Tuesday, March 9, 2010

အသက္ရွင္စဥ္ စိတ္ျဖစ္ပံု (၁)


၂၀၁၀ ခုႏွစ္ မတ္လ ၆ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အပတ္စဥ္ စေနေန႔ အဘိဓမၼာသင္တန္းကို ညေန ၄း၀၀ နာရီ၌ သင္ၾကား ပို႔ခ်၏။


စိန္စည္ဆရာေတာ္က ဝီထိအေၾကာင္း ဆို႐ိုးမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဥပမာအျဖာျဖာျဖင့္လည္းေကာင္း တစ္နာရီေက်ာ္ သင္ၾကား ပို႔ခ်သြားရာ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ (၂၃)ပတ္ေျမာက္ အသံသြင္း သင္ခန္းစာကို ယခုအပတ္တြင္ မပို႔ခ်ျဖစ္ေတာ့ေခ်။

ညေန ၅ နာရီခြဲတြင္ သင္တန္းၿပီး၍ စေနေန႔တရားပြဲ မစမီ ေခတၱအနားယူခ်ိန္ရရွိရာ ေအဘီဘီေအ ထမနဲပြဲႏွင့္ ၾကံဳႀကိဳက္ေန၍ အဘိဓမၼာ သင္တန္းသူ သင္တန္းသားအခ်ိဳ႕လည္း ထမနဲပြဲ ဝင္ေရာက္ ဆင္ႏႊဲလိုက္ၾကေသး၏။

ညေန ၆ နာရီတြင္ ေအဘီဘီေအ အပတ္စဥ္ စေနေန႔ တရားပြဲကို စိန္စည္ဆရာေတာ္ကပင္ ခ်ီးျမႇင့္ ဓမၼဒါနျပဳေလသည္။





+++++

စိတ္အစဥ္အတန္း စိတ္ျဖစ္ပံုမွာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလွသျဖင့္ အရွင္ပညာသီဟ (သာသနဓဇဓမၼာစရိယ၊ သာသနဓဇသိရီပဝရ ဓမၼာစရိယ၊ ဒီဃဘာဏက၊ ဒီဃနိကာယေကာဝိဒ) ျပဳစုေသာ “သိမွတ္ဖြယ္ရာ အဘိဓမၼာ”မွ ‘အသက္ရွင္စဥ္ စိတ္ျဖစ္ပံု’ကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပလိုပါသည္။

+++++

အသက္ရွင္စဥ္ စိတ္ျဖစ္ပံု

ကံေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ေလာကီဝိပါက္စိတ္၊ ေစတသိက္နဲ႔ ႐ုပ္တရားေတြကို “ဥပပတၱိဘဝ”လို႔ ေခၚတယ္။
ဥပပတၱိဘဝ တည္ရွိေစဖို႔ (အသက္ဆက္လက္ ရွင္ေနေစဖို႔) အၿမဲျဖစ္ေပးေနရတဲ့ အရာကေတာ့ “ဘဝင္စိတ္” ျဖစ္တယ္။
ေသၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘဝအသစ္တစ္ခု ျဖစ္တဲ့အခါ ဘဝရဲ႕ အစဦးစိတ္ (ပဋိသေႏၶစိတ္)နဲ႔ ဘဝကို ျပန္စရတယ္။

ဘဝရဲ႕ အစဦးစိတ္ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ အဲဒီစိတ္နဲ႔ သဘာဝတူတဲ့ ဝိပါက္စိတ္အစဥ္ေတြ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ရတယ္။ ဒါမွ အသက္ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနမယ္။

ဝိပါက္စိတ္အစဥ္ဆိုတာ ကံအရွိန္ရွိေနေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ႐ုပ္သက္ နာမ္သက္ အဆက္မျပတ္ရေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ေပးတဲ့ စိတ္အစဥ္ ျဖစ္တယ္။ ဒီ ဝိပါက္စိတ္အစဥ္ကိုပဲ “ဘဝင္စိတ္”လို႔ ေခၚတယ္။

အသက္ရွင္ေနတဲ့အခ်ိန္ သတၱဝါေတြမွာ “ဝီထိစိတ္” ျဖစ္ရင္ျဖစ္၊ ဝီထိစိတ္ မျဖစ္ရင္ “ဘဝင္စိတ္”အစဥ္ပဲ အၿမဲမျပတ္ ျဖစ္ေနတယ္။
ဘဝင္စိတ္ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သတၱဝါတစ္ဦးဟာ ဘာကိုမွ အထူးအေထြ သိမေနဘူး။
အိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့စိတ္ဟာ ဘဝင္စိတ္ ျဖစ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ဟာ ဘဝေဟာင္းက ေသခါနီးမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဇာစိတ္ (မရဏာသႏၷေဇာ)က ယူတဲ့ ကံ, ကမၼနိမိတ္, ဂတိနိမိတ္ ဆိုတဲ့ အာ႐ုံေတြထဲက တစ္ခုခုကို အာ႐ုံျပဳေနတယ္။

ဝီထိစိတ္

ေန႔စဥ္ဘဝမွာ မိမိပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ အရာဝတၳဳ၊ ႏွလံုးသြင္းမႈ၊ အာ႐ုံျပဳမႈ အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြနဲ႔ ေပါင္းဆံုမိတဲ့အခါ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ အာ႐ုံေတြအတြက္ စိတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚလာတယ္။
အစီအစဥ္အလိုက္ တစ္ခုၿပီး တစ္ခု ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အဲဒီစိတ္ေတြကို “ဝီထိစိတ္”လို႔ ေခၚတယ္။
ဝီထိစိတ္ေတြဟာ မ်က္စိ, နား, ႏွာ, လွ်ာ, ကိုယ္, စိတ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႔အစီအစဥ္နဲ႔သူ ျဖစ္ေနတယ္။

ေသခါနီးမွာ ျဖစ္တဲ့စိတ္ (စုတိစိတ္)၊ ဘဝတစ္ခုရဲ႕ အစဦးစိတ္ (ပဋိသေႏၶစိတ္)၊ အသက္ဆက္လက္ရွင္သန္ေနေစဖို႔ အေထာက္အကူျပဳေပးေနရတဲ့စိတ္ (ဘဝင္စိတ္)ေတြဟာ စိတ္အမ်ိဳးအစား တစ္ခုတည္း ျဖစ္တယ္။
အဲဒီစိတ္ေတြကို “ဝီထိစိတ္”လို႔ မေခၚရဘူး။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီစိတ္ေတြဟာ မ်က္စိ, နား, ႏွာေခါင္း, လွ်ာ, ကိုယ္ စတဲ့ အရာဝတၳဳေတြနဲ႔ မပတ္သက္လို႔ပဲ။

ဒြါရ - အာ႐ုံ - သိစိတ္

ထင္ေပၚလာတဲ့ အာ႐ုံတစ္ခုကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္သင့္တဲ့ စိတ္ေတြ တစ္သုတ္ၿပီး တစ္သုတ္ ျဖစ္ေပၚလာတာကို “ဝီထိက်တယ္” (ဝီထိစိတ္ ျဖစ္တယ္)လို႔ ဆိုတယ္။

ဝီထိစိတ္တစ္ခု ျဖစ္ဖို႔အတြက္ အၾကည္ဓာတ္ (ပသာဒ႐ုပ္, ဒြါရ)နဲ႔ အာ႐ုံျပဳခံရတဲ့ အရာေတြ ရွိရမယ္။
သတၱဝါေတြမွာ မ်က္စိ, နား စတဲ့ ဒြါရေျခာက္မ်ိဳး ရွိၿပီး အဲဒီ ဒြါရနဲ႔ အာ႐ုံျပဳရတဲ့ အဆင္း႐ုပ္၊ အသံ စတဲ့ ျပင္ပအာ႐ုံေျခာက္မ်ိဳးလည္း ရွိတယ္။ ဒြါရနဲ႔ အာ႐ုံေတြ အသီးအသီး ေတြ႕ဆံုၾကတဲ့အခါ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ အသိစိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။

၁။ မ်က္စိ (စကၡဳဒြါရ)၊
၂။ နား (ေသာတဒြါရ)၊
၃။ ႏွာေခါင္း (ဃာနဒြါရ)
၄။ လွ်ာ (ဇိဝွါဒြါရ)၊
၅။ ကိုယ္ (ကာယဒြါရ)၊
၆။ စိတ္ (မေနာဒြါရ) ဆိုတဲ့ အၾကည္ဓာတ္ (ပသာဒ႐ုပ္)ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ဆိုင္ရာ အာ႐ုံေတြျဖစ္တဲ့ -

၁။ အဆင္း (႐ူပါ႐ံု)၊
၂။ အသံ (သဒၵါ႐ုံ)၊
၃။ အနံ႔ (ဂႏၶာ႐ုံ)၊
၄။ အဆီၾသဇာ (ရသာ႐ုံ)၊
၅။ အေတြ႕ (ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံ)၊
၆။ ၾကံသိမႈ (ဓမၼာ႐ုံ)တို႔ ေတြ႕ဆံုၾကတဲ့အခါ ထိေတြ႕ၾကတဲ့အခါ -

၁။ ျမင္သိစိတ္ (စကၡဳဝိညာဥ္စိတ္)၊
၂။ ၾကားသိစိတ္ (ေသာတဝိညာဥ္စိတ္)၊
၃။ နံသိစိတ္ (ဃာနဝိညာဥ္စိတ္)၊
၄။ အရသာသိစိတ္ (ဇိဝွါဝိညာဥ္စိတ္)
၅။ ထိသိစိတ္ (ကာယဝိညာဥ္စိတ္)
၆။ ၾကံသိစိတ္ (မေနာဝိညာဥ္စိတ္)ဆိုတဲ့ အသိစိတ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး သတၱဝါေတြဟာ အာ႐ုံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံစားၾကတယ္။

ဝီထိစိတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး

ဒြါရ၊ အာ႐ုံနဲ႔ ႏွလံုးသြင္းမႈအေပၚ မူတည္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ “ဝီထိစိတ္” အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ရတာမို႔ ျဖစ္ရာဒြါရအေပၚ အေျခခံၿပီး ဝီထိစိတ္ေတြကို အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးႏိုင္တယ္။

၁။ မ်က္စိမွာ ႐ုပ္အဆင္းအာ႐ုံ ထင္လာတဲ့အခါ အဲဒီ ႐ုပ္အဆင္းကို အာ႐ုံျပဳတဲ့ စိတ္အစဥ္ဟာ မ်က္စိနဲ႔ဆိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ (စကၡဳဒြါရဝီထိစိတ္) ျဖစ္တယ္။ စကၡဳဒြါရဝီထိမွာ ပါတဲ့ စိတ္ေသးစိတ္မႊားအဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္း, စကၡဳဝိညာဥ္, သမၸဋိစၧိဳင္း, သႏၲီရဏ, ဝုေ႒ာ, ေဇာ, တဒါ႐ုံ တို႔ ျဖစ္တယ္။

၂။ နားမွာ အသံဝင္လာတဲ့အခါ နားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ (ေသာတဒြါရဝီထိစိတ္) ျဖစ္တယ္။ ေသာတဒြါရဝီထိမွာ ပါတဲ့ စိတ္ေသးစိတ္မႊားအဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္း, ေသာတဝိညာဥ္, သမၸဋိစၧိဳင္း, သႏၲီရဏ, ဝုေ႒ာ, ေဇာ, တဒါ႐ုံ တို႔ ျဖစ္တယ္။

၃။ ႏွာေခါင္းမွာ အနံ႔ဝင္လာတဲ့အခါ ႏွာေခါင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ (ဃာနဒြါရဝီထိ) ျဖစ္တယ္။ ဃာနဒြါရဝီထိမွာ ပါတဲ့ စိတ္ေသးစိတ္မႊားအဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္း, ဃာနဝိညာဥ္, သမၸဋိစၧိဳင္း, သႏၲီရဏ, ဝုေ႒ာ, ေဇာ, တဒါ႐ုံ တို႔ ျဖစ္တယ္။

၄။ လွ်ာမွာ အရသာနဲ႔ ေတြ႕ထိတဲ့အခါ လွ်ာနဲ႔ဆိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ (ဇိဝွါဒြါရဝီထိ) ျဖစ္တယ္။ ဇိဝွါဒြါရဝီထိမွာ ပါတဲ့ စိတ္ေသးစိတ္မႊားအဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္း, ဇိဝွါဝိညာဥ္, သမၸဋိစၧိဳင္း, သႏၲီရဏ, ဝုေ႒ာ, ေဇာ, တဒါ႐ုံ တို႔ ျဖစ္တယ္။

၅။ ကိုယ္မွာ ေတြ႕ထိစရာနဲ႔ၾကံဳတဲ့အခါ ကိုယ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ (ကာယဒြါရဝီထိစိတ္) ျဖစ္တယ္။ ကာယဒြါရဝီထိမွာ ပါတဲ့ စိတ္ေသးစိတ္မႊားအဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္း, ကာယဝိညာဥ္, သမၸဋိစၧိဳင္း, သႏၲီရဏ, ဝုေ႒ာ, ေဇာ, တဒါ႐ုံ တို႔ ျဖစ္တယ္။

၆။ စိတ္နဲ႔ တစ္ခုခုကို ၾကံစည္တဲ့အခါ စိတ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ (မေနာဒြါရဝီထိစိတ္) ျဖစ္တယ္။ မေနာဒြါရဝီထိမွာ ပါတဲ့ စိတ္ေသးစိတ္မႊားအဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ မေနာဒြါရာဝဇၨန္း, သမၸဋိစၧိဳင္း, သႏၲီရဏ, ဝုေ႒ာ, ေဇာ, တဒါ႐ုံ တို႔ ျဖစ္တယ္။

ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဝီထိစိတ္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ဝီထိစိတ္တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုကို ထူးျခားေစတာကေတာ့ ဝိညာဥ္စိတ္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒြါရနဲ႔ အာ႐ုံတို႔ ေတြ႕ဆံုလို႔ ဝီထိစိတ္ျဖစ္တာကို ရွင္းျပတဲ့အခါ မ်က္စိနဲ႔ အဆင္း ေတြ႕ဆံုလို႔ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ဝီထိစိတ္ကို ရွင္းျပရင္ က်န္တဲ့ နား, ႏွာေခါင္း, လွ်ာ, ကိုယ္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ ဝီထိစိတ္ေတြကိုလည္း နားလည္ၿပီးသား ျဖစ္သြားမယ္။

ျမင္တဲ့အခါ စိတ္အစဥ္ ျဖစ္ပံု

အရာဝတၳဳတစ္ခုခုကို ျမင္တဲ့အခါ စိတ္အစဥ္ (ဝီထိစိတ္) ျဖစ္ပံုကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အတိုင္း ေတြ႕ရမယ္။

ထင္ရွားတဲ့ အာ႐ုံကို ျမင္တဲ့အခါ မ်က္စိ (စကၡဳဒြါရ)မွာ ျဖစ္တဲ့ ျမင္သိစိတ္ျဖစ္ပံု အစီအစဥ္ (အတိမဟႏၲာဝီထိပံုစံ)

အတီတဘဝင္ ---› ဘဝဂၤစလန ---› ဘဝဂၤုပေစၧဒ ---› “ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္း ---› စကၡဳဝိညာဥ္စိတ္ ---› သမၸဋိစၧိဳင္း ---› သႏၲီရဏ ---› ဝုေ႒ာ ---› ေဇာစိတ္ (၇)ခါ ---› တဒါ႐ုံ (၂)ခါ” ---› ဘဝင္ ---› ဘဝင္ …..

“ --------- ” အတြင္းမွာ ရွိတဲ့ စိတ္ေတြပဲ ဝီထိစိတ္ေတြ ျဖစ္ၿပီး လတ္တေလာ ခ်က္ခ်င္း ထင္လာတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကို အာ႐ုံျပဳတယ္။
အျပင္ဘက္က စိတ္ေတြကေတာ့ ဘဝင္စိတ္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။
ဝီထိစိတ္အစဥ္ထဲက အဂၤါရပ္ေတြကို တစ္ခုစီ ေလ့လာၾကည့္ရင္ -

အတီတဘဝင္

မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္မွာ ႐ုပ္ပံုထင္လာတဲ့အခါ ႐ုပ္ပံုလႊာမထင္မီအခ်ိန္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္သက္ေနတဲ့ စိတ္ကို “အတီတဘဝင္စိတ္”လို႔ ေခၚတယ္။

မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္မွာ ႐ုပ္ပံုထင္လာတာေၾကာင့္ ၿငိမ္ေနတဲ့ ဘဝင္စိတ္ဟာ လႈပ္ရွားသြားတယ္။ အဲဒီ ဘဝင္စိတ္ဟာ ကံ, ကမၼနိမိတ္, ဂတိနိမိတ္ ဆိုတဲ့ အာ႐ုံေတြထဲက တစ္ခုခုကို အာ႐ုံျပဳေနဆဲမွာ ထင္လာတဲ့ အာ႐ုံအသစ္ေၾကာင့္ ျပဳေနဆဲျဖစ္တဲ့ အာ႐ုံကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲလည္း မယူႏိုင္၊ လႊတ္လည္း မလႊတ္ႏိုင္ေသးဘဲ ပင္ကိုယ္သေဘာက ေဖာက္ျပန္ၿပီး (၂)ႀကိမ္ လႈပ္ရွားသြားတယ္။ ဒီလို လႈပ္ရွားသြားတဲ့ ဘဝင္စိတ္ကို “ဘဝဂၤစလန”လို႔ ေခၚတယ္။

ဘဝင္ ဘာ့ေၾကာင့္လႈပ္

မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္ (စကၡဳပသာဒ)မွာ ႐ုပ္အဆင္း (႐ူပါ႐ုံ) ထင္ခါနီး ဘာေၾကာင့္ (ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ကို မွီၿပီး ျဖစ္တဲ့) ဘဝင္စိတ္က လႈပ္ရသလဲ ဆိုရင္ -

မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္ဟာ မ်က္လံုးအိမ္အတြင္း ရွိၿပီး ဟဒယဝတၳဳက ရင္ခ်ိဳင့္အတြင္းမွာ ရွိတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္တည္တဲ့ ေနရာခ်င္း အလွမ္းေဝးေပမယ့္ မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္မွာ အဆင္း႐ုပ္ပံု ထင္လာတဲ့အခါ မေနာဒြါရဆိုတဲ့ ဘဝင္စိတ္မွာလည္း အဆင္း႐ုပ္ပံု တၿပိဳင္တည္း ထင္လာတယ္။

ဥပမာ - ငွက္တစ္ေကာင္ သစ္ပင္ေပၚ နားတဲ့အခါ သစ္ပင္ဖ်ားကို ငွက္ထိလိုက္တာနဲ႔ ေအာက္ေျမျပင္မွာလည္း ငွက္ရဲ႕အရိပ္ ထင္သြားသလို ျဖစ္တယ္။

ေနာက္ဥပမာတစ္ခုက စည္ရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္တစ္ဘက္ကို ပုတ္ခတ္လိုက္တဲ့အခါ အစဥ္ဆက္ၿပီး သားေရႀကိဳးလြန္းေတြ လႈပ္သြားလို႔ တျခား စည္မ်က္ႏွာျပင္တစ္ဘက္မွာ နားေနတဲ့ ယင္ေကာင္ဟာ ပ်ံသြားသလိုပဲ မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္မွာ ႐ုပ္အဆင္းထင္လာတဲ့အခါ မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္ရဲ႕ မွီရာ မဟာဘုတ္႐ုပ္ကေန ဘုတ္ခ်င္းဆက္ကာ အစဥ္အတိုင္း ထိခိုက္ လႈပ္ရွားၿပီး ဟဒယဝတၳဳနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ မဟာဘုတ္႐ုပ္အထိ ဆိုက္ေရာက္လာတယ္။ ဒီေနာက္ မဟာဘုတ္႐ုပ္ကို မွီတဲ့ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္က လႈပ္လို႔ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ကို မွီျဖစ္ရတဲ့ ဘဝင္စိတ္လည္း လႈပ္သြားတယ္။

ေနာက္ဥပမာတစ္ခုက စည္မ်က္ႏွာျပင္တစ္ခုအေပၚမွာ သကာခဲႏွစ္ခု တင္ထားတယ္။ သကာခဲတစ္ခုေပၚမွာ ယင္ေကာင္နားေနတဲ့အခိုက္ တျခားသကာခဲကို လက္နဲ႔ပုတ္လိုက္ရင္ ယင္ေကာင္ဟာ လႈပ္ရွား ပ်ံသြားတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ သကာခဲႏွစ္ခုစလံုး စည္မ်က္ႏွာျပင္တစ္ခုတည္းမွာ ရွိေနၿပီး ပုတ္ခတ္မႈအရွိန္က ယင္ေကာင္နားတဲ့ သကာခဲကိုလည္း သက္ေရာက္သြားလို႔ပဲ။

ဒီလိုပဲ သက္ဆိုင္ရာ အၾကည္ဓာတ္႐ုပ္ေတြနဲ႔ ဘဝင္စိတ္ရဲ႕မွီရာ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္တို႔ တည္ေနရာဟာ အရပ္ခ်င္း မနီးကပ္ေပမယ့္ ဓာတ္သဘာဝအေနနဲ႔ တစ္စပ္တည္း ျဖစ္ေနၾကလို႔ မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္ စတဲ့ ႐ုပ္ေတြမွာ အာ႐ုံထင္လာတဲ့အခါ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ကို မွီၿပီး ျဖစ္တဲ့ ဘဝင္စိတ္လည္း လႈပ္သြားတယ္။

အာ႐ုံအသစ္ မထင္ခင္ ျဖစ္ေနႏွင့္တဲ့ ဘဝင္စိတ္အစဥ္ဟာ အာ႐ုံအသစ္ ဝင္လာတာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ အစဥ္ရပ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္း ျပတ္မသြားႏိုင္ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဘဝင္ႏွစ္ႀကိမ္အထိ လႈပ္ၿပီးမွ ျပတ္သြားတယ္။ ဥပမာ - ေျပးေနတဲ့သူဟာ ႐ုတ္တရက္ ရပ္လိုတဲ့အခါ ခ်က္ခ်င္း မရပ္ႏိုင္ေသးဘဲ အရွိန္နဲ႔ ႏွစ္လွမ္း သံုးလွမ္း လြန္သြားသလိုပဲ။

ဘဝဂၤုပေစၧဒ

ႏွစ္ႀကိမ္လႈပ္တဲ့ ဘဝင္ထဲက ဒုတိယအႀကိမ္ လႈပ္တဲ့ ဘဝင္စိတ္ဟာ “ဘဝင္”လို႔ အမည္ရတဲ့ စိတ္အစဥ္ကို ျပတ္စဲေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒုတိယအႀကိမ္လႈပ္တဲ့ ဘဝင္စိတ္ကို “ဘဝဂၤုပေစၧဒ”လို႔ ေခၚရတယ္။
ဘဝင္စိတ္ ဒုတိယအႀကိမ္လႈပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘဝင္အစဥ္ကို ျဖတ္ေတာက္ၿပီး ထင္လာတဲ့ အာ႐ုံအသစ္ကို ဆင္ျခင္သလိုျဖစ္တဲ့စိတ္ (ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္) ျဖစ္တယ္။
ဘဝင္စိတ္အစဥ္ကို ျဖတ္တဲ့တရားဟာ အာဝဇၨန္းစိတ္ျဖစ္လို႔ အာဝဇၨန္းစိတ္ကိုပဲ ဘဝဂၤုပေစၧဒလို႔ ယူဆၾကတာလည္း ရွိေသးတယ္။

ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္ရဲ႕ ေနာက္မွာ -
႐ုပ္အဆင္းကို ျမင္တဲ့ ျမင္သိစိတ္ (စကၡဳဝိညာဥ္စိတ္)၊
႐ုပ္အဆင္းကို လက္ခံတဲ့စိတ္ (သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္)၊
႐ုပ္အဆင္းကို ဘာပါလိမ့္လို႔ စံုစမ္းတဲ့စိတ္ (သႏၲီရဏစိတ္)
႐ုပ္အဆင္းကို ႐ုပ္အဆင္းအမွန္လို႔ ဆံုးျဖတ္တဲ့စိတ္ (ဝုေ႒ာစိတ္)၊
အာ႐ုံရဲ႕အရသာကို ခံစားတဲ့စိတ္ (ေဇာစိတ္)၊
ခံစားၿပီးတဲ့ အာ႐ုံကို ထပ္ၿပီး ယူတဲ့စိတ္ (တဒါ႐ုံစိတ္)တို႔ အစဥ္အတိုင္း ဆက္ကာ ဆက္ကာ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘဝင္စိတ္ ဆက္ျဖစ္တယ္။

အာဝဇၨန္း

ဆင္ျခင္တာကို “အာဝဇၨန္း”လို႔ ေခၚတယ္။
အာ႐ုံအသစ္တစ္ခု ဝင္ေရာက္လာတဲ့အခါ ဘာပါလိမ့္လို႔ ဆင္ျခင္တာဟာ အာဝဇၨန္းစိတ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။
ဝီထိစိတ္မျဖစ္မီ ဘဝင္စိတ္ေတြ မျပတ္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီအခိုက္ အာ႐ုံအသစ္တစ္ခု ဝင္ေရာက္လာတဲ့အခါ ဘဝင္စိတ္အစဥ္ကို ရပ္တန္္႔ေစတာဟာလည္း အာဝဇၨန္းရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ပဲ။

မ်က္စိ, နား အစရွိတဲ့ ဒြါရာငါးခုမွာ ျဖစ္တဲ့ ဆင္ျခင္မႈကို “ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္”၊ စိတ္မွာျဖစ္တဲ့ ဆင္ျခင္မႈကို “မေနာဒြါရာဝဇၨန္းစိတ္”လို႔ မွတ္သားရမယ္။

သမၸဋိစၧိဳင္း

အာ႐ုံတစ္ခု ဝင္ေရာက္လာတဲ့အခါ ဘာပါလိမ့္လို႔ ဆင္ျခင္ၿပီး စကၡဳဝိညာဥ္စသည္က ယူထားတဲ့ အာ႐ုံကိုပဲ လႊတ္မပစ္လိုက္ေသးဘဲ လက္သင့္ခံထားသလို ျဖစ္တာဟာ သမၸဋိစၧိဳင္းရဲ႕ ေဆာင္႐ြက္မႈ ျဖစ္တယ္။

၁။ မေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ၿပီး အလယ္အလတ္ခံစားမႈရွိတဲ့ သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္။
၂။ ေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ၿပီး အလယ္အလတ္ခံစားမႈရွိတဲ့ သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္လို႔ သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။

သႏၲီရဏ

သမၸဋိစၧိဳင္းစိတ္က လက္ခံတဲ့ အာ႐ုံကို ေကာင္းသလား, မေကာင္းဘူးလား, ဘာပါလိမ့္လို႔ စံုစမ္း ခ်ိန္ဆတာဟာ “သႏၲီရဏစိတ္”ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ ျဖစ္တယ္။

၁။ ေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္သက္ဝမ္းသာတဲ့ ခံစားမႈသေဘာရွိတဲ့ သႏၲီရဏစိတ္၊
၂။ ေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ၿပီး အလယ္အလတ္ခံစားမႈသေဘာရွိတဲ့ သႏၲီရဏစိတ္၊
၃။ မေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ၿပီး အလယ္အလတ္ခံစားမႈသေဘာရွိတဲ့ သႏၲီရဏစိတ္လို႔ သႏၲီရဏစိတ္ (၃)မ်ိဳး ရွိတယ္။

ဝုေ႒ာ

သႏၲီရဏစိတ္က စံုစမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ အာ႐ုံတစ္ခုကို ေကာင္းတယ္, မေကာင္းဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္တာဟာ ဝုေ႒ာစိတ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။

စကၡဳစတဲ့ ဒြါရငါးခုမွာ ျဖစ္တဲ့ ဝီထိစိတ္ေတြမွာေတာ့ ဝုေ႒ာစိတ္ကို “မေနာဒြါရာဝဇၨန္း”လို႔ မွတ္ယူရမယ္။

ေရွးဘဝေတြတုန္းက ျပဳခဲ့တဲ့ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ခုဘဝမွာ ေကာင္းတဲ့အဆင္း, ေကာင္းတဲ့အသံ, အနံ႔, အရသာ, အေတြ႕အထိ အာ႐ုံေတြကို ေတြ႕ၾကံဳခံစားၾကရတယ္။
ဒီလို ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾကတဲ့အခါ ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္အစဥ္ထဲက ေဇာစိတ္မွတပါး အျခား ျမင္သိစိတ္(စကၡဳဝိညာဥ္စိတ္) စတဲ့ ဝီထိစိတ္ေတြဟာ ကာမဝိပါက္စိတ္နဲ႔ အဟိတ္ကုသလဝိပါက္စိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။

ေရွးဘဝတုန္းက ျပဳခဲ့တဲ့ မေကာင္းမႈေၾကာင့္ ခုဘဝမွာ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ ေဇာစိတ္မွတပါး ျမင္သိစိတ္စတဲ့ ဝီထိစိတ္ေတြဟာ အဟိတ္အကုသလဝိပါက္စိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။

အလယ္အလတ္ျဖစ္တဲ့ (မေကာင္း, မဆိုး) အာ႐ုံ, ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံေတြကို ေတြ႕တဲ့အခါ အဲဒီအာ႐ုံေတြကို ခံစားတဲ့ ဝီထိစိတ္ (စိတ္အစဥ္)ထဲက သႏၲီရဏစိတ္နဲ႔ တဒါ႐ုံစိတ္ေတြဟာ အလယ္အလတ္ခံစားမႈ (ဥေပကၡာေဝဒနာ)နဲ႔အတူ ျဖစ္တယ္။
အလြန္ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါ အဲဒီစိတ္ေတြဟာ ႏွစ္သက္မႈ (ေသာမနႆေဝဒနာ)နဲ႔အတူ ျဖစ္တယ္။

ဘယ္အာ႐ုံ အေကာင္းဆံုးလဲ

အာ႐ုံတစ္ခုကို ေကာင္းတယ္, မေကာင္းဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ရာမွာ ဘယ္ဟာက ေကာင္းတယ္, ဘယ္ဟာက မေကာင္းဘူးလို႔ အတိအက် ဆံုးျဖတ္လို႔ မရႏိုင္ဘူး။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အာ႐ုံကို ေတြ႕ထိခံစားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္, အက်ိဳးေပးစိတ္, ဒြါရ, အခ်ိန္ကာလ, အဆင္း, အန႔ံ အစရွိတဲ့ အရာေတြအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေကာင္းတယ္, မေကာင္းဘူးဆိုတာ ကြဲျပားႏိုင္လို႔ပဲ။

ဆင္းရဲသားတစ္ေယာက္အတြက္ ေကာင္းတယ္လို႔ မွတ္ယူထားတဲ့ အရာဝတၳဳတစ္ခုကို ခ်မ္းသာတဲ့သူအတြက္ ေကာင္းတဲ့အရာဝတၳဳ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရာဝတၳဳတစ္ခုကို ေကာင္းတယ္, မေကာင္းဘူးဆိုတာကို အလယ္အလတ္တန္းစား ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အေနအထားကေန ၾကည့္မွ မွန္ကန္မႈ ပိုမို နီးစပ္ႏိုင္တယ္။

ေရွးေရွးဘဝတုန္းက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးဝိပါက္စိတ္ရဲ႕ ကြားျခားခ်က္အရ တစ္ခါတရံ ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံနဲ႔ ေတြ႕ေပမယ့္ မေကာင္းတဲ့အေနနဲ႔ ခံစားတတ္တယ္။ မေကာင္းတာကို ေတြ႕ေပမယ့္ ေကာင္းတဲ့အေနနဲပ ခံစားတတ္ျပန္တယ္။

ကာယဒြါရနဲ႔ ေတြ႕ထိတဲ့အခါ မစင္စတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြမွာ ေပ်ာ့အိတဲ့ အေတြ႕အထိေကာင္း ရွိမယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်က္စိ (စကၡဳဒါြရ)၊ ႏွာေခါင္း (ဃာနဒြါရ)ေတြမွာေတာ့ အဲဒီအရာေတြဟာ မေကာင္းတဲ့ဟာေတြ ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္ရာဒြါရအလိုက္လည္း အရာဝတၳဳတစ္ခုဟာ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးဆိုတာ ကြဲျပားႏိုင္တယ္။

မီးဟာ ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အခါ၊ အပူကို လိုအပ္လို႔ သံုးတဲ့အခါေတြမွာ ေကာင္းတဲ့အရာျဖစ္ၿပီး အေဆာက္အဦစသည္ကို ေလာက္ကၽြမ္းတဲ့အခါ မေကာင္းတဲ့အရာ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ကာလအလိုက္လည္း အရာဝတၳဳတစ္ခုဟာ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးဆိုတာ ကြဲျပားႏိုင္တယ္။

ပန္း, စားစရာစတဲ့ အရာေတြမွာ အဆင္းလွေပမယ့္ အနံ႔မေကာင္းတဲ့ ပန္း၊ အနံ႔ေကာင္းေပမယ့္ အဆင္းမလွတဲ့ ပန္း၊ အရသာေကာင္းေပမယ့္ အနံ႔ဆိုးတဲ့ အစားအစာ၊ အနံ႔ေကာင္းေပမယ့္ အရသာဆိုးတဲ့ အစားအစာလို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားတာ ရွိေသးတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးဆိုတာ သတ္မွတ္ရ အေတာ္ခက္တယ္။

ေဇာစိတ္

အရွိန္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့စိတ္ကို “ေဇာစိတ္”လို႔ ေခၚတယ္။
ေဇာစိတ္ဟာ အာ႐ုံရဲ႕ အရသာကို ခံစားတယ္။
ကာမတရားျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္အဆင္း၊ အသံစတဲ့ အာ႐ုံကို ကာမေဇာကပဲ အာ႐ုံျပဳႏိုင္တယ္။

ေဇာစိတ္ဟာ မိမိဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ အာ႐ုံတစ္ခုအေပၚမွာ အသင့္အတင့္ ႏွလံုးသြင္းရင္ ေကာင္းတဲ့ ေဇာစိတ္ (ကုသိုလ္ေဇာ) တစ္ခုခု ျဖစ္ၿပီး၊ မသင့္မတင့္ ႏွလံုးသြင္းရင္ မေကာင္းတဲ့ ေဇာစိတ္ (အကုသိုလ္ေဇာ) တစ္ခုခု ျဖစ္တယ္။
စိတ္အညစ္အေၾကး (ကိေလသာ) မရွိတဲ့ ရဟႏၲာေတြမွာေတာ့ ႀကိယာေဇာစိတ္တစ္ခုခု ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။

ျဖစ္ခြင့္ရတဲ့ ေဇာစိတ္ဟာ စိတ္တစ္မ်ိဳးတည္း ျဖစ္ေပမယ့္ အမ်ားအားျဖင့္ (၇)ႀကိမ္ ထပ္ထပ္ၿပီး ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။
ေသတဲ့အခါ၊ သစ္ပင္ေပၚက က်တဲ့အခါ၊ ေရနစ္တဲ့အခါ၊ အိပ္မေပ်ာ္တေပ်ာ္ ျဖစ္တဲ့အခါ၊ ေတြေဝမိန္းေမာေနတဲ့အခါေတြမွာေတာ့ ေဇာစိတ္ဟာ (၅)ႀကိမ္ပဲ ျဖစ္တယ္။

ေဇာရဲ႕ လုပ္ငန္းကို ေဆာင္႐ြက္ေပးတဲ့ စိတ္

ဝီထိစိတ္ထဲမွာ ပါတဲ့ ေဇာစိတ္ဟာ အမ်ိဳးအစားအေနနဲ႔ (၅၅)မ်ိဳး ရွိတယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့ -

၁။ အကုသိုလ္စိတ္ (၁၂)ခု၊
၂။ မဟာကုသိုလ္စိတ္ (၈)ခု၊
၃။ ႐ူပကုသိုလ္စိတ္ (၅)ခု၊
၄။ အ႐ူပကုသိုလ္စိတ္ (၄)ခု၊
၅။ မဂ္စိတ္ (၄)ခု၊
၆။ ဖိုလ္စိတ္ (၄)ခု၊
၇။ ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္ (၁)ခု၊
၈။ မဟာႀကိယာစိတ္ (၈)ခု၊
၉။ ႐ူပႀကိယာစိတ္ (၅)ခု၊
၁၀။ အ႐ူပႀကိယာစိတ္ (၄)ခု တို႔ ျဖစ္တယ္။

ဝိပါက္အမွန္ ေဇာအျပန္

ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါတစ္ေယာက္မ်ာ သာမန္ ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံတစ္ခုခုနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳတဲ့အခါ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈနဲ႔အတူ ျဖစ္တဲ့ ေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ သႏၲီရဏစိတ္၊ တဒါ႐ုံစိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။

အလြန္ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳတဲ့အခါ ႏွစ္သက္စြာ ခံစားမႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ ေကာင္းမႈရဲ႕အက်ိဳးဆက္ သႏၲီရဏစိတ္၊ တဒါ႐ုံစိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။

မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳတဲ့အခါ အလတ္အလတ္ ခံစားမႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ မေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ သႏၲီရဏစိတ္၊ တဒါ႐ုံစိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။

ဒီလို ေတြ႕ဆံုတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ကိုက္ညီစြာ အက်ိဳးဝိပါက္စိတ္ေတြမွာ ေသာမနႆေဝဒနာ၊ ဥေပကၡာေဝဒနာတို႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ အတူယွဥ္တြဲျဖစ္တာကို “ဝိပါက္အမွန္”လို႔ ဆိုလိုတယ္။

တစ္ခါတရံ ေဇာစိတ္ေတြမွာ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ခံစားမႈေတြဟာ ကိုက္ညီမႈ မရွိတတ္ဘူး။
စိတ္ေဖာက္ျပန္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အမွတ္မွားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အယူအဆမွားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အာ႐ုံတစ္ခုကို ခုံမင္ႏွစ္သက္ဖုိ႔ အေၾကာင္းကံပါလာလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခါတရံ ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံကို ေတြ႕ရေပမယ့္ ႏွစ္သက္မႈမရွိတဲ့ ေဇာစိတ္ျဖစ္ၿပီး အမ်က္ထြက္တယ္။ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံကို ေတြ႕ေပမယ့္ ႏွစ္သက္မႈ၊ အလယ္အလတ္ခံစားမႈရွိတဲ့ ေဇာစိတ္ေတြျဖစ္ၿပီး ဝမ္းသာမႈ၊ ထူးျခားမႈမရွိသလို ခံစားရတတ္တယ္။

ဒီလို ေကာင္းတဲ့ေဇာစိတ္ မေကာင္းတဲ့ေဇာစိတ္ေတြဟာ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ့ အာ႐ုံရဲ႕ သေဘာအမွန္ကို မလိုက္ဘဲ ခံစားမႈ (ေဝဒနာ)ျဖစ္ပံု မမွန္ကန္လို႔ “ေဇာအျပန္”လို႔ ဆိုရတယ္။

ဝိပါက္အမွန္ ေဇာအမွန္

ရဟႏၲာေတြရဲ႕ သႏၲာန္မွာေတာ့ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာလို ကုသိုလ္ေဇာစိတ္၊ အကုသိုလ္ေဇာစိတ္ေတါ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ႀကိယာေဇာစိတ္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။
အလြန္ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါ ႏွစ္သက္မႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ ျဖစ္ၿပီး၊ ႏွစ္သက္မႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ တဒါ႐ုံစိတ္ ဆက္ၿပီး ျဖစ္တယ္။
သာမန္ေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳတဲ့အခါ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ျဖစ္ၿပီး၊ အလယ္အလတ္ ခံစားမႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ တဒါ႐ုံစိတ္ ဆက္ၿပီး ျဖစ္တယ္။
ဒီလို ႀကိယာေဇာစိတ္ေတြဟာ ဆံုေတြ႕တဲ့ အာ႐ုံနဲ႔အညီ ခံစားမႈသေဘာ (ေဝဒနာ)ျဖစ္တာ မွန္လို႔ “ဝိပါက္အမွန္၊ ေဇာအမွန္”လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ႀကိယာေဇာစိတ္ျဖစ္တဲ့အခါ ၾကံဳေတြ႕တဲ့ အာ႐ုံနဲ႔အညီ ခံစားမႈ (ေဝဒနာ)ကိုက္ညီတာဟာ ရဟႏၲာေတြအေနနဲ႔ စိတ္ကို အထူးမျပဳျပင္ဘဲ ထားတဲ့အခါမွာပဲ ျဖစ္တယ္။
ရဟႏၲာေတြဟာ မိမိစိတ္ကို အစိုးရလို႔ အာ႐ုံရဲ႕သေဘာကို မလိုက္ဘဲ စိတ္ကို ျပဳျပင္ႏိုင္တယ္။
မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံကို ေတြ႕ေပမယ့္ ႏွစ္သက္မႈနဲ႔အတူ ျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ ျဖစ္ႏိုင္သလို အလြန္ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံကို ေတြ႕ေပမယ့္လည္း အလယ္အလတ္ ခံစားမႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဥပမာ - အရွင္ေမာဂၢလာန္ဟာ ဂိဇၥ်ကုဋ္ေတာင္မွာ ရွိတဲ့ ၿပိတၱာကို ျမင္လို႔ ျပံဳးတဲ့အခါ ၿပိတၱာဟာ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံျဖစ္ေပမယ့္ ျပံဳးတဲ့အခါ ႏွစ္သက္မႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ ျဖစ္တယ္။
ပရမတၳသ႐ူပေဘဒနီက်မ္းျပဳဆရာအလိုအရ ၿပိတၱာစတဲ့ မေကာင္းတဲ့အာ႐ုံကို ျမင္လို႔ ျပံဳးတာမွာ ျမင္တဲ့အခါ အာ႐ုံတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး၊ ျပံဳးတဲ့အခါ အာ႐ုံတစ္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္ရမယ္။ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံကို ျမင္ေနစဥ္မ်ာ အဲဒီအာ႐ုံနဲ႔အညီ အလယ္အလတ္ခံစားမႈရွိတဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ ပါဝင္တဲ့ စကၡဳဒြါရဝီထိစိတ္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခါမွာ မျပံဳးေသးဘဲ ျမင္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အဲဒီလိုဘဝမွာ ျဖစ္ရမယ့္အေၾကာင္း မေကာင္းတဲ့တရားေတြ မိမိမွာ မရွိေတာ့တာကို ေတြ႕ရလို႔ မိမိရဲ႕ ျပည့္စံုတဲ့ဂုဏ္ကို အာ႐ုံျပဳၿပီး ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူးတဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ပါတဲ့ မေနာဒြါရဝီထိစိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပံဳးတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ဟာ အလြန္ လ်င္ျမန္လြန္းလို႔ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံကို ျမင္ေနဆဲမွာပဲ ျပံဳးတယ္ ထင္ရတယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ႏွစ္သက္စရာ မေကာင္းတဲ့ပုဂၢိဳလ္ကို ျမင္တဲ့အခါ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ကိုပဲ ႏွစ္သက္စရာမျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ႏိုင္တယ္။
အဲဒီအခါမွာ ဝီထိစိတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ျမင္ခါစမွာ ျမင္ရတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔အညီ အလယ္အလတ္ခံစားမႈနဲ႔အတူ ျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဒီေနာက္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ကို ျမတ္ႏိုးစရာျဖစ္ေအာင္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ၾကံေဆာင္ၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္သက္စရာ အလြန္ႏွစ္သက္စရာ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ စိတ္ထဲ ထင္လာႏိုင္တယ္။
ႏွစ္သက္စရာလို႔ ထင္ရင္ အလယ္အလတ္ခံစားမႈနဲ႔အတူ ျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ ပါတဲ့ ဝီထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အလြန္ႏွစ္သက္စရာလို႔ ထင္ရင္ ဝမ္းေျမာက္မႈနဲ႔အတူျဖစ္တဲ့ ႀကိယာေဇာစိတ္ပါတဲ့ ဝီထိစိတ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

အာ႐ုံျပဳသူရဲ႕စိတ္က ဆန္းၾကယ္ရင္ ဆန္းၾကယ္သေလာက္ ပုဂၢိဳလ္ သတၱဝါ၊ အရာဝတၳဳ တစ္ခုခုအေပၚမွာ မေကာင္းဘူး ေကာင္းတယ္ အလြန္ေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေတြ ကြဲျပားသြားႏိုင္တယ္။

ဥပမာ - အလြန္လွပတဲ့ အမ်ိဳးသမီးကို စက္ဆုပ္ဖြယ္အေနနဲ႔ ဆင္ျခင္ၾကည့္ရင္ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုံအျဖစ္ စိတ္ထဲ ထင္လာႏိုင္တယ္။
အလြန္အ႐ုပ္ဆိုးတဲ့သားကို မိခင္ေမတၱာစိတ္နဲ႔ ၾကည့္တဲ့အခါ ျမတ္ႏိုးစရာအျဖစ္ စိတ္ထဲ ထင္လာႏိုင္တယ္။
ဒီလို သာမန္လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အာ႐ုံတစ္ခုအေပၚ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲၿပီး ျမင္ႏိုင္ရင္ စိတ္ကို လိုသလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရႏိုင္တဲ့ ရဟႏၲာေတြအဖို႔ ပိုၿပီး အာ႐ုံတစ္ခုကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ျမင္ႏိုင္မယ္ဆိုတာ သံသယရွိစရာ မလိုဘူးလို႔ ယူဆတာလည္း ရွိေသးတယ္။

No comments: