သမိုင္းကြင္းဆက္ - ေမာင္သကၠ

(၂၀၀၈-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၆-ရက္ စေနေန႔၊ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ ေ႐ႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး (တနည္း ေ႐ႊဝါေရာင္လူထုဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲႀကီး)တြင္ က်ဆံုး အသက္ေပးသြားခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းရွင္လူမ်ားအတြက္ ၄-လျပည့္ ဆြမ္းကပ္ ဆုေတာင္း အမွ်ေဝ ေမတၱာပို႔သပြဲတြင္ ဆရာေတာ္ဦးအဘယာလကၤာရမွ တရားခ်ီးျမႇင့္ရာ -

“ဒို႔တြက္မ်ားေျမာက္ ခ်မ္းသာေရာက္ဖို႔

ခုေလာက္အားစြမ္း မၾကိဳးပမ္းဘူး

ရဟန္းရွင္လူ ျမန္တိုင္းသူတို႔

ၾကည္ျဖဴ႐ႊင္လန္း ေအးၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔

ၾကိဳးပမ္းမပ်က္ ဒို႔ေဆာင္႐ြက္သည္

လင္းလက္ သာသနာတည္ေစေသာ္” ဟူေသာ လကၤာေလး တည့္သြင္း ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။

ဤလကၤာေလးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သမိုင္းေၾကာင္းကို ဆရာေတာ္ဦးအဘယာလကၤာရမွ မိန္႔ၾကားရာ၊ ၂၀၀၁-ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ-ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ ေလာကခ်မ္းသာစာေစာင္ အတြဲ(၁၁) အမွတ္(၁)တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ စာေရးဆရာ ေမာင္သကၠ၏ “သမိုင္းကြင္းဆက္” ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ သတိရသျဖင့္ မွတ္တမ္းျပဳရပါသည္။)

+ + + + +

သမိုင္းကြင္းဆက္

သုေမဓာရွင္ရေသ့မွ အေလာင္းေတာ္သိဒၶတၳ

ဤဘဒၵကမၻာမွ ျပန္၍ ေရတြက္လွ်င္ လြန္ခဲ့ေသာ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတသိန္း အထက္တြင္ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္း ေပၚေပါက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုစဥ္အခါက ေဂါတမဘုရားရွင္သည္ ေလာကီစ်ာန္အဘိညာဥ္ရေသာ သုေမဓာရွင္ရေသ့အျဖစ္ျဖင့္ ဘုရားရွင္ႏွင့္တကြ တပည့္မ်ား ႂကြလာမည့္ လမ္းအတြက္ ျပင္ဆင္ေနခဲ့သည္။ ရွင္ရေသ့သည္ ယင္းဘဝ၌ ကိေလသာကုန္ခမ္းသည့္ ရဟႏၲာျဖစ္ႏိုင္ေသာ ပါရမီ ရွိေန၏။ သို႔ေသာ္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱဝါမ်ားကို ကယ္တင္ႏိုင္ေသာ စြမ္းရည္ သတၱိထူးမ်ား ရွိေနပါလ်က္ တဦးတည္း တကိုယ္ေကာင္းဆန္ၿပီး ကိုယ္လြတ္႐ုန္းသြားလွ်င္ မသင့္ေလ်ာ္ေခ်၊ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ကဲ့သို႔ သဗၺၫုတဘုရားျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားမည္ဟု စိတ္၌ စြဲၿမဲစြာ အဓိ႒ာန္တင္ခဲ့ေလ၏။

“ဗုေဒၶါ ေဗာေဓယ်ံ-သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကို ငါသိသလို သတၱဝါေတြကိုလည္း သိေစမည္။

မုေတၱာ ေမာေစယ်ံ-သံသရာအေႏွာင္အဖြဲ႕မွ ငါလြတ္သလို သတၱဝါေတြကိုလည္း လြတ္ေစမည္။

တိေဏၰာ တာေရယ်ံ-သံသရာမွ ငါကူးေျမာက္သလို သတၱဝါေတြကိုလည္း ကူးေျမာက္ေစမည္” ဟုလည္း ေႂကြးေၾကာ္ ၾကံဳးဝါးေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ သုေမဓာရွင္ရေသ့အား “ဤရေသ့သည္ ေနာင္ေသာအခါ ငါကဲ့သို႔ပင္ ဘုရားတဆူ ျဖစ္လိမ့္မည္”ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ရွင္ရေသ့သည္ ထိုအခ်ိန္မွ စ၍ ဘုရားျဖစ္ေၾကာင္း တရားေကာင္းတို႔ကို ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတသိန္းတိုင္တိုင္ ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူၿပီး မဟာသကၠရာဇ္ ၆၇-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ (ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ ဘီစီ ၆၂၃)တြင္ နီေပါႏိုင္ငံ လုမၺိနီအင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္၌ ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဓနဘုရင္ႏွင့္ မယ္ေတာ္ မာယာေဒဝီတို႔မွ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အေလာင္းေတာ္၏ အမည္ေတာ္ကို ‘သိဒၶတၳ’ဟု ေပးခဲ့ၾက၏။

ေဂါတမဘုရားရွင္

အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳသည္ သက္ေတာ္ ၂၉-ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ သားေတာ္ ရာဟုလာ ေမြးဖြားသည့္ ည၌ပင္ ေတာထြက္ေတာ္မူ၍ လူသာမန္တို႔ က်င့္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ဒုကၠရစရိယအက်င့္ကို ေျခာက္ႏွစ္မွ် က်င့္ေတာ္မူခဲ့၏။ ယင္းအက်င့္ကို က်င့္ျခင္းျဖင့္ ဘုရားမျဖစ္ႏိုင္မွန္း အျမင္မွန္ရလာေသာအခါ ‘မဇၥ်ိမပဋိပဒါ’ေခၚေသာ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္အရ တရားက်င့္ေတာ္မူျပန္၏။ ထို႔ေနာက္ ထြက္ေလဝင္ေလ ေခၚေသာ အာနပါနစတုတၳစ်ာန္ကို ဝင္စား၍ ဝိပႆနာတရားကို ဆက္လက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားရာ တညဥ့္အတြင္းမွာပင္ ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိဉာဏ္ေတာ္၊ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္ေတာ္ႏွင့္ အာသဝကၡယဉာဏ္ ေခၚေသာ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ေတာ္ကို ရရွိေတာ္မူခဲ့၏။

ထိုသို႔ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ကို ရရွိေတာ္မူသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္တည္းပင္လွ်င္ “သဗၺၫုတဉာဏ္” ေခၚေသာ အလံုးစံုကို အကုန္သိျမင္ေသာ ဉာဏ္ေတာ္ျမတ္ကို ရရွိၿပီး သက္ေတာ္ ၃၅-ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားျမတ္စြာသည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ကၽြတ္သင့္ကၽြတ္ထိုက္ေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱဝါအားလံုးတို႔ကို ကၽြတ္လြတ္ေအာင္ တရားေဟာျပလ်က္ မိမိ၏သာသနာေတာ္ႀကီး တိုးတက္ စည္ကား ျပန္႔ပြားေအာင္ ၄၅-ႏွစ္တိုင္တိုင္ ေဆာင္႐ြက္ေတာ္မူၿပီး သက္ေတာ္ ၈၀-အ႐ြယ္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ (ဘီစီ ၅၄၄)တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကုသိႏၷာ႐ုံျမိဳ႕၌ ပရိနိဗၺာန္ စံဝင္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ပထမ သံဂါယနာ

ဘုရားျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ေတာ္မူသည့္ႏွစ္မွ စ၍ သာသနာေတာ္ႏွစ္ကို (၁)အျဖစ္ စတင္ ေရတြက္ခဲ့ၾက၏။ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးစတြင္ သာသနာေတာ္အား ထိပါး ပုတ္ခတ္ ေစာ္ကားသည့္ သုဘဒၵ အမည္ရွိေသာ ေတာထြက္ရဟန္းႀကီး၏ သာသနာ့အႏၲရာယ္ႀကီး ေပၚေပါက္သျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္စံၿပီး သံုးလအၾကာ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္ ေဝဘာရေတာ္၊ သတၱပဏၰိလိုဏ္ဂူမ႑ပ္ေတာ္၌ ပထမသံဂါယနာ တင္ခဲ့ၾက၏။ ၎သံဂါယနာတင္ပြဲတြင္ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္ဥပါလိ၊ အရွင္အာနႏၵာ အမႉးျပဳေသာ ရဟႏၲာေထရ္ႀကီး အပါးငါးရာ ပါဝင္၍ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္ အဇာတသတ္မင္းႏွင့္ ျပည္သူျပည္သားတို႔က အဘက္ဘက္မွ ကူညီ ပံ့ပိုးခဲ့ၾကသည္။ သံဂါယနာတင္ရာ၌ သာသနာေတာ္ႏွစ္ (၁)၊ ဝါေခါင္လျပည့္ေန႔မွ စ၍ က်င္းပရာ ခုနစ္လၾကာၿပီး သံဃာေတာ္မ်ားက ႏႈတ္တက္အာဂံု ႐ြတ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။

ဒုတိယ သံဂါယနာ

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၁၀၀ (ဘီစီ ၄၃၃)တြင္ ေဝသာလီျပည္ ဝဇၨီတိုင္းသား ရဟန္းမ်ားက ရဟန္းေကာင္းတို႔၏ ဝိနည္းက်င့္ဝတ္ႏွင့္ မကို္က္ညီေသာ အဓမၼဝတၳဳ (၁၀)ပါး အက်င့္မ်ားကို ေဟာေျပာျပဳက်င့္ၾကေသာ သာသနာ့အႏၲရာယ္ ေပၚေပါက္လာေသာေၾကာင့္ ဒုတိယ သံဂါယနာ တင္ခဲ့ၾက၏။ ၎သံဂါယနာတင္ပြဲတြင္ အရွင္ယသ၊ အရွင္သဗၺကာမိ၊ အရွင္ေရဝတ အမႉးျပဳေသာ ရဟႏၲာေထရ္ႀကီး အပါးခုနစ္ရာတို႔ ပါဝင္၍ ေဝသာလီျပည္ ကာလာေသာကမင္းႏွင့္ ျပည္သူျပည္သားတို႔က အဘက္ဘက္မွ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ၾကသည္။ သံဂါယနာတင္ရာ၌ ရွစ္လၾကာၿပီး သံဃာေတာ္မ်ားက ႏႈတ္တက္အာဂံု ႐ြတ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။

တတိယ သံဂါယနာ

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၃၅ (ဘီစီ ၃၀၈)တြင္ ပါဋလိပုတ္ျပည္ ရဟန္းတု ရဟန္းေယာင္ တိတၳိမ်ားက ရဟန္းေကာင္းအသြင္ျဖင့္ သာသနာတြင္း ဝင္ေရာက္ၿပီး မိစၧာဝါဒမ်ားကို သြတ္သြင္းလာေသာ သာသနာ့အႏၲရာယ္ ေပၚေပါက္လာေသာေၾကာင့္ တတိယသံဂါယနာ တင္ခဲ့ၾက၏။ ၎သံဂါယနာတင္ပြဲတြင္ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱ၊ အရွင္မဇၥ်ႏၲိက၊ အရွင္မဟာေဒဝ အမႉးျပဳေသာ ရဟႏၲာေထရ္ႀကီး အပါးတေထာင္တို႔ ပါဝင္၍ ပါဋလိပုတ္ျပည္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႏွင့္ ျပည္သူျပည္သားတို႔က အဘက္ဘက္မွ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ၾကသည္။ သံဂါယနာတင္ရာ၌ ကိုးလ ၾကာၿပီး သံဃာေတာ္မ်ားက ႏႈတ္တက္အာဂံု ႐ြတ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။

စတုတၳ သံဂါယနာ

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၄၅၀ (ဘီစီ ၉၄)တြင္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၊ မလယဇနပုဒ္၊ အာေလာကလိႈင္ဂူ၌ စတုတၳသံဂါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ၎ႏိုင္ငံတြင္ သူပုန္ေဘးႏွင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါး အစာရွားမႈေဘးႀကီး (၁၂)ႏွစ္ၾကာ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ သာသနာ့ဝန္ထမ္း ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ရေအာင္ အလြန္္ပင္ပန္း ခက္ခဲစြာ ႏႈတ္တက္အာဂံု ေဆာင္ထားခဲ့ၾကရ၏။ ေနာင္ေသာအခါ ဤကဲ့သို႔ေသာ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ိဳး ေပၚေပါက္လာလွ်င္ ရဟန္းေတာ္မ်ား သတိ သမာဓိ ပညာနည္းပါးၿပီး ႏႈတ္တက္အာဂံု မေဆာင္ႏိုင္မည္ကို ျမင္ေတာ္မူသျဖင့္ သံဂါယနာတင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၎သံဂါယနာတင္ပြဲတြင္ အရွင္ဓမၼရကၡိတ အမႉးျပဳေသာ ရဟႏၲာေထရ္ႀကီး ငါးရာ ပါဝင္၍ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ဝ႗ဂါမဏိမင္းလက္ထက္ မလယဇနပုဒ္မွ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ ဇနပုဒ္သူ ဇနပုဒ္သားတို႔က အဘက္ဘက္မွ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ၾကသည္။ သံဂါယနာတင္ရာ၌ တႏွစ္ၾကာၿပီး ေပ႐ြက္၌ အကၡရာတင္ကာ သံဂါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။

ပၪၥမ သံဂါယနာ

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၄၁၅ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၀)၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၂-ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၁)ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၊ မႏၲေလးျမိဳ႕၌ ပၪၥမသံဂါယနာ တင္ခဲ့သည္။ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ေပပုရပိုက္ေပၚတြင္ ေရးသားထားျခင္းျဖင့္ ၾကာရွည္စြာ မခိုင္ၿမဲႏိုင္ျခင္း၊ စာမူအမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနျခင္း စေသာ အႏၲရာယ္မ်ား ကင္းေဝးေစရန္ ေက်ာက္ထက္ အကၡရာတင္ကာ သံဂါယနာတင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မႏၲေလးျမိဳ႕ ဒကၡိဏာရာမဘုရားႀကီးေက်ာင္းတိုက္ ပဓာနနာယကဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲဇာဂရာဘိဝံသ (တိပိဋကဓရ မဟာဓမၼရာဇာဓိရာဇဂု႐ု) အမႉးျပဳေသာ သံဃာေတာ္အပါး ၂၄၀၀ ပါဝင္၍ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီးႏွင့့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ားက အဘက္ဘက္မွ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ၾကသည္။ ထိုသံဂါယနာတြင္ မႏၲေလးေတာင္ေျခရွိ ေလာကမာရဇိန္ (ကုသိုလ္ေတာ္)ဘုရားဝင္းအတြင္းရွိ စက်င္ေက်ာက္ျဖဴ (၇၂၉)ခ်ပ္ေပၚတြင္ အကၡရာေရးထြင္း၍ သံဂါယနာတင္ရာ ခုနစ္ႏွစ္ ေျခာက္လႏွင့္ တဆယ့္ေလးရက္ ၾကာခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ႏႈတ္ျဖင့္ ႐ြတ္ဆို၍ သံဂါယနာတင္ရာ ငါးလႏွင့္ သံုးရက္ ၾကာခဲ့သည္။ (ထိုစဥ္အခါက ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္ႏိုင္ငံအစိုးရက သိမ္းပိုက္ထားၿပီး ျဖစ္၏။)

ဆ႒မ သံဂါယနာ

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၄၉၈ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၅၄)၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၆-ခုႏွစ္ ကဆုန္လဆန္း (၁၅)ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ကမၻာေအးကုန္းေျမ၊ မဟာပါသာဏလိုဏ္ဂူေတာ္ႀကီး၌ ဆ႒သံဂါယနာတင္ခဲ့သည္။ သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး၊ ပိဋကတ္ေတာ္မူ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနရာ တမူတည္းျဖစ္ၿပီး သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရးတို႔ကို ေရွး႐ႈ၍ ေျခာက္ႀကိမ္ေျမာက္ သံဂါယနာတင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မႏၲေလးျမိဳ႕၊ မိုးေကာင္းေက်ာင္းတိုက္ ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဘဒၵႏၲေရဝတ (အဂၢမဟာပ႑ိတ အဘိဓဇမဟာရ႒ဂု႐ု) အမႉးျပဳေသာ ေထရဝါဒ (ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ သီရိလကၤာ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို) ငါးႏိုင္ငံမွ ရဟန္းသံဃာေတာ္ ၂၅၀၀ တို႔က သံဂါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။

၎သံဃာယနာတင္ပြဲေတာ္တြင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲေသာဘန (အဂၢမဟာပ႑ိတ)က အေမးပုစၧကဆရာေတာ္အျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မင္းကြန္း တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲဝိစိတၱသာရာဘိဝံသက အေျဖ ဝိသဇၨက အျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ေဆာင္႐ြက္ေတာ္မူ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ ဦးေဆာင္ေသာ ေထရဝါဒ ငါးႏိုင္ငံႏွင့္ အျခားေသာ (၂၅)ႏိုင္ငံတို႔မွ ျပည္သူျပည္သားမ်ားက အဘက္ဘက္မွ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ၾကသည္။ အျခားေသာ သံဂါယနာမ်ားတြင္ ပါဠိေတာ္မ်ားကိုသာ သံဂါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။ ယခု သံဂါယနာတင္ရာတြင္မူ ပါဠိေတာ္မ်ားကိုသာမက အ႒ကထာက်မ္းမ်ားႏွင့္ ဋီကာက်မ္းမ်ားကိုပါ သံဂါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။

သံဂါယနာေျခာက္တန္၏ ရလဒ္

ဘုရားျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ေတာ္မူခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅၄၄)ႏွစ္ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ အရွင္မဟာကႆပ စေသာ မဟာေထရ္ႀကီးမ်ား၏ အသက္ကို ပဓာနမထားဘဲ ၾကိဳးစား၍ သာသနာေတာ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ယခုထက္တိုင္ မေပ်ာက္မပ်က္ ဆက္လက္ တည္တံ့ျပန္႔ပြား ထြန္းကားေနျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ေထရဝါဒသာသနာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသာမက တကမၻာလံုးအႏွံ႔ ျပန္႔ပြား ထြန္းကားရန္ တာစူေနၿပီ ျဖစ္ေပ၏။ ယင္းကဲ့သို႔ ျဖစ္ျခင္းသည္ မူလအစ သံဂါယနာေျခာက္တန္၏ ရလဒ္ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

ဒု႒ဂါမဏိမင္းႏွင့္ သံဂါယနာ

ယင္း သံဂါယနာေျခာက္တန္တြင္ စတုတၳသံဂါယနာမွတပါး အျခားေသာ သံဂါယနာငါးတန္၌ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ၏ အစိုးရမင္းမ်ားက ဦးေဆာင္၍ ပစၥည္းေလးပါး စသည္ျဖင့္ အဘက္ဘက္မွ ကူညီေထာက္ပံ့ခဲ့ၾကေသာ္လည္း စတုတၳသံဂါယနာတင္ရာဝယ္ ဒု႒ဂါမဏိမင္းသည္ မည္သည့္အကူအညီ အေထာက္အပံံ့မွ် မေပးခဲ့ေပ။ ထိုစဥ္က သီရိလကၤႏိုင္ငံတြင္ မဟာဝိဟာရဂိုဏ္း၊ ေဇတဝနဝါသီဂိုဏ္းႏွင့္ အဘယဂီရိဂိုဏ္းဟု သံဃာ့ဂိုဏ္းႀကီး သံုးဂိုဏ္းရွိေနရာ ဒု႒ဂါမဏိမင္းက မဟာဝိဟာရဂိုဏ္းကို မကိုးကြယ္ဘဲ ဂိုဏ္းကြဲျဖစ္ေသာ ေဇတဝနဝါသီဂိုဏ္းႏွင့္ အဘယဂီရိဂိုဏ္းတို႔ကိုသာ ကိုးကြယ္သျဖင့္ သံဂါယနာတင္မႈကို ဦးေဆာင္ဦး႐ြက္ လုပ္ေနေသာ မဟာဝိဟာရဂိုဏ္းအား မကူညီ မေထာက္ပံံ့ျခင္း ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတ အမႉးျပဳေသာ ရဟႏၲာေထရ္ႀကီးတို႔သည္ မလယဇနပုဒ္မွ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ ဇနပုဒ္သူ ဇနပုဒ္သားတို႔၏ အဘက္ဘက္မွ ကူညီပံ့ပိုးမႈကို ယူခဲ့ၾကရျခင္း ျဖစ္၏။

ဒု႒ဂါမဏိမင္း၏ ေက်းဇူး

ဒု႒ဂါမဏိမင္းသည္ သံဂါယနာတင္ရာ၌ ပစၥည္းေလးပါးစသည္ျဖင့္ မကူညီ မေထာက္ပံ့ေသာ္လည္း ဘုရားျမတ္စြာ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို သိျမင္ထားၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မည္သည့္အေႏွာင့္အယွက္မွ် မေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။ မွန္၏။ မင္းျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဇဠာရေက်းကုလား ေခၚေသာ တမီးလ္ေျပာက္က်ားသူပုန္ ေဘးရန္ႏွင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါး အစာေရစာရွားပါးမႈ ေဘးရန္တို႔ေၾကာင့္ (၁၂)ႏွစ္လံုးလံုး ႏိုင္ငံအႏွံ႔ မၿငိမ္မသက္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က ေဇတဝနဝါသီဂိုဏ္းႏွင့္ အဘယဂီရိဂိုဏ္းတို႔ေခါင္းေဆာင္ သံဃာ့ဥေသွ်ာင္ေထရ္မ်ား၏ သင္ၾကားျပသမႈေၾကာင့္ ဒု႒ဂါမဏိမင္းသည္ စစ္တိုက္ထြက္တိုင္း ဘုရားျမတ္စြာ၏ သာသနာအတြက္ အဓိ႒ာန္ခ်က္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို ျပဳလုပ္ခဲ့၏။

“ရဇၨသုခါယ ဝါယာေမာ

နာယံ မမ ကုဒါစနံ။

သမၺဳဒၶ သာသနေႆဝ

ဌာပနာယ အယံ မမ။”

“ငါရဲ႕ ယခုလို စစ္တိုက္ထြက္ၿပီး ၾကိဳးပမ္းေနရျခင္းသည္ မင္းစည္းစိမ္ကေလး ခံစားရ႐ုံမွ် ၾကိဳးပမ္းေနျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားျမတ္စြာ၏ သာသနာေတာ္ႀကီး အရွည္ခံ့၍ တည္တံ့ျပန္႔ပြား ထြန္းကားေရးအတြက္သာ ၾကိဳးပမ္းေနျခင္း ျဖစ္ပါ၏။”

သူ၏ အဓိ႒ာန္ခ်က္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကား သူ႔တသက္တာမွ် မကဘဲ သာသနာတည္ေနသေ႐ြ႕ အၿမဲထာဝစဥ္ တည္တံ့ေနမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

သမိုင္းကြင္းဆက္

အဂၤလိပ္အစိုးရေခတ္တြင္ ဘာသာေရးအသိဉာဏ္ အားနည္းၿပီး အျမင္မၾကည္လင္ၾကေသာ စာေရးဆရာအခ်ိဳ႕ “အလႉအတန္းမ်ားလြန္း ရက္ေရာလြန္းသျဖင့္ ျမန္မာမ်ားသည္ တ႐ုတ္ ကုလားစေသာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ အရာရာမွာ မယွဥ္သာေအာင္ ဆင္းရဲမြဲေတေနေၾကာင္း၊ လူစဥ္မမီွျဖစ္ေနေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ သတင္းစာထဲ၌ ေရးသား လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ၾကသည္။

ယင္းအေရးအသား မမွန္ကန္ေၾကာင္း ဥ႒ာန သမၸဒါန္ စေသာ ေလာကီႀကီးပြားေရးစာေပ အေထာက္အထား စံုလင္စြာ ျပသလ်က္ ေ႐ႊက်င္နိကာယ ဂဏာဓိပတိ သာသနာပိုင္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက “ဝိသုဒၶါ႐ုံ လမ္းေျဖာင့္တရားစာ” ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ တရားစာေရးသား၍ ျပန္လည္ ေခ်ဖ်က္္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဒု႒ဂါမဏိမင္း၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို နည္းယူ၍ တရားစာ ေရးသားရျခင္း၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကိုလည္း ေဖာ္ျပေတာ္မူခဲ့သည္။

“အတၱသုခါယ ဝါယာေမာ

နာယံ မမ ကုဒါစနံ။

သမၺဳဒၶ သာသနေႆဝ

ဌာပနာယ အယံ မမ။”

“ငါရဲ႕ ယခုလို တရားစာေရးသားၿပီး ၾကိဳးပမ္းရျခင္းသည္ မိမိအက်ိဳးေလးရ႐ုံ ဂုဏ္တက္႐ုံေလး နာမည္ႀကီး႐ုံေလးမွ် မဟုတ္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္ႀကီး ေကာင္းစြာ အရွည္ခ့ံ၍ တည္တံ့ျပန္႔ပြား ထြန္းကားေရးအတြက္သာ ၾကိဳးပမ္းေနျခင္း ျဖစ္ပါ၏။”

ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္လည္း သူ႔တသက္တာမွ် မကဘဲ သာသနာတည္ေနသေ႐ြ႕ အၿမဲထာဝစဥ္ တည္တံ့ေနမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရား၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္

မွန္ပါ၏။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ဒု႒ဂါမဏိမင္းႏွင့္ မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးတို႔၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားကို နည္းယူလ်က္ ဘာသာဋီကာက်မ္းျပဳအေက်ာ္ အဂၢမဟာပ႑ိတ အမရပူရျမိဳ႕ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကလည္း ဆရာေတာ္ေရးသားေသာ က်မ္းစာအခ်ိဳ႕တြင္ သူ၏ရည္မွန္းခ်က္ကို ကဗ်ာလကၤာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့၏။

“ကိုယ္တည္းတေယာက္ ခ်မ္းသာေရာက္ဖို႔

ခုေလာက္ၾကိဳးကုတ္ အားမထုတ္ဘူး

ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာ၏

ရွည္ၾကာအဓြန္႔ ေရာင္လွ်ံကြန္႔ဖို႔

စြန္႔စြန္႔စားစား ငါၾကိဳးစားသည္

ငါ့အား စိတ္ဝယ္အၿမဲတည္း” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

“ကိုယ္တည္းတေယာက္ ခ်မ္းသာေရာက္ဖို႔

ခုေလာက္ၾကိဳးကုတ္ အားမထုတ္ဘူး

ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာ၏

ေရွးခါဘိုးဘ လက္ထက္ကလွ်င္

ရသည့္တန္ဖိုး ထပ္မၫိႈးဖို႔

အားၾကိဳးမာန္တက္ ငါေဆာင္႐ြက္သည္

ဆက္လက္ တည္တံ့႐ုံသာတည္း” ဟူ၍လည္းေကာင္း ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ အသက္အ႐ြယ္ႏွင့္ အခ်ိန္အခါအရ ေျပာင္းလဲ၍ ကဗ်ာလကၤာကို ႏွစ္မ်ိဳး ေရးသားေတာ္မူခဲ့၏။

ယခုအခါတြင္မူ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ မူလကဗ်ာကို မိမိတို႔ ဆႏၵသေဘာထားႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲ၍ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္ေနၾကေလ၏။ ‘လမ္းျပင္မခက္ လမ္းထြင္ခက္၏’ ဆိုေသာ ျမန္မာစကားပံုအတိုင္း မည္သည့္အရာမဆို အစဦးဆံုး အသစ္တီထြင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ အလြန္တရာ ခက္ခဲသေလာက္ ေနာက္မွ အတုလိုက္ၿပီး ျပင္ဆင္ျပဳလုပ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ကား မခက္ခဲေတာ့ဘဲ အစစအရာရာ အင္မတန္ပင္ လြယ္ကူသက္သာလွေပ၏။

မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳပါသည္

သို႔ျဖစ္၍ “ကိုယ္တည္းတေယာက္၊ ခ်မ္းသာေရာက္ဖို႔၊ ခုေလာက္ၾကိဳးကုတ္၊ အားမထုတ္ဘူး” စသည့္ ကဗ်ာျဖစ္ေရးအတြက္ စတင္ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကေသာ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ဒု႒ဂါမဏိမင္းႏွင့္ ေ႐ႊက်င္နိကာယ ဒုတိယေျမာက္ သာသနာပိုင္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးတို႔အား ဤ ‘သမိုင္းကြင္းဆက္’ ေဆာင္းပါးျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ကာ အထူးပင္ ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။

ေမာင္သကၠ

က်မ္းကိုး

၁။ သေျပကန္တရားေပါင္းခ်ဳပ္ အမွတ္(၁)-အရွင္ဝါေသ႒ာဘိဝံသ

၂။ ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အေျခခံ)