနည္းရင္ ကုသိုလ္အရာမွာ အက်ိဳးရသင့္သေလာက္ မရ၊ မရတဲ့အျပင္ အျပစ္ေတြပင္ ျဖစ္လာတတ္ပါေသးတယ္။

ပညာလြန္ကဲ သဒၶါနည္းျခင္း၏ အျပစ္

ပညာအားႀကီးၿပီး သဒၶါနည္းသူအဖို႔ စဥ္းလဲ ေကာက္က်စ္တဲ့ဘက္ သက္ေရာက္သြားတတ္တယ္။
ေဆးေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါကဲ့သို႔ ကုစားခက္သတဲ့။
စိတ္ျဖစ္႐ုံနဲ႔ ကုသိုလ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ လႉဖြယ္ဝတၳဳမပါဘဲ စိတ္ထဲက လႉ႐ုံ၊ ဒါမွမဟုတ္ သူမ်ားအလႉ ဝမ္းေျမာက္႐ုံနဲ႔ ဒါနျဖစ္တယ္ စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္း အတုအေယာင္ေတြနဲ႔ အလွည့္စားခံရၿပီး အၾကံဆန္းေတြ ၾကံလာတယ္။
စိတ္ေကာင္းထား ၿပီးတာပဲ၊ သီလေစာင့္ဖို႔ မလို စသည္ျဖင့္ တျခားကုသိုလ္ေတြကိုလည္း စိတ္နဲ႔ပဲ စကားေျပာၿပီး လုပ္တတ္တယ္။
ဒီလို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးဟာ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္း စိတ္ေကာင္းကေလးေတြကို သဒၶါအေစး ေျခာက္ခန္း ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ေတြးေတာခံယူခ်က္က လုယက္ ဖ်က္ဆီးထားၿပီး ျဖစ္ေလေတာ့ ပညာရွိတို႔ စကားကို မလိုက္နာႏိုင္ဘဲ ရွိေတာ့တယ္။
ဘယ္လိုပင္ သေဘာယုတၱိ က်မ္းအရွိနဲ႔ ေျပာျပေပမယ့္ သေဘာက် နားလည္မႈ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ေဆးမွားတဲ့ ေရာဂါလို အကုရ ခက္ေၾကာင္း မိန္႔ဆိုၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

သဒၶါနဲ႔ ပညာ မွ်ရင္ေတာ့ ၾကည္ညိဳသင့္တဲ့ အရာမွာသာ ၾကည္ညိဳတတ္၊ ျပဳသင့္တဲ့ ကုသိုလ္ေတြ ျပဳတတ္၊ ျပဳတဲ့အခါလည္း အက်ိဳးရွိ အျမတ္ရေအာင္ ျပဳတတ္ပါတယ္။

သမာဓိ ဝီရိယ ညီမွ်ေအာင္ ျပဳ

သဒၶါ ပညာ ႏွစ္ပါး အခ်င္းခ်င္း ညီညီမွ်မွ်ျဖစ္ရင္ အက်ိဳးကို ေဆာင္တတ္သလို မညီမမွ်ျဖစ္ရင္ အက်ိဳးမဲ့ကို ေဆာင္တတ္တယ္။
ထို႔အတူ သမာဓိ ဝီရိယႏွစ္ပါး အခ်င္းခ်င္း ညီညီမွ်မွ် ျဖစ္ေနရင္ အက်ိဳးကိုေဆာင္တတ္၊ မညီမမွ်ျဖစ္ေနရင္ အက်ိဳးမဲ့ကို ေဆာင္တတ္ပါတယ္။

သမာဓိအားေကာင္းၿပီး ဝီရိယအားနည္းရင္ သမာဓိက ေကာသဇၨေခၚ အပ်င္းဘက္ပါ တရားမို႔ အပ်င္းတရား ဖိစီးလာတတ္တယ္။

ဝီရိယအားႀကီးၿပီး သမာဓိအားနည္းေနရင္ ဝီရိယက ဥဒၶစၥဆိုတဲ့ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္းဘက္ပါ တရားမို႔ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း ဥဒၶစၥ လႊမ္းမိုး ဖိစီးလာတတ္တယ္။

ဒီလိုျဖစ္ေနရင္ မိမိတို႔ လိုလားတဲ့ အပၸနာ စ်ာန္ မဂ္သို႔ မသက္မေရာက္ႏိုင္ဘဲ ရွိေနရေတာ့တယ္။
သမာဓိကုိ ဝီရိယနဲ႔ ညီမွ်ေအာင္ ယွဥ္ေပးရင္ အပ်င္းဘက္ က်ေရာက္ခြင့္ မရေတာ့၊
ဝီရိယကို သမာဓိနဲ႔ ညီမွ်ေအာင္ ယွဥ္ေပးရင္ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္းဘက္ က်ေရာက္ခြင့္ မရေတာ့။

သမာဓိလြန္ရင္ ဘယ္ဘာဝနာ ပြားရမယ္၊ ဝီရိယလြန္ရင္ ဘယ္ဘာဝနာ ပြားရမယ္ဆိုတဲ့ အညီအမွ်ျဖစ္ေအာင္ ပြားပံုကို ေနာက္က ေျပာခဲ့ပါၿပီ။
ဒီ သမာဓိ ဝီရိယႏွစ္ပါး မယုတ္မလြန္ အညီအမွ်ျဖစ္ေအာင္ ျပဳေပးႏိုင္ရင္ အပၸနာ စ်ာန္ မဂ္သို႔ သက္ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။

အရာခပ္သိမ္းမွာ လိုအပ္ေသာ တရား

သတိကေတာ့ ဣေျႏၵအားလံုးမွာ အားရွိရင္ သင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သတိဟာ ဥဒၶစၥဘက္သားျဖစ္တဲ့ သဒၶါ ဝီရိယ ပညာတို႔၏ အစြမ္းျဖင့္ ဥဒၶစၥဘက္ က်ေရာက္ျခင္းမွ ကာကြယ္တတ္တယ္။
ေကာသဇၨ အပ်င္းဘက္သား သမာဓိအစြမ္းျဖင့္ ေကာသဇၨဘက္ က်ေရာက္ျခင္းမွလည္း ကာကြယ္တတ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီ သတိဟာျဖင့္ ဟင္းမွန္သမွ်မွာ ဆားနဲ႔ ဟင္းခပ္ အေမႊးအႀကိဳင္ ဝတၳဳလိုအပ္သလို၊
မင္း၏ ကိစၥမွန္သမွ်၌ မင္းအလုပ္ ခပ္သိမ္း ေဆာင္႐ြက္တတ္တဲ့ အမတ္ႀကီးကို လိုလားအပ္သလို အလံုးစံုေသာ ဣေျႏၵတို႔မွာ လိုလားအပ္တယ္။

ေရွး အ႒ကထာဆရာမ်ား အဆိုမွာလည္း သတိကို အလံုးစံုေသာ အရာတို႔၌ အလိုရွိအပ္၏ဟု ဘုရားရွင္က ေဟာေတာ္မူတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲ … စိတ္ဆိုတာ သတိသာ အားထားရာ ရွိျခင္း၊ သတိတရားဟာ ေစာင့္ေရွာက္တတ္ေသာ တရားအျဖစ္ ထင္ေပၚျခင္း၊ စိတ္ကို ေျမႇာက္မႈ ႏွိပ္မႈဟာ သတိနဲ႔ ကင္းၿပီး မျဖစ္ႏိုင္ျခင္း၊ ဒီအေၾကာင္းမ်ားအရ သတိဟာ အရာခပ္သိမ္းမွာ လိုလားအပ္ေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

(၄) ပညာမဲ့ပုဂၢိဳလ္ကို ေရွာင္ျခင္း

ခႏၶာစေသာ တရားတို႔၌ သက္ဝင္ႏိုင္သည့္ ဉာဏ္မရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ဒုပၸည - ပညာမဲ့တဲ့ ပုဂိၢဳလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီတရားေတြမွာ ပရိယတ္အသိလည္း မရွိ၊ ပဋိပတ္အသိလည္း မရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ေဗာဇၥ်င္တရားေတြ ျဖစ္ဖို႔ရာ ဆန္႔က်င္ဘက္ ေရွာင္ရတယ္။ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ တရား မွီဝဲရတယ္။
ဒီေတာ့ ပညာမဲ့သူဟာ ဓမၼဝိစယ ျဖစ္ဖို႔ရာမွာ ေလ်ာ္တဲ့ အရာမဟုတ္၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ အရာသာ ျဖစ္လို႔ ပညာမဲ့သူကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းကို ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း တစ္ရပ္အျဖစ္ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

(၅) ပညာရွိကို မွီဝဲ ဆည္းကပ္ျခင္း

ပညာရွိကို မွီခို ဆည္းကပ္မႈ၌ ပညာရွိဆိုတာ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုတဲ့ ပညာရွိျဖစ္ေၾကာင္း ျပဆိုၾကပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဝိပႆနာ ဉာဏ္အဆင့္ဆင့္ တက္ေရာက္ေနသူေတြ၊ မဂ္ရ ဖိုလ္ရ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ပရိယတ္ဗဟုသုတရွိသူေတြ ပညာရွိအားလံုးကို ယူလည္း သင့္ပါတယ္။
ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ေၾကာင္းမွာ ပညာရွိကို မွီဝဲျခင္းဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။

(၆) နက္နဲေသာ တရား ဆင္ျခင္ျခင္း

ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္စေသာ တရားမ်ားဟာ သာမန္ဉာဏ္ျဖင့္ သက္ဝင္ႏိုင္ခဲေသာ တရားမ်ား ျဖစ္လို႔ အသိခက္ အျမင္ခက္ နက္နဲေသာ တရားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုတရားမ်ားရဲ႕ သေဘာ သဘာဝကို ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ထိုတရားေတြကို သိျမင္ေနတဲ့ ပညာအမ်ိဳးမ်ိဳး အေထြေထြကို ဆင္ျခင္ျခင္းဟာ ပညာ အဆင့္ဆင့္ ျမင့္ေၾကာင္း တုိးပြားေၾကာင္းျဖစ္လို႔ ထိုနက္နဲေသာ တရားနဲ႔ နက္နဲေသာ တရားတို႔ကို သိျမင္ေနတဲ့ ပညာ အထူးအျပား အစားစားတို႔ကို ဆင္ျခင္ျခင္းဟာလည္း ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္ရပါတယ္။

(၇) ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္၌ သက္ဝင္ျခင္း

မျဖစ္ေသးတဲ့ ပညာဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚလာဖို႔၊ ျဖစ္လာတဲ့ ပညာ မေပ်ာက္ဖို႔ တိုးတက္ဖို႔ရာမွာ ပညာျဖစ္ဖို႔ အၿမဲတမ္း စိတ္သက္ဝင္ေနျခင္း၊ စိတ္ပါေနျခင္းဟာ အေရးႀကီးလွပါတယ္။
ဒီလို စိတ္ပါေနမွ ပညာတိုးတက္ေရးအတြက္ မလစ္ဟင္းဘဲ အၿမဲတမ္း တဆင့္ၿပီး တဆင့္ ျမင့္တက္လာေအာင္ ႀကိဳးစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေဗာဇၥ်င္မွာ စိတ္ပါ သက္ဝင္ေနမႈဟာ ပညာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္ရပါတယ္။


+++++
စာကိုး
သေျပကန္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါး တရားျမတ္ရတနာ”

ဉာဏ္ျဖစ္ေၾကာင္း ခုနစ္ပါး - မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

..... ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ့ ေဒသနာကေတာ့ တစ္လံုးတည္းပဲ။ အဲဒီ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ ျဖစ္ေအာင္ဆိုရင္ ေယာနိေသာ မနသိကာရပဲတဲ့။ ႏွလံုးသြင္းမႈပဲတဲ့။
အ႒ကထာကေတာ့ အေၾကာင္း ၇-ပါး ျပထားပါတယ္။

(၁) ပရိပုစၧကထာ - ေမးျမန္းရမယ္ တဲ့။
(၂) ဝတၳဳဝီသတႀကိယာ - ဝတၳဳစင္ၾကယ္ေအာင္ သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳျခင္း။
(၃) ဣၿႏၵိယ သမတၱာပဋိကာရဏာ - ဣေႁႏၵညီမွ်ေအာင္ျပဳျခင္း။
(၄) ဒုပၸညပုဂၢလာ ပရိဝဇၨနာ - ပညာမဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း။
(၅) ပညဝႏၲပုဂၢလ ေသဝနာ - ပညာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မွီဝဲျခင္း။
(၆) ဂမ႓ီရဉာဏစရိယ ပစၥေဝကၡနာ - နက္နဲေသာ ဉာဏ္၏ က်က္စားရာျဖစ္တဲ့ တရားေတြကို ဆင္ျခင္ျခင္း။
(၇) တစဒိမုတၱတာ - ၫႊတ္ကိုင္းေသာ စိတ္ရွိရမယ္ တဲ့။

ဒီေတာ့ ေဆာင္ပုဒ္ေလး ေပးၿပီးမွ ေဟာရမယ္။

‘ေမးျမန္း’‘သန္႔စင္’၊ ‘ညီမွ်ယွဥ္’၊ ‘ထိုတြင္ စိတ္ၫႊတ္ပါ’။
‘ဉာဏ္မဲ့ေရွာင္ၾကဥ္’၊ ‘ဉာဏ္ရွိယွဥ္’၊ ‘ဆင္ျခင္နက္နဲရာ’။
ဉာဏ္ျဖစ္ေၾကာင္းမ်ား၊ ခုနစ္ပါး၊ ၫႊန္ၾကား ႒ကထာ။

ေမးျမန္းသန္႔စင္၊ ညီမွ်ယွဥ္၊ ထိုတြင္ စိတ္ၫႊတ္ပါ။ ဒါက ပထမအပိုဒ္ပဲ။ ကိုင္း … ဆိုရမယ္။

ေမးျမန္းရမယ္တဲ့။ ေမးျမန္းရမယ္။ ေဆြးေႏြးရမယ္။
ဘာေတြ ေဆြးေႏြး ေမးျမန္းရမလဲဆိုရင္ ခႏၶာတဲ့၊ အာယတန၊ ဓာတ္၊ သစၥာတဲ့။ ဣေႁႏၵတဲ့၊ ဗုိလ္တဲ့၊ ေဗာဇၥ်င္တဲ့၊ မဂၢင္တဲ့၊ စ်ာန္တဲ့၊ သမထဝိပႆနာ တရားေတြတဲ့။
အဲဒါေတြရဲ႕ အနက္ အဓိပၸာယ္နဲ႔ စပ္ၿပီးသကာလ ေမးျမန္းရမယ္ တဲ့။
ဒါ မသိေသးတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေမးရမွာေပါ့ေလ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ မသိတာေတြပဲ မ်ားေနတတ္တယ္။

အထူးအားျဖင့္ေတာ့ ဗဟုသုတ အေတာ္အတန္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အေရးႀကီးတယ္။
ဗဟုသုတ လံုးလံုးမရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ကိစၥမရွိဘူး။ သူက ဆရာသမားေျပာေဟာၿပီး ဒီလိုအားထုတ္ရမယ္ဆို အားထုတ္ေနရင္ ၿပီးတာပဲ။
ေအး … ဗဟုသုတ အေတာ္အတန္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ကိုယ္သိတာေလးေတြကလဲ ရွိၿပီးထားေတာ့ အဲဒါကို သိတာနဲ႔ ဟိုဟာနဲ႔ ကိုက္လို႔ မရ၊ ဒီဟာနဲ႔ ကိုက္လို႔ မရျဖစ္ၿပီးေနေတာ့ အဲဒီမွာ ဇေဝဇဝါ ျဖစ္တတ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္က ေမးျမန္းရတယ္။
ဒါမွ မဟုတ္ရင္လဲ တရားနာေပါ့ေလ။ ေဟာေျပာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ကမၼ႒ာန္းဆရာေတြက ဒါေျပာေနရတာပဲ။ ဗဟုသုတ အေတာ္အတန္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို စာနဲ႔ ေပနဲ႔ ရွင္းၿပီးေတာ့ ေျပာရတယ္။ ဒါက ခႏၶာ၊ ဒါ အာယတန။
ဗဟုသုတမရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြၾကေတာ့ ေဖာင္းတယ္ ပိန္တယ္ မွတ္ေနလို႔ ဆရာသမားက ၫႊန္ၾကားေနတာေတြ လိုက္နာရင္ ေကာင္းတာပဲဆိုၿပီးေတာ့ ဘာမွ မစဥ္းစားဘူး။ ဒီအတိုင္း မွတ္ေနေတာ့တာပဲ။

တရားဆိုတာ သေဘာမက်ရင္ ဇေဝဇဝါျဖစ္ေနရင္ ေနရာမက်ဘူး။ တရား မတိုးတက္ဘူး။
တရားကို ေကာင္းေကာင္း မမွတ္ဘူး၊ ႐ိုလဲ မ႐ိုေသဘူး ဆိုရင္လဲ တရား မတိုးတက္ဘူး။
တရားဟာ ႐ို႐ိုေသေသလုပ္မွ သူ႔ကို ႐ိုေသမွ တရားကလဲ ကိုယ့္ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ တိုးတက္လာေစတာ။ တရားကို ကုိယ္က ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ မ႐ိုေသဘူးဆိုရင္ တရားကလည္း ကိုယ့္ကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ တရားမတက္ေတာ့ဘူး။
အဲဒီေတာ့ သေဘာမေပါက္လို႔ရွိရင္ျဖင့္ ေမးရတယ္။ ကမၼ႒ာန္းဆရာေတြကို မေမးဝံ့လို႔ရွိရင္လဲ ဒီ့ျပင္ နားလည္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ေမးၾကည့္ေပါ့။
နားမလည္တာေလးေတြရွိရင္ ေမးျမန္းရမယ္ တဲ့။

‘သန္႔စင္’ဆိုတာကေတာ့ ဣၿႏၵိယ သမတၱတာ၊ ဣေျႏၵကို စင္ၾကယ္ေစရမယ္ တဲ့။
ဝတၳဳဝိသတႀကိယာ - ဝတၳဳကို စင္ၾကယ္ေစရမယ္။
ဝတၳဳက အတြင္းဝတၳဳ၊ အျပင္ဝတၳဳ ဆိုၿပီး ရွိတယ္။ အတြင္းဝတၳဳကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ေပါ့ေလ။ အျပင္ဝတၳဳကေတာ့ အသံုးအေဆာင္ေတြေပါ့။
အဲ … ကုိယ္တြင္းဝတၳဳက ေခ်း(ဂ်ီး)ေညႇာ္ေတြနဲ႔ ေခၽြးေတြသန္ေတြနဲ႔ မစင္ၾကယ္ေနတဲ့အခါ ဉာဏ္ေကာင္းေကာင္း မျဖစ္တတ္ဘူးတဲ့။
အထူးအားျဖင့္ အေရးႀကီးတာကေတာ့ ေဒါသေတြ မ်ားေနတယ္ဆိုရင္၊ တခ်ိဳ႕ ဝမ္းေတြ ဘာေတြခ်ဳပ္ၿပီးသကာလ ေနတာပါပဲ။ လူမက်န္းမမာလဲ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ စိတ္ေတြလဲ စေနာင့္စနင္းေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။
ေယာက်္ားေတြဆိုရင္ ဆံပင္တို႔ မုတ္ဆိတ္တို႔ ရွည္ေန ႐ႈပ္ေနတယ္ဆိုရင္ ရိတ္တန္ရိတ္၊ ရွင္းတန္ရွင္းေပါ့။ ကိုယ္ကို သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ေအာင္ လုပ္ရတယ္။
ဓာတ္ေတြ ဘာေတြ ခ်ဳပ္ျပဳၿပီးသကာလ ေဒါသေတြ မ်ားေနလို႔ ရွိရင္လဲ ဝမ္းႏုတ္ေဆးေတြ ဘာေတြ စားရမယ္တဲ့၊ အ႒ကထာက ျပတယ္။ အတြင္းက စင္ၾကယ္သြားေအာင္လို႔ ေဆးနဲ႔ ဝါးနဲ႔လဲ ျပဳျပင္ၿပီး ေပးရမယ္တဲ့။ ဒါက အတြင္းဝတၳဳ စင္ၾကယ္ေအာင္လို႔။
အျပင္ဝတၳဳကေတာ့ အဝတ္ေတြ ဘာေတြ ညစ္ႏြမ္းေနလို႔ရွိရင္လဲ အဝတ္ေတြ ေခ်း(ဂ်ီး)ေတြ ေညႇာ္ေတြနဲ႔ အနံ႔အသက္ေတြ ဘာေတြနဲ႔ မသန္႔မရွင္းျဖစ္ေနရင္ ဒါေတြကို ေလွ်ာ္ဖြတ္လိုက္ရမယ္တဲ့။ ေနရာထိုင္ခင္းေတြက ေခ်း(ဂ်ီး)ေတြ ေညႇာ္ေတြနဲ႔ ႐ႈပ္ေနလို႔ရွိရင္လဲ အဲဒါ သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အမိႈက္ေတြ ဘာေတြ မ်ားေနရင္ လွည္းက်င္းလိုက္ေပ့ါေလ။ အနီးအပါးမွာ အထုတ္အပိုးေတြ ဘာေတြညာေတြ အိုးေတြခြက္ေတြ ႐ႈပ္ေနရင္လဲ ရွင္းတန္သမွ် ရွင္းေအာင္ လုပ္ရတယ္။
အတြင္း အျပင္ ဝတၳဳေတြ စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ျဖစ္ေနရင္ အသိဉာဏ္ေတြဟာ ထက္ထက္ျမက္ျမက္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္တဲ့။

ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဆီမီးထြန္းရာမွာ မီးခြက္ကလဲ မစင္ၾကယ္ဘူး၊ ေခ်းေညႇာ္ေတြ ရွိေနမယ္၊ မီးစာကလဲပဲ အေဟာင္း .. ညစ္ႏြမ္းတဲ့ မီးစာ ထြန္းထားမယ္၊ ဆီကလဲ မေကာင္းတဲ့ ဆီေပါ့ေလ၊ ေရနံေခ်းေတြ၊ အညစ္အေၾကးေတြနဲ႔၊ သဲေတြ ဖုန္ေတြ ေရေတြ ဘာေတြနဲ႔ ေရာေနတာ ရွိတယ္။ အဲဒီဟာမ်ိဳး မီးထြန္းလိုက္လို႔ရွိရင္ မီးခြက္ကလဲ မစင္ၾကယ္၊ ဆီကလဲ မစင္ၾကယ္၊ မီးစာကလဲ မစင္ၾကယ္ ဆိုေတာ့ မီးေတာက္ဟာ မႈန္မႈန္ပဲ။ ေကာင္းေကာင္း မလင္းဘူး။ မၾကည္လင္ဘူး။
အဲ မီးခြက္ကလဲ စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္နဲ႔၊ ဆီကလဲ စင္စင္ၾကယ္ၾကယ္နဲ႔ ေခ်းေညႇာ္မရွိတဲ့ဆီ၊ မီးစာကလဲ သစ္သစ္လြင္လြင္ တခါတည္း အညစ္အေၾကးမရွိဘဲ မီးစာအသစ္ထည့္ၿပီး ထြန္းလိုက္ရင္ မီးေတာက္ကေလးဟာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါလိုပဲတဲ့၊ ကိုယ္တြင္းက မစင္ၾကယ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္အျပင္က မစင္ၾကယ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ အတြင္းအပ ႏွစ္ပါးလံုး မစင္ၾကယ္လို႔ျဖစ္ေစ အဲဒီလိုအခါမွာ ဉာဏ္မ်ားဟာ ထိုင္းမႈိင္းေလးလံၿပီးေတာ့ ေနတတ္တယ္တဲ့။ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း မျဖစ္တတ္ဘူးတဲ့။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ဉာဏ္မထက္တဲ့အခါေတြမွာေပါ့ေလ၊ ဘာေတြမ်ား လိုေနပါလိမ့္လို႔ နည္းနည္းပါးပါး ျပင္ေပးရတယ္။ ျပင္ေပးရင္ ေကာင္းလဲ ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ အဖ်င္းဆံုး ေရမိုးခ်ိဳးၿပီးေတာ့ မွတ္လိုက္ရင္ကို ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ အိပ္ရာေနရာေလး သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ျပင္ၿပီးေတာ့ မွတ္လိုက္ရင္လဲ ေကာင္းသြားတတ္တယ္။
အဲ ခုနကေျပာတဲ့ ကိုယ္တြင္းကေနၿပီးေတာ့ ဓာတ္ေတြ ဘာေတြ ခ်ဳပ္ျပဳေနရင္ အဲဒါကေတာ့ ေဆးေလး ဘာေလး စားျပဳေပးလိုက္ရင္ ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ေပါ့ပါးၿပီးေတာ့ အသိဉာဏ္ေတြ တိုးတက္ၿပီးေတာ့ သြားတတ္တယ္တဲ့။ ဒါ အ႒ကထာ ဆရာက ေျပာတာ။
အဲဒါေၾကာင့္ အတြင္းအပ ဝတၳဳ စင္ၾကယ္ေစရမယ္တဲ့။

‘ေမးျမန္း’‘သန္႔စင္’ ႏွစ္ခုေနာ္။
ေမးျမန္းသန္႔စင္၊ ညီမွ်ယွဥ္တဲ့။ ‘ညီမွ်ယွဥ္’က အညီအမွ် ျဖစ္ေစရမယ္တဲ့။
ဘာေတြတုန္းဆို ဣၿႏၵိယသမတၱာ - ဣေျႏၵေတြ ညီေစရမယ္တဲ့။
သဒၶိေျႏၵ၊ ဝီရိယိေျႏၵ၊ သမာဓိေျႏၵ၊ သတိေျႏၵ၊ ပညိေျႏၵ ဆိုတဲ့ ဣေျႏၵ ၅-ပါး။
သဒၶါ၊ ဝီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဒီ ၅-ခုပါပဲ။

သဒၶါ - ယံုၾကည္မႈ၊ ဝီရိယ - အားထုတ္မႈ၊ သတိ - အမွတ္ရမႈ၊ သမာဓိ - စူးစိုက္တည္ၾကည္မႈ၊ ပညာ - အသိဉာဏ္ပညာ ပဲ။ အဲဒီ ၅-ပါးေသာ အေၾကာင္းေတြ သဒၶါ၊ ဝီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာဆိုတဲ့ ၅-ပါးေသာ တရားေတြကို ဣေျႏၵလို႔ ေခၚတယ္။

‘ဣၿႏၵိယ’ ဆိုတာ အစိုးရဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ရွိတယ္။ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အစိုးရလို႔ သူ႔ကို ဣေျႏၵလို႔ ေခၚတယ္။ မိမိမွာ အဲဒီ ၅-ခုေသာ တရားေတြကို ညီမွ်ေစရမယ္တဲ့။
ဒီ ၅-ခုေသာ တရားေတြ အစိုးရေတြဟာ တစ္ခုခုက အစိုးရေနၿပီးေတာ့ လြန္လြန္ကဲကဲေတြ ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ အာဏာျပင္းထန္ေနလို႔ရွိရင္ ဒီ့ျပင္ဟာေတြက အလုပ္လုပ္လို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူးတဲ့။
ဒီအစိုးရအဖြဲ႕က ညီၫြတ္ေနရမွာကို မညီၫြတ္ဘဲနဲ႔ တစ္ခုခုက ေနၿပီးသကာလ၊ သူထင္တာေတြ သူလုပ္ၿပီးေတာ့ေနရင္ ေဘးက ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဘာမွ လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။

အဲဒီလိုပဲ တရား႐ႈမွတ္မႈမွာလဲ ဝိပႆနာမွာလဲ အစိုးရက ၅-ခု ပါေနတယ္။
ဣၿႏၵိယေတြ ညီမွ်ေစရမယ္ တဲ့။
သဒၶါက လြန္ေနလို႔ရွိရင္လဲ ဒီ့ျပင္ဟာေတြ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ သူက ယံုၾကည္မႈ၊ သိပ္ၿပီးေတာ့ ယံုေနတာပဲ။ အထူးအားျဖင့္ ‘သဒၶါ’နဲ႔ ‘ပညာ’ဟာ ညီမွ်ရမယ္တဲ့။
သဒၶါက ယံုၾကည္မႈ၊ သိပ္ၿပီး ေတြ႕ကရာေတြလဲ ေလွ်ာက္မယံုနဲ႔ေပါ့။
ပညာကလဲ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈ၊ ေတြ႕ကရာေတြလဲ ေလွ်ာက္စူးစမ္းၿပီးေတာ့လဲ မေနနဲ႔။
သူတို႔ ႏွစ္ခုက မွ်ရမယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားအားျဖင့္ အဲဒါေတြ မ်ားတယ္။ ေတြ႕ကရာေတြ ေလွ်ာက္ယံုတာ မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာသာေရးနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ ဂိုဏ္းဂဏနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ ေဗဒင္ေဆးဝါးနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ အဲဒါေတြ ယံုလြယ္တဲ့သူေတြက ေပါေတာ့ အဲဒါေတြ ဝါဒျဖန္႔ၿပီးေတာ့ စီးပြားရွာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေပါလိုက္တာ။
ဘာသာေရးနဲ႔လဲ ေတာင္ေျပာ ေျမာက္ေျပာ၊ ဂိုဏ္းေတြကလဲ ေတာင္ေျပာ ေျမာက္ေျပာ။ ဒီလိုဟာေတြကို အဲဒီလိုဟာေတြကို သူတို႔ေျပာတာေတြ ဘာမွ မစူးစမ္း မဆင္ျခင္ဘဲနဲ႔ သိပ္ယံုတာကိုး။

သဒၶါအားႀကီးလို႔ရွိရင္ မုတၱစာဂ - အခ်ည္းႏွီး အက်ိဳးမဲ့ ယံုၾကည္ျခင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္တဲ့။ ယံုၾကည္စရာအေၾကာင္း မရွိဘဲနဲ႔ ယံုလို႔ရွိရင္လဲပဲ အက်ိဳးမဲ့ေတြ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္တဲ့။

ပညာလြန္ကဲတဲ့ပုဂၢိဳလ္။ တကယ့္ ဉာဏ္ပညာကေတာ့ ဉာဏ္အစစ္ကေတာ့ မလြန္ဘူး။ တကယ့္ပညာက အရဟတၱမဂ္ အရဟတၱဖိုလ္ထိေအာင္ လမ္းဆံုးေရာက္ေအာင္ တက္ရေတာ့ သူကေတာ့ လြန္တယ္ မရွိပါဘူး။ ခု လြန္တယ္ဆိုတာကေတာ့ စူးစမ္း ဆင္ျခင္မႈေတြ မ်ားေနတာ။ စဥ္းစားတာ မ်ားေနတာ။ သူက ဉာဏ္အစစ္ မဟုတ္ဘူး။ ဆင္ျခင္တာေတြ၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္တဲ့ ဥစၥာေတြ၊ ဝိတက္တို႔ ဝိစာရတို႔ ဘာတို႔ ေနမွာေပါ့ေလ။

အဲဒါေတြ … အဲဒီပညာေတြ လြန္ကဲေနလို႔ရွိရင္လဲ သဒၶါက အလုပ္လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။
သူက ေတြ႕ကရာ မယံုဘဲဟာကိုး။
စူးစမ္း ဆင္ျခင္တယ္။ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈနဲ႔ခ်ည္းပဲ လုပ္ေနတယ္။
ဥပမာ - ကုသိုလ္ေကာင္းမႈဆိုတာက ကုသိုလ္ဆိုတာက စိတ္တြင္ ျဖစ္တာပဲတဲ့။
အဲဒီေတာ့ စိတ္ထဲက ကုသိုလ္စိတ္လုပ္လိုက္ရင္ ကုသိုလ္ျဖစ္တာပဲ။ ဉာဏ္က ဒီလို စူးစမ္း ဆင္ျခင္ေပးတာကိုး။
အခု အဘိဓမၼာတို႔ ပရမတ္သမားေတြေပါ့ေလ။ ပရမတ္ေတြ လြန္လြန္ကဲကဲယူတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဲဒါမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။
သူ႔ဟာ ကုသလာဓမၼာ - ကုသိုလ္တရားဆိုတာ စိတ္တြင္ ျဖစ္တာကိုး။
စိတ္တြင္ျဖစ္ေတာ့ ဒါနဆိုလဲပဲ လႉဒါန္းတဲ့ ဝတၳဳပစၥည္းေတြ မရွိေပမယ္လို႔လဲ စိတ္ကူးနဲ႔ လႉလိုက္လို႔ရွိရင္ ဒါနေျမာက္တာပဲ။ ၿပီးတာပဲဆုိၿပီးေတာ့ တခါတည္း ဘာမွ လႉစရာ တန္းစရာ တကယ့္အလုပ္လုပ္စရာ မလိုဘူး။ စိတ္ကူးနဲ႔ခ်ည္းပဲ လႉေနတယ္။
ဟိုမွာ ဘုရားေတြ ပင့္ၿပီးေတာ့ လႉလိုက္၊ သူက ဟန္က်တယ္။ စိတ္ကူးနဲ႔ခ်ည္း လႉေနတာ။ အင္မတန္ သက္သာတယ္။ ဟန္က်တယ္။ လႉဖြယ္ဝတၳဳေတြ ဘာမွ မကုန္ဘူး။
စိတ္ထဲတင္ အလႉႀကီးတစ္ခုေတာ့ ၿပီးသြားေရာ၊ ပူေဇာ္ပြဲႀကီးတစ္ခု လုပ္တာလဲ ျဖစ္တာပါပဲဆိုၿပီး လုပ္တတ္တယ္တဲ့။
သူက ဒါ အ႒ကထာက ေျပာတာပါ။ ဘုန္းႀကီးက ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။

သူက ဘာနဲ႔ တူေနသတုန္းဆိုေတာ့ “ေဘသဇၨ သမု႒ိေတာ ေရာေဂါဝိယ ဒုေကၡ ကိေစၧာ”တဲ့။
ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားလိုပဲတဲ့။ မူလေရာဂါ သူ႔ဟာသူျဖစ္ေနတာက သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေဆးနဲ႔ ကုလိုက္ရင္ လြယ္လြယ္ပဲတဲ့။
ေအး … ေဆးမွားၿပီး ျဖစ္သြားတဲ့ေရာဂါက အကုရခက္တယ္တဲ့။
အဲဒါလိုပဲတဲ့။ ဉာဏ္ပညာေတြ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈေတြက မ်ားေနရင္ျဖင့္ရင္ စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈေၾကာင့္ ဟိုစဥ္းစား ဒီစဥ္းစားနဲ႔ ခုနေျပာတဲ့ ပရမတ္သေဘာေတြ ဘာေတြ လြန္သြားတာေပါ့ေလ။
စဥ္းစား႐ုံနဲ႔ စိတ္ႏွလံုးသြင္း႐ုံနဲ႔ ဒါနလဲ ေျမာက္ႏိုင္တယ္။ သီလလဲပဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဘာဝနာဆိုလဲ ႏွလံုးသြင္းရင္ ၿပီးတာပါပဲ၊ တရားအားထုတ္ဖို႔ မလိုပါဘူးဆိုၿပီး တခ်ိဳ႕က အဟုတ္ကို ေဟာေနတာ။
အဟုတ္ကို ေဟာေနတာ။ အရပ္ထဲမွာ အခု ၾကားၾကားေနတယ္။ မလိုပါဘူးတဲ့ … ဒီဥစၥာ စိတ္ႏွလံုးသြင္းလိုက္လို႔ရွိရင္ ဒီဥစၥာေတြ သိေနၿပီးတာပါပဲ။ ဘာမွ တရားအားထုတ္ဖို႔ မလိုဘူး ဆိုၿပီး ဒီလို ေဟာတာကိုး။
အဲဒီေတာ့ ဒီလိုေဟာေတာ့၊ တခ်ိဳ႕ကလဲ ယံုမွာပဲ။
တခ်ိဳ႕က အဲဒီလို အားမထုတ္ရတာကို သေဘာကလဲ ခပ္က်က်ကိုး။ သူ႔ဟာ ဘာမွ မလုပ္ရတဲ့ဥစၥာ။ သူ႔ဟာ … သက္သက္သာသာပဲ။ ေကာင္းတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ သေဘာက်ၿပီးေတာ့ ေနတယ္။

ဒါေတြ … ဘာျဖစ္တုန္းဆိုေတာ့ မဂ္ဖိုလ္လမ္းပိတ္တယ္။
အေတာ္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။
အဲဒါေတြ တရားအားထုတ္ဖို႔ မလိုပါဘူး။ ဒါ … ဒါ သိရင္ ေတာ္ပါၿပီ။ ဒါေလး ႏွလံုးသြင္းလိုက္ရင္ ၿပီးတာပါပဲ။ အဲဒါကို သေဘာက်ၿပီး ယံုေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ …. ဒါ သူ အားမထုတ္ေတာ့ဘူး။
အားထုတ္လို႔ရွိရင္ ျဖစ္မယ့္ ကုသိုလ္ေတြေတာင္ မျဖစ္ရေတာ့ဘူး။ ဟို .. မဂ္ဖိုလ္ေတြဆိုတာ ထားပါအုန္းေတာ့။
သူ႔ဥစၥာ အားထုတ္လို႔ရွိရင္ျဖင့္ တစ္ရက္ေလာက္ အားထုတ္ရင္ တစ္ရက္အတြင္း သူပါရမီကုသိုလ္ျဖစ္ရမႈကို အဲဒါကို မျဖစ္ရေတာ့ဘူး။
အားထုတ္ဖို႔ မလိုပါဘူးဆိုတာကို သေဘာက်ေတာ့၊ အားမထုတ္ဘဲေနေတာ့ အဲဒီလို နစ္နာၿပီးေတာ့ သြားတယ္။

ဒါက ပညာေတြ လြန္ေနတာ။ စူးစမ္း ဆင္ျခင္မႈေတြ လြန္ေနတာ။
ဒီ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြ၊ ဒီလို စဥ္းစားလိုက္ရင္ ဒီလို သိေနမွာပဲ။ မထူးပါဘူးဆိုၿပီးေတာ့ သူက ဒီလို ေအာက္ေမ့ေနတာကိုး။
ေအး … က်မ္းဂန္ေဒသနာအရနဲ႔၊ အဘိဓမၼာေဒသနာအရနဲ႔ ႐ုပ္တရားက ဒီလို၊ နာမ္တရားက ဒီလို၊ ဒါ … ဒါပါပဲ၊ သည္ေလာက္ပါပဲ၊ မထူးပါဘူး … ဒီလို သိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါနဲ႔ ၿပီးပါၿပီဆိုၿပီးေတာ့ ဒီလို ေအာက္ေမ့တာကိုး။ အဲဒါ ဉာဏ္ေတြ လြန္ေနတာတဲ့။

ဒီ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြ ဒီလိုႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္႐ုံနဲ႔ ၿပီးတယ္ဆိုတဲ့ ဥစၥာကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ဥစၥာပဲ။
ဒါေပမယ္လို႔လဲ တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက အဲဒီလုိ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ၿပီးေတာ့ ေျပာ ေဟာေနတာေတြ ရွိတယ္။
ဒါ ဘာတုန္းဆိုရင္ ပညာေတြ လြန္ေနတာ။ ပညာကလဲပဲ ဝိပႆနာပညာ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔ဥစၥာ ဘာဝနာပညာလဲ မဟုတ္ဘူး။ ဒါ စူးစမ္း ဆင္ျခင္တဲ့ သူတို႔အထင္အျမင္နဲ႔ စူးစမ္းဆင္ျခင္ေနတဲ့ အသိဉာဏ္ေတြပဲ။ ေသေသခ်ာခ်ာ တရားကိုယ္အရေကာက္လိုက္လို႔ရွိရင္ ဒါ ဝိတက္ ဝိစာရေတြ ျဖစ္မွာပဲ။
အဲဒီဟာေတြ လြန္ေနလို႔ရွိရင္ ခုနက ေျပာတဲ့ သဒၶါတရားဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈက မျဖစ္ရေတာ့ဘူး။ ဒီလို အားထုတ္ရင္ ဒီလိုျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္မႈ မေရာက္ေတာ့ဘူး။
ေဟာ … သဒၶါတရား ပ်က္ကေရာ။ သဒၶါတရား အလုပ္ မလုပ္ရေတာ့ဘူး။

အဲဒါေၾကာင့္ သဒၶါနဲ႔ ပညာ ညီမွ်ေစရမယ္ တဲ့။
အဲဒါက တရားအားထုတ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလဲ ဒီလိုစိတ္ေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။
ဒါ အေရးႀကီးလို႔ ေျပာေနရတာ။
တရားအားထုတ္ေနရင္းလဲပဲ ….. ဒီလုိ အားမထုတ္ဘဲနဲ႔ ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြ ခြဲလိုက္ရင္ ၿပီးမွာပါပဲလို႔ စိတ္ထဲက ထင္ျမင္သြားတတ္တယ္။ အဲဒါေတြလဲ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။
ဗဟုသုတရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အဲဒီလို ထင္တတ္တယ္။ ဟာ … ဒို႔ ခုမွတ္ေနတာေတြက အဘိဓမၼာက လာတဲ့အတိုင္း မစံုေသးဘူး၊ မျပည့္စံုေသးဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုဟာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါ့မလား … ဆိုၿပီးေတာ့ စဥ္းစား ဆင္ျခင္မႈေတြ ဝင္လာ။ အဲဒါနဲ႔ သဒၶါတရား မျဖစ္ရေတာ့ဘူး။
ဒီလို ႐ႈရင္ မွတ္ရင္ ႐ႈမွတ္သိတာေလးဟာ သဘာဝ အမွန္အတိုင္း သိတဲ့ အသိဉာဏ္ကေလးပဲလို႔ ယံုၾကည္ရမယ့္ သဒၶါတရားေတြ မျဖစ္ရေတာ့ဘူး။
သူက အေပၚကေန ပိတ္ထားလိုက္တာနဲ႔ အဲဒါေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ သူက စဥ္းစား ဆင္ျခင္မႈ ဉာဏ္ပညာေတြ လြန္ကဲေနလို႔ရွိရင္ သဒၶါ ယံုၾကည္မႈေတြဟာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးတဲ့။
သဒၶါနဲ႔ ပညာဟာ ညီမွ်ပါေစတဲ့။
ယံုသင့္ယံုထိုက္တာေတြ ယံုေပါ့ေလ။ စဥ္းစားတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီလို စဥ္းစားထိုက္တဲ့ဟာေတြ စဥ္းစား။ လံုးလံုး မစဥ္းစားဘဲနဲ႔လဲ မေနနဲ႔။ ေျပာတိုင္း ေျပာတိုင္းလဲ ပိုၿပီးေတာ့ မယံုနဲ႔။ အဲ ေျပာတိုင္း ေျပာတိုင္း အကုန္လံုး ပယ္ခ်ၿပီးသကာလ ကိုယ့္စဥ္းစားခ်က္ကေလးတင္ကိုလဲ အတည္ျပဳၿပီးေတာ့ မထားနဲ႔။ အသင့္ယုတၱိရွိတာကို အသင့္ယုတၱိရွိတဲ့အတိုင္း လိုက္ၿပီးသကာလ သူ႔ဟာ ယံုရဦးမွာကိုး။
ယံုၾကည္မႈနဲ႔ စဥ္းစား ဆင္ျခင္မႈ ညီမွ်ပါေစတဲ့။
သဒၶါနဲ႔ ပညာ ညီမွ်ပါေစတဲ့။

အဲဒီလိုပဲ … ဝီရိယနဲ႔ သမာဓိ ညီမွ်ပါေစတဲ့။
ဝီရိယက သိပ္ၿပီး ေၾကာင့္ၾကစိုက္ အားထုတ္ေနလို႔ ရွိရင္လဲ သမာဓိ မျဖစ္ဘူး။
သမာဓိမျဖစ္ေတာ့ တရား မတိုးတက္ဘူး။

“သမာဓိေတာ ဘိကၡေဝ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ”ဆိုတာ တကယ့္ကို ဟုတ္တာ။
သမာဓိ မျဖစ္ဘဲနဲ႔ ဉာဏ္က မျဖစ္ဘူး။
တခ်ိဳ႕က ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္႐ုံနဲ႔ ဉာဏ္ေတြျဖစ္တယ္ ေအာက္ေမ့တယ္၊ ဘယ္ျဖစ္လိမ့္မွာတုန္း။
ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္႐ုံနဲ႔ သမာဓိမွ မရွိေသးဘဲနဲ႔၊ အဲဒီဟာက ဉာဏ္မွ မဟုတ္ဘဲနဲ႔။ သမာဓိက ျဖစ္မွ ဉာဏ္ျဖစ္တာ။
ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္႐ုံနဲ႔ သင္ၾကား ေလ့လာၿပီး ျဖစ္တာေတြက ဒါကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလဲ သင္ၾကားေလ့လာရင္ သူက သိတာပဲ။ ႐ုပ္တရား နာမ္တရား သေဘာေတြ ဒါေတြ သိတာပဲ။
အဲဒါေတြက ဉာဏ္မွ မဟုတ္ဘဲနဲ႔။ မွတ္သားထားတာေတြ … သညာေတြပဲ။
ေအး ဉာဏ္အစစ္ကေတာ့ သမာဓိေပၚမွီၿပီး ျဖစ္တာ။

“သမာဓိေတာ ဘိကၡေဝ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ”ဆိုတဲ့အတိုင္း သမာဓိျဖစ္မွ ဉာဏ္ျဖစ္တယ္။
သမာဓိ မျဖစ္ရင္ ဉာဏ္မျဖစ္ဘူး။
အဲဒီေတာ့ သမာဓိျဖစ္ေလာက္ေအာင္လို႔ တခါတည္း တင္းတင္းရင္းရင္း အားထုတ္မွ ျဖစ္တာ။
အဲ … သိပ္ၿပီးေတာ့ တင္းလြန္းအားႀကီးလြန္းလို႔ရွိရင္လဲ မျဖစ္ဘူးတဲ့။
သိပ္ၿပီး တင္းလြန္း၊ သိပ္ၿပီး အားထုတ္လြန္း ေနလို႔ရွိရင္လဲ အဲဒါလဲပဲ ေၾကာင့္ၾက ဗ်ာပါရေတြ မ်ားလြန္းၿပီးသကာလ ဟိုလို အားထုတ္လိုက္မယ္၊ ဟိုလို မွတ္လိုက္မယ္၊ ဒီလို မွတ္လိုက္မယ္ စသည္ျဖင့္ တရားအားထုတ္ဖို႔ရာေတြ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ၿပီးေတာ့ ၾကံစည္အားထုတ္ေနတာနဲ႔ ဟိုမွာ အမွတ္ေတြက လြတ္ကုန္ေရာ။ အဲဒီလိုလဲ မျဖစ္ဘူး။ ပ်ံ႕လြင့္တယ္တဲ့။

အဲဒီေတာ့ မေလ်ာ့မတင္း ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္းကို ျဖစ္ရင္ မွတ္မယ္လို႔ ကိုယ္က ခပ္မွန္မွန္ ထားၿပီး မွတ္သားရတာကိုး။
ဒါက လံု႔လ ဝီရိယေတြ လြန္ေနတဲ့ အခါကာလကို ေျပာတာ။
အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ လြန္လို႔ ျပင္ရတာ နည္းပါတယ္။
ေလ်ာ့လို႔ ျပင္ရတာ မ်ားတာ။

အဲဒီလို ဝီရိယနဲ႔ သမာဓိ ညီမွ်ရမယ္တဲ့။
သဒၶါနဲ႔ ပညာ ညီမွ်ရမယ္ တဲ့။
အဲဒီ ေလးခုဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။

သတိကေတာ့ ပိုတယ္လို႔ မရွိဘူးတဲ့။
သတိဆိုတာ အမွတ္ရမႈကေတာ့ မွတ္ေနရတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ မွတ္ေနရတယ္လို႔ မရွိပါဘူးတဲ့။ သူကေတာ့ျဖင့္ လိုေနတာပဲ ရွိတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတိကေတာ့ျဖင့္ ပိုတယ္ မရွိဘူး။
ျပည့္စံုသည္ထက္ ျပည့္စံုေအာင္ အမွတ္ေတာ့ျဖစ္ရင္ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း အကုန္လံုး မွတ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနရမွာပဲ။

အဲဒီလို သဒၶါနဲ႔ ပညာ၊ ဝီရိယနဲ႔ သမာဓိ။ အဲဒီ ဣေျႏၵတရားေတြ ညီမွ်ေအာင္လို႔ အားထုတ္ရမယ္ တဲ့။
အယုတ္အလြန္ ရိွေနတဲ့ အခါကာလမွာ ညီမွ်ေအာင္လို႔ ျပဳျပင္ေပးရမယ္။
ဒါကေတာ့ ကုိယ့္ဟာကိုယ္ မျပဳျပင္ႏိုင္ရင္ ကမၼ႒ာန္းတရားနဲ႔ အားထုတ္ေနတဲ့အခါေတာ့ ကမၼ႒ာန္းဆရာေတြက စဥ္းစားတယ္။
ဘာျပဳလို႔ မတက္ပါလိမ့္မတုန္း စဥ္းစားၿပီးေတာ့ အဲဒါ လိုေနတာေလးေတြ၊ ဒီက ျပင္ျပင္ၿပီးေတာ့ ေပးေနရတာကိုး။
ဝီရိယ နည္းေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ဝီရိယမ်ားေအာင္လို႔ တိုးၿပီးေတာ့ အားထုတ္ခိုင္းရတယ္။
ဝီရိယ မ်ားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဆိုရင္လဲ နည္းနည္းပါးပါး ေလွ်ာ့ၿပီး အားထုတ္ခိုင္းရတယ္။ ဒါက ရွားပါတယ္။
အဲ စူးစမ္း ဆင္ျခင္မႈေတြ မ်ားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မဆင္ျခင္ဖို႔နဲ႔ မွတ္႐ုံ မွတ္ဖို႔၊ ဒါ ခဏ ခဏ ေျပာရတယ္။ ဒါကေတာ့ အမ်ားဆံုး ေျပာရတာပဲ။

စူးစမ္းဆင္ျခင္ေနလို႔ရွိရင္ တရားမတက္ဘဲ ေနလိမ့္မယ္။
ခဏ ခဏ ေျပာရတယ္။
တခ်ိဳ႕က မႀကိဳက္ဘူး။
ဆင္ျခင္တာေလးမွ မဆင္ျခင္ရဘူး။ မဆင္ျခင္ရဘဲနဲ႔ ဘယ့္ႏွယ္လုပ္ၿပီး ဉာဏ္ျဖစ္မလဲ … သူက ဒီလိုကိုး။
သမၼာသကၤပၸ - ၾကံမွ စဥ္းစားမွ ျဖစ္မွာေပါ့ … တခ်ိဳ႕က ဒီလို ေအာက္ေမ့တာကိုး။ အဲဒီလို ဆင္ေျခေတြ တက္ေနရင္ တရားမတက္ဘူး။
ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြအဖို႔က စူးစမ္း ဆင္ျခင္မႈေတြ မ်ားေနတာ။

သဒၶါလြန္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လဲ ရွိတယ္။
သဒၶါလြန္တာကေတာ့ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ေတြက် လြန္ေနတတ္တယ္။
ဥဒယဗၺယဉာဏ္ေတြ ေရာက္တဲ့အခါ တရားေတြ ေကာင္းၿပီးေတာ့ သဒၶါတရားေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ဟိုဟာ လုပ္ခ်င္ ဒီဟာ လုပ္ခ်င္။
တခ်ိဳ႕ကလဲ ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းေရာက္ကာစ တယ္မၾကာေသးဘူး။ သဒၶါတရားေတြက ျဖစ္လာတာ … တခါတည္း ဟိုဟာ ဒီဟာ လုပ္ခ်င္၊ ကုသိုလ္ေတြ ထပ္လုပ္ခ်င္တာကိုး။
ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းနဲ႔ စပ္ၿပီး ေဝယ်ာဝစၥေတြ ေဆာင္႐ြက္ခ်င္၊ ဟိုလူ႔ အက်ိဳးေဆာင္ခ်င္၊ ဒီလူ႔အက်ိဳးေဆာင္ခ်င္၊ ဟိုတရားေဟာခ်င္၊ ဒီတရားေဟာခ်င္။
အဲဒီလိုဟာေတြ သဒၶါတရားေတြ မ်ားေနတာ ရွိတယ္။

အဲဒီလို ပုဂၢိဳလ္ေတြက်ရင္ သဒၶါတရား မမ်ားရေအာင္ မွတ္ခိုင္းရတယ္။ အဲဒါ ရွိပါတယ္။ မၾကာ မၾကာ … ကမၼ႒ာန္းဆရာေတြက ဒါေလးေတြ ညီမွ်ေအာင္လို႔ ျပဳျပင္ၿပီးေတာ့ ေပးေနရတယ္။
အဲဒါ ဣၿႏၵိယသမတၱာပဋိကာရဏာ - ဣေျႏၵညီမွ်ေအာင္ ျပဳျခင္းပဲ။

ေမးျမန္းသန္႔စင္၊ ညီမွ်ယွဥ္၊ ‘ထိုတြင္ စိတ္ၫြတ္ပါ’။
‘ထိုတြင္ စိတ္ၫြတ္ပါ’ဆိုတာကလဲ အသိဉာဏ္ ျဖစ္ေအာင္လို႔၊ ဉာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ေအာင္လို႔ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း တရားေတြ အျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ လကၡဏာေတြ သိေအာင္လို႔ အားထုတ္မယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းၿပီးသကာလ ထားရတယ္။
ထိုင္ရင္း ရပ္ရင္း၊ ေနရင္း ထိုင္ရင္း၊ သြားရင္း လာရင္း ဘယ္အခ်ိန္မဆို အဲဒီ အသိဉာဏ္ျဖစ္ေစမယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းၿပီးေတာ့ အားထုတ္ေနရတယ္။

ေနာက္ -
“ဉာဏ္မဲ့ေရွာင္ၾကဥ္၊ ဉာဏ္ရွိယွဥ္၊ ဆင္ျခင္ နက္နဲရာ”တဲ့။

‘ဉာဏ္မဲ့ေရွာင္ၾကဥ္’က ပညာမဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္။

‘ဉာဏ္ရွိယွဥ္’က ဉာဏ္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မွီဝဲရမယ္။

‘ဆင္ျခင္ နက္နဲရာ’ဆိုတာက နက္နဲတဲ့ တရားေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ နက္နဲတဲ့ တရားေတြကို ဆင္ျခင္ရမယ္လို႔ ဒီလိုဆိုလိုတာကိုး။ အဲဒါေတြ အကုန္လံုးပါေအာင္ေတာ့ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ ‘နက္နဲရာ’ဆို ေတာ္ပါၿပီ။ နက္နဲရာျဖစ္တဲ့ တရားေတြပဲတဲ့။ နက္နဲတဲ့ တရားေတြ ရွိတယ္။ ကဲ … ကဲ ဆိုစမ္းပါဦး။

“ဉာဏ္မဲ့ ေရွာင္ၾကဥ္၊ ဉာဏ္ရွိယွဥ္၊ ဆင္ျခင္ နက္နဲရာ”

ဉာဏ္မဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္။ ဉာဏ္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ယွဥ္ရမယ္၊ မွီဝဲဆည္းကပ္ရမယ္။ နက္နဲတဲ့ တရားေတြကို ဆင္ျခင္ရမယ္။
ဒီသံုးခုပါပဲ။

ခႏၶာ၊ ဓာတ္၊ အာယတန၊ သစၥာ .. ဒီတရားမ်ိဳးေတြ မသက္ဝင္ဖူးတဲ့ဉာဏ္၊ မသက္ဝင္ဖူးေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ပညာမဲ့ပုဂၢိဳလ္ ဉာဏ္မဲ့ပုဂၢိဳလ္လို႔ ပါဠိေတာ္မွာ ျပတယ္။
ဉာဏ္ရွိ ပညာရွိ ပုဂၢိဳလ္က်ေတာ့ ဥဒယဗၺယဉာဏ္နဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္လို႔ ျပတယ္။

ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ အစစ္အမွန္ေတြ၊ ႐ုပ္နာမ္ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ မသက္ဝင္ႏိုင္ေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ပညာမဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကို မမွီဝဲနဲ႔တဲ့။
အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြဆီ သြားၿပီးသကာလ ဆည္းကပ္ မွီဝဲေနလို႔ရွိရင္ ခုန ဒီ.. တရားအားထုတ္ဖို႔ မလိုပါဘူးဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အဲဒီလို ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ .. ဒီလိုဟာေတြ။ သူက အဲဒီသူေတြကို ယံုၾကည္ၿပီးသကာလ ဆည္းကပ္ေနရင္ ဒီဥဒယဗၺယဉာဏ္မ်ိဳးေတြ မျဖစ္ဘူး။ မေရာက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို ဥဒယဗၺယဉာဏ္ မျဖစ္ဘူးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို မမွီဝဲ မဆည္းကပ္နဲ႔တဲ့။
မလႊဲမကင္းသာလို႔ မိတ္ေဆြအျဖစ္ ေပါင္းသင္းတာကေတာ့ ဒါ … ကိစၥမရွိပါဘူး။
ဆရာသမားအျဖစ္နဲ႔ ေျပာတာ။
သူက ဆရာသမားအျဖစ္နဲ႔ အားကိုး အားထားျပဳၿပီးသကာလ သူ႔ကို မွီဝဲ ဆည္းကပ္ .. မလုပ္နဲ႔တဲ့။
လုပ္လို႔ရွိရင္ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ေရာက္ေအာင္ အားမထုတ္ႏိုင္ဘဲ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္ တဲ့။

ပညာရွိ ပုဂၢိဳလ္ကို မွီဝဲရမယ္၊ ေပါင္းသင္းရမယ္ တဲ့။
ပညာရွိပုဂၢိဳလ္ကလဲ က်မ္းဂန္တတ္ က်မ္းျပဳ ထင္ရွားေက်ာ္ေစာတဲ့ ပညာရွိ၊ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႕ဟာက ဒီဥဒယဗၺယဉာဏ္နဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ေျပာတယ္။
ဥဒယဗၺယဉာဏ္နဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မွီဝဲပါတဲ့။ အဲဒါဆိုလို႔ရွိရင္ ေယာဂီအခ်င္းခ်င္းေပမယ္လို႔လဲ ဒါ ေက်းဇူး သိပ္မ်ားတယ္။
ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ေသေသခ်ာခ်ာ ျဖစ္ဖူးတဲ့ ေယာဂီေတြနဲ႔ အတူတူ ပူးေပါင္းေနရရင္ သိပ္ေနရာက်တာ။
ဥဒယဗၺယဉာဏ္ေလာက္ ျဖစ္ဖူးတဲ့ ေယာဂီက တရားအားမထုတ္ဖူးေသးတဲ့ ေယာဂီေတြကို အကူအညီေတြ အမ်ားႀကီး ေပးႏိုင္တယ္။
ေယာဂီအသစ္ေတြအတြက္ အင္မတန္ ေက်းဇူးမ်ားတယ္။ ေယာဂီအသစ္မွာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ကေလး ဘာေလးရွိရင္ သူတို႔က သတိေပးတတ္ပါတယ္။ သတိမေပးေတာင္မွ သူမွတ္ေနတာ အားထုတ္ေနတာ ျမင္ရတာနဲ႔ကို အားက်ၿပီးေတာ့ တရားကို အားထုတ္သြားတတ္ပါတယ္။

ဆင္ျခင္ နက္နဲရာ တဲ့။
နက္နဲတဲ့ တရားေတြကို ဆင္ျခင္ပါတဲ့။
နက္နဲတဲ့ တရားေတြ ခႏၶာ၊ အာယတန၊ ဓာတ္၊ သစၥာ၊ ဣေျႏၵ ဆိုတဲ့ တရားေတြကို ဆင္ျခင္ပါ။
အဲ ကိုယ္တတ္သမွ် ဆင္ျခင္ရမွာေပါ့ေလ။

ဒါကေတာ့ မသိလို႔ရွိရင္လဲ ခုနက အစက အတိုင္းပဲ ေမးရမွာေပါ့။
ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးၾကည့္။
ေကာင္းတာမွတ္ေတာ့ ဘာသိတုန္း … မ႐ႈလို႔ရွိရင္ ဘာျဖစ္တုန္း … မသိရင္ ဘာျဖစ္တုန္း …
ဒါ သေဘာမေပါက္လို႔ရွိရင္ ေမးၾကည့္ေပါ့။ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ၾကည့္ေပါ့။ ဆင္ျခင္ရာက သေဘာက်ၿပီး တရားအားထုတ္တဲ့ အခါကာလမွာ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္ေတြ ျဖစ္လာမွာေပါ့။

အခု ၇-ပါး စံုသြားၿပီ။
“ေမးျမန္းသန္႔စင္၊ ညီမွ်ယွဥ္၊ ထိုတြင္ စိတ္ၫြတ္ပါ။
ဉာဏ္မဲ့ေရွာင္ၾကဥ္၊ ဉာဏ္ရွိယွဥ္၊ ဆင္ျခင္ နက္နဲရာ။”

ေမးျမန္းက တစ္ခု၊
သန္႔စင္က တစ္ခု၊
ညီမွ်ယွဥ္က တစ္ခု၊
ထိုတြင္ စိတ္ၫြတ္ပါ .. ဒါက တစ္ခု၊ ၄-ခု။

ဉာဏ္မဲ့ေရွာင္ၾကဥ္ .. ဒါက တစ္ခု၊
ဉာဏ္ရွိယွဥ္က တစ္ခု၊
ဆင္ျခင္ နက္နဲရာက တစ္ခု၊ ၃-ခု။

အားလံုးေပါင္း ၇-ခု ရွိၿပီ။

“ဉာဏ္ျဖစ္ေၾကာင္းမ်ား၊ ခုနစ္ပါး၊ ၫႊန္ၾကား ႒ကထာ။”

ဉာဏ္ျဖစ္ပြားေၾကာင္း တရားအားလံုး ၇-ပါး။
အ႒ကထာဆရာက ၫႊန္ၾကားၿပီးေတာ့ ထားတယ္။


+++++
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ေဗာဇၥ်င္တရားေတာ္”မွ

ျဖဴးဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲနရပတိ ပ်ံလြန္ေတာ္မူျခင္း

ျပည္တြင္း ျပည္ပ မဟာစည္နာယက၊ ဓမၼကထိက၊ ဗဟုဇနဟိတဓရ၊ သာသနာ့ဓဇ ဓမၼာစရိယ ျဖဴးဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲနရပတိသည္ ၂၀၀၉ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၂၄ ရက္ အဂၤါေန႔ နံနက္ ၇ နာရီတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အာရွေတာ္ဝင္ေဆး႐ုံ၌ ဘဝနတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

ျဖဴးဆရာေတာ္သည္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္၊ ကေနဒါ စသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ရွစ္လၾကာ ဓမၼဒူတခရီး လွည့္လည္၍ ဝိပႆနာတရားမ်ားကို ေဟာၾကား ျပသေပးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ထိုစဥ္က ျဖဴးဆရာေတာ္သည္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းသို႔ ႂကြေရာက္ သီတင္းသံုးခိုက္ တရားခ်စ္ခင္ သူေတာ္စင္တို႔အား ဝိပႆနာတရားမ်ားကို ေဟာၾကား ျပသေပးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ျပည္ပခရီးစဥ္မ်ား ၿပီးဆံုး၍ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိေသာအခါ ျပည္တြင္းတရားပြဲမ်ားတြင္ ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္ႀကီး ေအာင္ျမင္စြာ တည္ထား ပူေဇာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျဖဴးဆရာေတာ္က ႏိႈးေဆာ္ အက်ိဳးေဆာင္ေပးခဲ့ရာ ေစတီေတာ္အတြက္ အလႉေငြ က်ပ္သိန္း ၇၀ ေက်ာ္ ရရွိ လႉဒါန္းေပးႏိုင္ခဲ့ပါသည္။

ျဖဴးဆရာေတာ္၏ ေထ႐ုပၸတၱိအက်ဥ္း

ျဖဴးျမိဳ႕၊ ႐ုံးႀကီးရပ္၊ ပင္စင္လမ္း၊ မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာ ႏွင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဓမၼရကၡိတ ျဖဴးမဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာတို႔ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး၊ ျဖဴးဆရာေတာ္ဟု နာမည္ေက်ာ္ၾကားေသာ ျဖဴးဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲနရပတိကို ခမည္းေတာ္ ဦးဘလြင္ႏွင့္ မယ္ေတာ္ ေဒၚေဒၚေမတို႔မွ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ေရဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ပင္စိမ္းကင္းေက်း႐ြာတြင္ ၁၃၀၃ ခုႏွစ္ တပို႔တြဲလျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္ စေနေန႔၌ ဖြားျမင္သည္။

၁၃၁၅ ခုႏွစ္ အသက္ (၁၃)ႏွစ္သားအ႐ြယ္တြင္ သာသနဓဇ သိရီပဝရ ဓမၼာစရိယ ဆရာမႀကီး ေဒၚပညာသိဂႌ၏ ပစၥယာႏုဂၢဟျဖင့္ စစ္ကိုင္းေတာင္႐ိုး၊ ေလးကၽြန္းသာယာေခ်ာင္ ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတဝရကို ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ ရွင္သာမေဏ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသည္။

၁၃၂၃ ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ၄၁-လမ္း၊ ဥပုသ္ေတာ္ကုန္း ေဇာတိကစက္ခ်ဳပ္ဌာန၊ ေဒၚေသာင္းစိန္၊ ညီမ ေဒၚမမတို႔၏ ပစၥယာႏုဂၢဟျဖင့္ အထက္ပါ ေလးကၽြန္းသာယာေခ်ာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးကို ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသည္။

စစ္ကိုင္းေတာင္႐ိုး၊ ေလးကၽြန္းသာယာေခ်ာင္၊ ေလးကၽြန္းခ်မ္းသာေခ်ာင္၊ ပဌာန္းသိပၸံ၊ ေဇယ်သိန္ပါဠိတကၠသိုလ္၊ မႏၲေလးျမေတာင္တိုက္ ေ႐ႊဝါဝင္းေက်ာင္း၊ မႏၲေလးေပါက္ၿမိဳင္အလယ္တိုက္၊ ပခုကၠဴျမိဳ႕ မဟာဝိသုတာရာမ အလယ္တိုက္ႀကီးတို႔၌ ပညာသင္ယူခဲ့ပါသည္။
၁၃၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အဘိဓမၼာ (၃)ဆင့္၊ ၁၃၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ဝိနယာဓိက၊ ၁၃၂၀ ခုႏွစ္တြင္ ပထမႀကီးတန္း၊ ၁၃၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ဓမၼာစရိယဘြဲ႕တို႔ကို ေအာင္ျမင္ ရရွိခဲ့သည္။

၁၃၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ျဖဴးၿမိဳ႕၊ ႐ုံးႀကီးရပ္၊ မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာကို စတင္ တည္ေထာင္ၿပီး၊ ၁၃၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဓမၼရကၡိတ ျဖဴးမဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္၊ ကေနဒါ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔လည္းေကာင္း၊ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ ၾသစေၾတလ်ႏိုင္ငံမ်ားသို႔လည္းေကာင္း ပင့္ဖိတ္ခ်က္အရ ႂကြေရာက္၍ ဝိပႆနာတရား ေဟာၾကား ျပသခဲ့သည္။

သံဃာ့ဂုဏ္ရည္၊ မီးေလာင္ျပင္မွာ ပြင့္ေသာပန္း၊ ေသြးနဲ႔ေရးတဲ့ သာသနာ၊ အေမ့ေက်းဇူးမေက် ငါမေသ၊ ရတနာထိုက္တဲ့ ခ်စ္သမီး စသည္တို႔မွာ ဆရာေတာ္၏ ထင္ရွားေသာ တရားေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။

+++++

ျဖဴးဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲနရပတိ၏ ေက်းဇူး ဂုဏ္ အထူးထူးတို႔ကို ေအာက္ေမ့ သတိရလ်က္ ဆရာေတာ္၏ ဓမၼေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ အဆိုအမိန္႔တို႔ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပရင္း ဆရာေတာ္အား ရွိခုိး ဦးခိုက္ ပူေဇာ္လိုက္ၾကပါသည္။

“ေရပြက္ပမာ၊ ခဏတာမွ်
တည္လာခြင့္ရ၊ လူ႕ဘဝဝယ္
ဗုဒၶသာသနာ၊ သန္႔ရွင္းစြာျဖင့္
ျမန္မာျပည္ဝွန္း၊ ေအးၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔
ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္၊ ခရီးဆက္မည္
သက္ဆံုးတိုင္ေအာင္ အၿမဲတည္း။”

“ေလာကမွာ အမီွအခိုဆိုတာ ရွိရတယ္။
တပည့္က ဆရာကို မွီခိုရတယ္။
သားသမီးက မိဘကို မွီခိုရတယ္။
ဒီအတိုင္းပဲ သံသရာခရီး သြားတဲ့အခါ တရားအမွီအခိုရွိမွ ေကာင္းတယ္။”

+++++

အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း
နယူးေယာက္ၿမိဳ႕။

ဉာဏ္ပါတဲ့ ကုသိုလ္

“ဘုန္းႀကီးတို႔ကို ဆရာသမားမ်ားက သင္ၾကားခဲ့တယ္။
ကုသိုလ္ေကာင္းမႈလုပ္တဲ့အခါ စိတ္ပါလက္ပါနဲ႔ ႐ို႐ိုေသေသ ေလးေလးစားစား လုပ္ရတယ္။ ဘာကုသိုလ္ပဲ လုပ္လုပ္။
ဘုန္းႀကီးတို႔ မႏၲေလးမွာ … ေရွးက … ဒီလို အဆို အဆံုးအမေတြကို နာခံထားရတဲ့သူေတြဟာ … မရွိဆင္းရဲလို႔ လမ္းေပၚမွာ ေတာင္းစားတဲ့သူေတြကို ေပးကမ္း လႉဒါန္းတာေတာင္မွ စီးထားတဲ့ ဖိနပ္ေလး ခၽြတ္ၿပီး အလႉေငြ တစ္ျပား တစ္မတ္ကို လက္ကေလးႏွစ္ဖက္နဲ႔ ကိုင္ၿပီး ႐ို႐ိုေသေသ ေပးကမ္း လႉဒါန္းၾကတယ္။
ဘုန္းႀကီးတို႔ ကိုယ္တိုင္လဲ ဒီလို ဆိုဆံုးမမႈေတြကို နာယူခဲ့ရေတာ့ ကိုရင္ေလးတစ္ပါးကို သကၤန္းလႉတာေတာင္ … ‘ကိုရင္ေလး ဒီကိုႂကြ၊ ေဟာဒီေနရာမွာ ထိုင္’ ဆိုၿပီး ကိုရင္ကေလးပင္ျဖစ္လင့္ကစား အလႉခံပုဂၢိဳလ္ကို တေလးတစားနဲ႔ ႐ို႐ိုေသေသ လႉဒါန္းပါတယ္။”

(မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဦးေကာဝိဒါဘိဝံသ)

+++++

၂၀၀၉ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၂၁ ရက္ စေနေန႔၊ ၅-ပတ္ေျမာက္ အဘိဓမၼာသင္တန္းတြင္ “ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ၈-ပါး (မဟာကုသိုလ္စိတ္ ၈-ပါး)၊ ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္ ၈-ပါး (မဟာဝိပါက္စိတ္ ၈-ပါး)၊ ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ ၈-ပါး (မဟာႀကိယာစိတ္ ၈-ပါး)”တို႔ျဖစ္ေသာ “ကာမာဝစရ ေသာဘဏစိတ္ ၂၄-ပါး”တို႔အေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကရ၏။

ကာမာဝစရ - ကာမ ၁၁ ဘံုတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ
ေသာဘဏ - တင့္တယ္ေသာ (အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ ဟိတ္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ေသာေၾကာင့္)
ကာမာဝစရ ေသာဘဏစိတ္ - ကာမ ၁၁ ဘံုတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ တင့္တယ္ေသာ စိတ္

အဘိဓမၼာမွာ ‘ဉာဏ္ပညာ’လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ သိျမင္တဲ့ ဉာဏ္မ်ိဳး၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကို သိျမင္တဲ့ ဉာဏ္မ်ိဳး၊ သစၥာေလးပါးတရားကို သိျမင္တဲ့ ဉာဏ္မ်ိဳး၊ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာ လကၡဏာေတြကို သိျမင္တဲ့ ဉာဏ္မ်ိဳးကို ေခၚလိမ့္မယ္။

‘ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ၈-ပါး’ဟာ ‘အကုသိုလ္ေလာဘမူစိတ္ ၈-ပါး’ကို နားလည္ထားရင္ ‘ဒိဌိဂတသမၸယုတ္’ေနရာမွာ ‘ဉာဏသမၸယုတ္’၊ ‘ဒိဌိဂတဝိပၸယုတ္’ေနရာမွာ ‘ဉာဏဝိပၸယုတ္’ အစားထိုးလိုက္ရင္ ၿပီးတာပဲ။

ေနာက္ စိတ္ ၈-ပါးက ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္၊ ဝိပါက္ဆိုတာက အက်ိဳး၊ ကာမာဝစရကုသိုလ္ရဲ႕ အက်ိဳးျဖစ္တဲ့ စိတ္ကို ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္။

ေနာက္ ၈-ခုက ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္၊ ႀကိယာဆိုတာက ျပဳကာမတၱ၊ ျဖစ္ကာမတၱကို ႀကိယာလို႔ ပါဠိလို ေခၚတယ္။ ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ကလည္း ကုသိုလ္စိတ္အတိုင္းပဲ ၈-ပါးပဲ ရွိတယ္။ ဒီစိတ္ေတြကေတာ့ ဘုရား၊ ရဟႏၲာေတြမွာသာ ျဖစ္တယ္။

+++++

ကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ (မဟာကုသိုလ္စိတ္) ၈-ပါး

၁။ အလႉေပးျခင္း စတဲ့ ေကာင္းမႈတစ္ခုခုကို သူတပါးက မတိုက္တြန္းရဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (ပထမ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၂။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (ဒုတိယ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၃။ သူတပါးက မတိုက္တြန္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္တိုင္လုပ္တဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္ဘဲ ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (တတိယ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၄။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (စတုတၳ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၅။ သူတပါးက မတိုက္တြန္းရဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (ပဥၥမ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၆။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (ဆ႒မ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၇။ သူတပါးက မတိုက္တြန္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္တိုင္လုပ္တဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔မယွဥ္ဘဲ သာမန္ အလယ္အလတ္ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ လုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (သတၱမ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။
၈။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္စိတ္ (အ႒မ ကာမ-ကုသိုလ္စိတ္)။

(ဒီ ကာမကုသိုလ္စိတ္ကိုပဲ “မဟာ ကုသိုလ္စိတ္”လို႔ ေခၚေသးတယ္။
အေၾကာင္းက ‘႐ူပကုသိုလ္စိတ္၊ အ႐ူပကုသိုလ္စိတ္’ေတြထက္ အေရအတြက္ မ်ားလို႔ပဲ။
‘႐ူပကုသိုလ္စိတ္’က ၅-ခု ရွိၿပီး၊ ‘အ႐ူပကုသိုလ္စိတ္’က ၄-ခုပဲ ရွိတယ္။)

ကာမာဝစရဝိပါက္စိတ္ (မဟာဝိပါက္စိတ္) ၈-ပါး

၁။ အလႉေပးျခင္း စတဲ့ ေကာင္းမႈတစ္ခုခုကို သူတပါးက မတိုက္တြန္းရဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (ပထမ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၂။ သူတပါး တိုက္တြန္းလို႔ ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (ဒုတိယ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၃။ သူတပါးက မတိုက္တြန္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္တိုင္ လုပ္တဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္ဘဲ ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (တတိယ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၄။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (စတုတၳ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၅။ သူတပါးက မတိုက္တြန္းရဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (ပၪၥမ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၆။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (ဆ႒မ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၇။ သူတပါးက မတိုက္တြန္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္တိုင္ လုပ္တဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္ဘဲ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (သတၱမ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။
၈။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီစိတ္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ (ဝိပါက္)စိတ္ (အ႒မ ကာမ-ဝိပါက္စိတ္)။

ကာမာဝစရႀကိယာစိတ္ (မဟာႀကိယာစိတ္) ၈-ပါး

၁။ အလႉေပးျခင္း စတဲ့ ေကာင္းမႈတစ္ခုခုကို သူတပါးက မတိုက္တြန္းရဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
ျပဳလုပ္႐ုံသက္သက္ပဲ ျဖစ္ၿပီး၊ အက်ိဳးမေပးေတာ့တဲ့ စိတ္ (ပထမ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၂။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (ဒုတိယ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၃။ သူတပါးက မတိုက္တြန္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္တိုင္ လုပ္တဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္ဘဲ ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (တတိယ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၄။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ ဝမ္းေျမာက္စြာ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (စတုတၳ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၅။ သူတပါးက မတိုက္တြန္းရဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္ၿပီး သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (ပၪၥမ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၆။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (ဆ႒မ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၇။ သူတပါးက မတိုက္တြန္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကုိယ္တိုင္ လုပ္တဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္ဘဲ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ လုပ္တယ္။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (သတၱမ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။
၈။ သူတပါးက တိုက္တြန္းလို႔ သာမန္ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈစိတ္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီအခါျဖစ္တဲ့ ႀကိယာစိတ္ (အ႒မ ကာမ-ႀကိယာစိတ္)။

+++++

ဒီေန႔ထိ ေလ့လာၿပီးခဲ့တဲ့ စိတ္ေတြက အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂-ပါး၊ အဟိတ္စိတ္ ၁၈-ပါးနဲ႔ ဒီေန႔ ေလ့လာတဲ့ ကာမာဝစရေသာဘဏစိတ္ ၂၄-ပါး၊ စုစုေပါင္း ၅၄-ပါး ရွိသြားၿပီ။

အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂-ပါးနဲ႔ အဟိတ္စိတ္ ၁၈-ပါး၊ ႏွစ္ခုေပါင္းကို ျမန္မာျပည္မွာ “အေသာဘဏစိတ္”လို႔ နာမည္မွည့္ထားတယ္။
က်မ္းဂန္ထဲမွာ ပါတာ မဟုတ္ဘူး။ ေခၚရ လြယ္ေအာင္လို႔။
ေနာင္ ဒီစိတ္ ၃၀ ကို တေပါင္းတည္း ေျပာခ်င္တဲ့အခါက်ေတာ့ “အေသာဘဏစိတ္ ၃၀”လို႔ ဒီလို ေျပာမယ္။

ဒီ အေသာဘဏစိတ္ ၃၀၊ ကာမာဝစရေသာဘဏစိတ္ ၂၄၊ ႏွစ္ခုေပါင္း ဒီ ၅၄-ပါးကို “ကာမာဝစရစိတ္” ဒါမွမဟုတ္ “ကာမစိတ္” ၅၄ ပါးလို႔ ေခၚလိမ့္မယ္။

ေနာင္အခါမွာ ကာမစိတ္ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ေမးရင္ ၅၄-ပါးလို႔ ေျဖရမယ္။
ကာမာဝစရစိတ္လို႔ ေမးေမး၊ ကာမစိတ္လို႔ ေမးေမး။ အတူတူပဲ။

+++++

ဦးဇင္းတို႔ ကာမာဝစရဘံုမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြအေနနဲ႔ ကုသိုလ္ျဖစ္ရင္ ဒီကာမာဝစရကုသိုလ္စိတ္ ၈-ခုထဲက တစ္ခုခုနဲ႔ လုပ္တာခ်ည္းပဲ။

ဘုရားရွိခိုးတယ္၊ အလႉအတန္းျပဳတယ္၊ တရားထိုင္တယ္၊ သူမ်ားကို ကူညီတယ္ စသည္ျဖင့္ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ျပဳတဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ မွန္သမွ်ဟာ ဒီ ၈-မ်ိဳးထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျပဳတာ။

ကိုယ္က ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တဲ့၊ ဉာဏ္ပါတဲ့ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။
ဗုဒၶဘာသာမွန္ရင္ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကိုေတာ့ နားလည္ၾကတာပဲ။ ယံုၾကတာပဲ။
ဒါေပမယ့္ တခါတေလ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳၾကတဲ့အခါမွာ အမွတ္တမဲ့ ျပဳမိတတ္ၾကတယ္။ ဉာဏ္ပါမသြားဘူး။
ဦးဇင္းတို႔ ဘုန္းႀကီးေတြေတာင္မွ အျခားပုဂၢိဳလ္ကို သကၤန္းတစ္စံုလႉတယ္ဆိုရင္ တခါတည္း ဆြဲယူၿပီး ဒီအတိုင္း ေပးလိုက္တယ္ဆိုရင္ ဉာဏ္မပါဘူး။
အဲဒီလို ဉာဏ္ပါမသြားရင္ ဉာဏ္မပါတဲ့၊ ဉာဏ္နဲ႔ မယွဥ္တဲ့ ကုသိုလ္ျဖစ္မယ္။
အက်ိဳးေပးေတာ့ ဉာဏ္မပါတဲ့ အက်ိဳးေပးတာေၾကာင့္ အကၽြတ္တရားရႏိုင္တဲ့ အဆင့္မေရာက္ဘဲ ရွိတတ္တယ္။

ကုသိုလ္ကံရဲ႕ အက်ိဳးဟာ ရွိတယ္။
ကုသိုလ္ကံဟာ အလကား ျဖစ္မသြားဘူး။
ေက်ာင္းကို လာၿပီး ရွင္းတယ္ … လင္းတယ္။ ကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္တယ္။
အခု စာသင္ေနတာလည္း ကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ေနတာပဲ။

ကုသိုလ္ေကာင္းမႈလုပ္တဲ့အခါမွာ အလြန္ သတိထားရမယ္။
အမွတ္တမဲ့ မလုပ္မိေစရဘူး။
ဉာဏ္ပါမွ အက်ိဳးေပးတဲ့အခါ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တဲ့ အက်ိဳးေပးမယ္။
ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တဲ့ အက်ိဳးေပးမွ ကိုယ္ဟာ အကၽြတ္တရား ရႏိုင္တဲ့ အေျခခံပါမယ္။

+++++

ကာမာဝစရစိတ္ ၅၄ ပါးကို မွတ္မိေအာင္ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္တုန္းက ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ အဓိပၸာယ္ ေျပာစရာ ရွိေသးတယ္။
အဲဒီ အဓိပၸာယ္က စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းတယ္။

ဘာလဲဆိုေတာ့ -
ဘယ္လိုအေၾကာင္းေတြ တို္က္ဆိုင္လို႔ ေသာမနႆေတြ ျဖစ္ရတာလဲ?၊ ေသာမနႆျဖစ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းေတြက ဘာရွိသလဲ?
ဘယ္လိုအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ဥေပကၡာျဖစ္တာလဲ၊ ဥေပကၡာျဖစ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းေတြက ဘာရွိသလဲ?
ဒိ႒ိဂတသမၸယုတ္ျဖစ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းေတြက ဘာရွိသလဲ?
ဉာဏသမၸယုတ္ျဖစ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းေတြက ဘာရွိသလဲ?
အသခၤါရိကျဖစ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းေတြက ဘာရွိသလဲ?
သသခၤါရိကျဖစ္ဖို႔ရာ အေၾကာင္းေတြက ဘာရွိသလဲ?

ဒါက်ေတာ့ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းတယ္။
အဲဒါမွာ လကၤာေတြ ရွိတယ္။
ေတာင္ၿမိဳ႕ (အမရပူရၿမိဳ႕) မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ ေရးတာ။
ဦးဇင္းတို႔ ငယ္ငယ္ထဲက က်က္ထားတာ၊ သိပ္ေကာင္းတယ္။

+++++

ေသာမနႆ ျဖစ္ေၾကာင္း ၃-ပါး

သိစိမ့္ေသခ်ာ၊ အက်ဥ္းမွာပိမ့္
(၁) ‘သဘာဝ ပရိကတ္၊ ႏွစ္ဣ႒ပ္ႏွင့္’
(၂) ‘ေသာမနႆမည္၊ သေႏၶတည္လ်က္’
(၃) ‘မေလးနက္ျငား၊ သေဘာထား’ဟု
သံုးပါး ေသာမနႆ၊ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပ၏။

ဥေပကၡာ ျဖစ္ေၾကာင္း ၃-ပါး

(၁) ‘ဣ႒မဇၥ်ာ’၊ (၂) ‘ဥေပကၡာျဖင့္၊ ေကာင္းစြာသေႏၶ၊ စြဲကပ္ေပ၍’၊
(၃) ‘စိတ္ေနေလးနက္’၊ ဤသံုးခ်က္မွာ
ဥေပကၡာေပါင္း ျဖစ္တတ္ေၾကာင္းတည္း။

ဒိ႒ိျဖစ္ေၾကာင္း ၂-ပါး

(၁) ‘ထပ္ေလာင္း သႆတ၊ ဥေစၧဒဟု၊ ႏွစ္ဝဒိ႒ိ၊ အာသယရွိလ်က္’၊
(၂) ‘ဒိ႒ိမ်ားဟူ၊ ယူမွားသူကို၊ ၾကည္ျဖဴေလးျမတ္’၊ ဤႏွစ္ရပ္ေၾကာင့္၊
ျဖစ္တတ္ေလအင္၊ ဒိ႒ိလွ်င္တည္း။

‘အသခၤါရ’၊ ‘သသခၤါရ’ျဖစ္ေၾကာင္း ၆-ပါး

‘အသခၤါရမ္’၊ ျဖစ္ေၾကာင္းမွန္ကား
(၁) ‘ယင္းကံဖန္ေလ၊ တည္သေႏၶႏွင့္’၊
(၂) ‘ကိုယ္ေနခန္႔က်န္း’၊ (၃) ‘ပူအခ်မ္းကို၊ ႏွမ္းမွ်ေလာက္ပင္၊ ထီမထင္ခဲ့’၊
(၄) ‘အစဥ္လံု႔လ၊ ဝီရိယေၾကာင့္၊ ရမည့္အက်ိဳး၊ ရည္ေမွ်ာ္ကိုး၏’၊
(၅) ‘ျပဳ႐ိုးကိစၥ၊ ေလ့က်င့္ရ၍’၊
(၆) ‘ေဘာဇနဥတု၊ မွ်တမႈ’ဟု၊
ေျခာက္ခုလည္းေကာင္း၊
ထပ္ျပန္ေလာင္းက၊ ျဖစ္ေၾကာင္း ‘သသခၤါရ’တြင္သည္။

ေဒါမနႆ ျဖစ္ေၾကာင္း ၄-ပါး

ေဒါမနႆ၊ ပဋိဃတို႔၊
ျဖစ္ၾကရန္လွစ္၊ အေၾကာင္းစစ္က၊
(၁) ‘ေဒါသဇၥ်ာသေယာ’၊ (၂) ‘စိတ္သေဘာ၏၊ တိမ္ေကာေသးႏု’၊
(၃) ‘အပၸႆု’ႏွင့္၊ (၄) ‘ေတြ႕မႈအနိ႒’၊
ဤေလးဝသည္၊ မွတ္ၾကႏွင့္ဖြယ္ အခ်ဳပ္တည္း။
(အပၸႆု = အၾကားအျမင္နည္းျခင္း)

ဉာဏ္ျဖစ္ေၾကာင္း ၅-ပါး

(၁) ‘ေရွးက ပညာ၊ ထက္ဖို႔ရာဟု၊ ကုသိုလ္ျပဳခဲ့’၊
(၂) ‘ယခု ႐ူပ၊ ဘံုဌာန၌၊ ျဖစ္ရျပန္ေပ’၊
(၃) ‘ပညိေႁႏၵေထာက္၊ ရင့္ခ်ိန္ေရာက္လာ’၊
(၄) ‘ဘာဝနာစြမ္း၊ ကိေလခန္းဘိ’၊
(၅) ‘တိဟိတ္သေႏၶ၊ စြဲကပ္ေနသည္’၊
ဉာဏ္ေ႐ႊ စိန္စက္ ထက္ေၾကာင္းတည္း။

+++++

ေလာကခ်မ္းသာ စေနေန႔ တရားပြဲကို စိန္စည္ဆရာေတာ္ အရွင္သေညာဘာသ,က ‘ပညာသံဝတၱနိက’ - ပညာျဖစ္ေၾကာင္း ခုနစ္ပါးကို မွတ္သားဖြယ္ရာ အျဖာျဖာႏွင့္ အက်ယ္တဝင့္ ေဟာၾကားသြား၏။


ဗုဒၶအလိုက် က်င့္သံုးေနထိုင္ၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္သူမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶအလိုက် မက်င့္သံုး မေနထိုင္ၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ရွင္းလင္းသြားၿပီး၊ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္ျခင္းသည္ ပညာျဖစ္ေၾကာင္းအတြက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္႐ုံမက သံသရာ ဝဋ္ဒုကၡမွ လြတ္ေျမာက္ရာ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာၾကား ၫႊန္ျပသြားကာ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ အစုစုတို႔ကို အမွ်ေပးေဝၾကေလသည္။

သာဓု … သာဓု … သာဓု။



+++++
စာကိုး
‘အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ’၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား - အတြဲ(၁)”
‘အရွင္ပညာသီဟ’၏ “သိမွတ္ဖြယ္ရာ အဘိဓမၼာ”

ဤခရီး နီးလာၿပီ - အရွင္အဘယာလကၤာရ

၂၀၀၉ ခု ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔က အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဗုဒၶဂယာ၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ သာေကတျမိဳ႕နယ္၊ (၉)ရပ္ကြက္၊ နဝရတ္လမ္းရွိ ပုညာရာမ မိုးကုတ္ဝိပႆနာေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္ အရွင္ပုညာနႏၵကို ရည္စူးၿပီး၊ ဆရာေတာ္၏ တပည့္ ဒကာ ဒကာမ မိသားစုမ်ားက ဦးေဆာင္ကာ ၂၀၀၉ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔မွာ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းတြင္ ဘုရားအမႉးရွိေသာ သံဃာေတာ္ ၇ ပါးတို႔အား ေန႔ဆြမ္းဆက္ကပ္ လႉဒါန္း၊ ႂကြေရာက္လာၾကေသာ ဧည့္ပရိတ္သတ္ကို ျမန္မာထမင္းဟင္း ျမန္မာမုန္႔မ်ိဳးစံုတို႔ႏွင့္ ေကၽြးေမြးဧည့္ခံ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ ျပဳလုပ္ၾက၏။


ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕၊ မဟာစည္ မဟာသတိပ႒ာန္ရိပ္သာေက်ာင္း ဘုန္းႀကီး ဦးအဘယာလကၤာရမွ “ဤခရီး နီးလာၿပီ”ဟူေသာ တရားခ်ီးျမႇင့္၏။


….. ဘုန္းႀကီး မနက္က ဆရာေတာ္ ဦးပုညာနႏၵရဲ႕ တရားဖြင့္ထားတာ ၾကားေနရၿပီး၊ သူ႔တရားထဲမွာ ေဟာဒီ လကၤာေလး ႐ြတ္ဆိုသြားတာ ၾကားလိုက္ရေသးတယ္။
“ငါ၏ခႏၶာ၊ လိုမပါ၊ မၾကာေသလတၱံ႕”တဲ့။ ဘုန္းႀကီး ဒီ ‘ဤခရီး နီးလာၿပီ’ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ မၾကာ မၾကာ တရားေဟာဖူးပါတယ္။ ဒီထဲ နာဖူး ဖတ္ဖူးၾကတဲ့သူေတြ ပါ,ပါလိမ့္မယ္။ ….

ဇီဝိတံ ဗ်ာဓိ ကာေလာ စ၊
ေဒဟ နိေကၡပနံ ဂတိ။
ပေဥၥ ေတ ဇီဝ ေလာကသၼႎ၊
အနိမိတၱာ န နာယေရ။
(သံ၊ ႒၊ ၁၊ ၃၉။ ဝိသုဒၶိ၊ ၁၊ ၂၂၈။)

အသက္, ေရာဂါ၊ ေသခ်ိန္ခါႏွင့္
ျမႇဳပ္ရာဌာေန၊ ေရာက္ေလ ဂတိ
ဤသည့္ငါးမ်ိဳး၊ မသိႏိုးဟု
ဆို႐ိုးဓမၼ၊ ထားခဲ့ၾက၏ … လို႔ ဆိုထားတာ မဟုတ္လား။

ဘယ္အသက္အ႐ြယ္မွာ၊ ဘယ္လိုေရာဂါ ဘယ္အေၾကာင္းနဲ႔၊ ဘယ္ေန႔ဘယ္အခါ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေသၿပီး၊ ဘယ္အရပ္မွာ ျမႇဳပ္ႏွံရမယ္၊ ဘယ္ဂတိေရာက္မယ္ဆိုတာ မသိႏိုင္ၾကဘူး မဟုတ္လား။ ခုဆိုရင္ပဲ ဆရာေတာ္ ဦးပုညာနႏၵကို ၾကည့္ေပါ့။

….. ဒီေတာ့ …. ဟိုး အရင္က ‘ဗုဒၶဓမၼ ေလာကစာေစာင္’ထဲ မွာ ပါတာနဲ႔ တူတယ္။
ဒီ လကၤာေလး မွတ္သားစရာ ေကာင္းတယ္။ လိုက္ဆိုၾကည့္ၾက။

“မေသခင္ တစ္ဘဝ
ေနၾကရ တို႔သူငါ
ခ်စ္ေမတၱာ စိတ္မွာစြဲ
ၿမဲၾကေစရာ။

ေလာဘနဲ႔ ေဒါသကို ခြာ
မေစၧရလြတ္ကင္း
ျငဴစူမိ ထိုဣႆာ
ကိုယ္စိတ္မွာ ေဝးေစကြဲ႕ မင္း။”

ဒီ ဘဝ ခဏတာ ေတြ႕ၾကရတဲ့ အခ်ိန္ေလး မဟုတ္လား။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယေတြ ေဝးေဝးထား၊ ေမတၱာနဲ႔ ေနၾက။

မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဆိုဆံုးမမႈေတြကို ခံယူ လိုက္နာေနၾကတဲ့ တပည့္ သားသမီးေတြ ဆိုေတာ့ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ အဆံုးအမ လကၤာေလးကို ဆိုလိုက္ၾကဦး။

“ငါသည္ မုခ် ေသရမည္
အခ်ိန္ပိုင္းသာ လိုေတာ့သည္။
အေသမဦးခင္ ဉာဏ္ဦးေအာင္ လုပ္ရမည္။”

သာဓု … သာဓု … သာဓု။

+++++

ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားေသာ ဆရာေတာ္ ဦးပုညာနႏၵႏွင့္ အေဝးေန,ေန အနီးေန,ေန ေနဖူးခဲ့ၾကေသာ၊ ဆရာတပည့္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးၾကေသာ၊ ဆရာေတာ္၏ တရားဓမၼမ်ားကို နာယူဖူးခဲ့ၾကေသာ တရားနာပရိတ္သတ္တို႔အား ဆရာႏွင့္တပည့္အၾကား ရွိႏိုင္ ျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ဖူးေသာ အျပစ္တို႔ ေၾကေအးၾကေစရန္ ေတာင္းပန္မႈ ခြင့္လႊတ္မႈမ်ားကို ဆရာေတာ္ ဦးစကၠိႏၵမွ တိုင္ေပး ခ်ေပး၍ ေရစက္သြန္းခ် ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ အမွ် ေပးေဝခဲ့ၾကေလသည္။




သာဓု … သာဓု … သာဓု။

ယံုရမလိုလို - အရွင္ပညာသီဟ

အယူသည္းတယ္ပဲဆိုဆို အတိတ္နိမိတ္ကို ယံုတယ္ပဲ ေျပာေျပာ၊ အျဖစ္အပ်က္ကေလး တစ္ခု မွတ္မွတ္ရရ ရွိခဲ့ပါသည္။

စာေရးသူအေနျဖင့္ စိတ္ထဲတြင္ ထူးျခားသည္ဟု ယူဆမိသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္လို၍ ပကၡဒိန္တြင္ ေရးျခစ္ မွတ္ထားေလ့ရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာင္တခ်ိန္ ပကၡဒိန္အေဟာင္းမ်ားကို ျပန္ၾကည့္သည့္အခါ ထိုအျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ မွတ္မိ သိရွိရသည္။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကတည္းက အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းႀကီးကို နယူးဂ်ာစီ မဟာစည္ သတိပ႒ာန္ရိပ္သာအတြင္း ေစတီေတာ္ႏွင့္ ေက်ာင္းေဆာင္ တည္ေဆာက္ရန္ ျမိဳ႕နယ္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းအဖြဲ႕မွ ခြင့္ျပဳခ်က္ ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေငြေရးေၾကးေရး အေျခအေနအရ အေဆာက္အဦႏွစ္ခုလံုးကို တၿပိဳင္တည္း တည္ေဆာက္ရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အသင္းအေနျဖင့္ ေစတီေတာ္ တည္ေဆာက္မႈကို ပထမပိုင္း လုပ္ငန္းအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ကာ ေက်ာင္းေဆာင္တည္ေဆာက္မႈကို ဒုတိယပိုင္း လုပ္ငန္းအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ရန္ စီမံခဲ့ၾကသည္။

ေစတီေတာ္အတြက္ အခက္အခဲ

ေစတီေတာ္တည္ေဆာက္မႈကို ႀကိဳးစား အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ရာ ဗိသုကာရွာရသည္မွာ လြယ္ကူလွသည္ မဟုတ္။
အသက္သာဆံုး၊ အေကာင္းဆံုးျဖင့္ ေစတီေတာ္ပံု ရရွိရန္ ဗိသုကာရွာေဖြရာ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ အေမရိကန္ လူမ်ိဳးမ်ား စံုလွသည္။
ဗိသုကာအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲကာ ေစတီေတာ္ပံု ထြက္လာေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ဗိသုကာမ်ားက ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္မေပးႏိုင္ၾကေပ။

ပထမဦးဆံုး မိမိတို႔ တည္ေဆာက္လိုသည့္ ေစတီေတာ္ႏွင့္ ေက်ာင္းေဆာင္ကို အင္ဂ်င္နီယာ ေမာင္ေအးခိုင္၊ ဗိသုကာ ဦးထင္ၿမိဳင္တို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္ၾကည့္ၾကသည္။
ဆရာေတာ္မ်ား၏ သေဘာထားကို ရယူကာ သူတို႔က ေစတီကို ေက်ာင္းေဆာင္၏ ထိပ္တြင္ ထား၍ ေက်ာင္းေဆာင္ႏွင့္ ေစတီေတာ္ကို တြဲကာ ပံုဆြဲျပခဲ့ၾကပါသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆရာေတာ္ဦးဣႏၵက,က ေစတီကို သီးသန္႔ ေဆာက္လိုသည့္ ဆႏၵရွိသည့္အတြက္ ေစတီေအာက္ခံတြင္ ခန္းမ ပါရွိေသာ ေစတီပံုကို ျပင္ဆင္၍ အဆြဲခိုင္းပါသည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္တြင္ အေမရိကန္လူမ်ိဳး တိဘက္ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဗိသုကာ စတီဗင္ကိုင္လီကို တရားဝင္ ငွားရမ္းကာ ဦးထင္ၿမိဳင္ႏွင့္ လက္တြဲ၍ ေဆာင္႐ြက္ေစခဲ့ပါသည္။

ေစတီေတာ္အတြက္ စတီဗင္ကိုင္လီႏွင့္ ညိႇႏိႈင္း ေဆာင္႐ြက္ေနစဥ္အတြင္း ဦးထင္ၿမိဳင္သည္ အေရွ႕တီေမာႏိုင္ငံသို႔ အလုပ္ျဖင့္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြားရရာ ေအဘီဘီေအအသင္းက ဦးထင္ၿမိဳင္အား ကူညီေဆာင္႐ြက္မႈအတြက္ ေဒၚလာသံုးေထာင္ကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးလိုက္ပါသည္။

ဦးထင္ၿမိဳင္ ဆက္လက္၍ မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာအခါ ထိုစဥ္က ေအဘီဘီေအ၏ အတြင္းေရးမႉးျဖစ္သူ ဦးလွဖူးက အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္ကို ေစတီေတာ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကူညီရန္ ေအဘီဘီေအအသင္းႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါသည္။
ထိုအခ်ိန္မွ စ၍ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္သည္ ေစတီေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ ေငြေၾကး တစ္ျပားတစ္ခ်ပ္မွ မယူဘဲ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ အားသြန္ခြန္စိုက္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္ေပးေနပါသည္။

ဗိသုကာ စတီဗင္ကိုင္လီသည္ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ဗိသုကာ ကိုေက်ာ္မင္းတို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ေစတီေတာ္၏ အေသးစိတ္ ဖြဲ႕စည္း ဆက္စပ္မႈပံုကို ဆက္လက္ ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ေအဘီဘီေအအသင္းက ထိုလုပ္ငန္းအတြက္ စတီဗင္ကိုင္လီကို ေဒၚလာ သံုးေသာင္း ေပးခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူသည္ တည္ေဆာက္မႈ စတင္ႏိုင္ေအာင္ ေစတီေတာ္ပံုစံကို အၿပီးသတ္ ေရးဆြဲေပးရန္ ၾကန္႔ၾကာ ေႏွာင့္ေႏွးေနပါသည္။

ထိုအခက္အခဲကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရန္ ေဒါက္တာၾကည္တင့္ေမာ္မွတဆင့္ ဆက္သြယ္၍ ဆန္ဖရန္စစၥကိုတြင္ ေနထိုင္ေသာ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးၾကည္ျမင့္ေမာ္ကို အကူအညီေတာင္းရာ လုပ္ခမယူဘဲ တတ္ႏိုင္သမွ် အကူအညီ ေပးခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူေနထိုင္ရာအရပ္ႏွင့္ ေစတီတည္မည့္ေနရာ နယူးဂ်ာစီမွာ အလွမ္းေဝးလြန္းလွသျဖင့္ အဖြဲ႕ႏွင့္ ဆက္သြယ္ လုပ္ကိုင္ရာတြင္ အခက္အခဲ ရွိေနျပန္ရာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာသည္အထိ ေစတီေတာ္၏ အေသးစိတ္ ဖြဲ႕စည္း ဆက္စပ္မႈပံုမွာ မၿပီးႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ ထိုေၾကာင့္ သူ၏ ကူညီမႈကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ရျပန္ပါသည္။

ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္ ဦးဣႏၵကမွတဆင့္ သီရိလကၤာ အင္ဂ်င္နီယာ မစၥတာ အာနႏၵာ-ဒီ-ေဆးလ္ဗားကို ထိုကိစၥအတြက္ အကူအညီ ေတာင္းျပန္ရာ လုပ္ခမယူဘဲ အကူအညီေပးပါမည္ဟု မစၥတာအာနႏၵာက ေလွ်ာက္ထားၿပီး လုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ ေဆာင္႐ြက္ပါသည္။
မူလ ရည္မွန္းထားသည့္ ေစတီေတာ္၏ ပံုစံမွာ ေစတီေအာက္ေျခတြင္ တရားအားထုတ္၊ ဘုရားဝတ္ျပဳႏိုင္သည့္ ခန္းမအက်ယ္ ထည့္သြင္း ေဆာက္လုပ္မည့္ ပံုစံ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုပံုစံအတိုင္း ေဆာက္လုပ္သည့္အခါ ဘုရားပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေျမသားမ်ား ၿပိဳမက်ေစရန္ ထိန္းထားရမည့္ နံရံမ်ား တည္ေဆာက္ကာ ထပ္မံ ေျမႀကီး ျဖည့္ရပါမည္။ ထိုလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ရန္ ေငြေၾကးအေျမာက္အျမား အသံုးျပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုအေျခအေနကို ၾကည့္၍ အသံုးမဝင္ဘဲ ေျမဖို႔ျခင္းျဖင့္ ေငြကုန္မည့္အစား အသံုးဝင္သည့္ အေဆာက္အဦ ခန္းမတစ္ခု ရရွိေစရန္ ေျမသားထိန္းနံရံမ်ား ေဆာက္ရမည့္ အတိုင္းအတာအထိ ေျမေအာက္ ခန္းမႀကီး ထပ္မံထည့္ကာ ေစတီေတာ္ပံု ေရးဆြဲမည့္ အစီအစဥ္ကို အဖြဲ႕အား ေျပာျပသည္။ အဖြဲ႕က သေဘာတူသျဖင့္ လုပ္ခမယူဘဲ သူ႔အစီအစဥ္ကို ပံုစံထုတ္ ေရးဆြဲခဲ့ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း မစၥတာအာနႏၵာမွာ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥျဖင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသို႔ အၿပီးအပိုင္ ျပန္သြားေသာအခါ ေဆာက္လုပ္ရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္သည္အထိ အေသးစိတ္ ေရးဆြဲရမည့္ ေစတီေတာ္ပံုစံမွာ မၿပီးျပတ္ဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့ျပန္ပါသည္။

နယူးဂ်ာစီေက်ာင္းကို ဝင္ထြက္ သြားလာ တရားအားထုတ္သူ မစၥတာေပါလ္ေမာ႐ိုးကို စာေရးသူက အကူအညီေတာင္းခဲ့ရာ အခမဲ့ ေစတနာ့ဝန္ထမ္းအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ေပးပါမည္ဟု ဆိုသျဖင့္ အဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္ပင္ကာ စတီဗင္ကိုင္လီထံမွ ေရးဆြဲၿပီးသား ပံုမ်ားကို မစၥတာေပါလ္ေမာ႐ိုးအား ေပးလိုက္သည္။
ေပါလ္ေမာ႐ိုးက ယခင္ ဗိသုကာမ်ား ထည့္သြင္း ေရးဆြဲထားေသာ ေျမသားထိန္းနံရံ ေဆာက္၍ ေျမဖို႔မည့္အစား ေတာင္ကုန္းမို႔မို႔သဏၭာန္ ဖန္တီးကာ ထိုကုန္းေပၚတြင္ ေစတီတည္ရန္ အၾကံေပးသည္။
ထိုအခ်က္ကို အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ေအဘီဘီေအအသင္းက သေဘာတူခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ေစတီေတာ္တည္ေဆာက္မႈကိစၥကို အဓိက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္သူတို႔က ေစတီေအာက္ေျခတြင္ အာ႐ုံခံတန္ေဆာင္း မထည့္ေတာ့ဘဲ ေျမစိုက္ေစတီကိုပဲ တည္ေဆာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္၍ မစၥတာေပါလ္ေမာ႐ိုးကို အေရးဆြဲခိုင္းသည္။
မစၥတာေပါလ္ေမာ႐ိုးက ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနမွ အင္ဂ်င္နီယာႏွင့္ တိုင္ပင္ကာ ယခင္ ဗိသုကာမ်ား ေရးဆြဲထားသည္ကို အေျခခံ၍ ေျမစိုက္ေစတီေတာ္ပံုကို ေရးဆြဲေပးသည္။
သူသည္ လုပ္ငန္းအတြက္ ပိုမို ေကာင္းမြန္သည့္ ပံုေဖာ္မႈ အယူအဆတြင္ ေကာင္းမြန္ေသာ္လည္း အေသးစိတ္ ေရးဆြဲရာတြင္ အားနည္းသျဖင့္ အၿပီးသတ္ရန္ ၾကန္႔ၾကာေနပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏ လုပ္ေဆာင္မႈကို အဖြဲ႕မွ ရပ္တန္႔ခဲ့ရျပန္သည္။
ေပါလ္ေမာ႐ိုးကို လုပ္အားခ ေဒၚလာ ၉,၀၀၀ ေပးလိုက္ရပါသည္။

မစၥတာေပါလ္ေမာ႐ိုးႏွင့္ အလုပ္မျဖစ္ေသာအခါ နယူးေယာက္မွ ကာစေနဒ ဗိသုကာ ကုမၸဏီထံ အလုပ္အပ္ႏွံရသည္။
ဦးေမာင္ေမာင္၊ ကိုေက်ာ္မင္းတို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ဗိသုကာအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔က အဆင့္ဆင့္ တိုး၍ ေရးဆြဲၿပီးသည့္ ေစတီပံုကို ကာစေနဒဗိသုကာကုမၸဏီက တည္ေဆာက္ရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရသည္အထိ အၿပီးသတ္ ေရးဆြဲေပးသည္။ ေစတီေတာ္အတြက္ ထိုကုမၸဏီႏွင့္ ဆက္သြယ္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေဒၚလာ ရွစ္ေသာင္းကိုးေထာင္ ကုန္က်ပါသည္။

ေစတီေတာ္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္း စတင္ရန္ ျမိဳ႕နယ္ေဆာက္လုပ္ေရးဌာနမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရေသာအခါ အေျခခံ အၾကမ္းထည္ ေဆာက္လုပ္မည့္ ကုမၸဏီကို ရွာေဖြ ေခၚယူရ၏။ ေစတီေတာ္မွာ ထူးျခားသည့္ အေဆာက္အဦ ျဖစ္ေနသျဖင့္ လုပ္ကုိင္ရန္ စိတ္ဝင္စားသူ နည္းပါးလွသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ဝင္စားသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ K & R ကုမၸဏီႏွင့္ပင္ စတင္ လုပ္ကိုင္ရေတာ့၏။ လက္ရာႏွင့္ ေပးရသည့္ေစ်းကို အေက်နပ္ႀကီး မဟုတ္ေသာ္လည္း လုပ္ခ်င္စိတ္ႏွင့္ လုပ္ေပးသည္ကိုပင္ ေက်းဇူးတင္ရမလို ျဖစ္ေန၏။

ေစတီေတာ္ အၾကမ္းထည္ၿပီးေသာအခါ အေခ်ာသတ္ဖို႔ လုိလာျပန္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေစတီေတာ္ကို အေခ်ာသတ္ ပံုေဖာ္ေပးဖို႔ ပညာရွင္မ်ားကို လက္လွမ္း မီွသမွ် ႀကိဳးပမ္း ရွာေဖြရျပန္သည္။ လြယ္ကူလွသည္ မဟုတ္။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာပညာရွင္မ်ားကို ေခၚယူ ျပသၾကည့္၏။ အၾကံဉာဏ္ေတာင္း၏။ အကူအညီေတာင္း၏။ အလုပ္အပ္ရန္ စီစဥ္၏။ သို႔ေသာ္ အထင္ႏွင့္ လက္ေတြ႕တြင္ ပါစင္ေအာင္ လြဲသျဖင့္ ေနာက္ဆံုး အခင္(ကိုေလး)ႏွင့္ပင္ စခန္းသြားရန္ စီစဥ္ရေတာ့သည္။

ေစတီေတာ္ အေခ်ာသတ္ေရးအတြက္ ကိုအခင္ အလုပ္ဝင္ႏိုင္ရန္ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ကိုေက်ာ္မင္း၊ ကိုသိန္းဝင္း၊ ကိုေအာင္ေက်ာ္မိုး၊ ကိုဝင္းေမာ္၊ ကိုေက်ာ္သူျမတ္၊ ကိုထြန္းထြန္း၊ ကိုေစာၾကင္၊ ကိုမင္းမင္း စသူတို႔က လိုအပ္သည့္ ပန္းခ်ီ ပန္းခက္မ်ား ဆြဲျခင္း၊ ပံုေဖာ္ျခင္း၊ ပံုစံခြက္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ပံုေလာင္းျခင္း စသည္မ်ား ျပဳလုပ္ကာ ဝိုင္းဝန္း ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေစတီေတာ္မွာ ယခု ေတြ႕ျမင္ရသည့္ အတိုင္းအတာထိ ၿပီးစီးေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။

ေစတီေတာ္ႀကီး အၿပီးသတ္ရန္ ေလွကား လက္ရန္းမ်ား တပ္ဆင္ျခင္း၊ ေက်ာက္ျပားခင္းျခင္း၊ ေစတီအရံေလးမ်ား အၿပီးသတ္ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ေစတီပလႅင္ႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ေလးမ်ားအတြက္ ကႏုတ္ပန္းမ်ား တပ္ဆင္ျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္မီးသြယ္တန္း တပ္ဆင္ျခင္း စသည့္ လုပ္ေဆာင္စရာမ်ား မ်ားစြာ က်န္ရွိပါေသးသည္။

ေက်ာင္းေဆာင္အတြက္ အခက္အခဲ

ေစတီေတာ္တည္ေဆာက္ေနစဥ္အတြင္း ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္သည့္ ေက်ာင္းေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ရန္ ကိစၥကို မစတင္ႏိုင္ခဲ့ပါ။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ပါမစ္ခ်ေပးစဥ္က အၾကမ္းထည္အေနျဖင့္သာ ေက်ာင္းေဆာင္ပံုစံကို တင္ျပထားခဲ့ရာ ေဆာက္လုပ္သည့္အခါ အခန္းဖြဲ႕ျခင္း၊ ေရပိုက္သြယ္ျခင္း၊ မီးႀကိဳးသြယ္ျခင္း၊ အပူအေအးအတြက္ စီမံျခင္း၊ အိမ္သာေရခ်ိဳးခန္းထားျခင္း စသည့္ အရာမ်ားကို အေသးစိတ္ ထည့္သြင္း ေရးဆြဲၿပီး ထပ္မံ တင္ျပရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းေဆာင္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္း၍ အၿပီးသတ္ ေရးဆြဲရန္ ဗိသုကာရွာေသာအခါ စတီဗင္ကုိင္လီကိုပင္ အလုပ္အပ္ရန္ စီမံခဲ့မိျပန္သည္။
အေၾကာင္းမွာ သူ႔အေနျဖင့္ ေစတီေတာ္ပံုသည္ ခက္ခဲ၍ အၿပီး မေရးဆြဲႏိုင္သည္ ျဖစ္ရမည္။ ေက်ာင္းအေဆာက္အဦကေတာ့ သာမန္ ႐ိုး႐ိုး ျဖစ္၍ မခက္ခဲေလာက္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းအေဆာက္အဦ ပံုဆြဲခကို အျခားသူအား ေပးမည့္အစား စီမံကိန္းစကတည္းက စိတ္ရွည္စြာျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေပးခဲ့ေသာ သူ႔ကို ေပးသင့္သည္၊ ေပးမည္ဟု အဖြဲ႕က ဆံုးျဖတ္သည္။
အျခား အေၾကာင္းတစ္ခုမွာ ကာစေနဒဗိသုကာကုမၸဏီက ေက်ာင္းအေဆာက္အဦ ပံုဆြဲခအတြက္ ေဒၚလာ တစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္း ေတာင္း၍ စတီဗင္ကိုင္လီက ေဒၚလာ ေလးေသာင္းသာ ေတာင္းသည္။ ေစ်းအလြန္ ကြာလြန္းလွသျဖင့္လည္း စတီဗင္ကိုင္လီကို အလုပ္အပ္ႏွံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း သူ႔ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ သံုးႏွစ္ၾကာသည့္တိုင္ သူသည္ အလုပ္ကို ၿပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္မေပးျပန္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ေအဘီဘီေအအသင္းအတြက္ အခက္အခဲႏွင့္ ၾကံဳရျပန္သည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီ အေျခခံဗုဒၶဘာသာသင္တန္းအၿပီး ဆရာ၊ မိဘႏွင့္ သင္တန္းသူ သင္တန္းသား ကေလးမ်ား စုေပါင္း ဆြမ္းကပ္၊ တရားေဟာ၊ တရားနာကာ စကားစျမည္ေျပာၾကရာ ေဒါက္တာၾကည္စိုးက “ကေလးေတြ စာသင္ေနစဥ္အတြင္း ကေလးမိဘေတြက တရားထိုင္ရရင္ ေကာင္းမွာပဲ ဘုရား”ဟု ေလွ်ာက္ထားသည္။
“ေအး … ကေလးေတြ နည္းတုန္းက ဟိုဘက္ေက်ာင္းမွာ ကေလးေတြကို စာသင္၊ လူႀကီးေတြက ဒီဘက္ ဓမၼာ႐ုံမွာ ဘုရားဝတ္တက္၊ တရားထိုင္တာ လုပ္ခဲ့တယ္။ ခု ကေလးေတြက မ်ား၊ အတန္းေတြကိုလည္း ခြဲၿပီး သင္ရေတာ့ ေနရာမလံုေလာက္ဘဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ေနရာအတြက္ အခက္အခဲ မရွိေအာင္ဆိုၿပီး ေက်ာင္းေဆာင္ေဆာက္ဖို႔ စီမံေနတာလဲ ေက်ာင္းေဆာင္ပံုစံဆြဲဖို႔ ဗိသုကာ အခက္အခဲက ရွိေနျပန္တယ္”လို႔ စာေရးသူက ျပန္ေျပာျပသည္။

ထိုအခါ ကေလးမိဘတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကိုေအာင္သန္းက “တပည့္ေတာ္တို႔က အားလံုး အဆင္ေျပေနတယ္ ထင္တာ။ ဒီလို အခက္အခဲေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို မသိဘူး။ တပည့္ေတာ္ ညီတဝမ္းကြဲ တစ္ေယာက္ေတာ့ ရွိတယ္။ ဒဲရစ္ခ်ိဳ တဲ့။ အေမရိကားမွာ ဗိသုကာပညာနဲ႔ ေက်ာင္းၿပီးတာပဲ။ အရွင္ဘုရား သိမွာပါ။ ဦးေစာဟုန္ရဲ႕ သားပါ။ သူ အကူအညီေပးႏိုင္မလား မေျပာတတ္ဘူး။ တပည့္ေတာ္ သူ႔ကို ေမးၾကည့္ၿပီး အရွင္ဘုရားကို ေျပာပါမယ္”ဟု ေလွ်ာက္ထားသည္။

တေန႔တြင္ စာေရးသူထံ ဒဲရစ္ခ်ိဳ လာ၍ ဆြဲၿပီးသား ေက်ာင္းပံုစံ စသည္တို႔ကို ေတာင္းယူ ၾကည့္သည္။ တတ္ႏိုင္သမွ် ကူညီရန္လည္း ေျပာလိုက္သည္။ ထို႔ေနာက္ သူ႔ကို အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္ႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္သည္။ ဦးေမာင္ေမာင္က အဖြဲ႕ကို တင္ျပ၍ ဗိသုကာ ဒဲရစ္ခ်ိဳအား ေက်ာင္းပံုစံဆြဲရန္ ေဒၚလာ ႏွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ျဖင့္ အလုပ္အပ္ႏွံခဲ့သည္။ လုပ္အားခထဲမွ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေအဘီဘီေအအသင္းအား ျပန္၍ လႉဒါန္းသျဖင့္ သူယူေသာ လုပ္အားခမွာ ေဒၚလာ တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္သာ ျဖစ္ပါသည္။

ေက်ာင္းေဆာင္ပံုစံကို ျပင္

ဒဲရစ္ခ်ိဳႏွင့္ ဦးေမာင္ေမာင္တို႔ ညိႇႏိႈင္း တိုင္ပင္၍ ေက်ာင္းေဆာင္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကို ျပင္ဆင္သည္။
ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားမွာ - ေအာက္ထပ္ရွိ အေဆာင္ႏွစ္ခုၾကား အက်ယ္အဝန္းကို တစ္ေပတိုးခ်ဲ႕ျခင္း၊ ေလွကား ေလးခုအစား ႏွစ္ခုသာ ထည့္ျခင္း၊ ေလွကားမ်ားကို ဝရန္တာဘက္ ထုတ္လိုက္ျခင္း၊ ဝရန္တာကို ေလးေပ ရွစ္လက္မအစား ေျခာက္ေပ တိုးခ်ဲ႕ျခင္း၊ အေပၚထပ္တြင္ အိမ္သာမ်ား ထပ္မံ ထည့္ျခင္း၊ ေျမေအာက္ခန္းကို မူလက အေဆာင္တစ္ခု၏ ေအာက္မွာသာ ထားၿပီး၊ ယခု အေဆာင္ႏွစ္ခုစလံုး၏ ေအာက္တြင္ ထည့္ထားျခင္း၊ ယခင္က ဟင္းလင္းပြင့္ေနေသာ ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ဝရန္တာကို အလံုပိတ္ကာျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။

ပါမစ္ ထပ္မံေလွ်ာက္ရ၊ ကန္႔ကြက္ၾက

ေက်ာင္းေဆာင္ပံုစံ ဆြဲၿပီးေသာအခါ ျမိဳ႕နယ္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနသို႔ မိမိတို႔ စီမံကိန္းကို ေရွ႕ေနႏွင့္ တင္သြင္း ေလွ်ာက္ထားရသည္။
ေက်ာင္းေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ပါမစ္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က ခ်ေပးၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိတို႔အေနျဖင့္ ေက်ာင္းေဆာင္ပံုစံကို ပိုမို ေကာင္းမြန္ေအာင္ အသံုးဝင္ေအာင္ အထက္ပါအတိုင္း ျပင္ဆင္လိုက္သျဖင့္ ျမိဳ႕နယ္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနသို႔ ထပ္မံ တင္ျပရျခင္း ျဖစ္သည္။

မိမိတို႔ တင္ျပခ်က္အတြက္ အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ား၏ သေဘာထားကို သိရန္ ျမိဳ႕နယ္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနမွ ၂၀၀၉ ခု ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝး ေခၚသည္။
မိမိတို႔ ေက်ာင္းႏွင့္ ေပႏွစ္ရာ အကြာအေဝး အတြင္းရွိ အိမ္မ်ားကို ေရွ႕ေနမွတဆင့္ စာပို႔၍ အသိေပးရသည္။
ပထမအစည္းအေဝးတြင္ အိမ္နီးနားခ်င္း မိသားစု ႏွစ္စု လာ၍ ေျပာဆို တိုင္တန္းၾကသည္။

ပထမ မိသားစုက “ေျမကြက္အသစ္ ေနရာကို ဘာလုပ္ဖို႔ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ရွိသလဲ၊ သစ္ပင္စိုက္ေပးပါ၊ … စသည္ျဖင့္” ေတာင္းဆိုသည္။ သူတို႔အိမ္အတြက္ အကာအကြယ္ရရန္ မိမိတို႔ကို သစ္ပင္စိုက္ေပးရမည္ဟု ေတာင္းဆိုျခင္းသည္ တရားမွ်တမႈ မရွိေပ။ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔ကိစၥ ၿပီးေျမာက္ေရးအတြက္ စိုက္ေပးပါမည္ဟု ကတိေပးရသည္။

ေနာက္မိသားစုကေတာ့ “သူ႕အိမ္နားကပ္ရက္က အိမ္တြင္ လူအဝင္အထြက္ မ်ားေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းႏွင့္ လူအဝင္အထြက္ အကူးအသန္းမ်ား ရွိေၾကာင္း၊ ဒါဟာ နယ္ခ်ဲ႕လာတာျဖစ္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ တိုင္တန္း ေျပာဆိုသည္။
“သူ႔အိမ္နီးခ်င္းႏွင့္ ေက်ာင္းသည္ အတူတူ မဟုတ္၊ သီးျခားျဖစ္ေၾကာင္း၊ တစ္ႀကိမ္သာ မိမိတို႔ ေက်ာင္းမွ လူအမ်ား အသံုးျပဳေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေျဖၾကားေသာ္လည္း လက္မခံသျဖင့္ သီးျခားျဖစ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားေစရန္ ျခံစည္း႐ိုးကာေပးမည္ဟု ကတိေပးလိုက္ရသည္။

ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝးတြင္ စာေရးသူ၊ ဆရာေတာ္ဦးဣႏၵက၊ ဦးေသာဘန၊ ဦးေစာဝင္း၊ ဒဲရစ္ခ်ိဳ၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ေဒၚျမတ္ျမတ္၊ မစၥတာေပါလ္ပါ့စဝသ္၊ ေရွ႕ေနတို႔ တက္ေရာက္ နားေထာင္ၾကသည္။
အစည္းအေဝးအၿပီးတြင္ ကန္႔ကြက္ ေျပာဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ ေအဘီဘီေအအသင္းအေနျဖင့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ျဖစ္ခဲ့သည္။
စာေရးသူအေနျဖင့္ ၁၉၉၇-၉၉ ခုႏွစ္မ်ားက ျမိဳ႕နယ္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာန အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ အေတြ႕အၾကံဳ ရွိၿပီးသား ျဖစ္၍ ပူပန္မႈ မျဖစ္ခဲ့ပါ။
အေၾကာင္းမွာ လက္ရွိေနရာကို အဓိက ဘာသာေရးဌာနအျဖစ္ တင္ျပ ေတာင္းဆိုရာ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရၿပီးသားျဖစ္သည့္အျပင္ အေဆာက္အဦမွာလည္း ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးၿပီးသားျဖစ္သည္ကို သိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

မိမိတို႔ ေပးထားသည့္ ကတိအတိုင္း သစ္ပင္စိုက္ျခင္း၊ ျခံစည္း႐ိုးကာျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ျခင္း ရွိ,မရွိ ေစာင့္ၾကည့္မည္ဟု ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနက ေျပာကာ ေနာက္တႀကိမ္ ဒုတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးကို ၂၀၀၉ ခု စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပရန္ ရက္ခ်ိန္းေပးလိုက္သည္။

ေပးထားသည့္ ကတိအတိုင္း သစ္ပင္ အပင္သံုးဆယ္ေက်ာ္ စိုက္ရ၍ ေအဘီဘီေအအသင္းအေနျဖင့္ ေငြ ခုနစ္ေထာင္ေက်ာ္ ရွစ္ေထာင္နီးပါး အကုန္အက် ခံလိုက္ရသည္။
ျခံစည္း႐ိုး ကာလိုက္ရသျဖင့္ ေငြ ရွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ကိုးေထာင္နီးပါး အကုန္အက် ခံရျပန္သည္။
ထို႔အျပင္ အစည္းအေဝးေခၚတိုင္း ျမိဳ႕နယ္သို႔ ေငြ ႏွစ္ေထာင္နီးပါးခန္႔ တင္သြင္းရျပန္သည္။
ေရွ႕ေနခကလည္း နာရီအလိုက္ ေပးရသည္မို႔ အေကာင္အထည္ မျမင္ရဘဲ ကုန္က်ေနရသည့္ေငြမွာ နည္းလွသည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။

ဒုတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးသို႔ စာေရးသူ မတက္ေရာက္ဘဲ၊ ဆရာေတာ္ ဦးဣႏၵက၊ ဦးေသာဘန၊ ဦးစိန္ျမင့္၊ ေဒၚလီလီေဌး၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ေရွ႕ေနတို႔ တက္ေရာက္ နားေထာင္ၾကသည္။
တဆင့္စကား ၾကားရသည္မွာ ေနာက္ထပ္ အိမ္နီးနားခ်င္း မိသားစုမွ (ေက်ာင္းႏွင့္ကပ္ရက္၊ ေရကူးကန္ရွိေသာ အိမ္) အမ်ိဳးသမီးက “ေက်ာင္းျခံစည္း႐ိုးတြင္ မတ္တတ္ရပ္၍ က်င္ငယ္စြန္႔ေနေသာ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးကို ႐ိုက္ထားသည့္ ဓာတ္ပံုကို အဖြဲ႕သို႔ တင္ျပကာ သူ႕မွာ ဆယ့္သံုးႏွစ္အ႐ြယ္ သမီးရွိေၾကာင္း၊ အလြန္ပူပန္ရေၾကာင္း၊ ကားမ်ား ေက်ာင္းဝင္းအတြင္းက ျမက္ခင္းေပၚ ရပ္ေၾကာင္း၊ ညအခ်ိန္ ကားမီး သူတို႔အိမ္ထိုးေၾကာင္း၊ ေနာက္တင္ျပရန္ ဓာတ္ပံုေပါင္း ရာခ်ီရွိေၾကာင္း စသည္ စသည္”ကို တိုင္တန္း ေျပာဆိုသည္ဟု သိရသည္။
ထို႔အျပင္ အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားကို လာေရာက္ ကန္႔ကြက္ရန္ စည္း႐ုံးေနသည့္ အန္ေထာ္နီထရိန္နာက စပီကာ (ဘူးလ္ဟြန္း) အသံုးျပဳ၍ ေျပာဆို ေၾကညာေနသည့္ပံုကို ပံုႀကီးခ်ဲ႕၍ ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအား ေဝငွကာ အသံဆူညံေၾကာင္းကို တုိင္တန္း ေျပာဆိုသည္ဟု သိရသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေမာင္ေမာင္က အခ်ိဳ႕ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ ရွင္းလင္း တင္ျပသည့္အခါ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနမွ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအေနျဖင့္ နားလည္ လက္ခံသည္ဟု သိရပါသည္။

စာေရးသူအေနျဖင့္ တခ်ိဳ႕ တိုင္တန္းမႈသည္ ဆီေလ်ာ္ သင့္ျမတ္မႈရွိေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕ တိုင္တန္းမႈသည္ အဓိပၸာယ္ မရွိဟု ယူဆကာ စိတ္ပ်က္မိသည္မွတပါး မိမိတို႔ ကိစၥအတြက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရမည္ကို မစိုးရိမ္ပါ။
ဒုတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝး အၿပီးတြင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မေပးေသးဘဲ တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးအတြက္ ၂၀၀၉ ခု ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔ကို ခ်ိန္းဆိုလိုက္ျပန္သည္။

အတိတ္နိမိတ္ဆိုတာ တကယ္လား

တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝး မတိုင္မီ တစ္ရက္တြင္ စာေရးသူအေနျဖင့္ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝးရက္ကို ပကၡဒိန္တြင္ မွတ္တမ္း မတင္ရေသးသျဖင့္ ပကၡဒိန္ကို လွန္၍ ယေန႔ အစည္းအေဝးရွိသည္ ဟု ေရးျခစ္ မွတ္သားရာ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝးရက္ျဖစ္သည့္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ေရးမွတ္ရမည့္အစား စာ႐ြက္အလွန္မွားကာ ႏိုဝင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ ေနရာတြင္ ေရးမွတ္မိလိုက္သည္။

ေနာက္မွ ပကၡဒိန္ထိပ္ရွိ လအမည္ ေနရာကို ၾကည့္လိုက္ရာ အထိတ္တလန္႔ျဖစ္ကာ ေရးမွတ္ၿပီးသည္ကို ခ်က္ခ်င္း ျပန္ၿပီး မွင္ျဖင့္ ေရးျခစ္ ဖ်က္မိျပန္သည္။
ထိုအျဖစ္အပ်က္ကို အတိတ္နိမိတ္ေကာက္ကာ “ဟ… တတိယအႀကိမ္နဲ႔ မၿပီးေသးဘဲ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အစည္းအေဝး သြားရဦးမွာပါလား။ ဇာတ္လမ္းက ရွည္ေနဦးမွာပါလား။ အဆင္ေျပမွ ေျပပါ့မလား”ဟု ေတြးေတာ ပူပန္မိလိုက္သည္။

ထို႔အျပင္ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝး ညမတိုင္မီ ထိုေန႔ နံနက္ေစာေစာ လမ္းေလွ်ာက္ရာ ေက်ာင္းဝင္း၏ ျခံစည္း႐ိုး ငုတ္တုိင္တြင္ ဗိုက္စူးဝင္ၿပီး သမင္တစ္ေကာင္ ေသေနသည္ကို ေတြ႕ရ၍ ျမဴနီစီပယ္ဌာနကို ေခၚၿပီး အရွင္းခိုင္းရသည္။
ပထမ သမင္အေသေကာင္ကို ရွင္းၿပီးလို႔မွ မၾကာေသးမီ ေနာက္သမင္တစ္ေကာင္ ေက်ာင္းအဝင္ဝတြင္ ေသေနတာ ေတြ႕ရျပန္ေတာ့ “ဒီေန႔ည ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာန အစည္းအေဝးသြားရမွာ တယ္ နိမိတ္မေကာင္းပါလား၊ ဘာျပႆနာေတြ ၾကားရမလဲ”ဟု စိတ္ထဲတြင္ ျဖစ္မိပါသည္။

ေစတီေတာ္ႏွင့္ ေက်ာင္းေဆာင္ေဆာက္ရန္ ေငြမျပည့္စံုေသး၍ ေႏွာင့္ေႏွးေနသည္ကို ေဗဒင္ဆရာတစ္ဦးက အျဖဴေကာင္ႏွစ္ေကာင္ ဒီေက်ာင္းဝင္းထဲမွာ ရွိေနတယ္။ အဲဒီေကာင္ေတြ ေႏွာက္ယွက္ေနလို႔ ၾကေနတာ ဟု ဆိုခဲ့ဖူးသည္။ အျဖဴေကာင္ႏွစ္ေကာင္ဆိုသည္မွာ အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ အန္ေထာ္နီထရိန္နာႏွင့္ အျခား (အမည္မသိရသည့္) အန္ေထာ္နီမ်ား ျဖစ္ေနမလားဟု မဆီမဆိုင္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ့္သံုးႏွစ္ခန္႔က ၾကားခဲ့ရသည့္ စကားကိုလည္း ျပန္လည္ သတိရမိျပန္ေသးသည္။

မၿပီးျပတ္ေသး၊ တတိယအစည္းအေဝး

တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးမတိုင္မီတြင္ ျခံစည္း႐ိုးကာျခင္း၊ သစ္ပင္စိုက္ျခင္းတို႔ကို ၿပီးစီးေအာင္ အလ်င္အျမန္ လုပ္၍ မိမိတို႔ ေဆာင္႐ြက္ၿပီးသည္မ်ားကို ဓာတ္ပံု႐ိုက္ကာ တတိယအစည္းအေဝးတြင္ တင္ျပသည္။
ဒုတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးအၿပီးတြင္ ေရွ႕ေနက ဦးေမာင္ေမာင္ကို “မင္းတို႔အဖြဲ႕က အစည္းအေဝးလာတာ နည္းလိုက္တာ၊ မူဆလင္ ဗလီေဆာက္ဖို႔ တင္ျပတုန္းကဆို အခန္းကို ျပည့္ေနတာပဲ၊ ငါတို႔ဘက္က လူမ်ားရင္ အျခားတဘက္က သိပ္မေျပာရဲဘူးေပ့ါကြ၊ လူရႏိုင္သမွ် လာေအာင္ ေခၚခဲ့ပါ”ဟု ေျပာလာသည္။
အစည္းအေဝးက်င္းပခ်ိန္မွာ ည ၈ နာရီ ျဖစ္ၿပီး မိမိတို႔ကိစၥကို ေနာက္ဆံုး ၉ နာရီေလာက္မွ ေဆာင္႐ြက္ရာ ည ၁၁ နာရီေက်ာ္မွ အစည္းအေဝးၿပီးသျဖင့္ မိမိ၏ ဒကာ ဒကာမမ်ား လာေရာက္ရန္ အခက္အခဲရွိမည္ကို ေတြး၍ ေခၚရမွာ အားနာသျဖင့္ စာေရးသူက ဒကာ ဒကာမမ်ားကို အစည္းအေဝးလာရန္ မေခၚခဲ့မိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးတြင္ က်န္းမာေရးအေျခအေနအရ ဆရာေတာ္ဦးဣႏၵက မတက္ေရာက္ႏိုင္ဘဲ၊ စာေရးသူ၊ ဦးေသာဘန၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ေဒၚျမတ္ျမတ္၊ ေဒါက္တာခင္ေမာင္၊ ဦးေစာႏိုင္၊ ကိုေအာင္ေက်ာ္မိုး၊ ေဒၚေမႊး၊ မစၥတာေပါလ္ပါ့စဝသ္၊ မစၥတာေကဗင္၊ ေရွ႕ေနတို႔ တက္ေရာက္ နားေထာင္ၾကသည္။

ထိုအစည္းအေဝးတြင္ မိမိတို႔၏ ေက်ာင္းေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ေရးကို အဓိက ကန္႔ကြက္ေနသည့္ အန္ေထာ္နီထရိန္နာဆိုသူက ရပ္ကြက္ထဲရွိ မိသားစု အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေခၚလာသည္။
ျခံစည္း႐ိုးကာရံၿပီးေသာ္လည္း အန္ေထာ္နီမွာ ေက်နပ္မႈ မျပဘဲ မိမိတို႔ ေက်ာင္းေဆာင္ေဆာက္လုပ္မႈကို လံုးဝ မလိုလားသည့္အေနျဖင့္ ကန္႔ကြက္ ေျပာဆိုျပန္သည္။
“သူ႔အေနျဖင့္ တည္းခိုခန္းလို ေဆာက္လုပ္ထားသည့္ လူအဝင္အထြက္မ်ားမည့္ အေဆာက္အဦနားမွာ မေနလိုေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ခြင့္မျပဳသင့္ေၾကာင္း စသည္ .. စသည္” ေျပာဆို ကန္႔ကြက္သည္။

ေရကူးကန္ရွိသည့္ အိမ္မွ အမ်ိဳးသမီးကလည္း “ဘုတ္အဖြဲ႕အေနျဖင့္ အေမရိကန္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ ၉-၁၁ ကိစၥကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္ေၾကာင္း၊ ဗမာျပည္ဟာ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္စာရင္းတြင္ ပါဝင္ေနေၾကာင္း၊ တကယ္လို႔ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ဒီေနရာမွာ ေျခကုတ္ယူလာရင္ သူ႕မိသားစုအတြက္ စိုးရိမ္ရေၾကာင္း စသည္ စသည္” ေျပာဆို ကန္႔ကြက္ျပန္သည္။
ထိုစကားကို ၾကားရသည့္ စာေရးသူစိတ္မွာ “ေအာ္ … ဘယ္ေလာက္ပဲ ေငြ ရွိရွိ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာတတ္တယ္လို႔ ထင္ရ ထင္ရ၊ ဘယ္လူမ်ိဳးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အျဖဴပဲျဖစ္ျဖစ္ အမဲပဲဆိုဆို ေလာဘ ေဒါသနဲ႔ မနာလို ဝန္တိုမႈရွိရင္ ေမာဟက ဖံုးလႊမ္းလာတဲ့အခါ ကိုယ္ဘာေျပာမိတယ္ ဆိုတာ၊ ကုိယ္ေျပာလိုက္တဲ့စကားအရ ကုိယ္ဘယ္အဆင့္အတန္း ေရာက္သြားတယ္ဆိုတာ သတိမထားမိၾကပါလား”ဟု ေတြးၾကည့္မိလိုက္ပါသည္။

ထိုအစည္းအေဝး၌ မိမိတို႔၏ တင္ျပခ်က္ကို ခြင့္ျပဳ မျပဳ မဲခြဲရန္အလိုတြင္ အန္ေထာ္နီထရိန္နာ၏ ဇနီးက ေနာက္ဆံုး ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ “ငါ့ကေလးေတြ ဟိုဘက္က မူလတန္းေက်ာင္းမွာ စာသင္ေနတယ္။ တကယ္လို႔ မင္းတို႔ဘက္က အေဆာက္အဦေဆာက္ရင္ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဆူညံသံက ငါ့ကေလးေတြကို ထိခိုက္မွာေပါ့။ အဲဒါကို မင္းတို႔ ဘယ္လို တာဝန္ယူမလဲ”ဟု ေမးရာ၊ ေရွ႕ေနက ေအးေအးေဆးေဆးပင္ … မူလတန္းေက်ာင္းနဲ႔ ၇၅-ေပ အကြာမွာ ေဆာက္လုပ္ေနတာမို႔ ပူပန္စရာ မလိုေၾကာင္း ေျပာျပရာ စိတ္မခ်မ္းမသာႏွင့္ သူ႔ေနရာတြင္ သူျပန္ထိုင္သည္။ စာေရးသူက ျပံဳးစရာ တိုင္တန္းမႈ တစ္ခုဟုသာ မွတ္ခ်က္ခ်မိပါသည္။

ထိုတတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးတြင္ ကန္႔ကြက္သူမ်ားဘက္မွ လက္ေထာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ကို ေခၚလာသည္။ ထိုေၾကာင့္ မိမိတို႔မွာ အစည္းအေဝး မစမီတြင္ ဘာျဖစ္မလဲ၊ တို႔ကိစၥကို ပယ္ခ်မွာလား စသည္ျဖင့္ ေတြးေတာ ပူပန္ၾကသည္။

မိမိတို႔ဘက္မွ မစၥတာေကဗင္က … ဗုဒၶဘာသာသည္ အလြန္ၿငိမ္းေအးသည့္ ဘာသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ေလ့လာ လိုက္စားေနေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕သူေတြ ထင္သလို ဗုဒၶဘာသာသည္ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္ဟု သူမၾကားမိေၾကာင္း … စသည္တို႔ကို ေျပာဆိုေသာအခါ ကန္႔ကြက္သူမ်ားမွာ ထိုသို႔ အေမရိကန္တစ္ေယာက္က မိမိတို႔ဘက္မွ ေထာက္ခံ ေျပာဆိုလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္မထားသျဖင့္ အံ့အားသင့္သြားၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာန အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက မိမိတို႔ကိစၥကို ယာယီမဲျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာ မဲေပးႏိုင္သည့္ ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ ငါးဦးတြင္ ေလးဦးက မိမိတို႔ဘက္ကို အႏိုင္မဲေပးသည္။
ေနာက္တစ္ဦးက ကန္႔ကြက္သူမ်ား ေက်နပ္ေစရန္ မိမိတို႔ဘက္ကို မဲမေပးပါ။
ထိုေန႔တြင္ တက္ေရာက္သည့္ အခ်ိဳ႕အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ အၿမဲတမ္းအဖြဲ႕ဝင္မ်ား မဟုတ္သျဖင့္ ၎တို႔၏ မဲေပးမႈသည္ အတည္မျဖစ္ေသးပါ။
တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝးသို႔ မတက္ေရာက္ခဲ့ေသာ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက အသံဖမ္းယူထားသည့္ တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝး ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို တိတ္ေခြဖြင့္၍ နားေထာင္ရပါမည္။
ထို႔ေနာက္ စတုတၳအႀကိမ္ အစည္းအေဝးသို႔ လာေရာက္သည့္အခါ မဲေပးရပါမည္။
တတိယအႀကိမ္ အစည္းအေဝး ၿပီးခါနီး၌ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနမွ ေရွ႕ေနက အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားကို ပါဝင္ေျပာဆိုရန္ ေနာက္အစည္းအေဝးတြင္ ခြင့္မျပဳေတာ့ေၾကာင္း အသိေပးလိုက္သည္။
ထို႔ျပင္ မိမိတို႔ ကိစၥကို အၿပီးသတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္ စတုတၳအႀကိမ္ အစည္းအေဝးကို ၂၀၀၉ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔သို႔ ခ်ိန္းဆိုလိုက္သည္။
ထိုအခါ … ငါ နိမိတ္ေကာက္တာ မွန္မ်ား မွန္ေနသလား … ဟု စိတ္ထဲတြင္ ျဖစ္ေပၚလာျပန္သည္။

ခြင့္ျပဳခ်က္ေပး

ေရွ႕ေနအၾကံေပးသည့္အတိုင္း ႏိုဝင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ စတုတၳအႀကိမ္ အစည္းအေဝးကို မိမိတို႔ဘက္မွ လူအမ်ားတက္ေရာက္ရန္ လက္လွမ္းမီွသမွ် ဒကာ ဒကာမမ်ားကို ေခၚလိုက္ရာ အမ်ားအျပား လာေရာက္ နားေထာင္ၾကပါသည္။
ကန္႔ကြက္သူဘက္မွ မိသားစု ႏွစ္ဦးသာ လာေရာက္ နားေထာင္သည္။
ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းအဖြဲ႕မွ ေရွ႕ေန၊ အင္ဂ်င္နီယာ၊ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၾကကာ ေက်ာင္းေဆာင္တည္ေဆာက္ေရးကိစၥကို ခြင့္ျပဳခ်က္ ခ်ေပးလိုက္ပါသည္။

မိမိတို႔ ေရွ႕ေနကေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိတို႔အဖြဲ႕မွေသာ္လည္းေကာင္း ေက်းဇူးတင္စကား ေျပာၾကားလိမ့္ဦးမည္ဟု ထင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဘာမွမေျပာဘဲ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္ျဖင့္ တိတ္ဆိတ္စြာပင္ အစည္းအေဝးခန္းမမွ မိမိတို႔ ထြက္ခြာခဲ့ၾကပါသည္။
ကားဆီသို႔ မေရာက္မီ လမ္းခရီးတြင္ မစၥတာေကဗင္က ေပ်ာ္ရဲ႕လားလို႔ စာေရးသူကို ေမးရာ စာေရးသူက … ေအး ေပ်ာ္ေတာ့ ေပ်ာ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ ေခါင္းခဲစရာ ရွိေနတယ္ …လို႔ ျပန္ေျပာမိသည္။
ေကဗင္က နားမလည္သည့္ သေဘာျဖင့္ မိမိကိုၾကည့္ရာ “ေခါင္းခဲစရာ ဘာလဲဆိုတာက ေက်ာင္းေဆာက္ဖို႔ရာ အလႉေငြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရရွိဖို႔ပဲ”ဟု ရွင္းျပလိုက္ပါသည္။

ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းအဖြဲ႕မွ ခြင့္ျပဳခ်က္ ခ်ေပးၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုခြင့္ျပဳခ်က္ကို သတင္းစာထဲထည့္ ေၾကညာကာ ၄၅-ရက္အထိ ကန္႔ကြက္သူ ရွိ,မရွိ ေစာင့္ၾကည့္ရပါဦးမည္။
ကန္႔ကြက္လိုသူမ်ားသည္ မနာလပန္ ျမိဳ႕ျပစီမံကိန္းဌာနသို႔ လာေရာက္ ကန္႔ကြက္ရမည္မဟုတ္ဘဲ ေရွ႕ေနငွား၍ သက္ဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္ တရား႐ုံးသို႔ ကန္႔ကြက္စြာ တင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုသို႔ လုပ္ရန္မွာ ေငြေၾကးကိစၥ ပါလာၿပီျဖစ္သျဖင့္ ကန္႔ကြက္သူမ်ားအေနျဖင့္ လုပ္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆရပါသည္။

၄၅-ရက္ေက်ာ္လြန္ေသာအခါ အေဆာက္အဦဌာနသို႔ ေဆာက္လုပ္ရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းျခင္း၊ အေဆာက္အဦေဆာက္မည့္ ကုမၸဏီကို ေစ်းၿပိဳင္ေခၚယူျခင္း စသည့္ ေဆာင္႐ြက္စရာမ်ား ရွိေနရာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းကို ၂၀၁၀ ခု ေႏြဦးေပါက္ကာလမွ စတင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ထိုအေတာအတြင္း အလႉေငြ ရရွိရန္လည္း ေဆာင္႐ြက္ၾကရပါဦးမည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အလႉေငြအတြက္ ေခါင္းခဲမႈ သက္သာေစရန္၊ ပေပ်ာက္ေစရန္၊ ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီး အျမန္ ၿပီးေျမာက္ႏိုင္ရန္၊ တဲမထိုးရဘဲ ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီး၏ အမိုးအကာေအာက္တြင္ အလႉအတန္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္၊ ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးေပၚတြင္ စိတ္ေအးခ်မ္းသာစြာ တည္းခို၍ တရား ဘာဝနာ ပြားမ်ား အားထုတ္ႏိုင္ရန္ တတ္စြမ္းသမွ် လႉဒါန္းၾကပါဦးလို႔သာ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါေတာ့သည္။

အရွင္ပညာသီဟ
မဟာစည္ သတိပ႒ာန္ရိပ္သာ
မနာလပန္၊ နယူးဂ်ာစီ
ႏိုဝင္ဘာ ၁၇, ၂၀၀၉

နံနံပင္ မႀကိဳက္ေသာ ဆရာေတာ္ႏွင့္ တံခါး ၆ ေပါက္

၂၀၀၉ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၁၄ ရက္ စေနေန႔ အဘိဓမၼာသင္တန္းတြင္ ဝိပါက္စိတ္နဲ႔ ႀကိယာစိတ္အခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကရ၏။

..... ဒီေန႔ ေလ့လာမယ့္ စိတ္ အားလံုးကို ‘အဟိ္တ္စိတ္’လို႔ေခၚတယ္။ အဟိတ္စိတ္အားလံုး ၁၈-ပါး ရွိတယ္။
‘ဟိတ္’ဆိုတာ ‘ေဟတု’က လာတာ။ ‘မူလ၊ အရင္းအျမစ္’လုိ႔ ဆိုလိုတယ္။ ‘ဟိတ္’ ၆-ပါး ရွိတယ္။
ေလာဘရယ္, ေဒါသရယ္, ေမာဟရယ္ ... သူတို႔က အကုသိုလ္ဟိတ္။ ၿပီးေတာ့ သူရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ အေလာဘရယ္, အေဒါသရယ္, အေမာဟရယ္ .. သူတို႔ကေတာ့ ကုသိုလ္ဟိတ္။

‘ဟိတ္’နဲ႔ မယွဥ္တာကို ‘အဟိတ္’လို႔ ေခၚတယ္။ ဒီ‘အဟိတ္စိတ္’ေတြ ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီဟိတ္ေတြ တစ္ခုမွ မပါဘူး။ သူတို႔က တျခား ကုသိုလ္ဟိတ္၊ အကုသိုလ္ဟိတ္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ “အက်ိဳး”ေတြျဖစ္တယ္။ သူတို႔ကုိယ္၌က ဒီဟိတ္ေတြနဲ႔ မယွဥ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္သာ သူတို႔ကို ‘အဟိတ္စိတ္’လုိ႔ ေခၚတာ။

‘အဟိတ္စိတ္’ ၁၈-ပါးကို ‘အကုသလဝိပါက္စိတ္ ၇-ပါး’၊ ‘အဟိတ္ကုသလဝိပါက္စိတ္ ၈-ပါး’ နဲ႔ ‘အဟိတ္ႀကိယာစိတ္ ၃-ပါး’လို႔ သံုးမ်ိဳးခြဲလို႔ ရတယ္။

အကုသလဝိပါက္စိတ္ ၇-ပါး
(၁) ဥေပကၡာသဟဂတ စကၡဳဝိညာဏစိတ္
(၂) ဥေပကၡာသဟဂတ ေသာတဝိညာဏစိတ္
(၃) ဥေပကၡသဟဂတ ဃာနဝိညာဏစိတ္
(၄) ဥေပကၡာသဟဂတ ဇိဝွါဝိညာဏစိတ္
(၅) ဒုကၡသဟဂတ ကာယဝိညာဏစိတ္
(၆) ဥေပကၡာသဟဂတ သမၸဋိစၧနစိတ္
(၇) ဥေပကၡာသဟဂတ သႏၲီရဏစိတ္

အဟိတ္ကုသလဝိပါက္စိတ္ ၈-ပါး
(၁) ဥေပကၡာသဟဂတ စကၡဳဝိညာဏစိတ္
(၂) ဥေပကၡာသဟဂတ ေသာတဝိညာဏစိတ္
(၃) ဥေပကၡသဟဂတ ဃာနဝိညာဏစိတ္
(၄) ဥေပကၡာသဟဂတ ဇိဝွါဝိညာဏစိတ္
(၅) သုခသဟဂတ ကာယဝိညာဏစိတ္
(၆) ဥေပကၡာသဟဂတ သမၸဋိစၧနစိတ္
(၇) ေသာမနႆသဟဂတ သႏၲီရဏစိတ္
(၈) ဥေပကၡာသဟဂတ သႏၲီရဏစိတ္

အဟိတ္ႀကိယာစိတ္ ၃-ပါး
(၁) ဥေပကၡာသဟဂတ ပဥၥဒြါရာဝဇၨနစိတ္
(၂) ဥေပကၡာသဟဂတ မေနာဒြါရာဝဇၨနစိတ္
(၃) ေသာမနႆသဟဂတ ဟသိတုပါၸဒစိတ္


+++++


လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးက ‘ပရမတၳသံခိပ္က်မ္း’တြင္ အဟိတ္စိတ္ ၁၈-ပါးကို ဤသို႔ လကၤာစီထား၏။

‘စက္’‘ေသာ’‘ဃာ’‘ဇီ’၊ ‘ကာ’ကုိ မွီ၊ ငါးလီ ဝိညာဏ္မွတ္။
‘သမ္’‘သန္’ႏွစ္ခု၊ ေလာင္းျပန္မႈ၊ အကုဝိပါက္ သတ္။
‘စက္’‘ေသာ’‘ဃာ’‘ဇီ’၊ ‘ကာ’ကုိ မွီ၊ ငါးလီ ဝိညာဏ္မွတ္။
‘သမ္’‘သန္’‘သန္’ဟု၊ ေလာင္းျပန္မႈ၊ ကုသလဝိပါက္ အ႒္။
‘အာဝဇၨန္း’ဒြိ၊ ‘ဟသိတုပၸါဒ္’၊ ဤသံုးရပ္၊ မွတ္ေလ ကိရိယာ။
ကာယႏွစ္လီ၊ ‘ဒု’‘သု’မွီ၊ ကု-‘တီ’ ‘ဟသိ’ ေသာ။
အႂကြင္းစုဒၵသ္၊ ‘ဥ’ႏွင့္ကပ္၊ ဌာရသ္ စိတ္မေနာ။

‘စက္’ = စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ေသာ’ = ေသာတဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ဃာ’ = ဃာနဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ဇီ’ = ဇိဝွါဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ကာ’ = ကာယဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘သမ္’ = သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္၊ ‘သန္’ = သႏၲီရဏစိတ္၊
အကုဝိပါက္ ‘သတ္’ (သတၱ = ၇) = အကုသလဝိပါက္စိတ္ ၇-ပါး။

‘စက္’ = စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ေသာ’ = ေသာတဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ဃာ’ = ဃာနဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ဇီ’ = ဇိဝွါဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘ကာ’ = ကာယဝိညာဏ္စိတ္၊ ‘သမ္’ = သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္၊ ‘သန္’ = သႏၲီရဏစိတ္၊ ‘သန္’ = သႏၲီရဏစိတ္၊
ကုသလဝိပါက္ ‘အ႒္’ (အ႒ = ၈) = အဟိတ္ကုသလဝိပါက္စိတ္ ၈-ပါး။

အာဝဇၨန္း ဒိြ(၂) = ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္ ၁-ပါး၊ မေနာဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္ ၁-ပါး။
ဟသိတုပၸါဒ္ = ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္ ၁-ပါး
ဤသံုးရပ္၊ မွတ္ေလ ကိရိယာ = အဟိတ္ႀကိယာစိတ္ ၃-ပါး။

ကာယႏွစ္လီ၊ ‘ဒု’‘သု’မွီ = ‘အကုသလဝိပါက္ ကာယဝိညာဏ္စိတ္’သည္ ‘ဒုကၡေဝဒနာ’(ဒု)ႏွင့္တကြ၊ ‘အဟိတ္ကုသလဝိပါက္ ကာယဝိညာဏ္စိတ္’သည္ ‘သုခေဝဒနာ’(သု)ႏွင့္တကြ ျဖစ္၏။

ကု-‘တီ’ ‘ဟသိ’ ေသာ = ကုသလဝိပါက္မွ ‘သႏၲီရဏစိတ္ ၁-ပါး’၊ အဟိတ္ႀကိယာမွ ‘ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္ ၁-ပါး’တို႔သည္ ‘ေသာမနႆေဝဒနာ’(ေသာ)ႏွင့္တကြ ျဖစ္၏။

အႂကြင္းစုဒၵသ္ = က်န္ေသာ အဟိတ္စိတ္ ၁၄-ပါး(စုဒၵသ=၁၄)တို႔သည္
‘ဥ’ႏွင့္ကပ္ = ‘ဥေပကၡာေဝဒနာ’(ဥ)ႏွင့္တကြ ျဖစ္၏။

ဌာရသ္ စိတ္မေနာ = အဟိတ္စိတ္ စုစုေပါင္း ၁၈-ပါး (အဌာရသ=၁၈) ျဖစ္၏။

လကၤာက်က္မွတ္၍ မွတ္သားေလ့လာလိုသူတို႔အတြက္ အက်ိဳးရွိလွ၏။


+++++


..... စကၡဳဆိုတာ မ်က္လံုး၊ ဝိညာဏဆိုတာ အသိ၊ စကၡဳဝိညာဏ - ျမင္သိစိတ္။ မ်က္လံုးနဲ႔ သိတဲ့စိတ္၊ ျမင္သိစိတ္။ စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္ဆိုတာ ျမင္သိတဲ့စိတ္။ ျမင္တဲ့အခါမွာ ျမင္႐ုံေလး ျမင္တာ။ ဘာမွ ေရွ႕မတိုးေသးဘူး။

ဒီ႐ူပါ႐ုံလို႔ဆိုတဲ့ အာ႐ုံေလးကို ျမင္႐ုံေလး ျမင္လိုက္တာ၊ ျမင္ကာမွ်ျဖစ္တဲ့ စိတ္ကို စကၡဳဝိညာဏလို႔ ဒီလို ေခၚတာ။
တစံုတခုျမင္ရင္ ဒီစိတ္နဲ႔ခ်ည္း ျမင္တာ။ အကုသလဝိပါက္ - အကုသိုလ္ရဲ႕အက်ိဳးစိတ္ဆိုရင္ ကိုယ္မျမင္ခ်င္တာ ျမင္ရတယ္။ အ႐ုပ္ဆိုးတာ ျမင္ရတယ္။ မေကာင္းတာ ျမင္ရတယ္။ ပါဠိလိုေျပာေတာ့ အနိ႒ာ႐ုံလို႔ ေခၚတာေပါ့ေလ။ အလိုမရွိအပ္တဲ့ အာ႐ုံေတြကို ျမင္တဲ့အခါမွာ ျမင္တဲ့စိတ္ဟာ ဒီစိတ္ေတြေပါ့။ ကိုယ္မျမင္ခ်င္တဲ့ဟာႀကီးတစ္ခု ကိုယ္လာျမင္ရတာဆိုေတာ့ မေကာင္းျမင္ရတာေပါ့။ အဲဒီ မေကာင္းျမင္တဲ့စိတ္ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာလဲ။ ေနာက္ဘဝက ကိုယ္က လုပ္ခဲ့တဲ့ အကုသိုလ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တာ။

ထို႔အတူပဲ ကုိယ္မၾကားခ်င္တာႀကီး ၾကားရတယ္။ ဆဲသံ ဆိုသံပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သီခ်င္းသံပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ။ မၾကားခ်င္တာ ၾကားရတဲ့အခါမွာလည္း ေနာက္ဘဝက ကိုယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အကုသိုလ္ရဲ႕ အက်ိဳးလာေတြ႕တာ။

ဒီအတိုင္းပဲ မႀကိဳက္တဲ့ အနံ႔ေတြ နံတယ္။ တခါတေလေတာ့ တစ္ေယာက္အတြက္ ေကာင္းေပမယ့္ ေနာက္တစ္ေယာက္အတြက္ မေကာင္းတာေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ့္အတြက္ မေကာင္းရင္ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံလို႔ ေခၚရတာေပ့ါ။

ဆိုပါေတာ့။ နီးနီး ဥပမာေပးမယ္။ ဦးဇင္း နံနံပင္ မႀကိဳက္ဘူး။ နံနံပင္ အနံ႔ကို မခံခ်င္ဘူး။ ဒီအနံ႔ကို မႀကိဳက္ဘူး။ ဦးဇင္းအဖို႔ နံနံပင္ဟာ အနိ႒ာ႐ုံပဲ။ တျခားဦးဇင္းအတြက္က်ေတာ့ ႀကိဳက္ေတာ့ ဣ႒ာ႐ံုေပါ့။ တခါတေလက်ေတာ့လည္း စိတ္ဆိုးခ်င္တယ္ေပါ့ေလ။ ... နံနံပင္ေတြ ထည့္လာျပန္ၿပီကြာ ..ဆိုၿပီး။ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ ဒါ ဘယ္သူ႔မွ အျပစ္တင္စရာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ဘဝက ကိုယ့္အကုသိုလ္ကံ လာအက်ိဳးေပးလို႔ ကိုယ္မလိုခ်င္တာေတြ ဒီမွာ လာေတြ႕တာ။


+++++


..... ပဥၥဒြါရာဝဇၨန ။ ‘ပဥၥ’ဆိုတာက ငါး၊ ‘ဒြါရ’ဆိုတာက တံခါး၊ ‘အာဝဇၨန’ဆိုတာက ဆင္ျခင္တာဆိုလည္း ဟုတ္တယ္၊ လွည့္တာဆိုလည္း ဟုတ္တယ္။

တံခါး ဘယ္ႏွေပါက္ရွိလဲ?

၆-ေပါက္ ရွိတယ္ေနာ္။ ‘မ်က္စိ’၊ ‘နား’၊ ‘ႏွာေခါင္း’၊ ‘လွ်ာ’၊ ‘ကိုယ္’၊ ‘စိတ္’။

ဦးဇင္းတို႔ .. အေမရိကန္ေတြနဲ႔ ေျပာရင္ အထူးေျပာရတယ္။ အဘိဓမၼာမွာက စိတ္ဟာလည္းပဲ Sense တစ္ခုပဲ။ Sense door ဆိုရင္ သူတို႔က ငါးခုပဲ သိတာကိုး။ Sixth sense ဆိုျပန္ေတာ့လဲ အဓိပၸာယ္ တစ္မ်ိဳး ေရာက္သြားျပန္ေရာ။ Six door ၊ တံခါး ေျခာက္ေပါက္ရွိတယ္ေပါ့။ အဲဒီ တံခါးေျခာက္ေပါက္မွာ တံခါးငါးေပါက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပဥၥဒြါရာဝဇၨနက အလုပ္လုပ္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ သူ႔ကို ပဥၥဒြါရာဝဇၨနစိတ္လို႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမင္တဲ့အခါ၊ ၾကားတဲ့အခါ၊ နံတဲ့အခါ၊ အရသာသိတဲ့အခါ၊ ထိတဲ့အခါမွာ ျဖစ္တဲ့ ဝီထိ(အစဥ္အတန္း)ေတြမွာဆိုရင္ ဒီပဥၥဒြါရာဝဇၨနစိတ္က ထိပ္က သူလာလိမ့္မယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ... မေနာဒြါရာဝဇၨန။ မေနာဆိုတာ စိတ္၊ မေနာဒြါရာဝဇၨနဆိုတာ စိတ္တံခါး။ တကယ္ျမင္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ၾကားတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ စိတ္နဲ႔စဥ္းစားၿပီး ျမင္တာမ်ိဳး မရွိဘူးလား။ အတိတ္ကဟာေတြ ျပန္ျမင္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါက်ေတာ့ မေနာဒြါရနဲ႔ ျမင္တာ။ စိတ္နဲ႔ ျမင္တာ။ တကယ့္မ်က္လံုးနဲ႔ အခုလို ျမင္တာမဟုတ္ဘူး။ အနာဂတ္လွမ္းၿပီးေတာ့ စဥ္းစားတယ္။ ဒါလည္းပဲ စိတ္နဲ႔ ျမင္တာပဲ။ ၿပီးေတာ့ တစ္ခါ ႐ိုး႐ိုးပဲ စိတ္ကူးတယ္။ စိတ္ကူးေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါဘာလဲ .. မေနာဒြါရမွာ ျဖစ္တာ။ အဲဒါက်ေတာ့ မေနာဒြါရာဝဇၨန။ ဝီထိက်ေတာ့လည္း မေနာဒြါရဝီထိလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္းအစား သူက မေနာဒြါရာဝဇၨန္းကေန အလုပ္လုပ္ေတာ့တယ္။

(ဒီမေနာဒြါရာဝဇၨနစိတ္သည္ပင္ ငါးဒြါရမွာလည္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ ဆင္ျခင္တယ္ဆိုတဲ့ အေနမ်ိဳးနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ ဆံုးျဖတ္တဲ့အေနမ်ိဳးနဲ႔ ျဖစ္တယ္။ လူတစ္ေယာက္ထဲ ဌာနႏွစ္ခုကိုင္သလို အလုပ္ႏွစ္ခုလုပ္သလိုေပါ့။ စိတ္တစ္ခုတည္းက အလုပ္ႏွစ္မ်ိဳးလုပ္တာ ရွိတယ္။ သံုးမ်ိဳးလုပ္တာ ရွိတယ္။ ေလးမ်ိဳး ငါးမ်ိဳးထိေအာင္ ရွိတယ္။)


+++++


သမၸဋိစၧနစိတ္ (လက္ခံတဲ့စိတ္)နဲ႔ သႏၲီရဏစိတ္ (စံုစမ္းတဲ့စိတ္) ႏွစ္ခုကို နားလည္ဖို႔က ဘာအေျခခံအျဖစ္နဲ႔ နားလည္ရမလဲဆိုေတာ့ စိတ္ဝီထိဆိုတာကို နားလည္ရမယ္။ စိတ္အစဥ္အတန္းတစ္ခုေပါ့။

ဦးဇင္းတို႔ သတၱဝါေတြမွာ အာ႐ုံအသစ္မေတြ႕တဲ့အခ်ိန္မွာ၊ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ‘ဘဝင္စိတ္’ဆိုတာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။

အဲဒီလို ျဖစ္ေနရာက ေနၿပီးေတာ့ အာ႐ုံတစ္ခုနဲ႔ ေတြ႕လိုက္တဲ့အခါမွာ အဲဒီအာ႐ုံက .. ဆိုပါေတာ့ ျမင္တဲ့ ႐ူပါ႐ုံလို႔ပဲ ေျပာၾကစို႔။ ျမင္တဲ့ ႐ူပါ႐ုံနဲ႔ မ်က္လံုးနဲ႔ တိုက္ဆိုင္လိုက္တဲ့အခါမွာ အဲဒီအာ႐ုံက ဘဝင္ကိုလည္း သြား႐ိုက္တယ္၊ ထိခိုက္တယ္။ ဘဝင္ကလည္း အလြန္အျမန္ႀကီးျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ႐ိုက္႐ိုက္ခ်င္း မတုန္ဘဲ စိတ္ moment တစ္ခု လြန္ၿပီးမွ ဘဝင္တုန္တယ္။ အဲဒီေတာ့ လြန္သြားတာက one moment (၁)၊ တုန္တာက two moments။ (three moments)။ (၃)

အဲဒီလို ဘဝင္လႈပ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္က်ေတာ့ ဘဝင္ျပတ္သြားၿပီ။
ဘာေပၚလာသလဲဆိုေတာ့ ဝီထိစိတ္ဆိုတာ ျဖစ္လာတာ။
အဲဒီမွာ ပထမဆံုးျဖစ္တဲ့ ျမင္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာရင္ ပထမဆံုးျဖစ္တဲ့ ဝီထိစိတ္က အဟိတ္ႀကိယာထဲမွာ ပါတဲ့ ပဥၥဒြါရာဝဇၨနစိတ္ အဲဒါျဖစ္တာ။ ပဥၥဆိုတာ ငါး၊ ဒြါရဆိုတာ တံခါး၊ တံခါးဆိုတာ မ်က္စိ, နား, ႏွာကို ေခၚတာ။ အဲဒီ ဒြါရဘက္သို႔ လွည့္ေပးလိုက္တဲ့စိတ္၊ ဒြါရမွာျဖစ္တဲ့ အာ႐ုံကို ဆင္ျခင္တဲ့စိတ္လို႔ ၂-မ်ိဳး အဓိပၸာယ္ရွိတယ္။ (၄)

သူ႔ေနာက္က ျဖစ္တဲ့စိတ္က စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္-ျမင္သိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ (၅)

အဲဒီျမင္သိၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ အာ႐ုံက ကိုယ့္ဆီလာၿပီးေတာ့ မ်က္လံုးကို လာထိခိုက္ၿပီးေတာ့ သိၿပီးတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ လက္ခံတဲ့စိတ္ ျဖစ္တယ္။ သမၸဋိစၧနစိတ္ဆိုတာ ... အဲဒါ လက္ခံလိုက္တယ္။ (၆)

လက္ခံၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအာ႐ုံကို စံုစမ္းတယ္။ ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံလား ... မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံလား။ အဲဒီစိတ္ကို သႏၲီရဏစိတ္လို႔ ေခၚတယ္။ သႏၲီရဏဆိုတာ စံုစမ္း စစ္ေဆးတဲ့ စိတ္။(၇)

အဲဒီလို စံုစမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ... ေနာက္စိတ္တစ္ခုက်ေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္ေတာ့တာ။ ဒါ ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံပဲ။ ဒါ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံပဲ။ အဲဒီစိတ္က အဟိတ္ႀကိယာထဲက မေနာဒြါရာဝဇၨနစိတ္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ကို အဲဒီအခါက်ေတာ့ ‘ဝုေ႒ာ’လို႔ ေခၚတယ္။ နာမည္တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ေခၚတယ္။ ဒီစိတ္ေတာ့ ဒီစိတ္ပဲ။ ‘ဝုေ႒ာ’ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္တယ္လို႔ အဓိပၸာယ္ရွိတယ္။ (၈)

(အဲဒီ ဝုေ႒ာစိတ္ အခိုက္အတန္႔ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၿပီ။ ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံပဲ၊ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံပဲ .... သို႔မဟုတ္ ဣ႒ာ႐ုံပဲ အနိ႒ာ႐ုံပဲလို႔။ အဲသည္တိုင္ေအာင္ ဝိပါက္စိတ္ေတြခ်ည္း ရွိေသးတယ္။ ‘ကုသိုလ္’ ‘အကုသိုလ္’ မျဖစ္ေသးဘူး။)

ဝုေ႒ာရဲ႕ ေနာက္က်ေတာ့ ဘာေတြျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ေဇာစိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေဇာစိတ္က ၇-ႀကိမ္ ထပ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေဇာက်ေတာ့ ကုသိုလ္ေဇာ ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အကုသိုလ္ေဇာ ျဖစ္ခ်င္ရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ႏွလံုးသြင္းေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္က အသင့္အတင့္ ႏွလံုးသြင္းတတ္ရင္ ကုသိုလ္ေဇာ ျဖစ္မယ္။ အသင့္အတင့္ ႏွလံုးမသြင္းတတ္ရင္ အကုသိုလ္ေဇာ ျဖစ္မယ္။ (၁၅)

အဲဒီလို ေဇာျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူ႔ေနာက္က ကပ္လိုက္တဲ့ ‘တဒါ႐ုံ’ဆိုၿပီးေတာ့ စိတ္ moment ႏွစ္ခု ျဖစ္ျပန္တယ္။ (၁၇)

ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘဝင္စိတ္ တခါ ျပန္ျဖစ္သြားျပန္တယ္။ ဒါ one process ေပါ့။ ဒီဝီထိတစ္ခုဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကာတုန္း (၁၇)ခု ရွိတယ္။ ခဏေပါင္း ၁၇-ခ်က္ဆိုေပမယ့္ အလြန္႔ကို ျမန္တယ္။ ဦးဇင္းတို႔အေနနဲ႔ေတာ့ တြက္လို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာလို႔ေပါ့ေလ။

ဒီဝီထိသေဘာေလး သိလြယ္ေအာင္ က်မ္းဂန္ေတြမွာ ဥပမာေလးနဲ႔ ျပတယ္။

လူတစ္ေယာက္ဟာ သစ္ပင္ေအာက္မွာ ေခါင္းၿပီးျခံဳၿပီးေတာ့ အိပ္ေနတယ္တဲ့။ သူအိပ္ေနတုန္းမွာ တခါတည္း သရက္သီးမွည့္တစ္လံုးက ဖုတ္ကနဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျမႀကီးေပၚ ေႂကြက်လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူက ေခါင္းၿမီးျခံဳေလး ဖြင့္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္လိုက္တယ္။ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ျမင္တယ္ေပါ့။ ျမင္ေတာ့ သရက္သီးကို ေကာက္ယူလိုက္တယ္။ ေကာက္ယူၿပီးေတာ့ မွည့္မမွည့္ ၾကည့္လိုက္တယ္။ ဟာ .. မွည့္ၿပီ၊ ဆံုးျဖတ္ၿပီ။ ၿပီးေတာ့ သူစားတယ္ေပါ့။ စားၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ က်န္တဲ့အဖတ္ကေလးေတြ ဘာေတြ မ်ိဳခ်လိုက္တာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ျပန္အိပ္သြားတယ္။

အဲဒီ ဥပမာ မွတ္ထား။ ပထမ အိပ္ေနတာက ဘဝင္ေပ့ါ။ သရက္သီးကေလး ဖုတ္ကနဲ က်လာတာက အာ႐ုံက လာၿပီးေတာ့ ထိခိုက္တာ။ သူ ေခါင္းၿမီးျခံဳ ဖြင့္လိုက္တာက ပဥၥဒြါရာဝဇၨန္း။ ျမင္တာက စကၡဳဝိညာဥ္။ လွမ္းယူလိုက္တာက သမၸဋိစၧိဳင္း။ မွည့္မမွည့္ သူႏွိပ္ၾကည့္လိုက္တာက သႏၲီရဏ။ ဒါ မွည့္ၿပီ၊ မွည့္တဲ့ သရက္သီးပဲလို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္၊ ဝုေ႒ာ။ ၿပီးေတာ့ စားတယ္။ အာ႐ုံရဲ႕ အရသာကို ခံစားတယ္ဆိုေတာ့ ေဇာ။ စားၿပီးေတာ့ ေနာက္တခါ အက်န္အႂကြင္းေလး မ်ိဳခ်လိုက္တယ္။ အဲဒါက တဒါ႐ုံလို႔ ေခၚတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပန္အိပ္တာက ဘဝင္။ အဲဒီ ဥပမာနဲ႔ မွတ္ထား။ ဒါ က်မ္းဂန္မွာ လာတဲ့ ဥပမာ။


+++++


ဝိပႆနာက အေႂကြးမရ

.... ဒါေၾကာင့္ ျမင္တိုင္း ျမင္တိုင္း ယခု ျမင္ရင္ ယခု ႐ႈ၊ ယခု ျမင္ရင္ ယခု႐ႈ။ ဒီလို ခ်က္ခ်င္း ခ်က္ခ်င္း ႐ႈ,႐ႈသြားရတယ္။ အေႂကြးမထားရဘူး။ ဝိပႆနာက အေႂကြးမရဘူး။ ေစ်းဝယ္ရာမွာ အေႂကြးရသလို ဝိပႆနာ႐ႈရာမွာေတာ့ ေနာက္မွ ႐ႈမယ္လုိ႔ ဒီလို အေႂကြးထားလို႔ မရဘူး။ ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္း ႐ႈ,႐ႈသြားမွ ရတယ္။ ဒါမွ စြဲလမ္းမႈက မဝင္ေရာက္ႏိုင္တာ။

ဒီလို လက္ငင္းမ႐ႈႏိုင္ဘဲ အေႂကြးက်န္သြားရင္ေတာ့ အဲဒီ အာ႐ုံမွာ စြဲလမ္းမႈေတြက ဝင္ေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီလို စြဲလမ္းၿပီးမွေတာ့ ျပန္ၿပီး ႐ႈေပမယ္လို႔ မူလအစြဲအလမ္းက မေပ်ာက္ေတာ့ဘူး။

ဒီေနရာမွာ ခ်က္ခ်င္း ႐ႈရမယ္ဆိုတာက ျမင္ၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း လက္ငင္း႐ႈဖို႔ပါပဲ။ က်မ္းဂန္စကားျဖင့္ ေျပာရရင္ စကၡဳဒြါရဝီထိ ဆံုးသြားလွ်င္သြားခ်င္း တဒႏုဝတၱကမေနာဒြါရဝီထိေတြ မျဖစ္ေသးခင္ ဦးေအာင္ ႐ႈရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဆင္းကို ျမင္ရာမွာ “ဝီထိစိတ္ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္”က ဒီလို ရွိပါတယ္။

ပထမ ထင္ေပၚလာတဲ့ အဆင္းကို ျမင္တယ္။ အဲဒါကို ‘ျမင္ဝီထိ’လို႔ မွတ္ထားပါ။
ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ျမင္ၿပီး အဆင္းကို ျပန္လည္ ဆင္ျခင္တယ္။ အဲဒါကို ‘ဆင္ျခင္ဝီထိ’လို႔ မွတ္ထားပါ။
ၿပီးေတာ့ ျမင္ရတဲ့ အဆင္းေတြကို ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ ပံုသ႑ာန္ အထည္ျဒပ္အေနနဲ႔ ထင္ျမင္သြားတယ္။ အဲဒါကို ‘ျဒပ္ဝီထိ’လို႔ မွတ္ထားပါ။
ၿပီးေတာ့မွ အမည္ပညတ္ကို သိသြားတယ္။ အဲဒါကို ‘အမည္ဝီထိ’လို႔ မွတ္ထားပါ။

မေတြ႕ဖူးလို႔ အမည္မေခၚတတ္တဲ့ ဝတၳဳမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ဒီအမည္ဝီထိ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
အဲဒီ ေလးဝီထိထဲမွာ ပထမ ျမင္ဝီထိ ျဖစ္စဥ္က ျဖစ္ဆဲပစၥဳပၸန္ အဆင္းပရမတ္ကို ျမင္သိသြားတယ္။
ဒုတိယ ဆင္ျခင္ဝီထိမွာ ျမင္ၿပီး အတိတ္အဆင္း ပရမတ္႐ုပ္ကိုပဲ ျပန္ဆင္ျခင္တယ္။ ဒီဝီထိ ၂-ခုလံုး အဆင္းပရမတ္႐ုပ္ကိုခ်ည္း အာ႐ုံျပဳၾကတယ္။ ပညတ္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ ထူးတာကေတာ့ ပစၥဳပၸန္နဲ႔ အတိတ္ ဒါေလာက္ပဲ ထူးျခားတယ္။ ပရမတ္အာ႐ုံခ်င္းကေတာ့ အတူတူပါပဲ။

တတိယ ျဒပ္ဝီထိက်ေတာ့ ပံုသ႑ာန္ အထည္ျဒပ္ပညတ္ကို ေရာက္သြားၿပီ။
စတုတၳ အမည္ဝီထိက်ေတာ့ အမည္ပညတ္ကိုေတာင္ ေရာက္သြားၿပီ။
ဒီက ေနာက္ဆက္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ဝီထိေတြက်ေတာ့ အဲဒီ အထည္ျဒပ္အမည္ေတြနဲ႔ စပ္ဆိုင္တဲ့ ပညတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြကို ေရာက္သြားတယ္။

ဒီစိတ္အစဥ္ေတြဟာ ဝိပႆနာ မ႐ႈတဲ့သူေတြမွာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ေတြပဲ။
အဲဒီ ျဖစ္စဥ္ေတြကို တိုတိုနဲ႔ မွတ္ဖို႔ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ -

“ထင္ဆဲဆင္းဓာတ္၊ ျမတ္လတ္ဦးစြာ
ျမင္ၿပီးတရား၊ စဥ္းစားျပန္ရာ
သ႑ာန္ျဒပ္ ပညတ္ေပၚကာ
မည္နာမ သိရ ေနာက္ဆံုးမွာ” တဲ့။

ထင္ဆဲ ေပၚလာဆဲျဖစ္တဲ့ အဆင္း႐ူပါ႐ုံကို ေရွးဦးစြာ ျမင္ပါတယ္ တဲ့။ အဲဒါကို ‘ျမင္ဝီထိ’လို႔ ခုတင္က အမည္ေပးခဲ့တယ္။
အဲဒီ ‘ျမင္ဝီထိ’စိတ္အစဥ္ထဲမွာ စိတ္အႀကိမ္ေပါင္း ၁၄ ႀကိမ္ ပါဝင္တယ္။ အဲဒါေတြကိုလဲ တိုတိုနဲ႔ မွတ္ႏိုင္ေအာင္လို႔ ေဆာင္ပုဒ္ကေလးေတြ ေပးထားတယ္။ တခ်ိဳ႕က ႏႈတ္တက္ေတာင္ ရေနၾကပါလိမ့္မယ္။

(၁) ဘဝင္ ဆင္ျခင္၊ ျမင္ၿပီးလွ်င္၊ ထို႔ျပင္ လက္ခံတံု။
(၂) စံုစမ္း ဆံုးျဖတ္၊ ေဇာစိတ္သတ္၊ ႏွစ္ရပ္ တဒါ႐ုံ။
(၃) အဆင္းျမင္လွ်င္၊ ျဖစ္႐ိုးပင္၊ စိတ္စဥ္ မွတ္ပါကုန္။
(၄) ၾကား, နံ, စား, ထိ၊ ျမင္တူ၏၊ မွတ္ဘိ စိတ္ျဖစ္ပံု ... တဲ့။

ပထမ ေဆာင္ပုဒ္ထဲက ဘဝင္ဆိုတာ ပဋိသေႏၶစိတ္နဲ႔ အမ်ိဳးတူပါပဲ။
ျမင္တဲ့စိတ္ ၾကားတဲ့စိတ္ ၾကံသိတဲ့စိတ္ ဒီလို အသိစိတ္ေတြ မရွိတဲ့အခိုက္မွာ ဒီ ဘဝင္စိတ္ခ်ည္း မျပတ္ ျဖစ္ေနတယ္။ အိပ္ေမာက်ေနတဲ့အခါမွာ ဒီ ဘဝင္စိတ္ခ်ည္း သန္႔သန္႔ ျဖစ္ေနတယ္။

ျမင္စရာ စသည္ ေပၚလာတဲ့အခါမွာ အဲဒီ ဘဝင္စိတ္အစဥ္က ရပ္တန္႔သြားတယ္။
ျမင္သိတဲ့ စိတ္ စသည္က ျဖစ္ေပၚလာတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘဝင္စိတ္အစဥ္ ျဖစ္ေနဆဲမွာ မ်က္စိထဲ အဆင္းထင္ေပၚလာရင္ အဲဒီ ဘဝင္စိတ္အစဥ္က ရပ္စဲၿပီးေတာ့ မ်က္စိထဲက်လာတဲ့ အဆင္းကို ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္တဲ့ စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။
အဲဒီစိတ္ ခ်ဳပ္သြားေတာ့ ျမင္တဲ့စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အဲဒါၿပီးေတာ့ ျမင္ရတဲ့ အာ႐ုံကို လက္ခံ ႏွလံုးသြင္းတဲ့ စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။
အဲဒါၿပီးေတာ့ ျမင္ရတဲ့ အဆင္းကို စံုစမ္းတဲ့ စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။
အဲဒါၿပီးေတာ့ ျမင္ရတာကေလးကို ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူး စသည္ျဖင့္ ပိုင္းျခား ဆံုးျဖတ္တဲ့ စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အဲဒါၿပီးေတာ့ အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အားေလ်ာ္စြာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ေဇာစိတ္ေတြ ျပင္းထန္ေသာအဟုန္နဲ႔ ခုနစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ျဖစ္ေပၚၾကတယ္။
အဲဒါကို ေဆာင္ပုဒ္မွာ “ေဇာစိတ္သတ္”လို႔ ဆိုထားတယ္။ “သတ္”ဆိုတာ ပါဠိ “သတၱ”ပုဒ္မွ ျဖစ္လာတဲ့ ပါဠိပ်က္ ျမန္မာစကားပဲ။ ခုနစ္ခုလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
အဲဒီ ေဇာစိတ္ေတြ ဆံုးသြားေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အာ႐ုံကိုပဲ ေနာက္ေယာင္လိုက္ၿပီး အာ႐ုံျပဳတဲ့စိတ္ ႏွစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚလာျပန္တယ္။ အဲဒါကို တဒါ႐ုံစိတ္လို႔ ေခၚတယ္။
အဲဒီ တဒါ႐ုံစိတ္ ႏွစ္ႀကိမ္ၿပီးသြားတဲ့အခါ အိပ္ေမာက်သလိုပဲ ဘဝင္စိတ္ေတြ ျပန္ေပၚလာျပန္တယ္။

အဲဒီမွာ ဆင္ျခင္တဲ့စိတ္က စၿပီး တဒါ႐ုံတိုင္ေအာင္ စိတ္ ၁၄-ႀကိမ္ ရွိတယ္။ ဒါေတြအားလံုးကို ျမင္တဲ့စိတ္ တစ္ခုတည္းအေနျဖင့္သာ ထင္ရွား ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒါဟာ ျမင္ဝီထိ ျဖစ္ပံုပါပဲ။

ဝိပႆနာ႐ႈမႈ အခ်ိဳးက်လာတဲ့အခါမွာ ဒီျမင္ဝီထိ ေနာင္ဘဝင္စိတ္မ်ား ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ “ျမင္တယ္”လို႔ ျပန္ၿပီး ႐ႈတဲ့ ဝိပႆနာစိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။
အဲဒီလို ခ်က္ခ်င္း ႐ႈႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္ရတယ္။
ဒီလို ႐ႈႏိုင္ရင္ ျမင္တုန္းျမင္ဆဲ ျဖစ္ဆဲပ်က္ဆဲမွာ ႐ႈျမင္ရသလိုပဲ ေယာဂီရဲ႕ ဉာဏ္ထဲမွာ ထင္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို ႐ႈတာကိုပင္ ပစၥဳပၸန္ကို ႐ႈတယ္လို႔ သုတၱန္ေဒသနာေတာ္ေတြမွာ ေဟာထားပါတယ္။

ဒီလို ပစၥဳပၸန္က်ေအာင္ မ႐ႈႏိုင္ရင္ေတာ့ ဘဝင္က ထၿပီး ဆင္ျခင္ဝီထိ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အဲဒီ ဝီထိစဥ္ကေတာ့ ခုတင္က ျမင္ခဲ့တာကို ျပန္ဆင္ျခင္တဲ့အေနနဲ႔ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီမွာ ပါဝင္တဲ့ စိတ္ေတြကေတာ့ ဆင္ျခင္တဲ့ စိတ္က တစ္ႀကိမ္၊ ေဇာစိတ္က ခုနစ္ႀကိမ္၊ တဒါ႐ုံစိတ္က ၂-ႀကိမ္၊ အားလံုးေပါင္း ၁၀-ႀကိမ္ ပါဝင္ပါတယ္။

အဲဒီ စိတ္စဥ္အတြက္ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ -
ဆင္ျခင္ၿပီးခါ၊ ေဇာ,တဒါ၊ ၾကံရာ စိတ္ျဖစ္ပံု ... တဲ့။

မေနာဒြါရက စိတ္ကူး စဥ္းစား ၾကံစည္တိုင္း၊ ႐ႈမွတ္ ဆင္ျခင္တိုင္း ဒီစိတ္ ၃-မ်ိဳး၊ အႀကိမ္အားျဖင့္ ၁၀-ႀကိမ္ဟာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေယာဂီဉာဏ္ထဲမွာေတာ့ စိတ္တစ္ႀကိမ္တည္းအေနနဲ႔သာ ထင္ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို တစ္ဝီထိ တစ္ဝီထိလံုးကို စိတ္တစ္ႀကိမ္တည္း တစ္ႀကိမ္တည္း အေနနဲ႔ ထင္ျမင္တာ သိတာဟာ ဘဂၤဉာဏ္အရာမွာ ျပဆိုထားတဲ့ ပဋိသမၻိဒါမဂ္, ဝိသုဒၶိမဂ္တို႔နဲ႔ ညီၫြတ္ပါတယ္။

ယခု ေျပာခဲ့တဲ့ ဆင္ျခင္ဝီထိ၏ အျခားမဲ့မွာ ႐ႈႏိုင္ရင္လဲ ပညတ္ကို မေရာက္ဘဲ ပရမတ္ အဆင္း႐ုပ္တြင္ တည္တံ့ႏိုင္ပါေသးတယ္။ အားထုတ္ခါစ ပုဂၢိဳလ္မွာေတာ့ ဒီလို တည္တံ့ဖို႔ရာဟာ မလြယ္လွေသးဘူး။

အဲဒီ ဆင္ျခင္ဝီထိကိုေတာင္ မ႐ႈႏိုင္ရင္ေတာ့ ျဒပ္ဝီထိ၊ အမည္ဝီထိေတြကို ေရာက္သြားပါေရာ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ စြဲလမ္းမႈေတြလဲ ဝင္ေရာက္လာၾကေတာ့တာပဲ။ အဲဒီလို စြဲလမ္းၿပီးမွေတာ့ ႐ႈေပမယ္လို႔ မူလအစြဲအလမ္းက မေပ်ာက္ေတာ့ဘူး။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ ပညတ္ဝီထိ စြဲလမ္းမႈေတြ မေရာက္ခင္ ႐ႈႏုိင္ေအာင္လို႔ “ျမင္ၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း လက္ငင္း႐ႈရမယ္”လို႔ ၫႊန္ၾကားရတာပဲ။

ကဲ .... ျဖစ္စဥ္ ေဆာင္ပုဒ္ကို ဆိုၾကရမယ္။

“ထင္ဆဲ ဆင္းဓာတ္၊ ျမင္လတ္ဦးစြာ” (ဒါက စကၡဳဒြါရဝီထိ - ျမင္ဝီထိ ျဖပ္ပံုပဲ။)

“ျမင္ၿပီးတရား၊ စဥ္းစားျပန္ရာ” (ဒါက တဒႏုဝတၱကမေနာဒြါရဝီထိ-ဆင္ျခင္ဝီထိ ျဖစ္ပံုပဲ။)

“သ႑ာန္ျဒပ္ ပညတ္ေပၚကာ၊
မည္နာမ သိရ ေနာက္ဆံုးမွာ” (ဒီ ၂-ပုဒ္ကေတာ့ ျဒပ္ဝီထိ၊ အမည္ဝီထိ ၂-ခု ျဖစ္ပံုေတြပါပဲ။

ဒါေတြကိုလဲ တဒႏုဝတၱက မေနာဒြါရဝီထိေတြလို႔ပဲ ေခၚရပါတယ္။ ျမင္တဲ့ ဝီထိေနာက္က အစဥ္လိုက္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ စိတ္အစဥ္ေတြလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။

ၾကားရာ နံရာ စားသိရာ ထိသိရာေတြမွာလဲ ျမင္ရာမွာလိုပဲ ဝီထိစိတ္စဥ္ေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္။

ထူးျခားတာကေတာ့ “ဘဝင္ဆင္ျခင္၊ ျမင္ၿပီးလွ်င္”ဆိုရာမွာ - “ဘဝင္ဆင္ျခင္၊ ၾကားၿပီးလွ်င္” … စသည္ျဖင့္ သူ႔ဒြါရ သူ႔ဝိညာဏ္အားေလ်ာ္စြာ ျပင္ၿပီး ယူရမယ္။ ၿပီးေတာ့ “ျမင္လတ္ဦးစြာ”၊ “ျမင္ၿပီးတရား”လို႔ ဆိုရာေတြမွာလဲ “ၾကားလတ္ဦးစြာ”၊ “ၾကားၿပီးတရား” စသည္ျဖင့္ ျပင္ၿပီး ယူရမယ္။

ၿပီးေတာ့ စကားသံကို ၾကားရာမွာ အမည္ပညတ္က အရင္ေပၚတယ္။ အနက္ျဒပ္က ေနာက္မွ ေပၚတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ စကားသံကို ၾကားရာမွာ တတိယနဲ႔ စတုတၳစာပိုဒ္မ်ားကို “အမည္ပညတ္၊ ေပၚလတ္ၿပီးခါ”၊ “အနက္ျဒပ္ သိလတ္ေနာက္ဆံုးမွာ”လို႔ ေရွ႕ေနာက္ျပန္ၿပီး ယူရမယ္။ ဒါေလာက္ပဲ ထူးျခားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ “ၾကား နံ စား ထိ၊ ျမင္ တူ၏၊ မွတ္ဘိ စိတ္ျဖစ္ပံု”လို႔ ေဆာင္ပုဒ္မွာ ၫႊန္ျပထားခဲ့တယ္။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ ၾကားရာ စသည္မွာလဲ ၾကားၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း၊ နံၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း၊ စားသိၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း၊ ထိသိၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း လက္ငင္းပဲ ႐ႈ,႐ႈသြားရမယ္။

ၿပီးေတာ့ မေနာဒြါရျဖင့္ စိတ္ကူး ၾကံစည္မိရာမွာလဲ ခ်က္ခ်င္း မ႐ႈမိလွ်င္ အဲဒီ စိတ္ကူးေနာက္ကို လိုက္ၿပီး စဥ္းစား ဆင္ျခင္တဲ့ အႏုဝတၱကဝီထိေတြ (ေနာက္လိုက္ စိတ္အစဥ္ေတြ) တသီတတန္းႀကီး ျဖစ္ေပၚလာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ ေနာက္လိုက္ ၾကံစည္မႈေတြ မျဖစ္ရေအာင္ အဲဒီ ၾကံသိရာမွာလဲ ခ်က္ခ်င္းပဲ ႐ႈ,႐ႈသြားရမယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျမင္တိုင္း ၾကားတိုင္း ေတြ႕တိုင္း သိတိုင္း ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္း ႐ႈ,႐ႈသြားရင္ ဆင္ျခင္ စဥ္းစားၿပီး စြဲလမ္းမယ့္ ေနာက္လိုက္စိတ္ေတြ မျဖစ္ရေတာ့ဘူး။

(‘ဝိပႆနာက အေႂကြးမရ’ကို မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ “ဝိပႆနာအေျခခံတရားေတာ္” မွ ေကာက္ႏုတ္သည္။)


+++++


ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္ အရွင္ဣႏၵက ကလည္း ခုတပတ္မွာ အဟိတ္စိတ္မ်ားအေၾကာင္းကိုု ေရွးဦးစြာ သင္ၾကား ပို႔ခ်သြား၏။
ၿပီးမွ ဆရာေတာ္ဦးသီလာနႏၵ၏ သင္ၾကားခ်က္မ်ားကို နာယူ မွတ္သားၾကရ၏။


ေလာကခ်မ္းသာ စေနတရားပြဲကိုမူ ယခုတပတ္တြင္ အလွည့္က်ေသာ အရွင္ဝဏၰိတ က “အိမ္တြင္းမဂၢင္ လူ႔က်င့္စဥ္” ဟူေသာ တရားေတာ္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဟာၾကားသည္။ တိပိဋကဓရ ေယာဆရာေတာ္၏ “အိမ္တြင္းမဂၢင္ လူ႔က်င့္စဥ္”တရားေတာ္ကို ၾကားနာရၿပီး လိုက္နာ မွတ္သားဖြယ္ အထူးေကာင္းသျဖင့္ ဤတရားေတာ္အမည္ကို ယူ၍ ေဟာၾကားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ၏။


တရားေတာ္ေဆာင္ပုဒ္မ်ားအျဖစ္ -

“ဒါနစြမ္းအား၊ စုသူမ်ား၊ ဥစၥာပစၥည္း လံုျခံဳသည္
သရဏဂံု၊ စိတ္ဝယ္ထံု၊ လံုျခံဳေအးျမသည္
ငါးပါးသီလ၊ ေစာင့္ထိန္းက၊ ဘဝခႏၶာလံုျခံဳသည္
ေမတၱာတရား၊ အစဥ္ပြား၊ စြမ္းအားပိုင္ရွင္ ျဖစ္ရသည္
အနိစၥဟု၊ ျမင္ေအာင္႐ႈ၊ ပူမႈ ကင္းလြတ္သည္
တရားငါးမ်ိဳး၊ လူ႔တန္ခိုး၊ ေကာင္းက်ိဳး စည္ပင္သည္” တို႔ကို ခ်ေပး၍ ဒါနစြမ္းအားအေၾကာင္းကို အက်ယ္တဝင့္ ရွင္းလင္း ေဟာၾကားသြား၏။ အခ်ိန္မရ၍ က်န္တရားေလးမ်ိဳးအေၾကာင္းကို အလွည့္က်ရာ စေနတရားပြဲမ်ားတြင္ ဆက္လက္ ေဟာၾကားသြားမည့္အေၾကာင္း အမိန္႔ရွိရာ တရားနာပရိတ္သတ္မ်ားအဖို႔ အားမလို အားမရ တရားနာမဝ ျဖစ္ၾကရ၏။
တရားပြဲၿပီးေသာ္ ဆယ္မိနစ္မွ် လက္ေတြ႕တရား႐ႈမွတ္ၾကၿပီး ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္အစုစုတို႔ကို အားလံုးေသာ သတၱဝါတို႔အား အမွ်ေပးေဝၾကေလသည္။




သာဓု … သာဓု … သာဓု။



+++++
စာကိုး
- မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ဝိပႆနာအေျခခံတရားေတာ္”
- မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “(လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏) ပရမတၳသံခိပ္က်မ္း အေျဖ”
- အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား- အတြဲ(၁)”