ကမၼ႒ာန္း ၄၀ ကို ဘာဝနာ ၃-ပါးႏွင့္ တြဲစပ္ပံု
ဘာဝနာသည္ (၁) ပရိကမၼဘာဝနာ၊ (၂) ဥပစာရဘာဝနာ၊ (၃) အပၸနာဘာဝနာ ဟု ၃-ပါး အျပားရွိ၏။
(၁) ပရိကမၼဘာဝနာ
ကသိုဏ္းဝန္းပရိကမၼနိမိတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ အႀကိမ္မ်ားစြာ “ပထဝီ .. ပထဝီ” စသည္ျဖင့္ မွန္းဆ ၾကည့္႐ႈပြားမ်ားေသာ ဘာဝနာ။
(၂) ဥပစာရဘာဝနာ
ထင္လာေသာ ဥဂၢဟနိမိတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ ေရွးကထက္ တည္တည္ၾကည္ၾကည္ သမာဓိရစြာ ပြားမ်ားေသာ ဘာဝနာ။
(၃) အပၸနာဘာဝနာ
ပဋိဘာဂနိမိတ္ေပၚလာေသာအခါ နီဝရဏတရားမ်ား ကင္းကြာကာ ဝိတက္စေသာ စ်ာန္အဂၤါတို႔ မိမိတို႔ဆိုင္ရာ ကိစၥကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေသာ ဘာဝနာ။
ပရိကမၼဘာဝနာသည္ အလံုးစံုေသာ သမထကမၼ႒ာန္း ၄၀ တို႔၌ ျဖစ္ႏိုင္၏။ တစ္စံုတစ္ခုေသာ သမထမွ်သည္ ပရိကမ္ႏွင့္ ကင္း၍ မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။
ဗုဒၶါႏုႆတိ၊ ဓမၼာႏုႆတိ၊ သံဃာႏုႆတိ၊ သီလာႏုႆတိ၊ စာဂါႏုႆတိ၊ ေဒဝတာႏုႆတိ၊ ဥပသမာႏုႆတိ၊ မရဏာႏုႆတိ ဟူေသာ အႏုႆတိ ၈-ပါးႏွင့္
အာဟာေရပဋိကူလသညာ၊ စတုဓာတုဝဝတၳာန္အားျဖင့္
ေပါင္း ၁၀-ပါးတို႔သည္ ပရိကမၼဘာဝနာႏွင့္ ဥပစာရဘာဝနာ ၂-ပါး ရ၏။
အပၸနာဘာဝနာကို မရႏိုင္။
အေၾကာင္းမွာ ဗုဒၶါႏုႆတိ၊ ဓမၼာႏုႆတိ၊ သံဃာႏုႆတိ၊ သီလာႏုႆတိ၊ စာဂါႏုႆတိ၊ ေဒဝတာႏုႆတိ၊ ဥပသမာႏုႆတိဟူေသာ အႏုႆတိ ၇-ပါးတို႔သည္ အလြန္တရာ နက္နဲေသာ ဂုဏ္ေတာ္စေသာ အာ႐ုံရွိေသာေၾကာင့္ တည္တံ့ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေအာင္ နက္နဲေသာေၾကာင့္ အပၸနာဘာဝနာ မျဖစ္ႏိုင္။
မရဏာႏုႆတိသည္ ထိတ္လန္႔ ေၾကာက္႐ြံ႕အပ္ေသာ သေဘာတရားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အပၸနာကို မျဖစ္ေစႏိုင္။
အာဟာေရပဋိကူလသညာႏွင့္ စတုဓာတုဝဝတၳာန္တို႔သည္ကား တရားသေဘာအားျဖင့္ အလြန္တရာ နက္နဲေသာေၾကာင့္ အပၸနာကို မျဖစ္ႏုိင္။
ႂကြင္းကမၼ႒ာန္း ၃၀ သည္ ဘာဝနာ ၃-ပါးစလံုး ရ၏။
ထိုကမၼ႒ာန္း ၃၀ တြင္ ကသိုဏ္း ၁၀-ပါးႏွင့္ အာနာပါနႆတိ ေပါင္း ၁၁-ပါးသည္ စ်ာန္ ၅-ပါးစလံုးကို ရႏိုင္၏။
အသုဘ ၁၀-ပါးႏွင့္ ကာယဂတာသတိ ေပါင္း ၁၁-ပါးသည္ ပထမစ်ာန္ကိုသာ ရႏိုင္၏။
ေမတၱာ, က႐ုဏာ, မုဒိတာ ေပါင္း ၃-ပါးသည္ စတုတၳစ်ာန္တိုင္ေအာင္ ရႏိုင္၏။
ဥေပကၡာကမၼ႒ာန္းသည္ ပၪၥမစ်ာန္ကိုသာ ရႏိုင္၏။
ဤကား ႐ူပါဝစရစ်ာန္ကို ရႏိုင္ေသာ ကမၼ႒ာန္း ၂၆-ပါးတည္း။
အာ႐ုပၸကမၼ႒ာန္း ၄-ပါးတို႔သည္ အစဥ္အတိုင္း အ႐ူပစ်ာန္ ၄-ပါးကို ရေစႏိုင္၏။
+++++
ကမၼ႒ာန္း ၄၀ ကို နိမိတ္ ၃-ပါးႏွင့္ တြဲစပ္ပံု
နိမိတ္သည္ ပရိကမၼနိမိတ္၊ ဥဂၢဟနိမိတ္၊ ပဋိဘာဂနိမိတ္ ဟူ၍ ၃-ပါး အျပားရွိ၏။
(၁) ပရိကမၼနိမိတ္
ကသိုဏ္းဝန္းစေသာ အာ႐ုံတစ္ခုခုရေအာင္ အားထုတ္ရာ၌ စစြာ ႐ႈျမင္ေသာ အာ႐ုံ။
(၂) ဥဂၢဟနိမိတ္
မ်က္စိဖြင့္၍ ၾကည့္ရာ၌ ျမင္ရသလို စိတ္ထဲမွာ ထင္ရွားစြာ ေပၚလာေသာ အာ႐ုံ။
(၃) ပဋိဘာဂနိမိတ္
ဥဂၢဟနိမိတ္ႏွင့္ သ႑ာန္တူစြာ ၎ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ၾကည္လင္စြာ ေပၚလာေသာ အာ႐ုံ။
နိမိတ္ ၃-ပါးႏွင့္ ဘာဝနာ ၃-ပါး တြဲစပ္ပံုမွာ -
ပရိကမၼနိမိတ္၊ ဥဂၢဟနိမိတ္ ၂-ပါးကို ပရိကမၼဘာဝနာႏွင့္ တြဲရၿပီး၊
ပဋိဘာဂနိမိတ္ကို ဥပစာရဘာဝနာ၊ အပၸနာဘာဝနာ ၂-ပါးႏွင့္ တြဲရ၏။
ကမၼ႒ာန္း ၄၀ စလံုး၌ ပရိကမၼနိမိတ္၊ ဥဂၢဟနိမိတ္တို႔ကို ရႏိုင္သည္။
ကသိုဏ္း ၁၀-ပါး၊ အသုဘ ၁၀-ပါး၊ ကာယဂတာသတိ၊ အာနာပနႆတိ - ေပါင္း ၂၂-ပါးေသာ ကမၼ႒ာန္းတို႔၌ ပဋိဘာဂနိမိတ္ကို ရႏိုင္သည္။
စ်ာန္ျဖစ္ေပၚပံု
ဥဂၢဟနိမိတ္ ထင္ၿပီးေနာက္ ၎နိမိတ္ကို အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ဆင္ျခင္ပြားမ်ားေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အား အစဥ္အတိုင္း နီဝရဏတရားတို႔သည္ ကင္းကြာကုန္၏။
ထိုအခါ ဥဂၢဟနိမိတ္ထက္ အဆမ်ားစြာ စင္ၾကယ္ေသာ ပဋိဘာဂနိမိတ္သည္ ထင္ရွားစြာ ျဖစ္ေပၚလာ၏။
ထိုပဋိဘာဂနိမိတ္ ထင္ၿပီး ၎နိမိတ္ကိုပင္ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ပြားမ်ားေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အား ႐ူပါဝစရပထမအပၸနာစ်ာန္သည္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။
ထိုသို႔ ပထမစ်ာန္ကို ရၿပီးေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ မိမိရရွိေသာစ်ာန္၌ ပိုင္ႏိုင္ျခင္းစသည္ျဖစ္ေအာင္ ဝသီေဘာ္ငါးပါးျဖင့္ ေလ့လာရသည္။
ဝသီေဘာ္ ၅ ပါး
(၁) အာဝဇၨနဝသီေဘာ္ = စ်ာန္အဂၤါကို ဘဝင္အနည္းငယ္ ျခား၍ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္မႈ။
(၂) သမာပဇၨနဝသီေဘာ္ = စ်ာန္ဝင္စားလိုလတ္ေသာ္ လ်င္ျမန္စြာ ဝင္စားျခင္းငွာ စြမ္းႏိုင္မႈ။
(၃) အဓိ႒ာနဝသီေဘာ္ = မိမိအလိုရွိသမွ် ကာလၾကာေအာင္ စ်ာန္အစဥ္ကို ထားႏိုင္မႈ။
(၄) ဝု႒ာနဝသီေဘာ္ = ဝင္စားေသာစ်ာန္မွ မိမိထလိုေသာအခါ၌ မိမိအလိုရွိတိုင္း ထျခင္းငွာ စြမ္းႏိုင္မႈ။
(၅) ပစၥေဝကၡဏာဝသီေဘာ္ = စ်ာန္အဂၤါတို႔ကို လ်င္ျမန္စြာ အထပ္ထပ္ ဆင္ျခင္ေသာ မေနာဒြါရာဝဇၨန္း၏ အျခားမဲ့၌ ေဇာစိတ္ျဖင့္ စ်ာန္အဂၤါကို ဆင္ျခင္မႈ။
အာဝဇၨဝသီေဘာ္ေျမာက္လွ်င္ ပစၥေဝကၡဏာဝသီေဘာ္လည္း ၿပီးစီးေတာ့၏။
အျမန္ဆံုး ဆင္ျခင္ႏိုင္ေသာ မေနာဒြါရာဝဇၨန္း၏ သတၱိကို အာဝဇၨနဝသီေဘာ္ဟု ဆို၏။
ပစၥေဝကၡဏာေဇာ၏ သတၱိကို ပစၥေဝကၡဏာဝသီေဘာ္ဟု ဆို၏။
မွတ္ခ်က္။ ။ အာဒိကမၼိကဝီထိ၊ ဝသီေဘာ္ဝီထိမ်ား က်ပံုကို ဝီထိပိုင္း၌ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ျဖစ္၏။
ဒုတိယစ်ာန္ စသည္ ရပံု
ဝိတက္စေသာ ေရွးေရွးေသာ စ်ာနင္ကို ပယ္စြန္႔၍ အဖန္ဖန္တလဲလဲ ပြားမ်ား ဆင္ျခင္သည္ရွိေသာ္ ဒုတိယစ်ာန္၊ တတိယစ်ာန္၊ စတုတၳစ်ာန္၊ ပၪၥမစ်ာန္စသည္တို႔ ျဖစ္ေပၚလာကုန္၏။
အထက္စ်ာန္သို႔ တက္လိုေသာ ေယာဂီသည္ ရအပ္ၿပီးေသာ စ်ာန္ကို ဝသီေဘာ္ေပါက္ေအာင္ ေလ့လာအားထုတ္ရသည္။
ထိုကဲ့သို႔ မေလ့လာဘဲ ေနက ရၿပီးေသာ စ်ာန္သည္ပင္ အသားမက်ခင္ ပစ္ထားမိသျဖင့္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတတ္သည္။
အာ႐ုပၸစ်ာန္ တက္ခန္း
ကရဇကာယ႐ုပ္တရားအေပၚ၌ အျပစ္ျမင္၍ အ႐ူပဘံုသို႔ ေရာက္ရန္ အာကာသာနၪၥာယတနစ်ာန္ကို အလိုရွိေသာ ေယာဂီသည္ ႐ူပစ်ာန္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ ကသိုဏ္း႐ုပ္ကိုပင္ စက္ဆုတ္ေလေတာ့၏။
ဤသို႔ ကရဇကာယႏွင့္ ကသိုဏ္းကိုပါ ေၾကာက္႐ြံ႕မုန္းတီးေသာ ေယာဂီသည္ ႐ူပပၪၥမစ်ာန္ကို ဝသီေဘာ္ေျမာက္ေအာင္ ေလ့လာဝင္စားၿပီးေနာက္ အာကာသကသိုဏ္းမွ တပါးေသာ ကသိုဏ္း ၉-ပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါးကို ပဋိဘာဂနိမိတ္ထင္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္း၏။ ထိုအခါ ထင္ေနေသာ ကသိုဏ္းဝန္းကို အာ႐ုံမျပဳေတာ့ဘဲ ကသိုဏ္းဝန္းပ်ံ႕ႏွံ႔ရာအရပ္ကို “အာကာေသာအေနေႏၲာ, အာကာေသာအနေႏၲာ”ဟု ေကာင္းကင္ကိုသာ အာ႐ုံျပဳလ်က္ ပရိကမၼဘာဝနာျဖင့္ အထပ္ထပ္ ႏွလံုးသြင္းလတ္ေသာ္ ပဌမာ႐ုပၸဝိညာဏ္ေခၚေသာ အာကာသာနၪၥာယတနစ်ာန္ အပၸနာ ျဖစ္ေပၚလာေလသည္။
အာကာသာနၪၥာယတနစ်ာန္ကို အဖန္ဖန္ ဝင္စား၍ အသားက်သည့္အခါ ဝိညာဏၪၥာယတနစ်ာန္ကို အလိုရွိေသာ ေယာဂီသည္ ပဌမာ႐ုပၸစ်ာန္ကို အျပစ္႐ႈၿပီးလွ်င္ ေကာင္းကင္ပညတ္ကို အာ႐ုံမျပဳေတာ့ဘဲ ပဌမာ႐ုပၸဝိညာဏ္ကို အာ႐ုံျပဳကာ “ဝိညာဏအနႏၲ”ဟု အဖန္ဖန္ ပြားမ်ားလတ္ေသာ္ ဒုတိယာ႐ုပၸိဝိညာဏ္ ေခၚေသာ ဝိညာဏၪၥာယတနစ်ာန္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။
ဝိညာဏၪၥာယတနစ်ာန္ကို အဖန္ဖန္ ဝင္စား၍ အသားက်သည့္အခါ အာကိၪၥညာယတနစ်ာန္ကို အလိုရွိေသာ ေယာဂီသည္ ဒုတိယာ႐ုပၸစ်ာန္ကို အျပစ္႐ႈၿပီးလွ်င္ ဝိညာဏၪၥာယတနစ်ာန္၏ အာ႐ုံျဖစ္ေသာ အကာသာနၪၥာယတနဝိညာဏ္၏ မရွိျခင္းတည္းဟူေသာ နတၳိေဘာပညတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၏။ “နတၳိကိၪၥိ, နတၳိကိၪၥိ”ဟု စီးျဖန္းဖန္မ်ားလတ္ေသာ္ တတိယာ႐ုပၸဝိညာဏ္ ေခၚေသာ အာကိၪၥညာယတနစ်ာန္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။
အာကိၪၥညာယတနစ်ာန္ကို အဖန္ဖန္ ဝင္စား၍ အသားက်သည့္အခါ ေနဝသညာနာသညာယတနစ်ာန္ကို အလိုရွိေသာ ေယာဂီသည္ တတိယာ႐ုပၸစ်ာန္ကို အျပစ္႐ႈၿပီးလွ်င္ နတၳိေဘာပညတ္ကို အာ႐ုံမျပဳေတာ့ဘဲ တတိယာ႐ုပၸစ်ာန္ကို အာ႐ုံျပဳကာ “သႏၲေမတံ, ပဏိတေမတံ”ဟု အဖန္ဖန္ ပြားမ်ားအပ္ေသာ္ စတုတၳာ႐ုပၸဝိညာဏ္ ေခၚေသာ ေနဝသညာနာသညာယတနစ်ာန္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။
(အဘိညာဥ္ဝင္စားပံုႏွင့္ ဝီထိက်ပံုတို႔ကို ဝီထိပိုင္း၌ ျပဆိုခဲ့ၿပီး ျဖစ္၏။)
+++++
၂၆-ဘံု၌ ရၾကေသာ သမထကမၼ႒ာန္းမ်ား
လူ႔ဘံု၌ သမထကမၼ႒ာန္း ၄၀ စလံုးရ၏။
နတ္ျပည္ ၆-ထပ္၌ အသုဘ ၁၀-ပါး၊ ကာယဂတာသတိ၊ အာဟာေရပဋိကူလသညာ၊ ေပါင္း ၁၂-ပါး ၾကဥ္ေသာ သမထကမၼ႒ာန္း ၂၈-ပါး ရ၏။
အသညသတ္ၾကဥ္ေသာ ႐ူပ ၁၅-ဘံု၌ အသုဘ ၁၀-ပါး၊ ကာယဂတာသတိ၊ အာနာပါနသတိ၊ အာဟာေရပဋိကူလသညာ၊ ေပါင္း ၁၃-ပါး ၾကဥ္ေသာ သမထကမၼ႒ာန္း ၂၇-ပါး ရ၏။
(သခၤါရ၊ ယမိုက္အရ အႆာသ, ပႆာသသည္ ႐ူပျဗဟၼာမ်ားမွာ မျဖစ္။)
အာကာသာနၪၥယတနဘံု၌ အာ႐ုပၸကမၼ႒ာန္း ၄-ပါး ရ၏။
ဝိညာဏၪၥာယတနဘံု၌ အာကာသာနၪၥယတနစ်ာန္ၾကဥ္ ၃-ပါး ရ၏။
အာကိၪၥညာယတနဘံု၌ အာကာသာနၪၥယတနစ်ာန္, ဝိညာဏၪၥာယတနစ်ာန္ၾကဥ္ ၂-ပါး ရ၏။
ေနဝသညာနာသညာယတနဘံု၌ ေနဝသညာနာသညာယတနစ်ာန္ ၁-ပါးသာ ရ၏။
+++++
အဘိညာဥ္
အဘိညာဥ္ဆိုသည္မွာ ပၪၥမစ်ာန္အထူးကို ေခၚ၏။ ႐ိုး႐ိုး ပၪၥမစ်ာန္ႏွင့္ မတူဘဲ အထူးေလ့လာပြားမ်ားရ၏။
အဘိညာဥ္ကို ႐ူပါဝစရစ်ာန္ ၅-ပါး ရ႐ုံႏွင့္ မရႏိုင္ဘဲ အ႐ူပါဝစရစ်ာန္ ၄-ပါးကိုလည္း ရရွိထားရ၏။
အဘိညာဥ္ ၅-မ်ိဳး၊ (သို႔မဟုတ္) ၆-မ်ိဳး၊ (သို႔မဟုတ္) ၇-မ်ိဳး ရွိ၏။
သၿဂႋဳဟ္၌ အဘိညာဏ္ ၅-မ်ိဳးကို ျပ၏။
(၁) ဣဒၶိဝိဓအဘိညာဏ္ = တန္ခိုးအမ်ိဳးမ်ိဳး ဖန္ဆင္းႏိုင္ေသာ (ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံ စသည္) အဘိညာဥ္။
(၂) ဒိဗၺေသာတအဘိညာဏ္ = နတ္နားကဲ့သို႔ တိုးေသာအသံ, အေဝးမွအသံ စသည္ ၾကားႏိုင္ေသာ အဘိညာဥ္။
(၃) ပရစိတၱဝိဇာနနအဘိညာဏ္ = သူတပါး၏ စိတ္ကို သိေသာ အဘိညာဏ္။
(၄) ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိအဘိညာဏ္ = ေရွးဘဝမ်ားကို ျပန္ေအာက္ေမ့ႏိုင္ေသာ အဘိညာဏ္။
(၅) ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာစ္ = နတ္မ်က္စိကဲ့သို႔ ေသးငယ္ေသာအရာ, အေဝးမွအရာ, ဖံုးကြယ္ေနေသာအရာမ်ားကို ျမင္ႏိုင္ေသာ အဘိညာဏ္။
ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဏ္ အထူးအျပား အမ်ိဳးအစားတစ္ခုမွာ သတၱဝါမ်ား ဘဝတစ္ခုက ေသၿပီး တျခားဘဝတစ္ခု၌ ျဖစ္သည္ကို ျမင္စြမ္းႏိုင္ေသာ ယထာကမၼဴပဂညာဏ္ (သို႔မဟုတ္) စတုပပါတညာဏ္ ျဖစ္၏။
ဤညာဏ္ကို သီးျခားညာဏ္တစ္ခုအျဖစ္ (အဘိညာဏ္ ၆-ပါးဟု)ယူႏိုင္သကဲ့သို႔ ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဏ္ထဲလည္း ထည့္သြင္းႏိုင္၏။
ျမတ္စြာဘုရားတို႔မွာသာရွိေသာ အနာဂတ္ကို ျမင္ႏိုင္ေသာညာဏ္ျဖစ္သည့္ အနာဂတံသညာဏ္ကိုလည္း သီးျခားညာဏ္တစ္ခုအျဖစ္ ယူပါက အဘိညာဏ္ ၇-ပါးဟု ဆိုႏိုင္၏။ ထိုညာဏ္မွာလည္း ဒိဗၺစကၡဳကို အေျခခံၿပီး ရေအာင္ လုပ္ရျခင္းျဖစ္၍ ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဏ္ထဲလည္း ထည့္သြင္းႏိုင္၏။
တခ်ိဳ႕က အာသဝကၡယညာဏ္ကိုလည္း အဘိညာဏ္ဟု ေခၚေသး၏။ အာသဝကၡယညာဏ္မွာ အရဟတၱမဂ္ညာဏ္ ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ႐ိုး႐ိုးစ်ာန္ရ႐ုံမွ်ျဖင့္ ေကာင္းကင္ပ်ံ ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံ မျပဳလုပ္ႏိုင္ဘဲ အဘိညာဏ္ရမွသာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း မွတ္သားရ၏။
ဝိဇၨာ ၃-ပါး (ပုဒိအာ)
အဘိညာဏ္ထဲမွ ပုေဗၺနိဝါသအဘိညာဏ္၊ ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဏ္၊ အာသဝကၡယညာဏ္ (အရဟတၱမဂ္ညာဏ္)တို႔ကို ဝိဇၨာ ၃-ပါးဟု ေခၚ၏။
+++++
No comments:
Post a Comment