သိမွတ္ဖြယ္ရာ အဘိဓမၼာ - အရွင္ပညာသီဟ

နိဗၺာန္အေၾကာင္း

“ ... နိဗၺာန္၏ တည္ရာအရပ္ မရွိ။ ဒီစကားက သိပ္ေကာင္းတယ္။ အခု ေျပာၾကတာက နိဗၺာန္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္တယ္လို႔လည္း ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။ နိဗၺာန္ရတယ္လို႔လည္း ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။

ေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ စကားထဲမွာ ဘာပါေနသလဲဆိုေတာ့ နိဗၺာန္ဟာ ေရာက္စရာေနရာတစ္ခု, ဘံုတစ္ခု, ဌာနတစ္ခုလုိ႔ စိတ္က ထင္,ထင္ေနတတ္တယ္။ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဲသလိုခ်ည္း ထင္တတ္ၾကတယ္။

ဒီေနရာမွာ မိလိႏၵမင္းႀကီးက ေမးတယ္။ နိဗၺာန္ရဲ႕တည္ရာ အရပ္ ရွိပါသလားတဲ့။ မရွိဘူးလို႔ ရွင္နာဂသိန္က ေျဖတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ နိဗၺာန္ဟာ အေရွ႕မွာ ရွိတယ္၊ အေနာက္မွာ ရွိတယ္၊ ေတာင္မွာ ရွိတယ္၊ ေျမာက္မွာ ရွိတယ္၊ အထက္မွာ ရွိတယ္၊ ေအာက္မွာ ရွိတယ္ ... ဘယ္လိုမွ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ဘယ္ေနရာ နိဗၺာန္ရွိတယ္ဆိုတာ ေျပာလို႔ မရဘူး။

ကိေလသာခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသေဘာကို ဘယ္ေနရာမွာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ၫႊန္ၾကားလို႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တည္ရာအရပ္ရယ္လို႔ မရွိဘူး။

ဒါေၾကာင့္မို႔ နိဗၺာန္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ဘံုတစ္ခုအေနမ်ိဳး မျမင္မိေစနဲ႔။ ေရာက္စရာဌာနတစ္ခုအေနနဲ႔ မျမင္မိေစနဲ႔။ အဲဒါ အေရးႀကီးတယ္။ နိဗၺာန္ဟာ သေဘာတရားတစ္ခုပဲ။”

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)

+++++

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာပို႔ခ်ခ်က္သင္တန္း၊ အပတ္စဥ္ (၄၂) နိဗၺာန္အေၾကာင္းပို႔ခ်ခ်က္ကို နာယူ သင္ယူၾကရ၏။

သင္တန္းတြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းသို႔ ေခတၱေရာက္ရွိေနေသာ ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္ အရွင္ဝိရိယ (ေတာင္စြန္း)က နိဗၺာန္အေၾကာင္း နာရီဝက္ခန္႔ ေဟာၾကား ပို႔ခ်ေပး၏။

ေဒးဒရဲေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေပါင္းျမက္မ်ား ရွင္းလင္းၿပီး၍ ေပၚလာေသာ ေျမကြက္ဥပမာ၊ ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး၏ ကိုယ္တိုင္ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီးမွ ႏွစ္ဦး ျပန္ဆံု၍ ရွင္းရမည့္တရား ဥပမာမ်ားျဖင့္ ကိေလသာရွင္းမွ ေပၚလာေသာ တရား၊ ရွင္းႏိုင္သူ၏ သႏၲာန္တြင္ ေပၚသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ သေဘာ၊ ပစၥတၱံ ေဝဒိတေဗၺာ ဝိညဴဟိ - သစၥာေလးပါး သိျမင္၍ အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ၿပီးေသာ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးတို႔သာ ကိုယ္စီကုိယ္င သိႏိုင္ ခံစားႏိုင္သည္ဟူေသာ တရားေတာ္ျမတ္၏ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္အညီ သိႏိုင္သည့္ သေဘာျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပ ေဟာေျပာသြား၏။

+++++

နိဗၺာန္

နိဗၺာန = နိ + ဝါန
နိ = ထြက္ေျမာက္
ဝါန = တဏွာ

ဝါနဟု ဆိုအပ္ေသာ တဏွာမွ ထြက္ေျမာက္တတ္ေသာေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဟု ေခၚသည္။
ထြက္ေျမာက္ဟူသည္ အာ႐ုံျပဳ မခံရျခင္းကို ဆိုလိုသည္။

နိဗၺာန္သည္ မဂ္ဉာဏ္ ၄-ပါးျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ျပဳထိုက္ေသာ တရားျဖစ္သည္။
မဂ္ဖိုလ္တို႔၏ အာ႐ုံျဖစ္သည္။

နိဗၺာန္ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေဟာၾကားထားခ်က္မ်ားမွ ထင္ရွား အေတြ႕ရမ်ားသည့္ အခ်က္မ်ားမွာ -

နိဗၺာန္ဟူသည္

(၁) တဏွာ၏ အႂကြင္းမဲ့ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း/ကုန္ျခင္း (တဏွာယ အေသသ ဝိရာဂနိေရာဓ) ျဖစ္၏။
     မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက တဏွာ၏ အႂကြင္းမဲ့ ကုန္ျခင္း ခ်ဳပ္ျခင္းဆိုသည္ကို ပိုၿပီး ႏွစ္သက္၏။

     ဓမၼစၾကာတြင္ ... ေယ တႆာေယဝ တဏွာယ အေသသဝိရာဂနိေရာေဓာ စာေဂါ ပဋိနိႆေဂၢါ မုတၱိ
     အနာလေယာ ... ဆိုၿပီး အထပ္ထပ္ ေဟာ၏။
     ‘အနာလေယာ’၊ ‘စာေဂါ’၊ ‘ပဋိနိႆေဂၢါ’ စသည့္ပုဒ္မ်ား၏ အနက္အဓိပၸာယ္မွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု
     သိပ္မကြာလွေပ။

(၂) တဏွာကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း/ကုန္ျခင္း (တဏွကၡယ) ျဖစ္၏။ 
     တဏွကၡယဟု ပါဠိပုဒ္ျဖင့္ ေဟာျခင္းလည္း ရွိ၏။ အဓိပၸာယ္အတူတူပင္ ျဖစ္၏။

(၃) ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း/ကုန္ျခင္း (ရာဂကၡယ၊ ေဒါသကၡယ၊ ေမာဟကၡယ) ျဖစ္၏။
     ကိေလသာတို႔ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္းကို ဆို၏။ ပါဠိေတာ္တို႔တြင္ ရာဂကၡယသည္ နိဗၺာန္၊
     ေဒါသကၡယသည္ နိဗၺာန္၊ ေမာဟကၡယသည္ နိဗၺာန္ဟု ေဟာထားခ်က္မ်ား ရွိ၏။

(၄) ဘဝခ်ဳပ္ရာခ်ဳပ္ေၾကာင္း/ခ်ဳပ္ျခင္း (ဘဝနိေရာဓ) ျဖစ္၏။
     ဘဝမရွိေတာ့ျခင္း၊ ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေတာ့ျခင္း ခ်ဳပ္ျခင္းကိုလည္း နိဗၺာန္ဟု ေခၚ၏။

(၅) ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာခ်ဳပ္ေၾကာင္း/ခ်ဳပ္ျခင္း (ဒုကၡနိေရာဓ) ျဖစ္၏။
     အမွန္ ၄-ပါးတြင္ တတိယသစၥာကို ဒုကၡနိေရာဓဟု ေခၚ၏။
     ဒုကၡကုန္ရာ ေနရာတစ္မ်ိဳးသေဘာ ... စသည္ ဥပမာအမ်ိဳးမ်ိဳး တင္စား ေျပာေနျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး
     နိဗၺာန္သည္ ေနရာ ဘံု ဌာနတစ္ခု မဟုတ္ေပ။
     ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ သို႔မဟုတ္ ကိေလသာတို႔ ကုန္ၿငိမ္းသည့္ သေဘာသာ ျဖစ္၏။

(၆) မည္သည့္အေၾကာင္းကမွ် မျပဳလုပ္အပ္ေသာ တရား (အသခၤတ) ျဖစ္၏။
     ကံ, စိတ္, ဥတု, အာဟာရ ဟူေသာ အေၾကာင္းတရား ၄-ပါးက ႐ုပ္ကို ျပဳျပင္သကဲ့သို႔ နိဗၺာန္မွာ
     ျပဳလုပ္အပ္ေသာ အေၾကာင္းတရား မရွိ။
     နိဗၺာန္သည္ တရားအားထုတ္ျခင္း၏ အက်ိဳး မဟုတ္။ မဂ္ဉာဏ္၏ အက်ိဳး မဟုတ္။
     အာ႐ုံကို အေၾကာင္းဆိုေသာ အေနျဖင့္ (ပါဠိလို ပစၥယသဒၵါအေနျဖင့္ သံုး၏။) ေျပာလွ်င္မူ နိဗၺာန္သည္
     အေၾကာင္းထဲ ပါႏိုင္၏။
     အထူးသျဖင့္ နိဗၺာန္သည္ အက်ိဳး မဟုတ္။
     သူ႔အလိုလို သူ႔ဟာသူ ထင္ရွားရွိေနေသာ တရားသာ ျဖစ္သည္။

(၇) ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း/လြတ္ေျမာက္ျခင္း (မုတၱိ၊ ဝိမုတၱိ) ျဖစ္၏။
     ကိေလသာမွ လြတ္ျခင္း၊ ကိေလသာအာ႐ုံနယ္ပယ္ အျပင္ဘက္ေရာက္ျခင္း ျဖစ္၏။
     မုတၱိဟုလည္း သံုး၏။ ဝိမုတၱိဟုလည္း သံုး၏။

(၈) ကၽြန္းသဖြယ္ျဖစ္ေသာ တရား (ဒီပ) ျဖစ္၏။
     သမုဒၵရာ ပင္လယ္ထဲ ေမ်ာေန ဒုကၡေရာက္ေနသူအတြက္ ကၽြန္းကို မွီခိုၿပီး အသက္ရွင္ရသကဲ့သို႔
     သံသရာထဲ ေမ်ာေနသူတို႔အတြက္ နိဗၺာန္ကို ကၽြန္းသဖြယ္ တင္စားျခင္း ျဖစ္၏။

(၉) လဲေလ်ာင္းရာျဖစ္ေသာ တရား (တာဏ) ျဖစ္၏။
     အားကိုးရာအျဖစ္ကို ဆိုလို၏။

(၁၀) ပုန္းေအာင္းရာျဖစ္ေသာ တရား (ေလဏ) ျဖစ္၏။
     နိဗၺာန္ဟူေသာ ပုန္းေအာင္းရာကို ရလွ်င္ သံသရာေဘးဒုကၡမွ လြတ္ျခင္းကို ဆို၏။

(၁၁) မွီခိုရာျဖစ္ေသာ တရား (ပရာယဏ) ျဖစ္၏။
     နိဗၺာန္ကို တကယ္ေတြ႕မွ၊ နိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳႏိုင္ေသာ စိတ္မ်ား မိမိသႏၲာန္မွာ ျဖစ္မွ အပါယ္ေဘး
     သံသရာေဘးဒုကၡတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေသာ အားထားမွီခိုရာအစစ္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆို၏။

(၁၂) အမွန္တရား (သစၥ) ျဖစ္၏။
     နိဗၺာန္ကို သစၥာတရားဟုလည္း ေခၚ၏။
     အမွန္တရား ၄-မ်ိဳးျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲအမွန္တရား၊ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရား၊ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာ
     နိဗၺာန္အမွန္တရား၊ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အက်င့္အမွန္တရားမွ အမွန္တရား တစ္ခု
     ျဖစ္၏။

(၁၃) ခ်မ္းသာျခင္းတရား (သုခ) ျဖစ္၏။
     နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ - နိဗၺာန္သည္ အျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာဟု ဓမၼပဒတြင္ ေဟာထား၏။

(၁၄) ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းတရား (သႏၲိ) ျဖစ္၏။
     ခံစားမႈမပါေသာ ၿငိမ္းေအးျခင္း ျဖစ္၏။

(၁၅) မြန္ျမတ္ေသာတရား (ပဏီတ) ျဖစ္၏။

(၁၆) ၿမဲေသာတရား (ဓုဝ) ျဖစ္၏။
     တရားေတြထဲမွာ ၿမဲသည္ဟူ၍ နိဗၺာန္သာ ရွိ၏။

(၁၇) မေသရာတရား (အမတ) ျဖစ္၏။
     ဥပါဒ္-အျဖစ္မရွိ၍ ဘင္မရွိ။ ေသျခင္းကင္းေသာ တရား ျဖစ္၏။

(၁၈) မိမိထက္သာေသာတရား မရွိေသာ တရား (အႏုတၱရ) ျဖစ္၏။
     အျမတ္ဆံုးတရားဟု ဆို၏။

(၁၉) နက္နဲေသာ တရား (ဂမၻီရ) ျဖစ္၏။
     နိဗၺာန္ကို အမွန္းအဆျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ဘဲ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ တကယ္ရမွ ျမင္ႏိုင္သျဖင့္ နက္နဲေသာ
     တရားဟု ဆုိ၏။

(၂၀) ျမင္ႏိုင္ခဲေသာ တရား (ဒုဒၵသ) ျဖစ္၏။
     နက္နဲလွ်င္ ျမင္ႏိုင္ခဲေတာ့၏။

(၂၁) သိမ္ေမြ႕ေသာတရား (အဏု၊ သုခုမ) ျဖစ္၏။
     ပါဠိလို အဏုဟုလည္း ေခၚ၏။ သုခုမဟုလည္း ေခၚ၏။
     သိမ္ေမြ႕သျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ခဲ၏။ နက္နဲသျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ခဲ၏။

နိဗၺာန္ကို ေဟာထားေသာ တျခား အခ်က္အလက္တို႔ မ်ားစြာ ရွိေသး၏။

နိဗၺာန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိလိႏၵပဥႇာမွာ ရွင္နာဂသိန္ႏွင့္ မိလိႏၵမင္းႀကီး အေမးအေျဖကို ေလ့လာ ဖတ္႐ႈ မွတ္သားဖြယ္ ေကာင္း၏။

ခ်ဳပ္ျခင္းသည္ နိဗၺာန္ မည္၏။

အလံုးစံုေသာ သူတို႔သည္ နိဗၺာန္ကို မရကုန္။ ေကာင္းစြာ က်င့္၍ သစၥာေလးပါးကို သိသူသာ နိဗၺာန္ကို ရႏိုင္သည္။

နိဗၺာန္ကို မရသူသည္လည္း နိဗၺာန္သည္ ခ်မ္းသာသည္ဟု သိႏိုင္သည္။

နိဗၺာန္ကို အဆင္းသ႑ာန္၊ ဝင္းဝင္းလက္လက္ႀကီး၊ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးသဖြယ္ ေျပာျခင္းမွာ တင္စားေျပာဆိုမႈမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
နိဗၺာန္သည္ အဆင္းသ႑ာန္ အ႐ြယ္ အတိုင္းအရွည္ ဘာမွ မရွိ။
ပစၥဳပၸန္၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္လည္း မဟုတ္။ ကာလသံုးပါးမွ အလြတ္ ျဖစ္၏။

႐ုပ္နာမ္က အျဖစ္တရား ျဖစ္ၿပီး၊ နိဗၺာန္က အရွိတရားသက္သက္ ျဖစ္၏။

ပညတ္စကားလံုးမ်ားျဖင့္ နိဗၺာန္ကို တိတိက်က် ေဖာ္ျပရန္ ခဲယဥ္း၏။

+++++

နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳး

(၁) သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္

ေသသ = ကိေလသာတို႔မွ ႂကြင္းက်န္ရစ္ေသာ
ဥပါဒိ = ဝိပါက္နာမ္ခႏၶာ၊ ကမၼဇ႐ုပ္ခႏၶာ
သ = ရွိသည္

ဝိပါက္ နာမကၡႏၶာ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ မခ်ဳပ္ေသးခင္ (ပရိနိဗၺာန္ မစံခင္) အာ႐ုံျပဳအပ္ေသာ နိဗၺာန္။

(၂) အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္

န + ဥပါဒိေသသ

ဝိပါက္ နာမကၡႏၶာ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ (ပရိနိဗၺာန္စံသည့္အခါ) ရအပ္ေသာ နိဗၺာန္။

+++++

နိဗၺာန္ ၃-မ်ိဳး

(၁) သုညတနိဗၺာန္

 ရာဂ ေဒါသ ေမာဟႏွင့္တကြ ႐ုပ္နာမ္အားလံုး ကင္းဆိတ္ေသာ နိဗၺာန္။

(၂) အနိမိတၱနိဗၺာန္

ပံုသ႑ာန္ မရွိေသာ နိဗၺာန္၊ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟႏွင့္တကြ ႐ုပ္နာမ္အားလံုးဟူေသာ နိမိတ္အမွတ္အသား မရွိေသာ နိဗၺာန္။

(၃) အပၸဏိဟိတနိဗၺာန္

ရာဂ ေဒါသ ေမာဟဟူေသာ ေတာင့္တျခင္း မရွိေသာ နိဗၺာန္။

+++++

အမွန္အားျဖင့္ နိဗၺာန္သည္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ျဖစ္၏။
မေသခင္ ေတြ႕ၾကံဳရေသာ နိဗၺာန္၊ ေသၿပီး နိဗၺာန္ စသည္ ၂-မ်ိဳး၊ ၃-မ်ိဳးဆိုျခင္းမွာ ဥပစာႏွင့္ တင္စား ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္၏။

စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ = ပရမတၳတရား ၄-ပါးတြင္ နိဗၺာန္သည္ နာမ္ဟု အမည္ရေသာ တရားတြင္ ပါေသာ္လည္း သီးျခား ပရမတၳတရား ျဖစ္၏။ စိတ္, ေစတသိက္ ကဲ့သို႔ နာမ္ မဟုတ္။
နိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္သာ နာမ္ဟု ဆို၏။

+++++

အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီးေသာ္ ေလာကခ်မ္းသာ စေနေန႔တရားပြဲအျဖစ္ ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္ အရွင္ဝိရိယ (ေတာင္စြန္း)က “အရိပ္သံုးပါးတရားေတာ္” ကို ဓမၼဒါနျပဳ ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္၏။

အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရန္ မည္မွ်ၾကာၾကာ အားထုတ္ရပါသလဲ

ေမး။     ။ ဆရာေတာ္ဘုရား ... တပည့္ေတာ္ ႐ိုေသစြာ ေလွ်ာက္ထားပါသည္။
            (က) သတိပ႒ာန္ဝိပႆနာကို ႀကိဳးစား အားထုတ္လွ်င္ ဤဘဝတြင္ပင္ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ ရႏိုင္သည္ဟု ဗုဒၶျမတ္စြာ ေဟာၾကားထားပါသည္။ အရွင္ဘုရား၏ အေတြ႕အၾကံဳတြင္ အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေသာသူမ်ား ရွိပါသလား ဘုရား။
            (ခ) အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရန္ မည္သို႔ေသာ နည္းျဖင့္ မည္မွ်ၾကာၾကာ အားထုတ္ရပါမည္လဲ ဘုရား။
(မိုးမိုးေအးႏွင့္ မိစႏၵာမြန္၊ ဒုတိယႏွစ္၊ စက္မႈတကၠသိုလ္)

ေျဖ။     ။ (က) ေယာဂီရဲ႕ တရားအေတြ႕အၾကံဳ တရားတက္ပံုဟာ က်မ္းဂန္နဲ႔ ညီၫြတ္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒီေယာဂီဟာျဖင့္ တစ္မဂ္တစ္ဖိုလ္ ရေလာက္တယ္လို႔ မွန္းဆရတဲ့ ေယာဂီတခ်ိဳ႕ ဘုန္းႀကီးေတြ႕ဖူးပါတယ္။

အဲဒီလို ေယာဂီမ်ိဳးဟာ စတင္ အားထုတ္ကတည္းက တကယ့္ သဒၶါတရားနဲ႔ တရားကို လိုလိုခ်င္ခ်င္ ရွိၿပီး ဆရာရဲ႕စကားကို ေျမဝယ္မက် တသေဝမတိမ္း လိုက္နာၿပီး ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္ၾကပါတယ္။ ႐ို႐ိုေသေသ ေလးေလးစားစား အားထုတ္ၾကပါတယ္။

က်မ္းဂန္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ မီးပြတ္သမားဥပမာအတိုင္း ႏိုးေနသမွ် တခ်ိန္လံုး အေထြေထြ အေသးစိတ္ လႈပ္ရွားျပဳမူမႈေတြကအစ မလြတ္ရ မလပ္ရေအာင္ အဆက္မျပတ္ ႐ႈမွတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ ဝီရိယဟာ တင္းလိုက္ ေလ်ာ့လိုက္ မဟုတ္ဘဲ တခ်ိန္တည္း တိုးတက္ တိုးတက္လို႔သာ အားထုတ္ၾကပါတယ္။

ဒီေတာ့ သူတို႔ တရားေတြ႕ပံုကလည္းပဲ အေတာ္ ရွင္းပါတယ္။
က်မ္းဂန္နဲ႔လည္း အလြန္ညီၫြတ္ပါတယ္။
တစ္မဂ္တစ္ဖိုလ္ ရသည္အထိ တရားေတြ႕ၾကတယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပဲ က်မ္းဂန္နဲ႔ ညီၫြတ္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း ဘုန္းႀကီးတို႔ကေတာ့ ဘယ္ေယာဂီကိုမွ ဘယ္ဉာဏ္ေရာက္ၿပီ၊ ဘယ္အဆင့္ေရာက္ၿပီဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာပါဘူး။

သူတပါးရဲ႕ တရားအေျခအေနကို တပ္တပ္အပ္အပ္ သိႏိုင္တာက ျမတ္စြာဘုရားတစ္ပါးပဲ ရွိပါတယ္။
ဘုန္းႀကီးတို႔မွာ သူတပါးစိတ္ကို သိတဲ့ ပရစိတၱဝိဇာနနဉာဏ္ မရွိေတာ့ သူတပါးရဲ႕ တရားအေျခအေနကို အမွန္အကန္ အတိအက် မသိႏိုင္ပါဘူး။

ေယာဂီရဲ႕ တရားေတြ႕ပံုဟာ က်မ္းဂန္နဲ႔ ညီၫြတ္တယ္လို႔ ယူဆရလို႔သာ ဒီအေျခအေနေလာက္ေတာ့ ေရာက္ေလာက္ၿပီလို႔ မွန္းဆႏိုင္႐ုံေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။
က်မ္းဂန္နဲ႔ ညီၫြတ္လို႔ တစ္မဂ္တစ္ဖိုလ္ ရတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ေယာဂီမ်ားကို က်မ္းဂန္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ စစ္ေဆးနည္းေတြနဲ႔ စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း တခ်ိဳ႕ ေယာဂီမ်ားမွာ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႕ၿမဲ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီေယာဂီဟာျဖင့္ တစ္မဂ္တစ္ဖိုလ္ေတာ့ ရေလာက္ၿပီလို႔ မွန္းဆရတာပဲ ရွိပါတယ္။

(ခ) အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေအာင္ အားထုတ္တဲ့ နည္းကေတာ့ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူထားတဲ့ သတိပ႒ာနသုတ္ ေဒသနာေတာ္မွာ လာတဲ့နည္းပါပဲ။

အဲဒီ သတိပ႒ာန္နည္းနဲ႔ အားထုတ္ရင္ မလြဲဧကန္ အမွန္ပဲ အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီနည္းနဲ႔ အားထုတ္ပံုကိုေတာ့ ဘုန္းႀကီးတို႔ ဒီတရားပြဲ စတုတၳေန႔မွာ ေဟာခဲ့တဲ့ တရားေတြထဲမွာ အေျခခံအေနနဲ႔ ျပည့္စုံ လံုေလာက္ေအာင္ ေဟာေျပာ နည္းေပးထားခဲ့ပါၿပီ။

ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အားထုတ္ရမယ္ဆိုတာကေတာ့ မိမိရဲ႕ ဇြဲလံု႔လ ဝီရိယနဲ႔ ပါရမီေပၚမွာ တည္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ပါရမီဆိုတာ အလိုအေလ်ာက္ မိုးေပၚက က်လာတဲ့အရာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေရွးေရွးဘဝေတြက ဒီသတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာတရားကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္ခဲ့ဖူးလို႔ တျဖည္းျဖည္း မိမိသႏၲာန္မွာ စုေပါင္းမိလာတဲ့ ဝိပႆနာ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာ အရွိန္ေတြကို ေခၚပါတယ္။

အဲဒီ ပါရမီအရွိန္ အားေကာင္းခဲ့ရင္ အခ်ိန္မၾကာလွဘဲ ရႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီ ပါရမီအရွိန္ အားနည္းခဲ့ရင္ေတာ့ အခ်ိန္ၾကာၾကာ အားထုတ္မွပဲ ရႏိုင္ပါတယ္။
အေရးႀကီးတာကေတာ့ ဇြဲလံု႔လ ဝီရိယပါပဲ။

သို႔ေသာ္လည္း ေမးခြန္းရွင္ ႏွစ္ေယာက္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အားထုတ္ရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ဘုန္းႀကီးက အတိအက် ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အားထုတ္ရမလဲဆိုေတာ့ အရိယာအျဖစ္ မေရာက္မခ်င္း အားထုတ္ရမွာျဖစ္လို႔ ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ဖိုလ္ဉာဏ္ ရတဲ့ အခ်ိန္အထိပဲ ၾကာပါလိမ့္မယ္။
ဒီထက္ ပိုမၾကာပါဘူး။

+++++
ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “တကၠသိုလ္ဓမၼသဘင္”မွ

ေဒါက္တာေဒၚတင္လိႈင္ (၈၉-ႏွစ္) ရက္လည္ဆြမ္း အႏုေမာဒနာတရားေတာ္

အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းႀကီးကို စတင္ တည္ေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ေသာ ေဒါက္တာဦးလွေဖ၏ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒါက္တာေဒၚတင္လိႈင္ (အသက္ ၈၉-ႏွစ္)သည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန႔ နံနက္တြင္ ကြယ္လြန္ အနိစၥေရာက္သြားခဲ့ပါသည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ အသုဘ႐ႈအစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ၿပီး၊ မီးသၿဂႋဳဟ္ခဲ့ရာ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း၏ အမႈေဆာင္မ်ား လုိက္ပါ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ၾကပါသည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း တည္ရာ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ က်န္ရစ္ေသာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ေဒါက္တာဦးလွေဖႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ား၊ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း အမႈေဆာင္ မိသားစုမ်ားက ဘုရားအမႉးရွိေသာ သံဃာေတာ္မ်ားအား ရက္လည္ဆြမ္း ဆက္ကပ္ လႉဒါန္းခဲ့ၾကပါသည္။

ရက္လည္ဆြမ္း အႏုေမာဒနာတရားေတာ္ကို ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းသို႔ ေခတၱ ေရာက္ရွိ သီတင္းသံုးေနေသာ ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္ အရွင္ဝိရိယ (ေတာင္စြန္း)က ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္သြားခဲ့ပါသည္။

ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေၾကာင္း မည္သို႔ သိႏိုင္ပါသနည္း

ေမး။     ။ ဆရာေတာ္ဘုရား ..... တပည့္ေတာ္ ႐ိုေသစြာ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္။
            တပည့္ေတာ္တို႔ဟာ တိဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူ၊ သို႔မဟုတ္ ဒိြဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူ ျဖစ္သည္ကို မည္ကဲ့သို႔ သိႏိုင္ပါသလဲ ဘုရား။
(ေမာင္မ်ိဳးမင္း၊ တတိယႏွစ္၊ ႐ူပေဗဒ)

ေျဖ။     ။ ဒီေနရာမွာ ဟိတ္ဆိုတာ အေၾကာင္းတရားကို ေခၚပါတယ္။

အကုသိုလ္ဘက္မွာလည္း ေလာဘဟိတ္၊ ေဒါသဟိတ္၊ ေမာဟဟိတ္လို႔ အေၾကာင္း ၃-မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
ကုသိုလ္ဘက္မွာလည္း အေလာဘဟိတ္၊ အေဒါသဟိတ္၊ အေမာဟဟိတ္လို႔ အေၾကာင္း ၃-မ်ိဳး ရွိပါတယ္။

အေလာဘဟိတ္ဆိုတာ မလိုခ်င္ မတပ္မက္ျခင္းတည္းဟူေသာ အေၾကာင္း၊
အေဒါသဟိတ္ဆိုတာ စိတ္မဆိုး စိတ္မပ်က္ျခင္းတည္းဟူေသာ အေၾကာင္း၊
အေမာဟဟိတ္ဆိုတာ မေတြေဝျခင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေမာဟဆိုတာ အသိဉာဏ္ကို ဆိုလိုတာပါ။

ဒြိဟိတ္ပဋိသေႏၶ တိဟိတ္ပဋိသေႏၶလို႔ သံုးႏႈန္းရာမွာ တစ္ဘဝရဲ႕ အစဆံုး ပဋိသေႏၶစိတ္ ျဖစ္ခိုက္မွာ အသိဉာဏ္ျဖစ္တဲ့ အေမာဟဟိတ္ မပါဘဲ အေလာဘ အေဒါသ ဟိတ္ႏွစ္ပါးနဲ႔သာ ပဋိသေႏၶစိတ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ကို ဟိတ္ႏွစ္ပါးနဲ႔ ပဋိသေႏၶေနလို႔ ဒြိဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူလို႔ ေခၚပါတယ္။
ဒါကိုပဲ လြယ္ေအာင္ ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လို႔ ေခၚလိုက္ၾကပါတယ္။

ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ပဋိသေႏၶစိတ္ျဖစ္စဥ္အခါမွာ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ ဟိတ္ ၃-ပါးလံုး ပါဝင္တဲ့အတြက္ ဟိတ္ ၃-ပါးႏွင့္ ပဋိသေႏၶေနလို႔ တိဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူလို႔ ေခၚပါတယ္။
ဒါကို လြယ္ကူေအာင္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လို႔ ေခၚပါတယ္။

ဒီ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ဟာ ပဋိသေႏၶေနစဥ္က အေမာဟဟိတ္ ေခၚတဲ့ ဉာဏ္ပါလို႔ ဉာဏ္ထက္ျမက္သူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ပဋိသေႏၶစိတ္ျဖစ္စဥ္က အေမာဟဟိတ္ ေခၚတဲ့ ဉာဏ္မပါလို႔ ဉာဏ္ထက္ျမက္မႈ မရွိပါဘူး။

ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ဟာ မဂ္တရား ဖိုလ္တရား ရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဉာဏ္မထက္ျမက္တဲ့အတြက္ တရားအားထုတ္တဲ့အခါမယ္ ဒီဘဝမွာေတာ့ မဂ္ဉာဏ္ဖိုလ္ဉာဏ္ကို မရႏိုင္ပါဘူး။
သို႔ေသာ္ သူရဲ႕ လံု႔လ ဝီရိယနဲ႔ အားထုတ္တဲ့ အခ်ိန္ အနည္းအမ်ားအလိုက္ ထိုက္သင့္သေလာက္ ဝိပႆနာဉာဏ္မ်ားေတာ့ သူ႔သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။
တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ လံု႔လ ဝီရိယနဲ႔ အခ်ိန္ ျပည့္စံု လံုေလာက္ရင္ ဒီဘဝမွာပဲ မဂ္ဉာဏ္ဖိုလ္ဉာဏ္ကို ရႏိုင္ပါတယ္။

အေလးမ ေလ့က်င့္တဲ့သူဟာ ဘယ္ေလာက္ အေလးခ်ိန္ကို မိမိ မ,ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သိခ်င္ရင္ “ငါဘယ္ေလာက္ မ,ႏိုင္သလဲ”လို႔ စဥ္းစားေန႐ုံနဲ႕ သူအေလးခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ မ,ႏိုင္စြမ္းအား ရွိတယ္ ဆိုတာကို မသိႏိုင္ပါဘူး။
အဲဒီအတိုင္းပဲ “ငါ ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လား တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လား”လို႔ စဥ္းစားေန႐ုံနဲ႔ေတာ့ အမွန္ကို မသိႏိုင္ပါဘူး။
ခန္႔မွန္းႏိုင္႐ုံေလာက္ပဲ ရွိမွာပဲ။
လက္ေတြ႕ မ,ၾကည့္မွ ဘယ္ေလာက္အေလးခ်ိန္ မ,ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သိရသလို တရားကို လက္ေတြ႕ အားထုတ္ၾကည့္မွပဲ မိမိဟာ တိဟိတ္လား ဒြိဟိတ္လားဆိုတာ ကြဲကြဲျပားျပား ေသေသခ်ာခ်ာ သိႏိုင္ပါတယ္။
ေ႐ႊေကာင္းေ႐ႊညံ့ သိဖို႔ မွတ္ေက်ာက္တင္ရသလို တရားမွတ္ေက်ာက္မွာ တင္ၾကည့္ဖို႔ပါပဲ။

ဒီေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဒြိဟိတ္လား တိဟိတ္လား ဆိုတာ ကြဲကြဲျပားျပား သိခ်င္ရင္ ခ်မ္းေျမ့ရိပ္သာကို လာၿပီး တရားမွတ္ေက်ာက္ တင္ၾကည့္လွည့္ပါ။ သိရပါေစ့မယ္။

+++++
ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “တကၠသိုလ္ဓမၼသဘင္” မွ

႐ုပ္ျဖစ္စဥ္၊ ခ်ဳပ္စဥ္၊ ႐ုပ္ဝီထိ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ ႏွစ္ပတ္စာ အဘိဓမၼာသင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရရာ ဒုတိယပို႔ခ်စဥ္ သင္ခန္းစာအျဖစ္ အပတ္စဥ္ (၄၁) ႐ုပ္ျဖစ္စဥ္၊ ခ်ဳပ္စဥ္၊ ႐ုပ္ဝီထိအေၾကာင္း နာယူ မွတ္သားၾကရ၏။

+++++

သတၱဝါ (၃)မ်ိဳး၊ သို႔မဟုတ္ (၄)မ်ိဳး

(၁) သံေသဒဇသတၱဝါ

သံေသဒ = အညီႇအေဟာက္၊ အညစ္အေၾကး
ေသဒ = ေခၽြး

အညစ္အေၾကးကို အမွီျပဳၿပီး သေႏၶတည္ေသာ သတၱဝါမ်ိဳး၊ ပိုးေလာက္, ယင္ေကာင္ စသည္မ်ိဳး။
ပန္း၊ သစ္ပင္တို႔ကို အမွီျပဳၿပီး သေႏၶတည္ခဲ့ၾကသည္လည္း ရွိေၾကာင္း ဆို၏။
ပဒုမဝတီမိဖုရားသည္ ပဒုမၼာၾကာ၌ သေႏၶတည္ေၾကာင္း၊ ေဝဠဳဝတီက ဝါးပင္၌ သေႏၶတည္ေၾကာင္း ဆို၏။

(၂) ၾသပပါတိကသတၱဝါ

‘ၾသပပါတိက’သည္ ‘ဥပပါတ’မွ လာ၏။
ဥပပါတ = က်သည္

ေကာင္းကင္က က်လာသလို ဘြားကနဲ ခႏၶာကိုယ္ အထင္အရွားျဖစ္ေသာ ပဋိသေႏၶမ်ိဳးကို ဆို၏။
‘ကမၻာဦး ျဗဟၼာ့ျပည္မွ စုေတၿပီး လူ႔ျပည္၌ျဖစ္ေသာ လူ’၊ ‘နတ္’၊ ‘ျဗဟၼာ’၊ ‘ငရဲသတၱဝါ’ စသည္တို႔မွာ ၾသပပါတိကသတၱဝါမ်ား ျဖစ္၏။

(၃) ဂဗၻေသယ်ကသတၱဝါ

ဂဗၻ = ကိုယ္ဝန္/အမိဝမ္း
ေသယ်က = ကိန္းေအာင္းသည္

အမိဝမ္းတြင္း ကိန္းေအာင္းၿပီး ပဋိသေႏၶေနေသာ သတၱဝါမ်ိဳးကို ေခၚ၏။
ဂဗၻေသယ်ကသတၱဝါ ၂-မ်ိဳး ရွိ၏။

“၃.(က)” ဇလာဗုဇသတၱဝါ

လူ စသူတို႔ကဲ့သို႔ အမိဝမ္းတြင္းရွိ သားအိမ္မွာ ပဋိသေႏၶေနၿပီး ျဖစ္ရေသာ သတၱဝါမ်ိဳး ျဖစ္၏။
လူ၊ ႏြား၊ ေခြး စသည္မ်ိဳး။

(၄)/“၃.(ခ)” အ႑ဇသတၱဝါ

 
ၾကက္, ငွက္ အစရွိသည္ကဲ့သို႔ ဥခြံအတြင္း၌ ျဖစ္ေသာ သတၱဝါမ်ိဳး ျဖစ္၏။
အမိဝမ္းတြင္း၌လည္း ေနၿပီး၊ တဖန္ ဥခြံမွ ေပါက္ဖြားရသျဖင့္ ‘ႏွစ္ခါေမြးေသာသတၱဝါ’ ပါဠိလို “ဒြိဇ”ဟု ေခၚ၏။

+++++

ပဋိသေႏၶအခါ = ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဥပါဒ္’ခဏ
ပဝတၱိအခါ = ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဌီ’ခဏမွ စုတိစိတ္မက်မီအတြင္း

+++++

ဘံုႏွင့္ သတၱဝါ ၃-မ်ိဳး/၄-မ်ိဳးတို႔၏ ပဋိသေႏၶအခါ, ပဝတၱိအခါ ရႏိုင္ေသာ ႐ုပ္မ်ား

• ကာမဘံု၌ ႐ုပ္ ၂၈-ပါးလံုး ပဝတၱိအခါ၌ ထိုက္သလို ရႏိုင္၏။

• ပဋိသေႏၶအခါ၌ သံေသဒဇႏွင့္ ၾသပပါတိက (ကာမာဝစရ) သတၱဝါတို႔သႏၲာန္၌ အမ်ားဆံုးအားျဖင့္ စကၡဳဒသက၊ ေသာတဒသက၊ ဃာနဒသက၊ ဇိဝွါဒသက၊ ကာယဒသက၊ ဘာဝဒသကႏွင့္ ဝတၳဳဒသက = ႐ုပ္အမ်ိဳးေပါင္း ခုနစ္ဒသက ျဖစ္ႏိုင္သည္။

•  တခါတရံ ယင္းခုနစ္မ်ိဳးအနက္ စကၡဳဒသက၊ ေသာတဒသက၊ ဃာနဒသကတို႔ မပါရွိဘဲ ေျခာက္မ်ိဳး (ေသာတဒသက၊ ဃာနဒသက၊ ဇိဝွါဒသက၊ ကာယဒသက၊ ဘာဝဒသကႏွင့္ ဝတၳဳဒသက)၊ ငါးမ်ိဳး (ဃာနဒသက၊ ဇိဝွါဒသက၊ ကာယဒသက၊ ဘာဝဒသကႏွင့္ ဝတၳဳဒသက)၊ ေလးမ်ိဳး (ဇိဝွါဒသက၊ ကာယဒသက၊ ဘာဝဒသကႏွင့္ ဝတၳဳဒသက) စသည္ျဖင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္၏။

•  ဂဗၻေသယ်ကသတၱဝါ ၂-မ်ိဳး (ဇလာဗုဇႏွင့္ အ႑ဇ)တို႔ သႏၲာန္၌ ပဋိသေႏၶအခါ ကာယဒသက၊ ဘာဝဒသက၊ ဝတၳဳဒသက ၃-မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ (ဤေနရာ၌ ကာမာဝစရသတၱဝါကို ရည္႐ြယ္၏။) ထိုတြင္လည္း တခါတရံ ဘာဝဒသက မပါရွိဘဲ ျဖစ္ႏုိင္၏။ နပံုးေခၚ ေယာက္်ားမဟုတ္၊ မိန္းမမဟုတ္ ပုဂၢိဳလ္ စသည္ ျဖစ္၏။

• ထိုမွေနာက္ ပဝတၱိအခါ၌ အစဥ္အတိုင္း စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိဝွါဒသကတို႔ ျဖစ္၏။ (ဤ၌လည္း သၿဂႋဳဟ္က်မ္းက တိတိက်က် မေရးေတာ့ဘဲ အစဥ္အတိုင္း စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိဝွါတို႔ျဖစ္သည္ဟုသာ ဆို၏။)

• ဋီကာဆရာမ်ားက က်မ္းဂန္မ်ား၌ ခ်ဲ႕၍ ဖြင့္ဆိုၾက၏။ ယခုေခတ္ ေဆးပညာအလိုႏွင့္ ကိုက္သည္လည္း ရွိ၊ မကိုက္သည္လည္း ရွိမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း စာမွာရွိသည္အတိုင္း သိထား နားလည္ထားရန္ ေကာင္း၏။

ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ပါဠိေတာ္ ယကၡသံယုတ္၌ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ဘီလူးကို ေျပာၾကားေသာ စကား ရွိ၏။

“ ..... ဘီလူး ... ေရွးဦးစြာ ကလလေရၾကည္ ျဖစ္၏။

ကလလေရၾကည္မွ အျမႇဳပ္ျဖစ္၏။

အျမႇဳပ္မွ သားတစ္ျဖစ္၏။

သားတစ္မွ အခဲျဖစ္၏။

အခဲမွ ခက္မငါးျဖာတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ဆံ, အေမြး, ေျခသည္းလက္သည္းတို႔လည္း ျဖစ္ကုန္၏။”
(ယကၡသံယုတ္၊ ပါဠိေတာ္)

ထိုပါဠိေတာ္လာ တိုက္႐ိုက္စကားကို အ႒ကထာမ်ားက ဖြင့္ဆိုၾကရာ -

အမိဝမ္းတြင္းကိန္းစဥ္ ႐ုပ္ႀကီးပြားပံု

၁-သတၱာဟ၌ ကလလေရၾကည္ (ကလလ)
၂-သတၱာဟ၌ အျမႇဳပ္ (အဗၺဳဒ)
၃-သတၱာဟ၌ သားတစ္ (ေပသိ)
၄-သတၱာဟ၌ တစ္ခဲနက္ (ဃန)
၅-သတၱာဟ၌ ခက္မငါးျဖာ (ပသာခ)
၁၁-သတၱာဟ၌ စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိဝွါဒသက
၄၂-သတၱာဟ၌ ဆံပင္၊ ေမြးညင္း၊ ေျခသည္းလက္သည္းတို႔ ျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။

ထိုေနာက္ ကိုယ္ဝန္ ရင့္က်က္ၿပီး ၉-လႏွင့္ ၁၀-လၾကား ေမြးဖြား၏။ အခ်ိဳ႕ ၇-လဖြား ၈-လဖြားလည္း ရွိ၏။

ဝိသုဒၶိမဂ္၌ ဒုကၡသစၥာကို ဖြင့္ဆိုရာတြင္ ဇာတိဒုကၡ အမိဝမ္းတြင္းမွာ ဆင္းဆင္းရဲရဲ ေနရပံုကို သ႐ုပ္ေပၚေအာင္ အထူး ေဖာ္ျပ၏။

လကၤာ

စာသစ္စာက်က္ (စာေဟာင္းစာသစ္)

ေအာက္ထက္ဝန္းရံ

ပုပ္နံညီႇေလွာင္း

က်ဥ္းေျမာင္းမည္းမိုက္

မိဝမ္းတိုက္ဝယ္

ဘင္၌ေလာက္လို

ေက်ာကိုဝမ္းျပဳ

ဒူးႏွစ္ခုၾကား

ဦးေခါင္းထားလ်က္

ေမးဖ်ားလက္ဆုပ္

သစ္ခြတိုမွာ (သစ္ငုတ္တိုမွာ)

ေမ်ာက္အိုကုပ္သည့္ႏွယ္

မလႈပ္မရွက္ (မလႈပ္မလွက္)

ေသေသာက္လက္ဝယ္

ဆိတ္သူငယ္လို

အလမၸါယ္မိ

ေႁမြငယ္ခ်ိသို႔

အမိ စပ္,ခါး

ပူ,ေအး စားလည္း

ကိုယ္သားဆတ္ဆတ္

သက္ျပတ္တေစ

ဆယ္လေန၍

ေလကမၼဇ

ဦးေဇာက္ခ်သား

မဂ္ဝသို႔ေရာက္

သံေကာက္ေပါက္က

ဆြဲေျမႇာက္ဆင္ေျပာင္

သံေဘာင္ႀကိတ္ေခ်

ပံုေနရယိက

ျပင္သို႔က်လည္း

အပ္ဆြသည့္ဟန္

ႀကီးျပန္ဒုကၡ

ျပစ္မ်ားလွသည္

လက္စ ဇာတိျဖစ္ရင္းတည္း။ (မူလ ဇာတိျဖစ္ရင္းတည္း။)

+++++

• ဤသို႔လွ်င္ ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏကို အစျပဳ၍ ခဏငယ္တိုင္း၌ ကမၼဇ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

• ပဋိသေႏၶေနာင္ ပထမဘဝင္၏ ဥပါဒ္မွ စ၍ စိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏတိုင္း၌ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

• ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဌီ’ခဏမွ စ၍ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

• အာဟာရဇ႐ုပ္မွာ ၾသဇာပ်ံ႕ႏွံ႔ရာအခါမွ စ၍ ျဖစ္၏။ အမိဝမ္းမွာ ရွိစဥ္ ခ်က္ႀကိဳးမွတဆင့္ အမိထံက ၾသဇာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္၏။

ဤသို႔ အေၾကာင္း ၄-ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကလာပ္အစဥ္သည္ ကာမဘံု၌ ဆီမီးလွ်ံကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ ျမစ္ေရအယဥ္ကဲ့သို႔လည္းေကာင္း အသက္ရွင္သမွ် မျပတ္ ျဖစ္သည္။
(ခၽြင္းခ်က္အေနျဖင့္ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္မ်ား နိေရာဓသမာပတ္ ဝင္စားေသာအခါ စိတ္, ေစတသိက္, စိတၱဇ႐ုပ္တို႔ ခ်ဳပ္သျဖင့္ ကမၼဇ၊ ဥတုဇ၊ အာဟာရဇ႐ုပ္တို႔သာ မျပတ္ ျဖစ္၏။)

+++++

႐ုပ္ခ်ဳပ္စဥ္

• စုေတခါနီးအခါ၌ကား စုတိစိတ္မွ ေနာက္သို႔ ျပန္၍ ေရသည္ရွိေသာ္ ၁၇-ခ်က္ေျမာက္ေသာ စိတ္၏ ဌီကာလကို အစျပဳ၍ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ မျဖစ္ေတာ့ကုန္။

•  ႐ုပ္သက္သည္ စိတၱကၡဏ ၁၇-ခ်က္ ရွည္ၾကာရာ ကမၼ႐ုပ္မွာ ဘဝတစ္ခု၌ စုတိစိတ္၏ ဘင္ႏွင့္အၿပိဳင္ ခ်ဳပ္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

• ေရွးက ျဖစ္ႏွင့္ကုန္ၿပီးေသာ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔သည္လည္း စုတိစိတ္၏ ဘင္ကာလတိုင္ေအာင္ ျဖစ္တည္၍ ခ်ဳပ္ကုန္၏။

• ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ စိတၱဇ႐ုပ္၊ အာဟာရဇ႐ုပ္တို႔လည္း ျပတ္ကုန္၏။

• ထို တိဇ႐ုပ္ (ကမၼဇ၊ စိတၱဇ၊ အာဟာရဇ)တို႔ ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ ဥတုဇ႐ုပ္တို႔သည္ စုေတၿပီးေနာက္ အေလာင္းေကာင္ဟု ေခၚဆိုအပ္သည့္တိုင္ေအာင္ ျဖစ္ကုန္၏။

• စုေတၿပီးေနာက္ တစ္ဖန္ ဘဝသစ္၌ ပဋိသေႏၶ၏ ဥပါဒ္ကို အစျပဳ၍ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ႐ုပ္တို႔သည္ ျဖစ္ကုန္၏။ (စက္ရဟတ္ႀကီး လည္သကဲ့သို႔ လည္သြားေတာ့၏။)

စုတိစိတ္ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ စိတၱဇ႐ုပ္တို႔၏ ရွည္ၾကာႏိုင္ေသာ ကာလ

ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀ ႏွင့္ အ႐ူပဝိပါက္ ၄၊ ရဟႏၲာတို႔၏ စုတိစိတ္သည္  စိတၱဇ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။

က်န္စိတ္မ်ားက စိတ္၏ ဥပါဒ္, ဥပါဒ္ ခဏတိုင္း၌ စိတၱ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစရာ စုတိစိတ္၏ ဥပါဒ္အခိုက္အတန္႔မွာ စိတၱဇ႐ုပ္ ျဖစ္ႏိုင္ေသး၏။
ထိုစိတၱဇ႐ုပ္သည္ ခဏငယ္အားျဖင့္ ၅၁-ခ်က္ ေနမည္ျဖစ္ရာ စုတိစိတ္၏ ‘ဘင္’ၿပီးေနာက္ ခဏငယ္ ၄၈-ခ်က္ (စိတၱဇ႐ုပ္သက္ ခဏငယ္ ၅၁ - စုတိစိတ္ခဏငယ္ ၃= ၄၈) ၾကာမွ ခ်ဳပ္၏။

စုတိစိတ္ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ အာဟာရဇ႐ုပ္တို႔၏ ရွည္ၾကာႏိုင္ေသာ ကာလ

ျပင္ပ (ဗဟိဒၶ)က မ်ိဳအပ္ေသာ အာဟာရႏွင့္ အတြင္း (အဇၥ်တၱိက)အာဟာရတို႔ ေပါင္းၿပီး ဝိညာဥ္(စိတ္)အေထာက္အပံ့ ရရွိက အာဟာရဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။
စုတိစိတ္၏ ‘ဘင္’အခိုက္အတန္႔မွာ စိတ္အေထာက္အပံ့ ရွိႏိုင္ေသးသျဖင့္ အာဟာရဇ႐ုပ္တို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေသးၿပီး စုတိစိတ္၏ ‘ဘင္’ၿပီးေနာက္ ခဏငယ္ ၅၀ (အာဟာရဇ႐ုပ္သက္ ခဏငယ္ ၅၁ - စုတိစိတ္၏ ဘင္ခဏငယ္ ၁ = ၅၀) တိုင္ေအာင္ ေနၿပီးမွ အာဟာရဇ႐ုပ္ ခ်ဳပ္၏။

ဥတုဇ႐ုပ္ကား ကမၻာဆံုးသည္တိုင္ တည္ရွိမည္ ျဖစ္၏။

+++++

႐ူပါဝစရဘံု၌ကား ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယ၊ ဘာဝဒသကတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ အာဟာရဇကလာပ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း မရအပ္ကုန္။

ထို႔ေၾကာင့္ ထို႐ူပျဗဟၼာတို႔၏ -

• ပဋိသေႏၶအခါ၌ စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဝတၳဳဒသကႏွင့္ ဇီဝိတနဝကကလာပ္ = ေပါင္း ကမၼဇကလာပ္ ၄-စည္းတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။

• ပဝတၱိအခါ၌ကား စိတၱဇ၊ ဥတုဇကလာပ္တို႔လည္း ရအပ္ကုန္၏။

+++++

အသညသတ္ျဗဟၼာတို႔၏ သႏၲာန္၌ကား စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဝတၳဳဒသကႏွင့္ သဒၵနဝကကလာပ္တို႔ကိုလည္း မရအပ္ကုန္။
အလံုးစံုေသာ စိတၱဇ႐ုပ္တို႔ကိုလည္း မရအပ္ကုန္။

ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအသညသတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ပဋိသေႏၶအခါ၌ ဇီဝိတနဝက ဥတုဇ႐ုပ္သာ ရအပ္၏။
(ဥတုဇကလာပ္ ၄-စည္းတြင္ သုဒၶ႒ကလာပ္ႏွင့္ လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ = ေပါင္း ၂-စည္းသာ ရ၏။)

+++++

ဘံုႏွင့္ ရေသာ႐ုပ္

• ကာမဘံုမွာ ႐ုပ္ ၂၈-ပါးလံုး ရ၏။

• အသညသတ္ၾကည္ ႐ူပ ၁၅-ဘံုမွာ ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယပသာဒႏွင့္ ဘာဝ႐ုပ္ ၂-ပါး = ေပါင္း ၅-ပါးၾကဥ္ေသာ ႐ုပ္ ၂၃-ပါး ရ၏။

• အသညသတ္ဘံုမွာ အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈ + ဇီဝိတ႐ုပ္ ၁ + လဟုတာဒိ ၃ + အာကာသ ၁ + လကၡဏ ၄ = ေပါင္း ႐ုပ္ ၁၇-ပါး ရ၏။

• အ႐ူပဘံုမွာ ႐ုပ္ လံုးဝ မရွိ။

+++++

ပဋိသေႏၶ၏ ဥပါဒ္ခဏ၌ မရႏိုင္ေသာ ႐ုပ္မ်ား

ပဋိသေႏၶ၏ ဥပါဒ္ခဏ၌ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ ႐ုပ္မ်ားမွာ သဒၵ႐ုပ္၊ ဝိညတ္႐ုပ္ ၂-ခု (ကာယဝိညတ္၊ ဝစီဝိညတ္)၊ လဟုတာဒိ႐ုပ္ ၃-ခု (လဟုတာ၊ မုဒုတာ၊ ကမၼညတာ)၊ ဇရတာ (အိုေသာ႐ုပ္)၊ အနိစၥတာ (ေပ်ာက္ပ်က္႐ုပ္) = ေပါင္း ၈-ပါးေသာ ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္၏။

ထိုေနာက္ ပဝတၱိအခါ ေသသည္တိုင္ေအာင္ ႐ုပ္ ၂၈-ပါးလံုး ရႏိုင္၏။

+++++

႐ုပ္ဝီထိ

“စိတ္မွာ ဝီထိရွိသကဲ့သို႔ ႐ုပ္မွာလည္း ဝီထိရွိသည္” ဟူေသာ အဆိုႏွင့္ပတ္သက္၍ ပါဠိက်မ္းဂန္မ်ား၌ တိုက္႐ိုက္ လာရွိသည္ကို မေတြ႕ရေပ။

သို႔ေသာ္ ေရွးျမန္မာဆရာေတာ္မ်ားက တီထြင္ ၾကံဆ၍ စိတ္အစဥ္ျဖစ္သလို ႐ုပ္မွာလည္း ဤအခိုက္အတန္႔၌ ႐ုပ္မည္မွ်ရွိသင့္သည္၊ ဟုိအခိုက္အတန္႔မွာ ႐ုပ္မည္မွ်ရွိသင့္သည္ဟု ျပဆိုထားရာ အလြန္ ေက်းဇူးတင္ထိုက္၏။

ေရွးဦးစြာ နာမ္ဝီထိကို ျပန္လည္ အမွတ္ရမည္ဆိုေသာ္ ပဋိသေႏၶစိတ္၏ေနာက္ ဘဝင္ ၁၅-ႀကိမ္၊ ၁၆-ႀကိမ္ ျဖစ္၏။

ပဋိသေႏၶစိတ္တြင္ ‘ဥပါဒ္’ ‘ဌီ’ ‘ဘင္’ ခဏငယ္ ၃-ခ်က္ ရွိ၏။

• ဂဗၻေသယ်ကသတၱဝါမ်ားအတြက္ ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဥပါဒ္’အခိုက္အတန္႔၌ ကမၼဇကလာပ္ ၃-စည္း ရ၏။ စိတၱဇ၊ ဥတုဇ႐ုပ္တို႔ မရေသး။

• ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဌီ’အခိုက္အတန္႔တြင္ ကမၼဇ႐ုပ္မွာ စိတ္၏ ခဏငယ္တိုင္း ျဖစ္၍ ၃-စည္း ထပ္ျဖစ္၏။ ‘ဥပါဒ္’အခိုက္က ကမၼဇကလာပ္ ၃-စည္းႏွင့္ ေပါင္းေသာ္ ၆-စည္း ျဖစ္၏။ စိတၱဇ႐ုပ္ မျဖစ္ေသး။ ဥပါဒ္အခုိက္ကျဖစ္ေသာ ကမၼဇ႐ုပ္ ၃-စည္းမွာ ‘ဌီ’အခိုက္ေရာက္ေသာအခါ ဥတုဇ႐ုပ္ ၃-စည္းကို ျဖစ္ေစ၏။ (စုစုေပါင္းေသာ္ ကမၼဇ ၆-စည္း + ဥတုဇ ၃ = ၉-စည္း ျဖစ္၏။)

• ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဘင္’အခိုက္အတန္႔မွာ ကမၼဇ႐ုပ္ ၃-စည္း ထပ္ျဖစ္ျပန္၏။ စိတၱဇ႐ုပ္ မျဖစ္ေသး။ ‘ဌီ’အခိုက္တြင္ျဖစ္ေသာ ကမၼဇ ၃-စည္းမွ ဥတုဇ ၃-စည္း ထပ္ျဖစ္၏။ (စုစုေပါင္းေသာ္ ကမၼဇ ၉ + ဥတုဇ ၆ = ၁၅-စည္း ျဖစ္၏။)

ပထမဘဝင္ (ဥပါဒ္၊ ဌီ၊ ဘင္)

•  ပထမဘဝင္၏ ဥပါဒ္တြင္ ကမၼဇ ၃-စည္း၊ စိတၱဇ ၁-စည္း၊ ဥတုဇ ၃-စည္းတို႔ ျဖစ္၏။ (စုစုေပါင္း ကမၼဇ ၁၂-စည္း၊ စိတၱဇ ၁-စည္း၊ ဥတုဇ ၉-စည္း ျဖစ္၏။)

• ပထမဘဝင္၏ ဌီတြင္ ကမၼဇ ၃-စည္း၊ စိတၱဇ ထပ္မျဖစ္ေသး၊ ဥတုဇ ၄-စည္း(ပထမဘဝင္ ဥပါဒ္မွ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔မွာ ဌီသို႔ေရာက္၍ ဥတုဇ ၃-စည္းကို ျဖစ္ေစၿပီး၊ ပထမဘဝင္ဥပါဒ္မွ စိတၱဇ ၁-စည္းကလည္း ဌီသို႔ေရာက္၍ ဥတုဇ ၁-စည္းကို ျဖစ္ေစ၏။)တို႔ ျဖစ္၏။ (စုစုေပါင္း ကမၼဇ ၁၅-စည္း၊ စိတၱဇ ၁-စည္း၊ ဥတုဇ ၁၃-စည္း ျဖစ္၏။)

• ပထမဘဝင္၏ ဘင္တြင္ ကမၼဇ ၃-စည္း၊ စိတၱဇ မျဖစ္၊ ဥတုဇ ၃-စည္းတို႔ ျဖစ္၏။ (စုစုေပါင္း ကမၼဇ ၁၈-စည္း၊ စိတၱဇ ၁-စည္း၊ ဥတုဇ ၁၆-စည္း ျဖစ္၏။)

ဒုတိယဘဝင္ (ဥပါဒ္၊ ဌီ၊ ဘင္)

• ဒုတိယဘဝင္၏ ဥပါဒ္အခိုက္အတန္႔၌ ကမၼဇ ၃-စည္း၊ စိတၱဇ ၁-စည္း၊ ဥတုဇ ၃-စည္းတို႔ ျဖစ္ျပန္၏။ (စုစုေပါင္း ကမၼဇ ၂၁-စည္း၊ စိတၱဇ ၂-စည္း၊ ဥတုဇ ၁၉-စည္း ျဖစ္၏။)

• ဒုတိယဘဝင္၏ ဌီအခိုက္၌ ကမၼဇ ၃-စည္း၊ စိတၱဇ မျဖစ္၊ ဥတုဇ ၄-စည္း ျဖစ္၏။ (စုစုေပါင္း ကမၼဇ ၂၄-စည္း၊ စိတၱဇ ၂-စည္း၊ ဥတုဇ ၂၃-စည္း ျဖစ္၏။)

• ဒုတိယဘဝင္၏ ဘင္အခိုက္၌ ကမၼဇ ၃-စည္း၊ စိတၱဇ မျဖစ္၊ ဥတုဇ ၃-စည္း ျဖစ္၏။ (စုစုေပါင္း ကမၼဇ ၂၇-စည္း၊ စိတၱဇ ၂-စည္း၊ ဥတုဇ ၂၆-စည္း ျဖစ္၏။)

(ဤနည္းျဖင့္ ႐ုပ္ကလာပ္တို႔ တိုးပြားျဖစ္ရာ၏။ ဥတုဇကလာပ္မ်ားမွလည္း ဥတုဇ႐ုပ္မ်ား တိုးပြားႏိုင္ျခင္း၊ ‘ဘင္’ၿပီးေနာက္ ႐ုပ္ကလာပ္မ်ား ပ်က္သြားျခင္း စေသာ အခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား၍လည္း တီထြင္ ၾကံဆႏိုင္ၾကေသး၏ဟု ယူဆမိ၏။)

+++++
စာကိုး
အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား”
အရွင္ဇနကာဘိဝံသ၏ “ဓမၼစၾကာႏွင့္ အနတၱလကၡဏသုတ္တရားေတာ္”

႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပ

“ဦးဇင္း တခါတေလ စဥ္းစားမိတယ္။ ကံေကာင္းလြန္းလို႔ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရတာလို႔ ...”
(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)

+++++

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃-၄ ရက္မ်ားတြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ မဇၥ်ိမဂုဏ္ရည္ဆရာေတာ္၏ တရားစခန္း က်င္းပ ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ စေနေန႔ဝယ္ အဘိဓမၼာသင္တန္း မရွိေပ။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ စေနေန႔တြင္ အဘိဓမၼာသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၄၀) ႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပအေၾကာင္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားႏွင့္ အပတ္စဥ္ (၄၁) ႐ုပ္ျဖစ္စဥ္, ခ်ဳပ္စဥ္, ႐ုပ္ဝီထိအေၾကာင္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို သင္ယူ နာယူ ေလ့လာၾကရ၏။

ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က မွတ္သားဖြယ္ အထူးရွင္းလင္းဖြယ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သင္တန္းပို႔ခ်စဥ္အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ေနရာမ်ား၌ မိန္႔ၾကား ရွင္းလင္း သင္ျပသြားေပး၏။

+++++

႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပ

ဥတုဇ႐ုပ္

ဥတုဆိုသည္မွာ ဓာတ္ႀကီး ၄-ပါးထဲက ေတေဇာဓာတ္ပင္ ျဖစ္၏။
သီတဥတု (ေအးေသာဥတု)ႏွင့္ ဥဏွဥတု (ပူေသာဥတု)ဟူ၍ ရွိ၏။

ထို အေအးအပူဟူေသာ ေတေဇာဓာတ္သည္ ‘ဌီ’သုိ႔ ေရာက္မွသာလွ်င္ သက္ရွိသႏၲာန္၌လည္းေကာင္း၊ သက္မဲ့သႏၲာန္၌လည္းေကာင္း ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
ျပင္ပမွာ ရွိေသာ ႐ုပ္မ်ားသည္ ဥတုဇ႐ုပ္ခ်ည္းသာ ျဖစ္၏။ ကမၼဇ၊ စိတၱဇ၊ အာဟာရဇ႐ုပ္မ်ား ျပင္ပမွာ မရွိ။

ပဋိသေႏၶ၏ ‘ဥပါဒ္’အခိုက္၌ ျဖစ္သည့္ ကမၼဇ႐ုပ္တြင္ ပါဝင္ေသာ ေတေဇာဓာတ္သည္ ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဥပါဒ္’၌ သူလည္း ‘ဥပါဒ္’ျဖစ္၏။
ပဋိသေႏၶ၏ ‘ဌီ’၌ သူလည္း ‘ဌီ’ျဖစ္ၿပီး ဥတုဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
႐ုပ္သက္ ခဏငယ္ ၅၁-ခ်က္(ဥပါဒ္ ၁ + ဌီ ၄၉ + ဘင္ ၁)မွာ ဌီ ၄၉-ခ်က္ရွိၿပီး ဥတုဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။

အာဟာရဇ႐ုပ္

‘ၾသဇာ’ဟု ဆိုအပ္ေသာ အာဟာရသည္ စားဖြယ္ကို မ်ိဳလိုက္ေသာအခါဝယ္ ေရာက္ေလရာအရပ္၌ အသစ္ အသစ္ ဥပါဒ္ၿပီးေနာက္ ‘ဌီ’သုိ႔အေရာက္မွာ အာဟာရဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။

အာဟာရဇ႐ုပ္ျဖစ္ေသာအခ်ိန္ကို အတိအက် သတ္မွတ္၍မရဘဲ တစ္စံုတစ္ခုကို စားမ်ိဳလိုက္သည့္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ဟုသာ သာမညအားျဖင့္ မွတ္ယူႏိုင္၏။

+++++

႐ုပ္ ၂၈-ပါးကို ႐ုပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ၄-ပါးျဖင့္ ခြဲျခားေဝဖန္ျခင္း

ကမၼဇ႐ုပ္ ၁၈-ပါး

ကမၼဇ႐ုပ္မွာ -
ကံသက္သက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ (ကမၼဇဧကန္) ၉-ပါး (စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယ၊ ဣတၳိဘာဝ၊ ပုမၻာဝ၊ ဟဒယ၊ ဇီဝိတ)ႏွင့္
ကံႏွင့္တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ (ကမၼဇအေနကန္) ၉-ပါး (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ေဖာ႒ဗၺ၊ အာဟာရ၊ အာကာသ) (ေဖာ႒ဗၺ=ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ)
ေပါင္း ၁၈-ပါး ရွိ၏။

စိတၱဇ႐ုပ္ ၁၅-ပါး

စိတၱဇဧကန္ ၂-ပါး (ကာယဝိညတ္၊ ဝစီဝိညတ္)ႏွင့္
စိတၱဇအေနကန္ ၁၃-ပါး (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ သဒၵ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ေဖာ႒ဗၺ၊ အာဟာရ၊ အာကာသ၊ ႐ူပႆလဟုတာ၊ ႐ူပႆမုဒုတာ၊ ႐ူပႆကမၼညတာ)
ေပါင္း ၁၅-ပါး။

ဥတုဇ႐ုပ္ ၁၃-ပါး

ဥတုဇဧကန္ မရွိ။
ဥတုဇအေနကန္ ၁၃-ပါးမွာ စိတၱဇအေနကန္ ၁၃-ပါးႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။

အာဟာရဇ႐ုပ္ ၁၂-ပါး

အာဟာရဇ႐ုပ္ဧကန္ မရွိ။
အာဟာရဇ႐ုပ္အေနကန္ ၁၂-ပါးမွာ ‘သဒၵ’႐ုပ္မပါေသာ က်န္စိတၱဇအေနကန္ ၁၂-ပါးႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။

ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ အေၾကာင္း ၄-ပါးမွ လြတ္ေသာ ႐ုပ္ ၄-ပါး

လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးမွာ ႐ုပ္အစစ္မဟုတ္ဘဲ ျဖစ္ၿပီးသား႐ုပ္တို႔၏ ျဖစ္ေပၚ, ရင့္ေရာ္, ပ်က္မႈ အခိုက္အတန္႔ကို ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ရာ ကံ, စိတ္, ဥတု, အာဟာရ အေၾကာင္း ၄-ပါးမွ လြတ္၏။

+++++

စိတ္ႏွင့္ စိတၱဇ႐ုပ္

စိတ္ ၈၉-ပါးတြင္ အ႐ူပဝိပါက္ ၄-ခုႏွင့္ ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀၊ ေပါင္း ၁၄-ပါးေသာ စိတ္တို႔သည္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။ ပၪၥဒြါရိကစိတ္တို႔သည္ အလြန္အားနည္းေသာေၾကာင့္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။

က်န္ ၇၅-ပါးေသာ စိတ္တို႔မွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း၊ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစျခင္း၊ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း၊ ျပံဳး႐ႊင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္၏။

• ေလာဘမူေသာမနႆ ၄-ခုသည္ ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ျခင္းကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။
• ေလာဘမူဥေပကၡာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ ဥေပကၡာျဖစ္၍ ရယ္႐ႊင္ျခင္းကို မျဖစ္ေစႏိုင္။
• ေဒါသမူ ၂၊ ေမာဟမူ ၂ တို႔မွာ ႐ုပ္သာမည, ဣရိယာပုတ္, ဝိညတ္တို႔ကို ျဖစ္ေစ၏။ ေဒါသမူ ၂-ခုမွာ ငိုျခင္းကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္၏။
• ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀ မွာ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။
• သမၸဋိစၧိဳင္း ၂-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
• သႏၲီရဏ ၃-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
• ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
• မေနာဒြါရာဝဇၨန္းမွာ ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။
• ဟသိတုပၸါဒ္မွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခုိင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ေစ၏။
• မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆ ၄-ခုမွာလည္း ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ေစ၏။
• မဟာကုသိုလ္ဥေပကၡာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္, ဣရိယာပုတ္, ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
• မဟာဝိပါက္ ၈-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
• မဟာႀကိယာေသာမနႆ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ေစ၏။
• မဟာႀကိယာဥေပကၡာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္, ဣရိယာပုတ္, ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
• ႐ူပါဝစရကုသုိလ္ ၅-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
• ႐ူပါဝစရဝိပါက္ ၅-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
• ႐ူပါဝစရႀကိယာ ၅-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
• အ႐ူပါဝစရကုသိုလ္ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
• အ႐ူပါဝစရဝိပါက္ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစပါ။
• အ႐ူပါဝစရႀကိယာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခုိင္ေစ၏။
• ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈-ပါးမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
• အဘိညာဏ္ ၂-ခု (ပၪၥမစ်ာန္ ကုသိုလ္၊ ႀကိယာ)မွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။

+++++

တစ္နည္းအားျဖင့္ -

• ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ မေနာဓာတ္ ၃-ပါး (ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းႏွင့္ သမၸဋိစၧိဳင္း ၂) + တဒါ႐ုံ ၁၁-ပါး (ဥေပကၡာသႏၲီရဏ ၂၊ ေသာမနႆသႏၲီရဏ ၁၊ မဟာဝိပါက္ ၈) ႏွင့္ ႐ူပါဝစရဝိပါက္ ၅-ပါး = စုစုေပါင္း ၁၉-ပါး ျဖစ္၏။
• ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၊ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ အပၸနာေဇာ ၂၆-ပါး (မဟဂၢဳတ္ကုသိုလ္ ၉၊ မဟဂၢဳတ္ ႀကိယာ ၉၊ ေလာကုတၱရာ ၈) ျဖစ္၏။
• ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၊ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၊ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ ဝုေ႒ာ (မေနာဒြါရာဝဇၨန္း)၊ ကာမေဇာ ၂၉-ပါး (အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂၊ ဟသိတုပၸါဒ္ ၁၊ မဟာကုသိုလ္ ၈၊ မဟာႀကိယာ ၈)ႏွင့္ အဘိညာဏ္ ၂-ပါး = စုစုေပါင္း ၃၂ ပါး ျဖစ္၏။

 ႐ုပ္, ဣရိယာ, ဝိညတ္တို႔ကို ျဖစ္ေစေသာ ၃၂-ပါးတြင္လည္း -

• ႐ုပ္, ဣရိယာ, ဝိညတ္, ရယ္႐ႊင္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ ကာမေသာမနႆေဇာ ၁၃-ပါး (ေလာဘမူေသာမနႆ ၄ + ဟသိတုပၸါဒ္ ၁ + မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆ ၄ + မဟာႀကိယာေသာမနႆ ၄) ျဖစ္၏။

• ႐ုပ္, ဣရိယာ, ဝိညတ္, ငိုျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ ေဒါသေဇာ ၂-ပါး ျဖစ္၏။

+++++

႐ူပကလာပ

အေပါင္းအစုကို ‘ကလာပ’ဟု ေခၚ၏။
႐ုပ္တို႔၏ အေပါင္းအစုကို ‘႐ူပကလာပ’ = ႐ုပ္ကလာပ္ဟု ေခၚ၏။

႐ုပ္ကလာပ္၏ လကၡဏာမွာ -

• တူေသာ ျဖစ္ျခင္း (ဧကုပၸါဒ)၊
• တူေသာ ခ်ဳပ္ျခင္း (ဧကနိေရာဓ)၊
• တူေသာ မွီရာ မဟာဘုတ္ရွိျခင္း (ဧကနိႆာယ)ဟူ၍ လကၡဏာ ၃-ခု ရွိ၏။

(အခ်ိဳ႕က ‘သဟဝုတၱိ’ = ‘အသီးသီးေသာ ကလာပ္တူ႐ုပ္စုမ်ား အတူတကြ တေပါင္းတည္း ျဖစ္ရျခင္း’ကို ကလာပ္အဂၤါတစ္ခုဟု ဆိုၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကမူ ‘ကလာပ္သေဘာျပပုဒ္’ဟု ဆိုၾကသည္။)

႐ူပဝိဘာဂလာ “အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္” ၈-ခု (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ) မွာ ခြဲျခား၍ မရေသာ ကလာပ္အေျခခံ ျဖစ္၏။ “သုဒၶ႒ကလာပ္”ဟုလည္း ေခၚ၏။

ကမၼဇကလာပ္ ၉-စည္း

(၁) စကၡဳဒသကကလာပ္

     ‘ဒသက’မွာ ဆယ္ခုေပါင္း ျဖစ္၏။
     စကၡဳဒသက = စကၡဳပါေသာ ႐ုပ္ဆယ္ခုေပါင္း

     သက္ရွိသႏၲာန္တြင္ ‘ဇီဝိတ႐ုပ္’ျဖစ္ရေသာေၾကာင့္ အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ပါးႏွင့္ ဇီဝိတ = ေပါင္း ၉-ပါးသည္
     ကမၼဇကလာပ္စည္းမ်ားတြင္ အေျခခံျဖစ္၏။
 
     စကၡဳဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ စကၡဳပသာဒ)

(၂) ေသာတဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ေသာတပသာဒ)

(၃) ဃာနဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဃာနပသာဒ)

(၄) ဇိဝွါဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဇိဝွါသာဒ)

(၅) ကာယဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ကာယပသာဒ)

(၆) ဣတၳိဘာဝဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဣတၳိဘာဝ)

(၇) ပုမၻာဝဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ပုမၻာဝ)

(၈) ဝတၳဳဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဟဒယဝတၳဳ)

(၉) ဇီဝိတနဝကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ)

 စိတၱဇကလာပ္ ၆-စည္း

(၁) သုဒၶ႒ကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု)

(၂) ကာယဝိညတၱိနဝကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ကာယဝိညတ္)

(၃) ဝစီဝိညတၱိသဒၵဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ဝစီဝိညတ္ + သဒၵ႐ုပ္)

(၄) လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)

(၅) ကာယဝိညတၱိလဟုတာဒိဒြါဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ကာယဝိညတ္ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)

(၆) ဝစီဝိညတၱိသဒၵလဟုတာဒိေတရသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ဝစီဝိညတ္ + သဒၵ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)

ဥတုဇကလာပ္ ၄-စည္း

(၁) သုဒၶ႒ကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု)

(၂) သဒၵနဝကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + သဒၵ႐ုပ္)

(၃) လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)

(၄) သဒၵလဟုတာဒိဒြါဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + သဒၵ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)

အာဟာရဇကလာပ္ ၂-စည္း

(၁) သုဒၶ႒ကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု)

(၂) လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)


ထို႔ေၾကာင့္ ကမၼဇကလာပ္စည္း ၉ + စိတၱဇကလာပ္စည္း ၆ + ဥတုဇကလာပ္စည္း ၄ + အာဟာရဇကလာပ္စည္း ၂ ခုတို႔ ေပါင္းေသာ္ အားလံုး ကလာပ္စည္း ၂၁-စည္း ရွိ၏။

အထူးမွတ္ရန္ကား -

•  ဥတုဇကလာပ္စည္းမ်ားအနက္ “သုဒၶ႒ကလာပ္”ႏွင့္ “သဒၵနဝကကလာပ္”တို႔ကို သက္ရွိ အတြင္းသႏၲာန္(အဇၥ်တၱသႏၲာန္)ႏွင့္ သက္မဲ့ အပသႏၲာန္(ဗဟိဒၶသႏၲာန္)တို႔တြင္ရႏိုင္ၿပီး၊ က်န္ ကလာပ္ ၁၉-စည္းမွာ အဇၥ်တၱသႏၲာန္၌သာ ရရွိႏိုင္သည္။

• “အာဟာရဇ႐ုပ္”သည္ သက္ရွိသႏၲာန္မွာသာ ျဖစ္၏။ “အာဟာရ႐ုပ္”မွာမူ သက္ရွိေရာ သက္မဲ့မွာပါ ျဖစ္သည္။ (သုဒၶ႒ကလာပ္ထဲတြင္ အာဟာရ ပါ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဟာရ=ၾသဇာ႐ုပ္ သက္သက္သည္ အပမွာလည္း ရွိႏိုင္၏။ အစားအစာမ်ားတြင္ပါဝင္ေသာ ၾသဇာျဖစ္၏။)

• အာကာသ႐ုပ္ႏွင့္ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးတို႔မွာ ကလာပ္ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ မပါ။ အာကာသ႐ုပ္သည္ ႐ုပ္ကလာပ္တို႔၏ အပိုင္းအျခား ျဖစ္၍လည္းေကာင္း၊ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးမွာ ႐ုပ္ကလာပ္တို႔၏ အမွတ္အသားမွ် ျဖစ္၍လည္းေကာင္း ျဖစ္၏။

+++++
စာကိုး
အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား”
ဦးေက်ာ္၏ “သၿဂႋဳဟ္သ႐ုပ္ အေျချပဳက်မ္း”
အရွင္တိေလာကာဘိဝံသ(အင္းစိန္)၏ “အဘိဓမၼာလက္ေဆာင္” 

ျဗဟၼာ့ျပည္ တဝင္းဝင္း၊ ဝက္စားက်င္း တျမံဳ႕ျမံဳ႕

တစ္ခ်ိန္က ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရာဇၿဂိဳဟ္ၿမိဳ႕သို႔ ဆြမ္းခံဝင္ေတာ္မူတယ္။
အဲဒီအခါ ဝက္မကေလးတစ္ေကာင္ကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး ျပံဳးေတာ္မူပါသတဲ့။
ျပံဳးတဲ့အခါ သြားေတာ္မ်ားမွ ျဖဴေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္လာတာကို ျမင္ရလို႔ ျပံဳးေတာ္မူေၾကာင္း သိရတဲ့အတြက္ အရွင္အာနႏၵာက “ဘာေၾကာင့္ ျပံဳးေတာ္မူပါသလဲ”လို႔ ေမးေလွ်ာက္တယ္။

ျမတ္စြာဘုရားက - “အာနႏၵာ ... ဟိုမွာ ၾကည့္စမ္း၊ ဝက္မကေလးကို ျမင္ရဲ႕လား”
(ျမင္ပါတယ္ဘုရား)

အဲဒီ ဝက္မကေလးဟာ ကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္ တည္ထြန္းစဥ္က လူ႔ဘဝ အမ်ိဳးသမီးအျဖစ္မွ ေသၿပီး ဆြမ္းစားေက်ာင္းတစ္ခုအနီးမွာ ၾကက္မ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
အဲဒီ ၾကက္မဟာ သိန္းငွက္က ဖမ္းသုတ္ၿပီး စားလို႔ ေသရရွာတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေစာေစာပိုင္းက ေယာဂီရဟန္းတစ္ပါး၏ ကမၼ႒ာန္းတရား ႐ြတ္ဆိုေနတဲ့ တရားသံကို ၾကားရၿပီး ကုသိုလ္ျဖစ္ပြားခဲ့လို႔ အဲဒီ ကုသိုလ္၏ အစြမ္းေၾကာင့္ လူ႔ေလာကမွာ မင္း၏ အိမ္၌ ‘ဥဗၺရီ’မည္ေသာ မင္းသမီးျဖစ္ခဲ့တယ္။

အဲဒီ မင္းသမီးဟာ ေနာက္ကာလမွာ ပရိဗိုဇ္မေက်ာင္း၌ ပရိဗိုဇ္ျပဳေနရင္း အိမ္သာထဲက ပိုးေလာက္ေတြကို ၾကည့္ၿပီး ပုဠဝကသညာ (ၾသဒါတသညာ)ကို ျဖစ္ေစလ်က္ ပဌမစ်ာန္ကို ရခဲ့တယ္။
အဲဒီ ပရိဗိုဇ္ဘဝမွ ေသတဲ့အခါ ပဌမစ်ာန္ ျဗဟၼာ့ဘံုမွာ ျဗဟၼာျဖစ္ခဲ့တယ္။

ျဗဟၼာဘဝမွ စုေတတဲ့အခါ လူ႔ေလာက၌ သူေဌးသမီး ျဖစ္ခဲ့တယ္။
အဲဒီ သူေဌးသမီးဘဝက ေသတဲ့အခါ ဒီ ဝက္မကေလး ျဖစ္ေနရရွာတယ္။

အဲဒီ အေၾကာင္းအရာေတြကို ျမင္လို႔ ငါျပံဳးတယ္လို႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။

အဲဒီ အေၾကာင္းအရာကို ၾကားရေတာ့ အရွင္အာနႏၵာႏွင့္တကြ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ ႀကီးစြာေသာ သံေဝဂကို ရၾကပါသတဲ့။
အဲဒီအခါ ျမတ္စြာဘုရားက ဆြမ္းခံႂကြေနရင္း လမ္းမွာပဲ ရပ္ေတာ္မူလ်က္ တရားဂါထာ ၆-ပုဒ္ကို ေဟာေတာ္မူပါတယ္။

ယခု အဲဒီ ၆-ပုဒ္ထဲက ပထမတစ္ပုဒ္ကို ထုတ္ျပမယ္။

ယထာပိ မူေလ အႏုပဒၵေဝ ဒေဠႇ၊

ဆိေႏၷာပိ ႐ုေကၡာ ပုနေရဝ ႐ူဟတိ။

ဧဝမၸိ တဏွာႏုသေယ အႏုဟေတ၊

နိဗၺတၱတိ ဒုကၡမိဒံ ပုနပၸဳနံ။

မူေလ - အျမစ္အရင္းသည္၊
အႏုပဒၵေဝ ဒေဠႇ - ေဘးရန္ မရွိဘဲ ခိုင္ၿမဲေနလတ္ေသာ္၊
ဆိေႏၷာပိ - အထက္ပိုင္းဘက္ အကိုင္းအခက္ကို ထုတ္ျဖတ္ထားျငားေသာ္လည္း၊
႐ုေကၡာ - သစ္ပင္သည္၊
ပုနေရဝ ႐ူဟတိ ယထာပိ - တစ္ဖန္ ျပန္၍သာလွ်င္ အၫြန္႔အတက္ ေပၚထြက္စည္ပင္ျပန္သကဲ့သို႔၊
ဧဝမၸိ - ဤအတူပင္လွ်င္၊
တဏွာႏုသေယ အႏုဟေတ - သႏၲာန္၌ ျဖစ္ထိုက္ေသာ အႏုသယတဏွာကို အရိယမဂ္ျဖင့္ မပယ္အပ္ေသးသည္ရွိေသာ္၊
ဣဒံ ဒုကၡံ - ဘဝအသစ္ျဖစ္ျခင္း စေသာ ဤဆင္းရဲသည္၊
ပုနပၸဳနံ - အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္၊
နိဗၺတၱတိ - ျဖစ္ေလေတာ့၏ တဲ့။

အဲဒီ ဂါထာျဖင့္ ေဖာ္ျပလိုရင္းကေတာ့ ဥဗၺရီမင္းသမီးဘဝတုန္းက ပရိဗိုဇ္ရေသ့ျပဳၿပီး တရားႏွလံုးသြင္းလို႔ ပဌမစ်ာန္ကို ရခဲ့တယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီစ်ာန္က စိတ္ကူးအျဖစ္နဲ႔ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ကာမရာဂ ပရိယု႒ာန္ တဏွာကိုသာ ဝိကၡမၻနပဟာန္ျဖင့္ ပယ္ႏိုင္တယ္။ အခိုက္အတန္႔ အေတာ္အတန္ၾကာေအာင္ ေဝးကြာေစတာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ ပဌမစ်ာန္ရတဲ့ ဘဝတုန္းကနဲ႔ ျဗဟၼာဘဝတုန္းက ကာမရာဂတဏွာ မျဖစ္ေပၚဘဲ ကင္းေနခဲ့တယ္။

ဒါေပမယ့္ အရိယမဂ္ျဖင့္ အျမစ္ျပတ္ ပယ္တာ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ လူ႔ဘဝ သူေဌးသမီး ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီ ကာမတဏွာဟာ ျဖစ္ၿမဲ ျပန္ျဖစ္တာပဲ။
ဘဝတဏွာကေတာ့ စ်ာန္ရေနတုန္းကလည္း ျဖစ္ေနခဲ့တာပါပဲ။
အဲဒီလို အႏုသယတဏွာ အျမစ္မျပတ္တဲ့အတြက္ ျဗဟၼာျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ လူ႔ဘဝမွတဆင့္ ဝက္ဘဝလည္း ေရာက္ရျပန္တယ္။
တဏွာမကင္းေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ဒီပံုဒီနည္းျဖင့္ ကံအားေလ်ာ္စြာ ဘဝအမ်ိးမ်ိဳးေတြ အဖန္ဖန္ ျဖစ္သြားရမယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။

အဲဒီမွာ ျဗဟၼာျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဝက္ျဖစ္ရျပန္တာကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ေရွးဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက “ျဗဟၼာျဖစ္လို႔ တဝင္းဝင္း၊ ဝက္စာက်င္းမွာ တျမံဳ႕ျမံဳ႕”လို႔ ဆိုေတာ္မူခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ျဗဟၼာဘဝမွ စုေတၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း ဝက္ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။
အျခား တိရစၧာန္ ငရဲသားဆိုတာေတြလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
စ်ာန္ရတဲ့ဘဝက စ်ာန္၏အနီးျဖစ္တဲ့ ဥပစာရ ဘာဝနာ ကုသိုလ္၏ အစြမ္းေၾကာင့္ လူ႔ေလာက နတ္ေလာက၌သာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ယခု ေျပာေနတဲ့ ဝက္မကေလးဟာလည္း လူ႔ေလာက သူေဌးသမီးဘဝမွတဆင့္ ဝက္ဘဝကို ေရာက္ရတာပဲ။
အဲဒါဟာလည္း သူေဌးသမီးဘဝတုန္းက မာန္ယစ္ၿပီး ႐ုိေသထိုက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မ႐ိုမေသ ျပစ္မွားခဲ့တဲ့ အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါတယ္။

အဲဒီ ဝက္မကေလးဟာ အဲဒီဘဝမွ ေသတဲ့အခါ ‘သုဝဏၰဘူမိ’ဆိုတဲ့အရပ္ မင္းမ်ိဳး၌ ျဖစ္တယ္။
သုဝဏၰဘူမိဆိုတာ သထံုျပည္ပဲလို႔ အမ်ားက ယူဆၾကပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ပညာရွိမ်ားကေတာ့ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၁၅၀၀ နီးပါးက ေဒဒပါလမင္း ေရးထုိးထားခဲ့တဲ့ ေၾကးပုရပိုက္စာကို အေထာက္အထားျပဳၿပီးေတာ့ သုမာၾတာ (စုမာၾတာ)ကၽြန္းကို သုဝဏၰဘူမိ ေခၚတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။

အဲဒီ သုဝဏၰဘူမိ မင္းသမီးဘဝမွ ေသတဲ့အခါ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဗာရာဏသီၿမိဳ႕၌ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္တယ္။

အဲဒီ ဘဝမွ ေသတဲ့အခါ ဝနဝါသီတိုင္း၌ အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္တယ္။
ဝနဝါသီတိုင္းဆိုတာ ဘံုေဘၿမိဳ႕နယ္၏ အေရွ႕ေတာင္အရပ္မွာ ရွိတယ္။

အဲဒီ ဘဝမွ ေသတဲ့အခါ သုပၸါရက သေဘၤာဆိပ္အရပ္၌ ျမင္းကုန္သည္သမီး ျဖစ္တယ္။
သုပၸါရက သေဘၤာဆိပ္ဆိုတာ ဘံုေဘၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ ပင္လယ္ကမ္းေျခမွာ ရွိတယ္။

အဲဒီ ဘဝမွ ေသေတာ့ ကာဝီရ သေဘၤာဆိပ္အရပ္၌ ေလွသူႀကီးသမီး ျဖစ္တယ္။
ကာဝီရ သေဘၤာဆိပ္ဆိုတာ အိႏၵိယကၽြန္းဆြယ္ အေရွ႕ေတာင္ဘက္အစြန္းမွာ ရွိတယ္။
ေရွးတုန္းက ဒမိဠ ေခၚတဲ့ တမီးလ္လူမ်ိဳးတို႔၏ႏိုင္ငံ ပင္လယ္ကမ္းေျခေပါ့။

အဲဒီ ဘဝမွ ေသေတာ့ ယခု သီရိလကၤာေခၚတဲ့ သီဟိုဠ္ကၽြန္း အႏုရာဓၿမိဳ႕မွာ အစိုးရပိုင္း အမ်ိဳးထဲ၌ ျဖစ္တယ္။

အဲဒီ ဘဝမွ ေသေတာ့ အႏုရာဓၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ေဘာကၠႏၲ ဆိုတဲ့ ႐ြာမွာ ‘သုမန’ဆိုတဲ့ သူႂကြယ္၏သမီး ျဖစ္တယ္။
အမည္ကေတာ့ ဖခင္အမည္လိုပင္ ‘သုမနာ’လို႔ ေခၚတယ္။
ေနာင္အခါမွာ သူ႔ဖခင္က အဲဒီ႐ြာကို စြန္႔ခဲ့ၿပီးေတာ့ ဒီဃဝါပီနယ္ မဟာမုနိ ဆိုတဲ့ ႐ြာမွာ ေနတယ္။
အဲဒီ႐ြာမွာ ေနစဥ္ ဒု႒ဂါမဏိမင္း၏ အမတ္ျဖစ္တဲ့ ‘လကု႑ကအတိမၺရ’ ဆိုသူက ကိစၥတစ္ခုျဖင့္ အဲဒီ႐ြာ ေရာက္လာတဲ့အခါ မယ္သုမနာကို ျမင္ရ၍ ေမတၱာသက္ဝင္သျဖင့္ ထိမ္းျမားမဂၤလာကို အႀကီးအက်ယ္ျပဳၿပီး သူ႔ေနရပ္ျဖစ္တဲ့ မဟာပုဏၰ႐ြာသို႔ ေခၚေဆာင္သြားတယ္။

အဲဒီ႐ြာ၌ ေနစဥ္ ေတာင္စြန္းေက်ာင္းတိုက္ႀကီး၌ သီတင္းသံုးေသာ မဟာအႏု႐ုဒၶမေထရ္က အဲဒီ႐ြာ ဆြမ္းခံႂကြလာေတာ့ မယ္သုမနာ၏ အိမ္တံခါးဝ၌ ဆြမ္းရပ္ေနစဥ္ မယ္သုမနာကို ေတြ႕ျမင္ရ၍ ေနာက္ပါ ရဟန္းမ်ားႏွင့္ ဒီလို ေျပာဆိုပါသတဲ့။

အာဝုေသာ - ငါ့ရွင္တို႔၊
သူကရေပါတိကာ - ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ဝက္မကေလးသည္၊
လကု႑က အတိမၺရ မဟာမတၱႆ - လကု႑က အတိမၺရ ေခၚ အမတ္ႀကီး၏၊
ဘရိယ ဘာဝံ  - အမတ္ကေတာ္အျဖစ္သို႔၊
ပတၱာနာမ - ေရာက္ေနတံုေသး၏၊
အေဟာ အစၧရိယံ - ေၾသာ္ ... အံ့ၾသစရာ ေကာင္းပါေပစြတကား ... တဲ့။

အဲဒီစကားကို ၾကားရေတာ့ အမတ္ကေတာ္ မယ္သုမနာမွာ ေရွးဘဝေဟာင္းေတြကို ျပန္လည္ေအာက္ေမ့ႏိုင္တဲ့ ဇာတိႆရဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚလာသတဲ့။

အဲဒီဉာဏ္ျဖင့္ သူျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဘဝေဟာင္းေတြကို ျပန္လည္ ဆင္ျခင္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ သံသရာကို ထိတ္လန႔္ ေၾကာက္႐ြံ႕တဲ့ သံေဝဂဉာဏ္လည္း ျဖစ္လာျပန္သတဲ့။
ဒါေၾကာင့္ သူ႔ခင္ပြန္း အမတ္ႀကီးထံမွ ခြင့္ေတာင္းၿပီး ဘိကၡဳနီေက်ာင္းတိုက္မွာ ရဟန္းျပဳခဲ့တယ္။

ရွင္ရဟန္းျပဳၿပီးေတာ့ တိႆမဟာဝိဟာရေက်ာင္းတိုက္မွာ သတိပ႒ာန္သုတ္တရားကို ၾကားနာၿပီး ထိုနည္းအရ ႐ႈမွတ္သျဖင့္ ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္ ေရာက္သြားပါသတဲ့။

အဲဒီကေနာက္ ဒု႒ဂါမဏိမင္းႀကီး နန္းတက္ၿပီးတဲ့အခါ သူ႔ဇာတိအရပ္ျဖစ္တဲ့ ေဘာကၠႏၲ႐ြာသို႔ သြားေရာက္ၿပီး ေနစဥ္ ကလႅမဟာဝိဟာရေက်ာင္းတိုက္၌ အာသီဝိေသာပမသုတ္ကို ၾကားနာရ၍ အရဟတၱဖိုလ္ေရာက္ၿပီး အာသေဝါကုန္ခန္းတဲ့ ရဟႏၲာမျဖစ္သြားပါသတဲ့။

အဲဒီ သုမနာေထရီမ၏ ဘဝျဖစ္စဥ္ကို ဘုန္းႀကီးက ဒီလို ေဆာင္ပုဒ္ စီထားတယ္။

လူ, ၾကက္မႀကီး၊ မင္းသမီးတျဖာ
ျဗဟၼာ, သူေဌး ဝက္ကေလးျဖစ္ရ
သုဝဏၰ ဗာရာ၊ ဝနဝါႏွင့္
သုပၸါရက၊ ကာဝီရမွ
သီဟဠႏုရာ၊ ေဘာကၠန္႐ြာဟု
ျဖစ္ရာေပါင္းစု၊ ဆယ့္သံုးခုသည္
မယ္သုမနာ ျဖစ္စဥ္တည္း။

အဲဒီ မယ္သုမနာရဲ႕ ျဖစ္စဥ္ တစ္ဆယ့္သံုးဘဝကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ အင္မတန္ သံေဝဂ ျဖစ္စရာ ေကာင္းတယ္။

ကကုသန္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္တုန္းက လူ႔ဘဝမွ ေသတဲ့အခါ သားသမီး အေႁခြအရံေတြေရာ လက္ရွိပစၥည္းေတြေရာ မိမိကိုယ္ေပၚ စြန္႔ပစ္ခဲ့ၿပီး ေသသြားရရွာတယ္။
သားသမီး စသည္ေတြက ငိုေႂကြးၿပီး က်န္ေနရစ္ၾကရွာမွာေပါ့။

သူ႔မွာလည္း ေသၿပီးေတာ့ ၾကက္မ ျဖစ္ရရွာတယ္။
လူစင္စစ္က ၾကက္ျဖစ္သြားတာ ေၾကာက္စရာပါပဲ။

အဲဒီ ၾကက္မဘဝမွာလည္း သားသမီး ၾကက္အေႁခြအရံေတြ ရွိမွာပဲ။
သိန္းငွက္က ထိုးသုတ္ ဖမ္းယူၿပီး ထိုးဆိတ္ စားလို႔ ေခါင္းျပတ္ၿပီး မခ်ိမဆန္႔နဲ႔ ေသရရွာတယ္။

အဲဒီကေနာက္ ကမၼ႒ာန္းတရားသံ ၾကားနာရတဲ့ ကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ မင္းသမီး ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာကေတာ့ ဝမ္းသာစရာပါပဲ။
အဲဒီ ၾကက္မဟာ ကမၼ႒ာန္းတရားအေၾကာင္းကို ဘာမွ နားလည္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ၾကည္ညိဳတဲ့ စိတ္နဲ႔ နာလို႔ ကုသိုလ္ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ ကုသိုလ္ေၾကာင့္ လူ႔ဘဝ ျပန္ေရာက္ၿပီး မင္းသမီးေတာင္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုေတာ့ တရားနာရတာဟာ အင္မတန္ အားကိုးစရာ ေကာင္းတာပဲ။

အဲဒီ မင္းသမီးဘဝက စ်ာန္ရလို႔ ေနာက္ဘဝ၌ ျဗဟၼာျဖစ္ရတာလည္း ဝမ္းသာစရာပဲ။

ျဗဟၼာဘဝမွ စုေတေတာ့ လူ႔ေလာက၌ သူေဌးမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ရတယ္။ အဲဒါလည္း ဝမ္းသာစရာပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီဘဝမွ ေသတဲ့အခါ သားသမီးစသည္ အေႁခြအရံေတြေရာ ပစၥည္းဥစၥာေတြေရာ မခြဲခ်င္ဘဲနဲ႔ ေသၿပီး ခြဲခဲ့ရတာဟာ ဝမ္းနည္းစရာပဲ။

ေသၿပီးေတာ့ ဝက္မကေလးျဖစ္ရတယ္ဆိုတာက သာၿပီး ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းေသးတယ္။
ျဗဟၼာက လူျဖစ္, လူက ဝက္ျဖစ္ရတာဆိုေတာ့ ေၾကာက္စရာလည္း အလြန္ေကာင္းတာပဲ။
သံေဝဂယူစရာပါပဲ။
အျခားလူေတြလည္း အရိယမဂ္ကို မရေသးရင္ အဲဒီလို ယုတ္ညံ့တဲ့ ဘဝေတြကို ေရာက္သြားႏိုင္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတိသံေဝဂျဖစ္ၿပီး တရားကို ေလးေလးနက္နက္ ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေအာင္ ျမတ္စြာဘုရားက ဒီဝက္မကေလး ျဖစ္စဥ္ကို မိန္႔ေတာ္မူခဲ့တာပဲ။

အဲဒီ ဝက္မကေလးဘဝတုန္းက ဘယ္လို ေသရတယ္ဆိုတာေတာ့ ျပဆိုမထားဘူး။
ဒါေပမယ့္ ယခုကာလလိုပဲ ဝက္ရွင္က သတ္လို႔ ေသရတာ ျဖစ္မွာပါပဲ။
အဲဒီ အခါတုန္းက ဝက္မမွာ သားသမီး စသည့္ အေႁခြအရံ အေပါင္းအေဖာ္ေတြ ရွိမွာပဲ။
အဲဒါေတြနဲ႔ ေသကြဲ ကြဲလာခဲ့ရတဲ့အခါ သက္ဆိုင္ရာေတြအားလံုး စိတ္ဆင္းရဲေတြ မ်ားစြာ ျဖစ္ၾကရမွာပဲ။

အဲဒီကေနာက္ သုဝဏၰဘူမိအရပ္မွ အႏုရာဓၿမိဳ႕အထိ ၆-ဌာနမွာ လူ႔ဘဝခ်ည္း ျဖစ္သြားရတယ္ဆိုေတာ့ ေတာ္ေသးရဲ႕လို႔ ဆိုရမွာပဲ။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ၆-ဘဝမွ ေသရတဲ့အခါတိုင္း သူကိုယ္တိုင္ေရာ သက္ဆိုင္တဲ့ သူေတြေရာ ဝမ္းနည္းၾကရ စိုးရိမ္ပူေဆြးၾကရမွာခ်ည္းပဲ။

ေနာက္ဆံုးမွာ သုမနာေထရီျဖစ္ၿပီး ရဟႏၲာမ ျဖစ္သြားတာကေတာ့ ဝမ္းသာစရာ အေကာင္းဆံုးပဲ။

အဲဒီ ျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ဘဝေဟာင္းမွ ေသ,ေသၿပီး ဘဝအသစ္ အသစ္ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ျဖစ္ရတာဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဆင္းရဲျဖစ္ပြားေၾကာင္း သမုဒယသစၥာဆိုတဲ့ တဏွာေၾကာင့္ပဲ။
အျခားသူေတြလည္း တဏွာမကင္းေသးရင္ ဒီလုိပဲ ေသ,ေသၿပီး ဘဝ အသစ္ အသစ္ ျဖစ္,ျဖစ္သြားရလိမ့္မယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီ သမုဒယသစၥာဆိုတဲ့ တဏွာ ကင္းၿငိမ္းေအာင္ မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္ကို က်င့္သံုးပြားမ်ားဖို႔ရန္ အလြန္ပင္ အေရးႀကီးပါတယ္။

သုမနာေထရီမမွာေတာ့ သတိပ႒ာနသုတ္တရားကို နာၾကားၿပီးေတာ့ အဲဒီ သတိပ႒ာန္နည္းအတိုင္း ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားၿပီး ေသာတာပန္ ျဖစ္တယ္။
အဲဒီကေနာက္ အာသီဝိေသာပမသုတ္ကို နာၾကားၿပီး တစ္ဖန္ ႏွလံုးသြင္းသျဖင့္ အရဟတၱဖိုလ္ေရာက္ၿပီး ရဟႏၲာမ ျဖစ္သြားတယ္။
သမုဒယဆိုတဲ့ တဏွာ ကင္းသြားတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ဖန္ ဘဝအသစ္ ျဖစ္ဖို႔ မရွိေတာ့ဘူး။
ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး ေအးၿငိမ္းသြားဖို႔ပဲ ရွိေတာ့တယ္။

ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ သုမနာေထရီဟာ အာယုသခၤါရ ကုန္တဲ့အခါ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ့မည့္အေၾကာင္း သီတင္းသံုးေဖာ္မ်ားအား ေျပာၾကားတယ္။

အဲဒီအခါ အမ်ိဳးသား ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး ရဟန္းမမ်ားက သူ႔အေၾကာင္းအရာကို ေမးၾကတဲ့အတြက္ ..... ဘုရားတပည့္ေတာ္မဟာ ကကုသန္ဘုရားလက္ထက္ေတာ္က လူအမ်ိဳးသမီးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဘဝက ေသေတာ့ ၾကက္မျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ၾကက္မဘဝမွာ သိန္းငွက္က ထိုးသုတ္ၿပီး စားလို႔ ေခါင္းျပတ္ၿပီး ေသခဲ့ရတယ္။ ေသၿပီးေတာ့ လူ႔ဘဝမွာ မင္းသမီးျဖစ္ခဲ့ရတယ္ .. စသည္ျဖင့္ ေဘာကၠႏၲ႐ြာ၌ အဆံုးစြန္ဘဝတိုင္ေအာင္ သူ႔အေၾကာင္းအရာေတြကို ဘိကၡဳနီသံဃာအား ျဖစ္စဥ္အတုိင္း ေျပာၾကားၿပီးေတာ့ -

“ဧဝံ - ယခု ေျပာၾကားခဲ့သည့္အတိုင္း၊
သမဝိသေမ - ညီမွ် မညီမွ်ကုန္ေသာ၊ ဝါ - အေကာင္းအဆိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးကုန္ေသာ၊
ေတရသ အတၱဘာေဝ - တစ္ဆယ့္သံုးခုေသာ ဘဝ အတၱေဘာတို႔ကို၊
ပတြာ - ေရာက္ခဲ့ၿပီး၍၊
ဣဒါနိ - ယခု ေနာက္ဆံုးဘဝ၌၊
ဥကၠဏၭိတြာ - သံသရာ၌ ၿငီးေငြ႕ေသာေၾကာင့္၊
ပဗၺဇိတြာ - ရဟန္းျပဳ၍၊
အရဟတၱံ - ရဟႏၲာအျဖစ္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔၊
ပတၱာ - ေရာက္ခဲ့ပါၿပီ၊
သေဗၺပိ - အားလံုးေသာ အရွင္ေကာင္း အရွင္မတို႔သည္လည္း၊
အပၸမာေဒန - မေမ့မေလ်ာ့ အမွတ္ရသည့္ သတိတရားျဖင့္၊
သမၸာေဒထ - သီလ သမာဓိ ပညာကို ၿပီးစီး ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္ၾကပါကုန္ေလာ့”လို႔ ေျပာၾကားလ်က္ ပရိသတ္ေလးပါးကို သံေဝဂျဖစ္ေစၿပီးလွ်င္ ပရိနိဗၺာန္ ဝင္စံသြားပါသတဲ့။

ယခု ေျပာခဲ့တဲ့ ဝက္မကေလးဝတၳဳကေတာ့ ဓမၼပဒအ႒ကထာ (ဒု ႏွာ ၃၃၂-၅)မွာ အျပည့္အစံု ျပဆိုထားလ်က္ ရွိပါတယ္။

+++++
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႀကီး”မွ

႐ူပဝိဘာဂႏွင့္ ႐ူပသမု႒ာန

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ စေနေန႔တြင္ အဘိဓမၼာသင္တန္း ၂-ပတ္စာ၊ အပတ္စဥ္ (၃၈)ႏွင့္ (၃၉) သင္ၾကားပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကခဲ့ရာ အပတ္စဥ္ (၃၉) သင္ခန္းစာအျဖစ္ ႐ူပဝိဘာဂႏွင့္ ႐ူပသမု႒ာနဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို နာယူ မွတ္သားၾကရ၏။

+++++

စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔ အသမၸတၱဂၢါဟက ျဖစ္ပံု

အသမၸတၱ = မေရာက္ေသးေသာ
ဂဟာက = ယူတတ္ျခင္း

“စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔ မေရာက္ေသးေသာ အာ႐ုံကို ယူတတ္ပံု”

‘စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔က မိမိထံ မေရာက္မထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏။ ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယတို႔က မိမိထံ ေရာက္ထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏’ ဟု ယူဆၾက၏။

အခ်ိဳ႕က ‘စကၡဳ၊ ေသာတတို႔လည္း မိမိထံ ေရာက္ထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏’ ဟူ၍ ေရွးကပင္ အယူအဆ ကြဲျပားမႈ ရွိ၏။

အ႒ကထာသစ္တို႔၏ ဆရာျဖစ္ေသာ ‘အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ’က စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔သည္ မေရာက္ေသးေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏ဟု ဆံုးျဖတ္၏။

• ေဝးေသာအရပ္၌ ရွိေသာ ေန,လ စသည္တို႔၏ အဆင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ဖလ္မွန္တို႔ ျခားကြယ္အပ္ေသာ အဆင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ႀကီးမားေသာ ေတာင္ စသည္တို႔၏ အဆင္းကိုလည္းေကာင္း ျမင္ႏိုင္ျခင္း။

• ေဝးေသာအရပ္ ေကာင္းကင္၌ တည္ေသာ မိုးၿခိမ္းသံ စသည္ကိုလည္းေကာင္း၊ ဝမ္းေရျခားေနေသာ ဝမ္းဗိုက္အတြင္းမွ အသံစသည္ကိုလည္းေကာင္း၊ က်ယ္ေလာင္ႀကီးမားေသာ ေခါင္းေလာင္းသံ စသည္ကိုလည္းေကာင္း ၾကားႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ေထာက္၍ စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔သည္ မိမိထံ မေရာက္မထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏ဟု ဆို၏။

• ႐ူပါ႐ုံ-အဆင္း၊ သဒၵါ႐ုံ-အသံတို႔သည္ မဟာဘုတ္အဆက္ဆက္ျဖင့္ စကၡဳပသာဒ၊ ေသာတပသာဒတို႔၏ တည္ရာသို႔ ေရာက္လာႏိုင္သည္မဟုတ္ေလာဟု ေမးေသာ္ ကံ, စိတ္, အာဟာရတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အဆင္းႏွင့္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အသံတို႔သည္ ခႏၶာကိုယ္၏ ျပင္ပ၌ မျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ မဟာဘုတ္အဆက္ဆက္ျဖင့္ ေရာက္လာသည္ဟု မဆိုႏိုင္။

(မိမိတို႔ စကားေျပာဆိုရာ အျပင္သို႔ ထြက္သြားေသာအသံမွာ ပထမ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အသံမွတဆင့္ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အသံအျဖစ္ အဆက္ဆက္ ျဖစ္သြားျခင္း ျဖစ္၏။ ‘စိတၱပစၥယဥတုဇ’ဟု ေခၚ၏။)

• စကၡဳ၊ ေသာတ ၂-ပါးသည္ မိမိအနီးရွိ အာ႐ုံကိုသာ ယူႏိုင္သည္ဟု ဆိုျပန္ကလည္း စကၡဳပသာဒႏွင့္ အနီးဆံုးျဖစ္ေသာ မ်က္လံုး၏အဆင္း၊ မ်က္ခံုး၏အဆင္းတုိ႔ကို မျမင္ႏိုင္ျခင္း။ အေရွ႕ကလာေသာ အသံ၊ အေနာက္ကလာေသာ အသံ၊ အေဝးကလာေသာ အသံ၊ အနီးကလာေသာ အသံဟု ပိုင္းျခား သိႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အနီးရွိအာ႐ုံကိုသာ ယူႏိုင္သည္ဟု ဆိုျခင္းမွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္။

• စကၡဳ၊ ေသာတ ၂-ပါးသည္ ႐ူပါ႐ုံ၊ သဒၵါ႐ုံရွိရာအရပ္သုိ႔ သြားၿပီး အာ႐ုံေပၚ၌ ျဖန္႔အုပ္၍ ယူသည္ဟု ဆိုျပန္ကလည္း ဒိဗၺစကၡဳ၊ ဒိဗၺေသာတအရာတို႔၌ အဘိညာဏ္ရေအာင္ လုပ္စရာလိုေတာ့မည္မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္။

ထို႔ေၾကာင့္ စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔သည္ မိမိထံေမွာက္သို႔ မေရာက္ေသးေသာ အာ႐ုံကို ယူတတ္၏ဟု အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ၏ အယူအဆအတိုင္း ေနာက္ဆရာမ်ားက လက္ခံ ယူဆၾက၏။

+++++

သိပၸံပညာနည္းျဖင့္ ေျပာေသာအခါ အသံ၏သြားႏႈန္းက အလင္းေရာင္၏သြားႏႈုန္းေအာက္ ေႏွးေသာေၾကာင့္ လွ်ပ္စီးလက္ျခင္းကို ဦးစြာ ျမင္ရၿပီးမွ မိုးၿခိမ္းသံကို ၾကားရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။

အဘိဓမၼာသေဘာတြင္ ဆင္ျခင္ေသာအသိ ဦးစြာျဖစ္ျခင္း ေနာက္က်ျဖစ္ျခင္းအေပၚ အေျခခံ၍ ေတြးေခၚ သံုးသပ္ေၾကာင္း ေတာင္ၿမိဳ႕ဆရာေတာ္၏ ဘာသာဋီကာ၌ ပါရွိေၾကာင္း မွတ္သားဖြယ္ သိရွိရ၏။

အေဝးတြင္ အဝတ္ကို ႐ိုက္ၿပီး ေလွ်ာ္ဖြပ္ေနေသာ သူကို ၾကည့္ေသာအခါ အဝတ္႐ိုက္ေနသည္ကို ျမင္ၿပီး ခဏေနမွ ႐ိုက္သံၾကားရျခင္းသည္ ဆင္ျခင္မႈေနာက္က်၍ ၾကားျခင္း ေနာက္က်ရသည္ဟု အေၾကာင္းျပ၏။

+++++

႐ူပသမု႒ာန

႐ုပ္ျဖစ္ျခင္း၏ အေၾကာင္း

႐ုပ္ျဖစ္ျခင္း၏အေၾကာင္း ေလးပါး ရွိ၏။

ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရတို႔မွာ ႐ုပ္ျဖစ္ျခင္းအေၾကာင္း ေလးပါး ျဖစ္၏။

အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ ကံေၾကာင့္ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ ဥတုေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ အာဟာရေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ ကံ, စိတ္ အေၾကာင္း ၂-မ်ိဳးေၾကာင့္၊ အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ အေၾကာင္း ၃-မ်ိဳးေၾကာင့္၊ အခ်ိဳ႕႐ုပ္သည္ အေၾကာင္း ၄-မ်ိဳးလံုးေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

ကံ

႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ကံမွာ အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂၊ မဟာကုသိုလ္စိတ္ ၈၊ ႐ူပကုသိုလ္စိတ္ ၅ = အားလံုးေပါင္း ၂၅ ခု ရွိ၏။

ဤစိတ္ ၂၅-ခုတြင္ ယွဥ္ေသာ ေစတနာေစတသိက္ကို ကံဟု ေခၚ၏။

ဤကံက ကမၼဇ႐ုပ္(ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္)ကို အဇၥ်တၱသႏၲာန္၌ ျဖစ္ေစ၏။ သက္ရွိသႏၲာန္၌ ျဖစ္ေစ၏။

သက္မဲ့သႏၲာန္၌ မျဖစ္ေစႏိုင္။

ဤသို႔ အဇၥ်တၱသႏၲာန္၌ ျဖစ္ေစရာ၌ ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏမွ စ၍ ျဖစ္၏။ ဘဝ စ,စခ်င္း ကမၼဇ႐ုပ္ ျဖစ္၏။ ထိုေနာက္ တစ္ဘဝလံုး စိတ္၏ ဥပါဒ္, ဌီ, ဘင္ ခဏတိုင္း အၿမဲျဖစ္ေနေတာ့၏။

စိတ္

အ႐ူပဝိပါက္စိတ္ ၄-ခုႏွင့္ ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀ တို႔ ၾကဥ္ေသာ က်န္စိတ္ (၈၉-၁၄=) ၇၅ ပါးတို႔သည္ ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။

ပဋိသေႏၶစိတ္အခိုက္အတန္႔၌ အားနည္းေသးေသာေၾကာင့္ စိတၱဇ႐ုပ္တို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေသး။

ပဋိသေႏၶေနာက္ ပထမဘဝင္၏ ဥပါဒ္မွ စ၍ စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။

ဥပါဒ္အခိုက္မွာသာ စိတ္က စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ဌီ-ဇရာအခိုက္၊ ဘင္-ေပ်ာက္သြားသည့္အခိုက္တို႔မွာ အားနည္းေသာေၾကာင့္ စိတၱဇ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။

ထို႔ေၾကာင့္ ပထမဘဝင္၏ ဥပါဒ္မွ စ၍ ဥပါဒ္တိုင္း ဥပါဒ္တိုင္း စိတၱဇ႐ုပ္တို႔ ျဖစ္၏။

• ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ စိတ္မ်ားအနက္ အပၸနာေဇာ ၂၆ (႐ူပါဝစရ ကုသိုလ္ ၅ + ႐ူပါဝစရ ႀကိယာ ၅ + အ႐ူပါဝစရ ကုသိုလ္ ၄ + အ႐ူပါဝစရႀကိယာ ၄ + ေလာကုတၱရာ ၈)သည္ ႐ုပ္သာမညအျပင္ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ေထာက္ပံ့ႏိုင္၏။

(စ်ာန္ဝင္စားေနေသာအခါ တင္ပလႅင္ေခြလ်က္ ၇-ရက္လံုး ေနႏိုင္ျခင္း၊ အပၸနာေဇာမဟုတ္သည့္ ကာမာဝစရေဇာပင္လွ်င္ ၂-နာရီ ၃-နာရီၾကာေအာင္ တရားထိုင္ႏိုင္ျခင္း, အခ်ိဳ႕ တစ္ညလံုး မအိပ္ဘဲ ေနႏိုင္ျခင္း။)

• ဝုေ႒ာ၊ ကာမေဇာ ၂၉၊ အဘိညာဏ္ ၂ = ေပါင္း ၃၂-ပါးေသာ စိတ္တို႔သည္ ႐ုပ္သာမညႏွင့္ ဣရိယာပုတ္အျပင္ ကာယဝိညတ္, ဝစီဝိညတ္ ၂-ပါးကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္၏။

တဖန္ ထို ၃၂-ပါးေသာ စိတ္တို႔အနက္ ေလာဘမူေသာမနႆေဇာ ၄၊ ဟသိတုပၸါဒ္ေဇာ ၁၊ မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆေဇာ ၄၊ မဟာႀကိယာေသာမနႆေဇာ ၄ = ေပါင္း ၁၃-ပါးေသာ စိတ္တို႔သည္ ျပံဳး႐ႊင္ျခင္းကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္၏။

ဤ ရယ္႐ႊင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ၁၃-ပါးေသာ စိတ္တို႔ကို ပုထုဇဥ္တို႔က ဘယ္စိတ္၊ ေသကၡ်ပုဂၢိဳလ္တို႔က မည္သည့္စိတ္၊ ဘုရား,ရဟႏၲာတို႔က မည္သည့္စိတ္မ်ားျဖင့္ ျပံဳးရယ္ႏိုင္ေၾကာင္း ထပ္မံ ခြဲျခားျပ၏။

လကၤာ

“ရွစ္ပုထုဇန္၊ ေျခာက္ေသကၡန္၊ ငါးတန္ ရဟႏၲာ။
ဟာသအေၾကာင္း၊ ထူးျပားေရွာင္း၊ စိတ္ေပါင္း ေတရသာ။”

ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္တို႔၌ ျပံဳးရယ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ စိတ္မ်ား = ေလာဘမူေသာမနႆ ၄ + မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆ ၄

ေသကၡ်ပုဂၢိဳလ္တို႔၌ ျပံဳးရယ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ စိတ္မ်ား = ေလာဘမူ ဒိ႒ိဂတဝိပၸယုတ္ ေသာမနႆ ၂ + မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆ ၄

(ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္တို႔၌ ဒိ႒ိႏွင့္ ဝိစိကိစၧာ မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ ေလာဘမူ ဒိ႒ိဂတသမၸယုတ္ ေသာမနႆျဖင့္ မျပံဳးရယ္ႏိုင္ေတာ့ေပ။)

ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔၌ ျပံဳးရယ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ စိတ္မ်ား = ဟသိတုပၸါဒ္ + မဟာႀကိယာေသာမနႆ ၄

အခ်ိဳ႕က ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္သည္ အဟိတ္စိတ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ (ဉာဏ္ႏွင့္ မယွဥ္ေသာေၾကာင့္) ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သႏၲာန္၌ မျဖစ္ထိုက္ဟု ယူဆၾက၏။

အ႒ကထာ ဋီကာဆရာ အမ်ားက ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ တစ္စံုတစ္ခုကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး ျပံဳးေတာ္မူရာ၌၊ ဥပမာ ... ဝက္မငယ္ကို ျမင္ၿပီး ျပံဳးေတာ္မူရာ၌ ေရွးဦးစြာ ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ျဖစ္ၿပီး (ပုေဗၺနိဝါသဉာဏ္ျဖင့္ ဝက္မငယ္၏ အတိတ္ဘဝမ်ားကို သိျမင္ၿပီး)မွ ဟသိတုပၸါဒ္ႏွင့္ ျပံဳးရယ္ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆၾက၏။


+++++
စာကိုး
အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား”
ေတာင္ၿမိဳ႕ဆရာေတာ္၏ “သၿဂႋဳဟ္ဘာသာဋီကာ”

ဟဒယဝတၳဳႏွင့္ ႐ူပဝိဘာဂ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၃၈)ႏွင့္ (၃၉) သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာသင္ယူၾကရသည္။


ေရွးလာမည့္ ဇူလိုင္လ ပထမပတ္မွာ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ မဇၥ်ိမဂုဏ္ရည္ဆရာေတာ္၏ တရားစခန္း က်င္းပျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ရာ အဘိဓမၼာသင္တန္း ျပဳလုပ္ႏိုင္မည္မဟုတ္သျဖင့္ ၂-ပတ္စာ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရျခင္း ျဖစ္၏။


ဦးစြာ ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က သင္ခန္းစာမိတ္ဆက္ႏွင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဗဟုသုတျဖစ္ဖြယ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရွင္းလင္း သင္ျပေပး၏။

+++++

ဟဒယဝတၳဳ

ႏွလံုးသား၏အလယ္ ပုန္းညက္ေစ့ခန္႔ ပမာဏရွိေသာ တြင္းငယ္ေလးအတြင္းရွိ ေသြးမ်ားအေပၚ ပ်ံ႕ႏွ႔ံၿပီး တည္ေသာ႐ုပ္ကို ဟဒယဝတၳဳဟု ေခၚ၏။


ဤ႐ုပ္ကို ဟဒယဝတၳဳဟု နာမည္တပ္၍ တိုက္႐ိုက္ေဟာထားအပ္ေသာ ပါဠိေတာ္ မရွိ။


သို႔ေသာ္ ထုိထိုပါဠိေတာ္မ်ားကို သဲႏြံစျပဳ၍ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ ရွိထိုက္ေၾကာင္းကို အ႒ကထာ၊ ဋီကာတို႔ ယူဆၾကေလသည္။


ဥပမာအားျဖင့္ - ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္တြင္ “အၾကင္႐ုပ္ကို မွီ၍ မေနာဓာတ္ႏွင့္ မေနာဝိညာဏဓာတ္ို႔ ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ထိုမေနာဓာတ္၊ မေနာဝိညာဏဓာတ္ႏွင့္ ေစတသိက္တို႔အား ထို႐ုပ္က နိႆယသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသည္။” (ယံ ႐ူပံ နိႆာယ မေနာဓာတု စ, မေနာဝိညာဏဓာတု စ ပဝတၱႏၲိ, တံ ႐ူပံ မေနာဓာတုယာ စ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ စ တံသမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနံ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ) ဟု ပါရွိ၏။


ဤပါဠိေတာ္ကို ေထာက္ထားလွ်င္ စကၡဳဝိညာဏ္တို႔၏ မွီရာ စကၡဳဝတၳဳ၊ ေသာတဝိညာဏ္, ဃာနဝိညာဏ္, ဇိဝွါဝိညာဏ္, ကာယဝိညာဏ္တို႔၏ မွီရာ ေသာတ, ဃာန, ဇိဝွါ, ကာယ ဝတၳဳမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ ထို႔အတူ မေနာဓာတ္, မေနာဝိညာဏဓာတ္တို႔၏ မွီရာ ဝတၳဳ႐ုပ္တစ္မ်ိဳး ရွိသည္ဟု ယူဆရေပမည္။


မျဖစ္ႏိုင္သည္မ်ားကို တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ပယ္ျဖဳတ္သြားေသာနည္း (Law of Elimination)ျဖင့္ စိစစ္ေသာ္ -

႐ုပ္ ၂၈-ပါးအနက္

• မဟာဘုတ္ႀကီး ၄-ပါးမွာ ဥပါဒါ႐ုပ္ ၂၄-ပါး၏ မွီရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မေနာဓာတ္၊ မေနာဝိညာဏဓာတ္တို႔၏ မွီရာ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေပ။
• ဥပါဒါ႐ုပ္ ၂၄-ပါးတြင္လည္း အနိပၹႏၷ႐ုပ္ ၁၀-ပါး (အာကာသ၊ ကာယဝိညတ္၊ ဝစီဝိညတ္၊ ကာယႆလဟုတာ၊ ကာယႆမုဒုတာ၊ ကာယႆကမၼညတာ၊ ဥပစယ၊ သႏၲတိ၊ ဇရတာ၊ အနိစၥတာ)တို႔မွာ အထည္ကိုယ္ ထင္ရွားရွိေသာ ႐ုပ္အစစ္မ်ား မဟုတ္၍ စိစစ္စရာ မလို။
• ထို႔ေၾကာင့္ “ပသာဒ႐ုပ္ ၅ + ဝိသယ႐ုပ္ ၄ + ဘာဝ ၂ + ဟဒယ + ဇီဝိတ + အာဟာရ” ဟူေသာ နိပၹႏၷဥပါဒါ႐ုပ္ ၁၄-ပါးသာ စဥ္းစားဖြယ္ ရွိေတာ့သည္။
• နိပၹႏၷဥပါဒါ႐ုပ္ ၁၄-ပါးတြင္ စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယ ဟူေသာ ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါးမွာ စကၡဳဝိညာဏ္ စေသာ ဝိညာဏဓာတ္ ၅-ပါး၏ မွီရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မေနာဓာတ္၊ မေနာဝိညာဏဓာတ္တို႔က ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါးကို မမွီႏိုင္။
• ႐ူပ၊ သဒၵ၊ ဂႏၶ၊ ရသ (ဝိသယ ၄)ႏွင့္ ၾသဇာ (အာဟာရ)ကိုလည္း မမွီႏိုင္။ ထို႐ုပ္တို႔ကား ခႏၶာကိုယ္မွ အျပင္ပ၌ ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။
• ဇီဝိတိေျႏၵမွာလည္း တကြျဖစ္ဘက္ ႐ုပ္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းကိစၥတစ္မ်ိဳး ရွိၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မေနာဓာတ္ႏွင့္ မေနာဝိညာဏဓာတ္ ၂-ပါးသည္ ဇီဝိတိေျႏၵကိုလည္း မမွီ။
• ဘာဝ႐ုပ္ ၂-ပါး မရွိေသာ နပံုးပ႑ဳတ္တို႔၏ သႏၲာန္မွာလည္း ဤမေနာဓာတ္ မေနာဝိညာဏဓာတ္မ်ား ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ဘာဝ႐ုပ္ ၂-ပါးကို မမွီေၾကာင္းမွာ သိသာ၏။
• ထို႔ေၾကာင့္ မေနာဓာတ္ မေနာဝိညာဏဓာတ္ ၂-ပါး၏ မွီရာဝတၳဳ႐ုပ္သည္ ဟဒယဝတၳဳသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိႏိုင္၏။

+++++

ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္ ႐ူပက႑၌ ဟဒယဝတၳဳ မေဟာျခင္းအေၾကာင္း

“ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာတယ္ဆိုတာ သဗၺညဳတဉာဏ္အစြမ္း ျပဖို႔ ေဟာတာ မဟုတ္ဘူး။
တရားနာတဲ့ ေဝေနယ်ပုဂၢိဳလ္ေတြ တရားထူးရဖို႔ ေဟာတာ။
ဒါကို ေဝေနယ်အလိုကို လိုက္တယ္လို႔ ဦးဇင္းတို႔ ပါဠိက်မ္းဂန္ေတြမွာ သံုးတယ္။
ေဝေနယဇၥ်ာသယ လို႔ သံုးတယ္။”

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)


ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္ ႐ူပက႑ပါဠိေတာ္၌ ႐ုပ္မ်ားကို ၁-ခု (ဧကက)၊ ၂-ခု (ဒုက)၊ ၃-ခု (တိက)၊ ၄-ခု (စတုကၠ) စသည္ျဖင့္ ၁၁-ခု (ဧကာဒသက)တိုင္ေအာင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူ၏။


ထိုသို႔ ေဟာၾကားရာတြင္ ၂-ခုတြဲမ်ားအေၾကာင္း ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ဒုကေဒသနာ၌ ေရွ႕ေနာက္ အသြားအလာ တူညီေအာင္ ေဟာၾကားေတာ္မူလိုရင္းေၾကာင့္ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ မပါရွိေၾကာင္း အ႒ကထာ ဋီကာဆရာမ်ား၊ ေရွးဆရာေတာ္မ်ား ယူဆၾက၏။


+++++

ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္ ဝတၳဳဒုက္ႏွင့္ အာရမၼဏဒုက္

ဝတၳဳဒုက္

၁။ စကၡဳဝိညာဏ္၏ မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (စကၡဳဝတၳဳ)
၂။ စကၡဳဝိညာဏ္၏ မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (စကၡဳမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ေသာတဝိညာဏ္၏ မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ေသာတဝတၳဳ)
၂။ ေသာတဝိညာဏ္၏ မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ေသာတမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ဃာနဝိညာဏ္၏ မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဃာနဝတၳဳ)
၂။ ဃာနဝိညာဏ္၏ မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဃာနမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ဇိဝွါဝိညာဏ္၏ မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဇိဝွါဝတၳဳ)
၂။ ဇိဝွါဝိညာဏ္၏ မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဇိဝွါမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ကာယဝိညာဏ္၏ မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ကာယဝတၳဳ)
၂။ ကာယဝိညာဏ္၏ မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ကာယမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)

ျဖစ္သင့္ေသာ ဆ႒ဝတၳဳဒုက္

၁။ မေနာဝိညာဏ္၏ မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဟဒယဝတၳဳ)
၂။ မေနာဝိညာဏ္၏ မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဟဒယမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)



+++

အာရမၼဏဒုက္

၁။ စကၡဳဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (႐ူပါ႐ုံ)
၂။ စကၡဳဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (႐ူပါ႐ုံမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ေသာတဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (သဒၵါ႐ုံ)
၂။ ေသာတဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (သဒၵါ႐ုံမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ဃာနဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဂႏၶာ႐ုံ)
၂။ ဃာနဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ဂႏၶာ႐ုံမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ဇိဝွါဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ရသာ႐ုံ)
၂။ ဇိဝွါဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ရသာ႐ုံမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)


၁။ ကာယဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံ)
၂။ ကာယဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံမွအပ က်န္႐ုပ္မ်ား)

ျဖစ္သင့္ေသာ ဆ႒အာရမၼဏဒုက္

၁။ မေနာဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (႐ုပ္အားလံုး)
၂။ မေနာဝိညာဏ္၏ အာ႐ုံမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္သည္ ရွိ၏။ (မရွိ)


ဤျဖစ္သင့္ေသာ ဆ႒အာရမၼဏဒုက္၌ ၂-ခုအနက္ တစ္ခုသာ အေျဖေပးႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ ဒုက္က်ိဳး ဒုက္ပ်က္ေလ၏။


+++++


“အဲဒါေၾကာင့္မို႔ အ႒ကထာ ဋီကာဆရာမ်ားရဲ႕ အယူအဆအရ၊ သို႔မဟုတ္ ေရွးဆရာေတာ္တို႔ရဲ႕ အယူအဆအရ ျမတ္စြာဘုရားက သာမညအက်ဥ္းခ်ဳပ္လို႔ ေဟာခဲ့ေပမယ့္ အဲဒါသည္ ဟဒယဝတၳဳဟူ၍ မွတ္ရမယ္။
ဒါဟာ တစ္ခ်က္လႊတ္ေတာ့ က်တယ္။ က်ေပမယ္လို႔ ဒီလိုပဲ မွတ္ရမယ္။ 

ဒါေၾကာင့္မို႔ ဟဒယဝတၳဳဆိုတာ ရွိပါတယ္။


ဒါျဖင့္ ဓမၼသဂၤဏီမွာ ဘာေၾကာင့္ မေဟာတာတုန္းဆိုရင္ ဝတၳဳဒုက္ အာရမၼဏဒုက္ ပ်က္မွာစိုးလို႔။ ပ်က္မွာဆိုတာ ေရွ႕ေနာက္မညီတာ မလိုက္ေလ်ာမွာ စိုးလို႔ မေဟာတာပါ။ မရွိလို႔ မေဟာတာ မဟုတ္ပါဘူး။


ဘာေၾကာင့္ ဝတၳဳဒုက္ပ်က္မွာ ေၾကာက္ရတာတုန္း စိုးရိမ္ရတာတုန္း?
ေဝေနယ်ေတြ နားမလည္မွာ စိုးလို႔။
နားမလည္ရင္ တရားမရမွာ စိုးလို႔။

တခါတေလ ေဝေနယ်ေတြ အလိုလိုက္ၿပီး ေဟာရတာေတြ ရွိတယ္။
အဘိဓမၼာမွာေတာင္မွ ရွိတယ္။ သုတၱန္မွာဆို ေျပာစရာ မလိုေတာ့ဘူး။


ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီတရားေတြကိုပဲ ခႏၶာဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ေဟာထားတယ္။
ေတာ္ေတာ္ၾကာ ... အာယတနဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ေဟာထားတယ္။ ဒါေတြပဲ။ အာယတန ၁၂-ပါးဆိုတာလည္း ခႏၶာ ၅-ပါးပဲ။ ခႏၶာ ၅-ပါးထဲကဟာေတြကို အာယတနနဲ႔ တစ္မ်ိဳး လွည့္ေဟာလိုက္တာ။
ဓာတ္ ၁၈-ပါးဆိုတာလည္း ဒီခႏၶာ ၅-ပါးပဲ။
နိဗၺာန္ေတာ့ ပါတယ္ေပါ့ေလ။
ဒါေတြပဲ။ ဣေျႏၵ ၂၂-ပါးဆိုတာလည္း ဒါေတြပဲ။
အဲဒီလို အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာေတာ္မူတယ္။


တခ်ိဳ႕က ခႏၶာဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ရင္းႏွီးၿပီးသားျဖစ္ရင္ ခႏၶာဆိုတဲ့ စကားလံုးေလး ၾကားလိုက္ရင္ သူတို႔မွာ တရားနားလည္သြားမယ္။ တရားထူး ရမယ္။

တခ်ိဳ႕က အာယတနဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ရင္းႏွီးထားတဲ့သူေတြက်ေတာ့ အာယတနဆိုတဲ့ အသံေလး ၾကားလိုက္ရရင္ (ကိုယ္ရင္းႏွီးထားတဲ့ အသံေလး ၾကားလိုက္ရရင္) နားလည္တာေပါ့။

အဲဒီလို ေဝေနယ်အလိုလိုက္ၿပီးေတာ့ ေဟာရတာေတြ အဘိဓမၼာမွာေတာင္မွ ရွိတယ္။
အဲသလို မွတ္ရမယ္။


ေယဘုယ်အတိုင္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အဘိဓမၼာမွာ အရွိကို အရွိအတိုင္း ေဟာတာ၊ ေဝေနယ်အလိုကို လိုက္ေနတာမဟုတ္ဘူးလို႔ ေယဘုယ် ေျပာမယ္ဆိုရင္ ရတယ္။
သို႔ေသာ္ ဒီတစ္ေနရာမွာေတာ့ မရဘူး။

ဒီေနရာမွာ တကယ့္ကို ေဝေနယ်ရဲ႕ အလိုလိုက္ၿပီးေတာ့ နားေထာင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ တရားထူးမရမွာ စိုးလို႔၊ ဒုက္အပ်က္မခံဘဲနဲ႔ လံုးဝ ဒီဒုက္ကို ခ်န္ထားခဲ့တယ္။
ဒီဒုက္ခ်န္ထားလိုက္ေတာ့ ဟဒယဝတၳဳလည္း ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္မွာ ေဖာ္ျပျခင္း မခံရေတာ့ဘူးေပါ့။
သို႔ေသာ္ ခုန ေထာက္ထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြအရ ဝတၳဳ႐ုပ္တစ္ခုကေတာ့ ရွိထိုက္တယ္။
အဲဒီ ဝတၳဳ႐ုပ္တစ္ခုဟာ ဘာလဲဆိုရင္ ဟဒယ႐ုပ္ပဲ။


အခုေခတ္လူေတြကေတာ့ ဘာေျပာသလဲ။
ျမတ္စြာဘုရားက ဟဒယဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ေဟာခဲ့တာမွ မဟုတ္ဘဲ။
အဲဒီေတာ့ ဟဒယဝတၳဳမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဦးေႏွာက္ေကာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလားေပါ့ေလ။
ဒါေတာ့ တိက်ျပတ္သားတဲ့အေျဖ ထြက္မယ့္အရာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။
သူႀကိဳက္တာ သူလက္ခံ၊ ငါႀကိဳက္တာ ငါလက္ခံေပါ့။


ဘာသာဋီကာမ်ာေတာ့ အဲဒါေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာထားတာ ရွိေသးတယ္။
စာမ်က္ႏွာ ၄၀၀ မွာ ထင္တယ္။


..... ဤျပခဲ့ေသာ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ ယုတၱိမ်ားအရ ဝတၳဳ႐ုပ္တစ္မ်ိဳး ရွိထိုက္ေၾကာင္းကား ထင္ရွားေလသည္။
ထိုဝတၳဳ႐ုပ္သည္ ႏွလံုးအိမ္အတြင္းမွာ တည္ရွိေၾကာင္းကိုလည္း ဤသို႔ သိရာ၏ ... တဲ့။ ဒါက ဆရာေတာ္ရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္ေပါ့ေလ။


..... တစ္စံုတစ္ခုေသာ အၾကံကို စူးစူးစိုက္စိုက္ ၾကံစည္သည့္အခါ၊ တစ္စံုတစ္ခု စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ ျဖစ္သည့္အခါတို႔၌ စိတ္မွ အပူဓာတ္သည္ မွီရာဝတၳဳသို႔ ကူးစက္၍ ထိုဝတၳဳ႐ုပ္မွ အပူဓာတ္လည္း ဝတၳဳ႐ုပ္တည္ရာ ေသြးမ်ားႏွင့္တကြ ႏွလံုးအိမ္မွာ ကူးစက္သျဖင့္ ရင္ပူလာပံုကိုလည္းေကာင္း၊


ထို႔ျပင္ ျပင္းထန္ေသာ အေျမာက္သံ စသည္ကို ၾကားရာ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေျခာက္လွန္႔သည္အခါတို႔၌ စိတ္ဓာတ္တုန္လႈပ္သျဖင့္ ႏွလံုးေသြးႏွင့္ ရင္မ်ားခုန္ေနပံုကိုလည္းေကာင္း၊


အျပင္းအထန္ ေသာကႏွိပ္စက္သည့္အတြက္ ႏွလံုးကြဲ (ရင္ကြဲ)ပံုကိုလည္းေကာင္း၊


အလြန္ေပ်ာ္႐ႊင္သည့္အခါ ရင္ထဲမွာ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံုျဖစ္ေနပံုကိုလည္းေကာင္း ေထာက္၍ စိတ္၏ မွီရာ ဝတၳဳ႐ုပ္သည္ ႏွလံုးအိမ္အတြင္းမွာ တည္ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ထိုက္လွၿပီ။


ဤသို႔ ႏွလံုးအိမ္ ဟဒယအတြင္းမွာ တည္ရွိေသာေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ဤဝတၳဳ႐ုပ္ကို ဟဒယဝတၳဳဟု နာမည္တပ္ရေလသည္။

ယခုေခတ္ ေလာကဓာတ္ဆရာအခ်ိဳ႕တို႔ကား ႏွလံုးအိမ္မွ ေသြးပူေလပူတို႔ အထက္သို႔ ျပန္တက္သျဖင့္ ဦးေခါင္း၌ ေနာက္က်ဳ႐ႈပ္ေထြးလ်က္ရွိသည္ကို အေထာက္အထားျပဳၿပီးလွ်င္ စိတ္ဝိညာဏ္သည္ ဦးေႏွာက္မွာ တည္ရွိ၏ဟု ေျပာဆိုမိၾကေလသည္။


+++++

႐ုပဝိဘာဂ

႐ုပ္ ၂၈ ပါးကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ခြဲျခားျပျခင္း။

တစ္မ်ိဳးတည္းေသာ ႐ုပ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခြဲျခားျခင္း။

႐ုပ္မွန္လွ်င္ -

• ‘အေဟတုက’သာ ရွိ၏။ ‘သေဟတုက’ဟု မရွိ။
• ‘သပၸစၥယ’သာ ရွိ၏။ ‘အပၸစၥယ’ဟု မရွိ။
• ‘သာသဝ’သာ ရွိ၏။ ‘အနာသဝ’ဟု မရွိ။
• ‘သခၤတ’သာ ရွိ၏။ ‘အသခၤတ‘ဟု မရွိ။
• ‘ေလာကိယ’သာ ရွိ၏။ ‘ေလာကုတၱရ’ဟု မရွိ။
• ‘ကာမာဝစရ’သာ ရွိ၏။ ‘႐ူပါဝစရ’ စသည္ မရွိ။
• ‘အနာရမၼဏ’သာ ရွိ၏။ ‘သာရမၼဏ’ဟု မရွိ။
• ‘အပၸဟာတဗၺ’သာ ရွိ၏။ ‘ပဟာတဗၺ’ဟု မရွိ။

အေဟတုက = ေလာဘစေသာ ဟိတ္မ်ားႏွင့္ မယွဥ္။
သပၸစၥယ = ကံ, စိတ္, ဥတု, အာဟာရ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္၏။
သာသဝ = အာသေဝါတရားတို႔၏ အာ႐ုံ ျဖစ္၏။
သခၤတ = ကံစေသာ အေၾကာင္းတစ္ခုခုက ျပဳစီမံအပ္၏။
ေလာကိယ = ေလာကီတရားျဖစ္၏။
ကာမာဝစရ = ကာမတဏွာ၏ က်င္လည္ရာ (အာ႐ုံျပဳရာ) ျဖစ္၏။
အနာရမၼဏ = အာ႐ုံကို မယူတတ္။
အပၸဟာတဗၺ = အကုသိုလ္ကိေလသာကဲ့သို႔ ပယ္၍ မရ။


+++

ႏွစ္မ်ိဳးေသာ ႐ုပ္အျဖစ္ ခြဲျခားျခင္း။

• အဇၥ်တၱိက႐ုပ္ (အတြင္းက်ေသာ ႐ုပ္) - ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါး ႏွင့္ ဗာဟိရ႐ုပ္ (အျပင္အပ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၂၃-ပါး ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• ဝတၳဳ႐ုပ္ (မွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္) - ပသာဒ႐ုပ္ ၅ + ဟဒယ (=ေပါင္း ၆ ပါး) ႏွင့္ အဝတၳဳ႐ုပ္ (မွီရာမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၂၂-ပါး ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• ဒြါရ႐ုပ္ (ဒြါရျဖစ္ေသာ ႐ုပ္) - ပသာဒ႐ုပ္ ၅ + ဝိညတ္ ၂ (=ေပါင္း ၇ ပါး) ႏွင့္ အဒြါရ႐ုပ္ (ဒြါရမျဖစ္ေသာ ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၂၁-ပါး ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• ဣၿႏၵိယ႐ုပ္ (အစိုးရေသာ ႐ုပ္) - ပသာဒ႐ုပ္ ၅ + ဘာဝ ၂ + ဇီဝိတ (=ေပါင္း ၈ ပါး) ႏွင့္ အနိၿႏၵိယ႐ုပ္ (အစိုးမရေသာ ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၂၀ ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• ၾသဠာရိက႐ုပ္ (ၾကမ္းေသာ႐ုပ္/ဉာဏ္၌ သိလြယ္ ျမင္လြယ္ေသာ ႐ုပ္) - ပသာဒ ၅ + ဝိသယ ၇ (=ေပါင္း ၁၂ ပါး) ႏွင့္ သုခုမ႐ုပ္ (သိမ္ေမြ႕ေသာ႐ုပ္/ဉာဏ္မွာ သိလြယ္ ျမင္လြယ္ မဟုတ္ေသာ ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၁၆-ပါး ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• သႏၲိေက႐ုပ္ (နီးေသာ ႐ုပ္)၊ ဒူေရ႐ုပ္ (ေဝးေသာ ႐ုပ္) ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။ (ၾသဠာရိက-သုခုမ ႏွင့္ တူ၏)

• သပၸဋိဃ႐ုပ္ (ထိခိုက္မႈရွိေသာ ႐ုပ္)၊ အပၸဋိဃ႐ုပ္ (ထိခိုက္မႈ မရွိေသာ ႐ုပ္) ဟု ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။ (ၾသဠာရိက-သုခုမ ႏွင့္ တူ၏။)

• ဥပါဒိႏၷ႐ုပ္ (ကံ၏ အက်ိဳးျဖစ္ေသာ ႐ုပ္/ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္) - ကမၼဇ႐ုပ္ ၁၈ ပါး ႏွင့္ အႏုပါဒိႏၷ႐ုပ္ (ကံ၏အက်ိဳးမဟုတ္ေသာ ႐ုပ္/ကံေၾကာင့္မျဖစ္ေသာ ႐ုပ္) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

     အႏုပါဒိႏၷ႐ုပ္ကို စိတ္, ဥတု, အာဟာရ အေၾကာင္းသံုးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တိဇ႐ုပ္ဟု ေခၚ၏။
    (အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ား၌ သုတၱန္နည္းအရ သက္ရွိကို ဥပါဒိႏၷ၊ သက္မဲ့ကို အႏုပါဒိႏၷဟု သံုး၏။)

• သနိဒႆန႐ုပ္ (ျမင္ေကာင္းေသာ ႐ုပ္) - ႐ူပါ႐ုံ ႏွင့္ အနိဒႆန႐ုပ္ (မျမင္ေကာင္းေသာ ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၂၇-ပါး ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• ေဂါစရဂၢါဟက႐ုပ္ (အာ႐ုံကို ယူတတ္ေသာ ႐ုပ္) - ပသာဒ႐ုပ္ ၅ ပါး ႏွင့္ အေဂါစရဂၢါဟက႐ုပ္ (အာ႐ုံကို မယူတတ္ေသာ ႐ုပ္) - က်န္ ႐ုပ္ ၂၃-ပါး ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

• အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ (တစ္ခုစီ ခြဲ၍ မရေသာ ႐ုပ္) - မဟာဘုတ္ ၄ + ႐ူပ + ဂႏၶၶ + ရသ + အာဟာရ (ၾသဇာ) (=ေပါင္း ၈ ပါး) ႏွင့္ ဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ - က်န္ ႐ုပ္ ၂၀ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိ၏။

+++++


အဘိဓမၼာသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၃၈)ႏွင့္ (၃၉) သင္ခန္းစာပို႔ခ်ခ်က္မ်ား ၿပီးေသာ္ ေလာကခ်မ္းသာ စေနေန႔တရားပြဲအျဖစ္ အရွင္ဝိမလက “ကေလးငယ္အသြင္”ဟူေသာ တရားေတာ္ကို ဓမၼဒါနျပဳ ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္၏။

တရားပြဲၿပီးေသာ ၁၀-မိနစ္ခန္႔ တရား႐ႈမွတ္ၾကၿပီး ကုသိုလ္အစုစုတို႔ကို အမွ်ေပးေဝၾကေလသည္။


သာဓု ... သာဓု ... သာဓု။