နတၳိ ဓမၼေဒသနာယ ဟာနိ - ေျမာင္းျမဆရာေတာ္ အရွင္ဉာနိက

ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ အာေဝနိကဂုဏ္ေတာ္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ပါးထဲမွာ ထူးထူးျခားျခား မွတ္သားေလာက္တဲ့ ဂုဏ္ေတာ္တစ္ခုက “နတၳိ ဓမၼေဒသနာယ ဟာနိ”တဲ့။

သတၱဝါတို႔အား မသိေသးတဲ့တရားေတြ သိရေအာင္၊ မၾကားဖူးတဲ့တရားေတြ ၾကားရေအာင္၊ မက်င့္ရဖူးေသးတဲ့ တရားေတြ က်င့္ရေအာင္ ေဟာေျပာဖို႔ရာ ဘယ္အခါမွ ေနာက္မဆုတ္ဘူးတဲ့။ ေၾကာင့္ၾက အၿမဲတမ္း စိုက္၍ ေနတယ္တဲ့။

အဲဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြဟာ ... အျခားအျခားေသာ ဂုဏ္ေတာ္ေတြဟာလည္း အင္မတန္ အံ့ၾသဖြယ္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေကာင္းတယ္ ... အဲဒီ ဂုဏ္ေတာ္တစ္ခု စဥ္းစားလိုက္ရင္ အေတာ္ပဲ လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၱဝါတို႔အေပၚမွာ က႐ုဏာႀကီးလို႔ သနားၾကင္နာႀကီး,ႀကီးလို႔ ခံစားရတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ၊ ရတနာသံုးပါးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြ ျပဳတဲ့အခါက်ရင္ ေသခ်ာ တရားနာရတယ္။ တိုတိုျဖစ္ေစ ရွည္ရွည္ျဖစ္ေစ၊ တစ္လံုး မွတ္မိ မွတ္မိ၊ ႏွစ္လံုး မွတ္မိ မွတ္မိ။

ဘုန္းႀကီးတို႔ရဲ႕ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးမ်ား ဆံုးမေလ့ရွိတယ္။ တရားနာလာၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေစ ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ေစ သံုးေယာက္ျဖစ္ေစ တရားေဟာရမယ္တဲ့။ အခ်ိန္ကာလၾကည့္ၿပီးေတာ့ တိုတဲ့အခါတို၊ ရွည္တဲ့အခါရွည္၊ သင့္ေတာ္တဲ့တရားမ်ား ေဟာရမယ္တဲ့။

ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဆဓာတုရသုတၱန္မွာ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ဟာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္တည္းကို ေခ်ခၽြတ္ခ်င္တာနဲ႔ ဟိုး .. သမုဒၵရာကမ္းေျခ သေဘၤာပ်က္လို႔ ကမ္းနားေရာက္ၿပီး ေသာင္တင္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႔ကို လူေတြက အဝတ္အစား မပါေတာ့ ရဟႏၲာႀကီးတစ္ပါး ထင္ၿပီးေတာ့ ပန္းေတြနဲ႔ ပူေဇာ္ၾက၊ အဝတ္အစားေတြနဲ႔ ပူေဇာ္ၾက၊ စားစရာ ေသာက္စရာေတြနဲ႔ ပူေဇာ္ၾက။

အဲဒီလို ပူေဇာ္ၾကတဲ့အခါမွာ အဝတ္အစားေတြနဲ႔ ပူေဇာ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ အဝတ္အစားေတြကို လႊင့္ပစ္တယ္။ ... ငါ အဝတ္အစား မရွိလို႔ သူတို႔က ငါ့ကို ရဟႏၲာႀကီးတစ္ပါးထင္ၿပီး ပူေဇာ္ၾကတာပဲ။
အစားအေသာက္ေတြလည္းပဲ မစားဘူး။ တခါတည္း ထိလို႔ေတာင္ တို႔လို႔ေတာင္ မၾကည့္ဘူး။ ငါ အစား မစားဘဲ ေနတယ္ထင္လို႔ ငါ့ကို ရဟႏၲာထင္ၿပီး ပူေဇာ္ၾကတာပဲ။ အဲဒီလို ထင္တယ္။

အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို အျမင္မွားေနတဲ့ ‘ဗာဟိယ’ ေခၚတဲ့ သာမည သေဘၤာသားတစ္ေယာက္။ အဲဒီ သေဘၤာသားတစ္ေယာက္ကို ဗုဒၶဘုရားရွင္က ေခ်ခၽြတ္ဖို႔ရာ အေဝးႀကီးကေနၿပီးေတာ့ ႂကြေတာ္မူလာတယ္။

ႂကြေတာ္မူလာၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႔ကို ပန္းေတြရဲ႕ၾကားထဲမွာ၊ အဝတ္အစားေတြရဲ႕ ၾကားထဲမွာ၊ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ ၾကားထဲမွာ သူက ဟန္လုပ္ၿပီးေတာ့ တခါတည္း ရဟႏၲာလို ေဆာင္ေနတယ္။

ဗုဒၶဘုရားရွင္က နာမည္ကို တိုက္႐ိုက္ ေခၚလိုက္တယ္။

“ဗာဟိယ ... မင္း မွားေနၿပီ၊ မင္း သက္သက္ လိမ္ညာၿပီးေတာ့ ေနတာပဲ။ မင္းရဲ႕ အတြင္းသႏၲာန္ထဲမွာ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြ အျပည့္ရွိရဲ႕သားနဲ႔ ရဟႏၲာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဘာျဖစ္လို႔ ရဟႏၲာလို ဟန္ေဆာင္ေနရတာလဲ”လို႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ဒီလုိ ေမးေတာ္မူတယ္။

အဲဒီေတာ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ကလည္း သာမည မဟုတ္ဘူး။
ကႆပဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တုန္းက ဟိုး .. ေတာင္ေပၚႀကီးတစ္ခုမွာ တက္ၿပီးေတာ့ တရားအားထုတ္ၾကတဲ့ မိတ္ေဆြခုနစ္ေယာက္ထဲမွာ သူ တစ္ပါး ပါဝင္တယ္။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြက တခ်ိဳ႕ တခ်ိဳ႕ေတာ့ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၲာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ သူကေတာ့ ဘာမွ မျဖစ္ရွာဘူး။

မျဖစ္ေတာ့ .. ဘုန္းႀကီးတို႔ ဗုဒၶေဂါတမ ဘုရားရွင္လက္ထက္မွာ ပြင့္စရာရွိလို႔ ေျမ,ေရ,ေနပူတို႔နဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ ပြင့္မယ္လို႔ ဆိုင္းငံ့ၿပီးေနတဲ့ ၾကာငံုႀကီးလို တခါတည္း တည္ေနတယ္။
သေဘၤာသားအေနနဲ႔ ပင္လယ္ထဲ လိုက္,လိုက္တာပဲ။ ရပ္ထဲ႐ြာထဲမွာ လုပ္စရာရွိတဲ့ အလုပ္ေတြလည္း ကူလီတို႔ ဝန္ထမ္းတို႔ လုပ္စရာရွိတာ အကုန္ လုပ္လိုက္တာပဲ။ သူ႔မွာ ဘာပညာမွ မတတ္ဘူး။

အဲဒီလို အေနအထားမွာ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ဒီလို စကားတစ္လံုး ေျပာလိုက္ေတာ့ တခါတည္း သတိရသြားတယ္။ ဟုတ္ပါလား .... သတိရသြားၿပီးေတာ့မွ ...
အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ဆက္လက္၍ တရားေဟာေတာ္မူလိုက္ပါတယ္။
ဆဓာတုရသုတ္ဆိုတာ ေဟာလိုက္ေတာ့ ရဟႏၲာျဖစ္သြားတယ္။
ဒါ .. ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဟိုစဥ္အခါတုန္းက တရားက်င့္စဥ္အခါတုန္းက အားရပါးရ က်က်နန သူက်င့္ထားတယ္။

ဘဝျခားသြားေတာ့ ေမ့ေလ်ာ့မႈ ဝင္သြားတယ္။ ေလာကလူသားေတြမွာ အင္မတန္ ေတာ္ေတာ္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတယ္။ အဝိဇၨာ တဏွာက ဘဝျခားသြားၿပီဆိုရင္ သူ႔ကို ေမ့သြားေအာင္ အကုန္လံုး ေမ့ေပ်ာက္သြာေအာင္ လုပ္ပစ္တယ္။

အဲဒီေတာ့ ေမ့ေပ်ာက္သြားၿပီဆိုမွျဖင့္ ဘယ္သူကမွ အစမေဖာ္ေပးရင္ ဘာမွ မသိေတာ့ဘူး။ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အစေဖာ္ေပးလို႔ သူသိသြားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ “နတၳိ ဓမၼေဒသနာယ ဟာနိ” တဲ့။ ဘုရားရွင္မ်ားမွာ တစ္ဆယ့္ရွစ္ပါးေသာ ဂုဏ္ေတာ္ေတြအနက္ အဲဒီဂုဏ္ေတာ္ဟာ အင္မတန္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ ဂုဏ္ေတာ္ပဲ။

ဓမၼေဒသနာယ - သတၱဝါတို႔အား တရားေဟာေတာ္မူျခင္း အက်ိဳးငွာ။
ဟာနိ - ယုတ္ေလ်ာ့ေနတယ္၊ ေပါ့ပ်က္ေနတယ္၊ ခၽြတ္ယြင္းေနတယ္ရယ္လို႔
နတၳိ - ဘယ္ေတာ့မွ မရွိဘူးတဲ့။ တစ္ပါးတည္းလည္း သြားတာပဲ။

အဲဒါေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးတို႔ရဲ႕ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးမ်ားကလည္း အမိန္႔ရွိတယ္။ တရားနာရေအာင္ ေက်ာင္းကို ေရာက္လာၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ေစ၊ တရားမေဟာဘဲ မေနၾကနဲ႔တဲ့။ ဓမၼာသနပလႅင္ေပၚ က်က်နန တက္ၿပီးေတာ့၊ ယပ္မ်ား ကိုင္ၿပီးေတာ့၊ ဓမၼဂါရဝျဖစ္ေအာင္၊ တရားကို ႐ိုေသ ေလးစားတတ္ေအာင္၊ ဒကာ ဒကာမေတြကလည္း တရားကို ႐ို႐ိုေသေသ ေလးစားတတ္ရမယ္၊ မိမိကိုယ္တိုင္ကလည္း တရားကို ႐ို႐ိုေသေသ ေလးေလးစားစား၊ ဘုရားရွင္ေဟာထားတဲ့ တရားေတာ္ကို တစ္ေၾကာင္း တစ္ပါဒ၊ တစ္ပုဒ္ တစ္ဂါထာကို သင္ၾကားေပးရမယ္တဲ့။

အဲဒါေၾကာင့္ ဒီၾသဝါဒကို ဘုန္းႀကီးတို႔ကလည္း ခံယူၿပီးေတာ့ အၿမဲတမ္း က်င့္သံုးတယ္။ ဘယ္ေနရာပဲ ေရာက္ေရာက္၊ တခါတေလ ႏိုင္ငံျခားသား အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးေတြ ရွိတယ္။ ဒီလိုပဲ က်က်နန ေလးေလးနက္နက္ ေဟာေလ့ ေျပာေလ့ ရွိတယ္။

ေအး ... ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေရွးက ဆရာေတာ္ႀကီးေတြဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ကို အာ႐ုံျပဳၿပီးေတာ့ကာ သီကံုးထားတဲ့ ဂါထာေလးတစ္ပုဒ္ ရွိတယ္။ အလြန္တရာ မွတ္သားစရာ ၾကည္ညိဳစရာလည္း ေကာင္းတယ္။
ဒါကို ႐ြတ္ျပမယ္။

ရတေနာ ရတနံ ဒါယီ၊ ဘာေဇတိ ရတနံ ဝရံ
ဂဏွႏၲဳ ရတနတၳိကာ၊ သာသေန ရတနာ ဃေရ။

ရတေနာ - သမၸတၱိေခတ္ေဟာင္း အျဖစ္ေကာင္းနဲ႔ ဆံုေပါင္းရာ သတၱဝါဗုိလ္ေျခ နတ္လူအမ်ား ခံစံစားတဲ့ ခုနစ္ပါးရတနာ ျပည့္စံုပါသျဖင့္ ရတနာစုေဝး ရတနာသူေဌးႀကီး ျဖစ္ေတာ္မူပါေပထေသာ။

ဘယ္သူ႔ကို ေျပာတာလဲဆိုေတာ့ ... ဘုန္းႀကီးတို႔ ဘုရားရွင္ကို ေျပာေနတာ။ အဲဒီ ဘုရားရွင္မွာ ရတနာေတြ အျပည့္အဝ ရွိတယ္တဲ့။ တရားရတနာေတြေပါ့။ ေရတြက္လို႔ မကုန္ႏိုင္တဲ့ တရားရတနာေတြ ရွိတယ္။ ခ်ဳပ္လိုက္ေတာ့ မဂၢင္ရွစ္ပါးတို႔၊ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါးတို႔။ အဲဒါနဲ႔ ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ အကုန္ဝင္သြားတယ္။

အဲဒီေတာ့ အဲဒီ တရားေတာ္ေတြကိုလည္း ဘယ္သူေတြ ဘယ္ဝါေတြမွ နာလို႔ရသလဲဆိုေတာ့ ကံေကာင္းသူေတြမွ နာလို႔ ရပါတယ္တဲ့။

သမၸတၱိေခတ္ ေခတ္ေကာင္းနဲ႔ ၾကံဳၿပီးေတာ့ ဘုရားသံ တရားသံ သံဃာသံ ရတနာသံုးပါးရဲ႕ အသံေတြကို ၾကားေနရတဲ့ ၾကားႏိုင္တဲ့ ေခတ္ေကာင္းႀကီးနဲ႔ ဆံုတဲ့ သတၱဝါေတြမွ နတ္လူသတၱဝါေတြမွ နားေထာင္လို႔ ရပါတယ္တဲ့။ ဒါကို ဆိုလိုတယ္။

ရတေနာ - သမၸတၱိေခတ္ေဟာင္း အျဖစ္ေကာင္းနဲ႔ ဆံုေပါင္းရာ သတၱဝါဗုိလ္ေျခ နတ္လူအမ်ား ခံစံစားတဲ့ ခုနစ္ပါးရတနာ ျပည့္စံုပါသျဖင့္ ရတနာစုေဝး ရတနာသူေဌးႀကီး ျဖစ္ေတာ္မူပါေပထေသာ၊ ဘုန္းႀကီးတို႔ ဘုရားရွင္။

ဒိျပင္ ရတနာေတြ အသာေလးထားၿပီးေတာ့ ယခုမွာ ... ခုနစ္ပါးရတနာ ထုတ္ၿပီးေတာ့ ေျပာလိုက္တယ္တဲ့။
ခုနစ္ပါးေသာ ရတနာ။ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါး .. ရတနာခုနစ္ပါးကို ဆိုလိုတယ္။

အဲဒီေတာ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ျမတ္ႀကီးဟာ ရတနာေတြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ပင္ ျပည့္စံုေသာ္လည္းပဲ ေလာကမွာဆိုရင္ ပစၥည္းဥစၥာခ်မ္းသာျပည့္စံုသူမ်ားဟာ နည္းနည္း ႏွေျမာတတ္တယ္။ သူမ်ားကို ဖဲ့ၿပီးေတာ့ ေပးရမွာ ... အယုတ္ဆံုးအားျဖင့္ သားေတြ သမီးေတြလည္း ေပးရမွာေတာင္ ႏွေျမာတတ္တယ္။ မိသားစု ထမင္းစားေသာက္ေနတာေတာင္မွ တခါတေလ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ဝွက္ၿပီးေတာ့ စားတယ္။ ဇနီးမယားကို မေပးလိုဘူး။ သားသမီးေတြကို မေကၽြးလိုဘူး။ အဲဒါေတြ ရွိတယ္။

တို႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္ဟာ ရတနာသူေဌးႀကီးျဖစ္တဲ့ ဘုရားရွင္ဟာ ဒီလိုသေဘာမ်ိဳး မေဆာင္ဘူးတဲ့။

ရတနံ ဒါယီ - အၿမိဳက္ရတနာ ထူးလွစြာကို တြယ္တာငဲ့ကြက္ မစံုမက္ဘဲ ရက္ရက္ေရာေရာ ႏွေျမာမတြန္႔ ေပးစြန္႔ခြဲေဝေလ့ရွိေတာ္မူပါေပထေသာ။

သူ႔မွာ ရွိတဲ့ ရတနာေတြကို နတ္လူေတြ လာၾကေဟ့။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္ရတနာ ခံစားခ်င္သလဲ။ ဘယ္ရတနာ လိုခ်င္ၾကသလဲ။ ေ႐ႊ ေငြ ရတနာ ပုလဲ အစရွိတဲ့ ရတနာေတြထဲက ႀကိဳက္တဲ့ ရတနာ ေ႐ြးေကာက္သလို တရားရတနာေတြထဲက မင္းတို႔ ႀကိဳက္တာေတြ ေ႐ြးေကာက္ၾကလို႔ တခါတည္း ခြဲေဝၿပီးေတာ့ ေပးေနတယ္တဲ့။

ရတနံ ဒါယီ - အၿမိဳက္ရတနာ ထူးလွစြာကို တြယ္တာငဲ့ကြက္ မစံုမက္ဘဲ ရက္ရက္ေရာေရာ ႏွေျမာမတြန္႔ ေပးစြန္႔ခြဲေဝေလ့ရွိေတာ္မူပါေပထေသာ။

သမၼာသမၺဳေဒၶါ - သမၼာသမၺဳဒၶ ေဂါတမဆိုတဲ့ နာမထင္ေပၚ ရတနာသူေဌးႀကီး ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္ႀကီးသည္။

ရတနံ ဝရံ - သတိေခါင္ခ်ဳပ္ သမာဓိႏွင့္ အုပ္၍ သမၺဳဒၶအဂၤါ ခုနစ္ျဖာသတ္မွတ္ ေဗာဇၥ်င္ေခၚတဲ့ ရတနာေတာ္အျမတ္ကို။

ဘာေဇတိ - က႐ုဏာေရွးေျပး ေမတၱာေတာ္ၾကည္ေအးျဖင့္ ျမတ္ေလး ေရးယူ ေပးေဝေတာ္မူခဲ့ပါေလၿပီ။

တရားေပးေဝၿပီးေတာ့ ေနပါတယ္တဲ့။
တရားေပးေဝၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံသြားၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီရတနာေတြ ကုန္သြားပလား၊ ေပ်ာက္ပ်က္သြားပလားလို႔ဆိုေတာ့၊ မကုန္ဘူးတဲ့။ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲ ထည့္ပစ္ခဲ့တယ္တဲ့။

ရတနာဃရ သာသေန - ေ႐ႊေငြျမသား ျပလုိျငားနဲ႔ ပတၱျမား စိန္ခဲ တြင္းထြက္ရတနာမကေအာင္ လြန္စြာထူးျခား တရားရတနာ ျမတ္ဥစၥာတို႔ မျခားေအာက္ထက္ ေရာယွက္စံုျပန္႔ သာသနာေတာ္ႀကီးဟူေသာ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲ၌။

ဘယ္ထဲမွာ ထားခဲ့သလဲဆိုေတာ့၊ သာသနာဆိုတဲ့ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲမွာ ထားပစ္ခဲ့တယ္တဲ့။

ဘုန္းႀကီးတို႔ ယခု ... သာသနာ့ဝန္ထမ္းေတြဟာ အဲဒီ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးကို ေစာင့္ေနၾကရတဲ့ ရတနာတိုက္အေစာင့္ေတြပဲ။ ေစာင့္လည္း ေစာင့္တယ္။ မိမိတို႔လည္း ခံစားတယ္။ သူတပါးတို႔အားလည္း ေဝငွတယ္။ အဲဒီ ရတနာတိုက္ႀကီးမွာ -

ရတနတၳိကာ - ျမတ္ထက္ရာ ျမင့္ထက္ျမင့္ အဆင့္ဆင့္ စြဲသံုး ရတနာေတာ္အျမတ္ဆံုးကို သိမ္းက်ံဳးယူငင္ ျဖန္႔လင့္လိုလား နတ္လူအမ်ား တပည့္သားတို႔သည္။

တံ ရတနံ ဝရံ - သတိေခါင္ခ်ဳပ္ သမာဓိႏွင့္အုပ္၍ သမၺဳဒၶအဂၤါ ခုနစ္ျဖာသတ္မွတ္ ေဗာဇၥ်င္ေခၚတဲ့ ထိုရတနာေတာ္ျမတ္ကို။

ဂဏွႏၲဳ - ကံၾကမၼာျမင့္သည့္အခိုက္ ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္ေတြ ဆိုက္သျဖင့္ သိမ္းပိုက္လွမ္းခ်ဴ အရယူလိုက္ၾကကုန္ရာသတည္း။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု။

အင္မတန္ အႏွစ္သာရပါတဲ့ ဂါထာပဲ။ အနက္အဓိပၸာယ္လည္း အင္မတန္ ေကာင္းတယ္။

ရတနာတည္းဟူေသာ ရတနာေတြကို အျပည့္အဝ အျပည့္အႏွက္ တခါတည္း ထည့္စြက္ၿပီးေတာ့ အထက္နဲ႔ေအာက္ မျခားေလာက္ေအာင္ ထားထားတဲ့ ရတနာႀကီး၊ သိုမွီးထားတဲ့ ရတနာႀကီး။

အဲဒီ ရတနာေတြက ေလာကလူသားေတြ သိေနၾကတဲ့ ေ႐ႊေငြျမသား ျပလိုျငားနဲ႔ ပတၱျမား စိန္ခဲ တြင္းထြက္ရတနာ မကေလာက္ေအာင္။ အဲဒီရတနာေတြနဲ႔ ႏိႈင္းစာၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ နည္းနည္းမွ ႏိႈင္းလို႔ မရဘူးတဲ့။

ေ႐ႊတို႔ ေငြတို႔ ေက်ာက္သံပတၱျမားတို႔ အဲဒါေတြက ရန္သူမ်ိဳး ၅-ပါးနဲ႔ နီးစပ္ေနတယ္။ လူ အင္မတန္ ႀကိဳက္တယ္တဲ့။ ရတနာေတြ ေတြ႕ၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ရတနာလိုခ်င္တာနဲ႔ လူကို သတ္သြားတယ္။ အိမ္ေတြ မီး႐ိႈ႕သြားတယ္။ ကိုးယိုးကားယားေတြ အကုန္လုပ္သြားတာ ဘာမွ မငဲ့မညႇာဘဲနဲ႔ အလုပ္ခံရတတ္တယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲလို႔ဆိုေတာ့ ရတနာရွိေနလို႔တဲ့။

ဗုဒၶရတနာက အဲဒီလို ရတနာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးတဲ့။ လုယူလို႔လည္း မရဘူး၊ ဓားျပတိုက္ယူလို႔လည္း မရဘူးတဲ့။ အဲဒီရတနာေတြထက္ ဘယ္ဘက္က ၾကည့္ၾကည့္ အင္မတန္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ရတနာတဲ့။

အဲဒါ ခုနတုန္းက ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးရဲ႕အေၾကာင္းလို႔ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ေ႐ႊေငြျမသား ျပလိုျငားနဲ႔ ပတၱျမား စိန္ခဲ တြင္းထြက္ရတနာ မကေလာက္ေအာင္ လြန္စြာထူးျခား တရားရတနာ ျမတ္ဥစၥာတို႔ မျခားေအာက္ထက္ ေရာယွက္စံုျပန္႔ သာသနာေတာ္ႀကီးဟူေသာ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲ၌။ အဓိပၸာယ္ေပါက္သြားၿပီ ... နားလည္သြားၿပီ။

ဒီေတာ့ သာသနာေတာ္ႀကီး ရွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး တို႔မီွခိုရမယ္တဲ့။ သာသနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးသကာလ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲက ရႏိုင္တဲ့ ရတနာေတြ တို႔ လက္လွမ္းမီသမွ် ယူရမယ္။ ပန္ဆင္ရမယ္။ သံုးစြဲရမယ္တဲ့။ အဲဒါကို ဆိုလိုတယ္။

အဲဒီထဲမွာ ခုနတုန္းက ေျပာခဲ့တဲ့အထဲမွာ သမၸတၱိေခတ္ေဟာင္း အျဖစ္ေကာင္းနဲ႔ ဆံုေပါင္းရာ သတၱဝါဗုိလ္ေျခ ... အဲဒါေတြကလည္း ဒီစကားလံုးေလးကလည္း အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္။

ဒီ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွပလားဆိုမွျဖင့္ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူတဲ့ သာသနာေတာ္ႀကီးနဲ႔ ၾကံဳပင္ ၾကံဳျငားေသာ္လည္းပဲ ဗုဒၶဆိုတာ ၾကားလည္း မၾကားဖူးဘူး၊ နားလည္း မလည္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ နားလည္သည္တိုင္ေအာင္လည္းပဲ က်င့္ခ်င္ ၾကံခ်င္တဲ့ ဆႏၵ မရွိၾကဘူးတဲ့။

ဒီႏိုင္ငံေတြမွာ ... ၾသစေၾတလ်မွာ ေတြ႕တယ္။ ဆြစ္ဇာလန္မွာ ေတြ႕ဖူးတယ္။ အဲဒီလို ... ေရွးကတုန္းက ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ၾကားေတာ့ ၾကားဖူးတယ္။ ဘာမွန္း မသိဘူး။ ဗုဒၶဘာသာဟာ အေရွ႕တိုင္းႏိုင္ငံက ျဖစ္ထြန္းတဲ့ အင္မတန္ ေကာင္းျမတ္တဲ့ religion တစ္ခုပဲလို႔ ဒီလုိ ၾကားဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာဆိုတာကိုေတာ့ မသိဘူး။

ဒီေတာ့ ဗုဒၶေန႔ ... ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ ပင့္လို႔ ဘုန္းႀကီးလည္း ပါတယ္။ သီဟိုလ္ဆရာေတာ္ အရွင္သဒၶါတိႆဆိုတာလည္း ပါတယ္။ အဲဒါ .. သြားၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ ဆရာေတာ္သဒၶါတိႆက သူက အဂၤလိပ္လို တရားေဟာတယ္။ ဘုန္းႀကီးက ေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ဒိုင္ခံၿပီးေတာ့ ေျဖရတယ္။

အဲဒီအခါမွာ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ။
ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုေတာ့ ... ခုနက တရားေဟာတဲ့အထဲမွာ အေတာ္အတန္ေတာ့ ပါသြားၿပီ။ ဒါေပမယ့္ စပ္ရာ စပ္ရာေလးသာ နည္းနည္း နည္းနည္း ပါသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ မျပည့္စံုဘူးေပါ့။

အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ။ ဗုဒၶတရားေတာ္ထဲမွာ အေရးႀကီးဆံုးေသာ အခ်က္သည္ ဘာေတြလဲ။
အဲဒီလိုဆိုေတာ့ ဘုန္းႀကီးက ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ေလးေတြ နည္းနည္း နည္းနည္း သူတို႔ သေဘာေပါက္ေအာင္ ရွင္းလင္း ေျပာျပတယ္။
အဲဒီအခါက်ေတာ့ ေၾသာ္ ... ဒါေတြ က်ဳပ္တို႔ တခါမွ မၾကားဖူးဘူး၊ ကၽြန္မတို႔ တခါမွ မၾကားဖူးဘူးတဲ့။
တယ္ ... မြန္ျမတ္တဲ့ဟာေတြပဲ။ နားထဲမွာ ၾကားရတာေတာင္မွ အင္မတန္ အရသာရွိတယ္တဲ့။ ကိုယ္တိုင္ သိရွိၿပီးသကာလ က်င့္သံုး ေဆာက္တည္လိုက္ရင္ ေကာင္းမွာပဲတဲ့။ အဲဒီလို ပါးစပ္က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကတဲ့ အမ်ိဳးသားႀကီးေတြ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြ ေတြ႕ရတယ္။ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ အဲဒါ ဆြစ္ဇာလန္မွာ ဗုဒၶေန႔ က်င္းပတဲ့အခါ။ ဒီ ၾသစေၾတလ်မွာေတာ့ မၾကာ မၾကာဘဲ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတြ႕ရတယ္။ အခုေခတ္မွာဆုိလို႔ရွိရင္ ၾသစေၾတလ်က ေယာက္်ားေတြ မိန္းမေတြ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လို႔ ဗမာျပည္သြား,သြားၿပီး တရားက်င့္ေနၾကတာ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။

အဲဒီေတာ့ ဗုဒၶတရားေတာ္ဟာ ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကလည္း ရွိမွ၊ သာသနာေတာ္ႀကီး ရွိေနတယ္။ ရတနာေတြ သိုေလွာင္ထားတဲ့ သာသနာေတာ္တည္းဟူေသာ ဒီရတနာတိုက္ခန္းႀကီး ရွိတယ္ဆိုတာလည္း လူသိေအာင္ ေက်ညာေပးဖို႔ လိုတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတယ္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္တုန္းကေတာ့ လူေတြက ကံေကာင္းၾကတာကိုး။ ခုနက သမၸတၱိေခတ္ေဟာင္းဆိုတဲ့အတိုင္း ကံေကာင္းၾကတာကိုး။

ၿပီးေတာ့ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာလို႔ရွိရင္ သာဝတၳိျပည္မွာလို ပုဂၢိဳလ္ေတြဆိုလို႔ရွိရင္ စာအဆိုကေတာ့ ကုေဋေတာင္ေက်ာ္တယ္လို႔ ေျပာတာပဲ ... လူဦးေရက။ အဲဒီ သာဝတၳိျပည္ႀကီးမွာ အဲဒီလူေတြဟာ ေသာတာပန္ကဦးေရ မည္ေ႐ြ႕မည္မွ်၊ သကဒါဂါမ္ အနာဂါမ္ ဦးေရ မည္ေ႐ြ႕မည္မွ်လို႔ စာရင္းတင္ထားတာ စာေတြထဲမွာ ေတြ႕ရတယ္။ ဟုတ္ခ်င္လည္း ဟုတ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကားၿပီးေတာ့ ေျပာထားတာ ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ လူအမ်ားစုေတြဟာ ဗုဒၶတရားေတာ္ကို ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ ခံယူၾကတယ္။

ေန႔ ... ေန႔မို႔လို႔ တရားနာရေအာင္ သြားၾကတယ္။ မနက္ဆိုလို႔ရွိရင္ မနက္ေစာေစာ အလုပ္မဝင္ခင္ ဘုရားေက်ာင္းသြားၿပီးေတာ့ ပန္းေလး ဆီမီးေလး ကိုင္ၿပီးသကာလ သြားၾကတယ္။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ညေနက်ေတာ့လည္း ထို႔အတူပဲ။ ညေန အလုပ္က ျပန္လာၿပီး စားေသာက္ၿပီးၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ဘုရားရွင္မ်က္ႏွာေတာ္ႀကီး ... ဘာမွ တရားေတြ ဘာေတြ မနာရေသာ္လည္း ဘုရားရွင္ရဲ႕ မ်က္ႏွာေတာ္ႀကီး ဖူးေတြ႕ရေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ သြားၾကတယ္တဲ့။ သိပ္ၿပီးေတာ့ ၾကည္ႏူးစရာ သိပ္ေကာင္းတယ္။

အဲဒါ ဘုန္းႀကီးတို႔ စာေပေတြထဲမွာ ဂါထာေလးတစ္ပုဒ္ ရွိတယ္။ အလကၤာက်မ္းစာေတြထဲမွာ။ သာမညပုဂၢိဳလ္ ေရးေတာ့ ေရးထားတာပဲ။ ေရးထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က သိပ္ထူးျခားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ အဓိပၸာယ္ ေကာင္းလြန္လြန္းလို႔။

ပႆႏၲာ ႐ူပဝိဘဝံ၊ သုဏႏၲာ မဓုရံ ဂိရံ
စရႏၲိ သာဓူ သမၺဳဒၶ၊ ကာေလ ေကဠိပရံမုခါ။

သမၺဳဒၶကာေလ - ရွင္ေတာ္ဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွား ပြင့္ေတာ္မူစဥ္ကာလမ်ားက။

သာဓူ - သူေတာ္ေကာင္းဓေလ့နဲ႔ သိမ္ေမြ႕ယဥ္ေက်း အစဥ္ေအးၾကတဲ့ ရင္ေသြးေတာ္မ်ား ေယာက္်ားမိန္းမ ဟူသမွ်တို႔သည္။

႐ူပဝိဘဝံ - သံုးဆယ့္ႏွစ္သြယ္ တင့္တယ္ထင္ရွား လကၡဏာေတာ္မ်ားႏွင့္ ႂကြားႂကြားဝင့္ဝင့္ ႐ႊန္းတင့္သပၸာယ္ လြန္တင့္တယ္တဲ့ ဘုရားရွင္၏ ေ႐ႊ႐ုပ္ပံုေတာ္ကို။

ပႆႏၲာ - ရွိခိုးဦးခ်ကာ ဖူးမဝႏိုင္ဘဲ ဆုျမတ္ေကာ္ေရာ္ၾကကုန္လ်က္။

မဓုရံ ဂိရံ - သန္႔ရွင္းခ်ိဳျမ႐ုံမကဘဲ ရွစ္ဝအဂၤါ ျပည့္စံုပါသျဖင့္ သာယာခ်ိဳျမ နားဝခ်မ္းသာတဲ့ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ တရားေတာ္သံကို။

သုဏႏၲာ - ေ႐ႊနားထဲပင္ ပန္းအသြင္သို႔ ပန္ဆင္ေသာအား ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ နာၾကားၾကကုန္လ်က္။
ေကဠိပရံမုခါ - ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲ မ်က္ႏွာလႊဲၾကကုန္သည္ျဖစ္၍။

စရႏၲိ - တန္ေဆာင္းဇရပ္ ေက်ာင္း ျပာႆာဒ္ေတြနဲ႔ ေလ်ာက္ပတ္စံုညီ ပန္းမ်ိဳးေတြ အထူးယွဥ္တဲ့ ဥယ်ာဥ္ႏွင့္ ေရကန္နဲ႔ ပရေမ အရဟံ ေလ်ာင္း႐ႊင္လန္းတဲ့ ေဇတဝန္ေခၚ ေက်ာင္းသခၤန္းဆီသို႔ ပန္းမာလ္ဆီမီး အသီးသီးဆြဲကာ အၿမဲပင္ သြားလာေလၾကကုန္သတည္း။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု။

အဲဒါ ဗုဒၶဘုရားရွင္လက္ထက္ကို လွမ္းေမွ်ာ္ၿပီး ၾကည့္တာ။
ဒါ သမၸတၱိေခတ္မွ တကယ့္အစစ္ပဲ။
အဲဒီလို သမၸတၱိေခတ္နဲ႔ ၾကံဳတဲ့အခါ ... ဟိုး ဘုန္းႀကီးတို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက အဲဒါ ေက်ာင္းသားဘဝ၊ ကိုရင္ေတာင္ မျဖစ္ေသးဘူး။ ေက်ာင္းသားငယ္ေလး ဘဝ။
အဲဒါ ဘုန္းႀကီးတို႔ အစ္မေတြက ဓမၼစၾကာေတြ ႐ြတ္လို႔။ ၿပီးေတာ့ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတြ ႐ြတ္လို႔။ ေက်ာင္းသြား သြားၿပီးေတာ့ မိန္းကေလးေတြ စုေဝး စုေဝးၿပီးေတာ့သကာလ အဲဒီ သုတ္ေတြ ႐ြတ္ၾကတယ္။ ႐ြတ္ဖတ္ၾကတယ္။ လူေတြ က်ိတ္က်ိတ္တိုးပဲ။ အဲဒီ သူတို႔ လျပည့္လကြယ္ လဆန္း ၈-ရက္၊ လဆုတ္ ၈-ရက္ဆိုလို႔ရွိရင္ အဲဒီမွာ သြားၿပီးေတာ့ ဝတ္႐ြတ္ၾကတယ္။

ကေလးေတြကလည္း ဘာရယ္လို႔ မသိဘူး။ ဘုန္းႀကီးတို႔က ငယ္ငယ္ေလး ရွိေသးတာကိုး။ ခုန္ေပါက္ ေျပးလႊားၿပီး အစ္မေတြၾကားမွာ လိုက္ပါ ေပ်ာ္ေနတာပဲ တခါတည္း။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီေခတ္ကလည္းပဲ အင္မတန္ ေအးေဆးၿငိမ္သက္တဲ့ သမၸတၱိေခတ္ပဲ။

အဲဒီေတာ့ ေယာက္်ားေတြေရာ မိန္းမေတြေရာ လူႀကီးေတြေရာ။ ဘုန္းႀကီးတို႔ ဒကာႀကီးမ်ားဆိုလို႔ရွိရင္ အဘိဓမၼာ အင္မတန္ အေျပာအဆို ေကာင္းတယ္။ အဘိဓမၼာလည္း အေတာ္ေလး နားလည္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အိမ္မွာ လူေတြ စုၿပီးေတာ့ အဘိဓမၼာတရားေတြ ေဆြးေႏြးၾက။ ဒကာႀကီးေတြ ဒကာမႀကီးေတြ အိမ္ကေနၿပီးေတာ့ အေမလုပ္တဲ့လူက တခါတည္း ငါးေျခာက္တုိ႔ လက္ဖက္ရည္တို႔နဲ႔ ဧည့္ခံရတယ္။ ဒကာႀကီးက တခါတည္း အဘိဓမၼာတရားေတြ ေဟာေျပာလို႔။ နားေထာင္လို႕ သိပ္ေကာင္းတာပဲ။ ဘာေတြ ေျပာမွန္းေတာ့ မသိဘူးေပါ့။ ဘုန္းႀကီးတို႔က ကေလးကိုး။ အဲဒါေတြကို တခါတရံ ျပန္ေျပာင္းၿပီး စဥ္းစားမိလိုက္တဲ့အခါ သိပ္ၿပီးေတာ့ ၾကည္ႏူးစရာေကာင္းတာပဲ။
ဟိုစဥ္အခါတုန္းက တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံႀကီးဟာ သာသနာေတာ္ အင္မတန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတာပဲ။ အဲဒါေတြ သြား သြား သတိရတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ခုနေျပာခဲ့တဲ့ စကားထဲမွာ သမၸတၱိေခတ္ေဟာင္း အျဖစ္ေကာင္းနဲ႔ ဆံုေပါင္းရာ သတၱဝါဗုိလ္ေျခ နတ္လူအမ်ား ေပ်ာ္ခံစားတဲ့ ခုနစ္ပါး ရတနာ၊ ခံစံစားတဲ့ ခုနစ္ပါးရတနာ အဲဒီ ရတနာခုနစ္ပါးဆုိတဲ့ သတိသေမၺာဇၥ်င္၊ ဓမၼဝိစယသေမၺာဇၥ်င္၊ သမာဓိသေမၺာဇၥ်င္၊ ဝီရိယသေမၺာဇၥ်င္၊ ပီတိသေမၺာဇၥ်င္၊ ပႆဒၶိသေမၺာဇၥ်င္၊ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္။ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါး တရားေတာ္ေတြကိုတဲ့ အဲဒီေဗာဇၥ်င္ ခုနစ္ပါး တရားဆိုတဲ့ ရတနာေတြကို လက္လွမ္းမီသေလာက္ နားလည္သေလာက္ အားထုတ္ေနၾကတယ္တဲ့။

ဒီေတာ့ ေဗာဇၥ်င္ဆိုတာ အတိုခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ေဗာဇၥ်င္ဆိုတာ ေဗာဓိ + အဂၤ = Factors of the wisdom, Factors of the Enlightenment အဲဒါ ေဗာဇၥ်င္လို႔ ေခၚတယ္။ အားလံုးေပါင္း ခုနစ္ပါး ရွိတယ္။
သူက ေဗာဓိဉာဏ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ အဂၤါရပ္ေတြ။ တစ္ခုစီ တစ္ခုစီဟာ ေဗာဓိဉာဏ္ရဲ႕ အဂၤါရပ္ေတြတဲ့။
ေဗာဓိဉာဏ္ရခ်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား .. အဲဒီတရား ခုနစ္ပါးကို တစ္ခုစီ တစ္ခုစီ က်က်နန အားထုတ္တဲ့။ တစ္ခုၿပီးေတာ့ တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေလ။ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက်ေတာ့ ႏွစ္ခု သံုးခု တြဲၿပီးေတာ့ အားထုတ္ရတယ္။
သတိရယ္, သမာဓိရယ္, ဝိရိယရယ္။ အဲဒီသံုးခုက အၿမဲတမ္း တြဲေနရတယ္။ အဲဒီ ေဗာဇၥ်င္သံုးပါးဟာ အၿမဲတမ္း တြဲၿပီးေတာ့ အဲဒါ အားထုတ္သြားလို႔ရွိရင္ ယခု ဘဝမွာတင္ စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္ခ်မ္းသာကို ရမယ္။

ဗမာျပည္မွာ တရားထိုင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါးထဲက ေလ်ာ္တဲ့ ေဗာဇၥ်င္ေတြ အားထုတ္ေနၾကတယ္။ သတိမွတ္ေနတယ္။ ကမၼ႒ာန္းသြားထုိင္တယ္ဆိုတာ သတိေလးနဲ႔ မွတ္ေနတယ္။ ထြက္သက္ဝင္သက္ေလး မွတ္ေနတယ္။ သတိသေမၺာဇၥ်င္။

ၿပီးေတာ့ လံု႔လ ဝိရိယနဲ႔ ငါ ဒီ ၁၀-မိနစ္၊ ၁၅-မိနစ္၊ မိနစ္ ၂၀၊ နာရီဝက္အတြင္း မထဘူး။ တခါတည္း မလႈပ္ဘူး ... က်က်နန ဒီ ထြက္သက္ဝင္သက္ေလးကို သိေအာင္ ျမင္ေအာင္ နားလည္ေအာင္ ငါ မွတ္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ နာရီဝက္အတြင္းမွာ မလႈပ္ဘူး၊ မလႈပ္မယွက္ ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ မွတ္ၿပီး ေနတယ္။ ဒါ ဝိရိယသေမၺာဇၥ်င္ ေခၚတယ္။

အဲဒီလို မွတ္ၿပီး ေနလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ စိတ္ေတြ ၾကည္ၿပီးေတာ့ ၿငိမ္သက္သြားတယ္။ ေယာက်္ားေလးေတြ တခ်ိဳ႕ ငယ္ငယ္ေလးေတြ ရွိေသးတယ္ ... ေက်ာင္းသားေလးေတြ။ တခ်ိဳ႕ မိန္းကေလးေတြ .. ငယ္ငယ္ေလးေတြ ရွိေသးတယ္။ တရားအားထုတ္ေနၾကတာ။ သူတို႔မ်က္ႏွာေလးေတြ ၾကည့္ရတာ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ေလးေတြ။ စိုက္ၿပီးေတာ့ အားထုတ္ေနၾကတယ္။
ေအး ... အဲဒါ ဗမာျပည္မွာေတာ့ ခုထိ ဒီက်င့္ဝတ္ေတြ ရွိေနေသးတယ္။

အဲဒီလို သတိရယ္ သမာဓိရယ္ ဝိရိယရယ္ ဒီသံုးပါး ပါလာၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ဘာျဖစ္လာလဲလို႔ဆိုေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ၾကည္လင္မႈေတြ ေအးခ်မ္းမႈေတြ ေပၚလာတယ္။ ေအးခ်မ္းမႈဆိုတာ ပႆဒၶိလို႔ ေခၚတယ္။ ေအးလာတယ္ ... ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၾကည္လင္ ႐ႊင္ပ်လာတယ္။ ဒီ ႐ႊင္လန္းျခင္းေခၚတဲ့ ပီတိေတြ ေပၚလာတယ္။ အဲဒါ ခုနတုန္းက သတိ သမာဓိ ဝိရိယေတြရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြပဲ။ အဲဒါေတြ ေပၚလာတယ္။

ေပၚလာၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ သတိ သမာဓိ ဝိရိယ၊ ပႆဒၶိရယ္၊ ပီတိရယ္ ေပၚလာၿပီးတဲ့အခါ ေနာက္ အဆင့္အတန္း ခပ္ျမင့္ျမင့္ဟာ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဥေပကၡာဆိုတာ။ Neutrality။

ဟိုဘက္ ဒီဘက္ မယိမ္းမယိုင္ရေအာင္ စိတ္ကေလးကို ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ ခ်ိန္ညီေနေအာင္ ခ်ထားႏိုင္တဲ့ သေဘာတရားေလးဟာ ဥေပကၡာလို႔ ေခၚတယ္။ အဲဒါ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်င္။

ဒီေတာ့ ခ်ိန္ညီၿပီးေတာ့ ေနတယ္ဆိုတဲ့ဥစၥာ In order to get the well balance of the mind, we are practising the meditation.

ငါတို႔ တရားအားထုတ္ေနၾကတာ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဘာအလို႔ငွာလဲဆိုေတာ့ကာ အဲဒီလို ခ်ိန္ညီေနတဲ့ စိတ္ကေလးကို ရေအာင္တဲ့။
အဲဒီေတာ့ ခ်ိန္ညီေနတယ္ဆိုတာေလးကို တစ္ခ်က္ အဓိပၸာယ္ရွင္းစမ္းပါအုန္းဆိုလို႔ရွိရင္ Not to be effected by attaching hatred.

စိတ္ေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ေလာဘနဲ႔ ေဒါသ ခဏ ခဏ လာၿပီးေတာ့ တိုက္ေရာက္တတ္တယ္။
ေလာဘေတြ ေဒါသေတြ လာတိုက္ေရာက္ၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ေလာဘက တိုက္ေရာက္သြားၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီေလာဘကေနၿပီးေတာ့ စိတ္ကေလး ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ ရွိတာကို သူက ဟိုဘက္ေကာက္သြားေအာင္ သူက လုပ္လိုက္တယ္။

ေနာက္တစ္ခါ ေဒါသက ဝင္လာျပန္ၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ေဒါသက ဟိုဘက္ျခမ္းက ေနၿပီး ဒီစိတ္ကေလးကို ေကာက္သြားေအာင္ လုပ္လိုက္တယ္။ အဲဒီလို စိတ္ကေလးကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ မရွိေအာင္ ေလာဘနဲ႔ ေဒါသက အမ်ားအားျဖင့္ ကပ္ၿပီးေတာ့ ႏွိပ္စက္တတ္တယ္။

အဲဒီဟာႏွစ္ခု မထိမခိုက္၊ ထိထိခိုက္ခိုက္ မႏွိပ္စက္ႏိုင္ေအာင္ စိတ္ကေလးကို ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ ထားႏိုင္တဲ့ သေဘာေလးဟာ ဥေပကၡာလို႔ ေခၚတယ္။
well balanced mind။ အဲဒီ well balanced mind ဟာ ဘာရွိမွလဲဆိုေတာ့ သမာဓိရွိမွတဲ့။ concentration ရွိမွ။ On the base of the concentrated mind, you can have the well balanced mind.

အဲဒီေတာ့ သမာဓိဆိုတာသည္ က်က်နန တည္မွ စိတ္ကေလးဟာ balance ျဖစ္လာတယ္။ ေလာဘေၾကာင့္လည္း မတုန္လႈပ္ဘူး။ ေဒါသေၾကာင့္လည္း မတုန္လႈပ္ဘူး။ အဲဒါ ဥေပကၡာေခၚတယ္။

အဲဒီေလးဟာ ဒီမွာေနတုန္း တရားအားထုတ္လို႔ ရတယ္။ အားတဲ့ အခ်ိန္အခါေလးမွာ အိပ္ရာ မဝင္ခင္ သို႔တည္းမဟုတ္ အိပ္ရာထ ၁၀-မိနစ္ ၁၅-မိနစ္ကေန စၿပီး နာရီဝက္ တစ္နာရီ စၿပီး မိမိတို႔ အခ်ိန္အားရွိသေလာက္ တရားအားထုတ္သြားရင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေပးေဝၿပီးေတာ့ေနတဲ့ ေဗာဇၥ်င္ခုနစ္ပါးတရားကို စြဲသံုးရလိမ့္မယ္တဲ့ ... သံုးစြဲရလိမ့္မယ္တဲ့။

သံုးစြဲရတဲ့အတြက္ ခုနတုန္းက ဂါထာထဲမွာ ပါသြားတဲ့ ေနာက္ဆံုးစကားလိုေပါ့ေလ ... ရႏိုင္တဲ့အခြင့္ေတြ ရွိေနတုန္း ႀကိဳးစားအားထုတ္ၿပီး အရယူၾကပါ။ အဲဒီလို ဆိုလိုပါတယ္။

အဲဒီ ဂါထာေလးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ နားေထာင္။
အနက္ကေတာ့ ဘုန္းႀကီး ေပးထားတာ။
ပါဠိကေတာ့ ေရွးက ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ ေရးထားတာ။

ရတေနာ ရတနံ ဒါယီ၊ ဘာေဇတိ ရတနံ ဝရံ
ဂဏွႏၲဳ ရတနတၱိကာ၊ သာသေန ရတနာ ဃေရ။

ရတေနာ - သမၸတၱိေခတ္ေဟာင္း အျဖစ္ေကာင္းႏွင့္ ဆံုေပါင္းရာ သတၱဝါဗိုလ္ေျခ နတ္လူေတြအမ်ား ခံစံစားတဲ့ ခုနစ္ပါးရတနာ ျပည့္စံုပါသျဖင့္ ရတနာစုေဝး ရတနာသူေဌးႀကီး ျဖစ္ေတာ္မူပါေပထေသာ။

ရတနံ ဒါယီ - အၿမိဳက္ရတနာ ထူးလွစြာကို တြယ္တာငဲ့ကြက္ မစံုမက္ဘဲ ရက္ရက္ေရာေရာ ႏွေျမာမတြန္႔ ေပးစြန္႔ ခြဲေဝေလ့ရွိေတာ္မူပါေပထေသာ။

သမၼာသမၺဳေဒၶာ - သမၼာသမၺဳဒၶ ဘြဲ႕နာမျဖင့္ က်နထင္ေပၚ ဘုရားတည္းဟူေသာ ရတနာသူေဌးႀကီးသည္။

ရတနံ ဝရံ - သတိေခါင္ခ်ဳပ္ သမာဓိႏွင့္အုပ္၍ သမၺဳဒၶအဂၤါ ခုနစ္ျဖာသတ္မွတ္ ေဗာဇၥ်င္ေခၚတဲ့ ရတနာေတာ္အျမတ္ကို။

ဘာေဇတိ - က႐ုဏာေရွ႕ေျပး ေမတၱာေတာ္ၾကည္ေအးျဖင့္ ျမတ္ေလးေရးယူ ေပးေဝေတာ္မူခဲ့ပါေလၿပီ။

ရတနာဃရ သာသေန - ေ႐ႊေငြျမသား ျပလိုျငားႏွင့္ ပတၱျမားစိန္ခဲ တြင္းထြက္ရတနာ မကသာေအာင္ လြန္စြာထူးျခား တရားရတနာ ျမတ္ဥစၥာတို႔ မျခားေအာက္ထက္ ေရာယွက္စံုျပန္႔ သာသနာေတာ္ႀကီးဟူေသာ ရတနာတိုက္ခန္းႀကီးထဲ၌။

ရတနတၳိကာ - ျမတ္ထက္ရာ ျမင့္ထက္ျမင့္ အဆင့္ဆင့္စြဲသံုး ရတနာေတာ္အျမတ္ဆံုးကို သိမ္းက်ံဳးယူငင္ ျဖန္႔လင့္လိုလား နတ္လူအမ်ား တပည့္သားတို႔သည္။

တံ ရတနံ ဝရံ - သတိေခါင္ခ်ဳပ ္သမာဓိႏွင့္အုပ္၍ သမၺဳဒၶအဂၤါ ခုနစ္ျဖာသတ္မွတ္ ေဗာဇၥ်င္ေခၚတဲ့ ထိုရတနာေတာ္ျမတ္ကို။

ဂဏွႏၲဳ - ကံၾကမၼာျမင့္သည့္အခိုက္ ရႏိုင္တဲ့အခြင့္ေတြ ဆိုက္သျဖင့္ သိမ္းပိုက္လွမ္းခ်ဴ အရယူလိုက္ၾကကုန္ရာသတည္း။

သာဓု ... သာဓု ... သာဓု။